←منابع
(←منابع) |
(←منابع) |
||
خط ۱۲۰: | خط ۱۲۰: | ||
# [[علی بن ابراهیم]] در تفسیرش فرمود: {{متن قرآن|وَالْعَصْرِ * إِنَّ الْإِنْسَانَ لَفِي خُسْرٍ}}؛ یعنی [[سوگند]] که [[انسان]]، زیانکار است، و ابیعبدالله{{ع}} قرائت فرمود: {{متن قرآن|وَالْعَصْرِ * إِنَّ الْإِنْسَانَ لَفِي خُسْرٍ}}، و انه فیه الی آخر الدهر، " إلا الذین آموا و عملوا الصالحات "، و اتمروا بالتقوی و اتمروا بالصبر "}}. فرمود: {{متن قرآن|وَالْعَصْرِ * إِنَّ الْإِنْسَانَ لَفِي خُسْرٍ}}؛ یعنی: و این که او در آن، [[زیانکاری]] تا آخر [[روزگار]] خواهد بود، به جز آن کسانی که ایمان آورده و [[عمل صالح]] انجام میدهند و به [[تقوا]] و [[پرهیزگاری]] و به [[صبر]] و [[شکیبایی]] امر میکنند<ref>.برهان، ص۱۲۱۷؛ نورالثقلین، ج۵، ص۶۶۶، حدیث ۶.</ref>. | # [[علی بن ابراهیم]] در تفسیرش فرمود: {{متن قرآن|وَالْعَصْرِ * إِنَّ الْإِنْسَانَ لَفِي خُسْرٍ}}؛ یعنی [[سوگند]] که [[انسان]]، زیانکار است، و ابیعبدالله{{ع}} قرائت فرمود: {{متن قرآن|وَالْعَصْرِ * إِنَّ الْإِنْسَانَ لَفِي خُسْرٍ}}، و انه فیه الی آخر الدهر، " إلا الذین آموا و عملوا الصالحات "، و اتمروا بالتقوی و اتمروا بالصبر "}}. فرمود: {{متن قرآن|وَالْعَصْرِ * إِنَّ الْإِنْسَانَ لَفِي خُسْرٍ}}؛ یعنی: و این که او در آن، [[زیانکاری]] تا آخر [[روزگار]] خواهد بود، به جز آن کسانی که ایمان آورده و [[عمل صالح]] انجام میدهند و به [[تقوا]] و [[پرهیزگاری]] و به [[صبر]] و [[شکیبایی]] امر میکنند<ref>.برهان، ص۱۲۱۷؛ نورالثقلین، ج۵، ص۶۶۶، حدیث ۶.</ref>. | ||
# [[عبد بن حمید]]، از [[ابراهیم]] [[اخراج]] نمود که او گفت: ما قرائت نمودیم: {{متن قرآن|وَالْعَصْرِ * إِنَّ الْإِنْسَانَ لَفِي خُسْرٍ}} و انه لفیه الی آخر الدهر. {{متن قرآن|إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ}}، و ابراهیم گفت که آن، در [[قرائت]] [[عبدالله بن مسعود]] است<ref>درّالمنثور، ج۶، ص۳۹۲.</ref>.<ref>[[عبدالنبی امامی|امامی، عبدالنبی]]، [[فرهنگ قرآن ج۱ (کتاب)|فرهنگ قرآن ج۱]]، ص ۶۱۶.</ref> | # [[عبد بن حمید]]، از [[ابراهیم]] [[اخراج]] نمود که او گفت: ما قرائت نمودیم: {{متن قرآن|وَالْعَصْرِ * إِنَّ الْإِنْسَانَ لَفِي خُسْرٍ}} و انه لفیه الی آخر الدهر. {{متن قرآن|إِلَّا الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ وَتَوَاصَوْا بِالصَّبْرِ}}، و ابراهیم گفت که آن، در [[قرائت]] [[عبدالله بن مسعود]] است<ref>درّالمنثور، ج۶، ص۳۹۲.</ref>.<ref>[[عبدالنبی امامی|امامی، عبدالنبی]]، [[فرهنگ قرآن ج۱ (کتاب)|فرهنگ قرآن ج۱]]، ص ۶۱۶.</ref> | ||
==[[تدبّر]] در [[آیات]] حق== | |||
قوله تعالی: {{متن قرآن|كِتَابٌ أَنْزَلْنَاهُ إِلَيْكَ مُبَارَكٌ لِيَدَّبَّرُوا آيَاتِهِ وَلِيَتَذَكَّرَ أُولُو الْأَلْبَابِ}}<ref>«(این) کتابی خجسته است که ما به سوی تو فرو فرستادهایم تا در آیات آن نیک بیندیشند و تا خردمندان از آن پند گیرند» سوره ص، آیه ۲۹.</ref>. اگر چه کلماتی که با الفاظ: {{متن قرآن|حَقُّ}} و {{متن قرآن|الْحَقُّ}} در [[قرآن کریم]] ذکر شده، چنانکه که در مقدمه بیان گردید، به ۲۳۹ بار میرسد، و ما در این [[تحقیق]]، تنها ۶ مورد؛ یعنی تقریباً یک چهلم از مجموع آن را از آیات [[انتخاب]] نمودهایم، امّا با بررسی و تدبّر بر روی آیات ششگانه مذکور، معانی متنوعی از حق برداشت میشود که همۀ بیان واقعیتی [[ثابت]] و لایتغیرند؛ چنانکه این [[واقعیت]] ثابت [[لایتغیر]] به اعتبار مضاف آن در [[آیه]]، یا منسوب به [[قرآن]] است: {{متن قرآن|قَدْ جَاءَكُمُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّكُمْ}}<ref>«بگو: ای مردم! حق از سوی پروردگارتان نزد شما آمده است» سوره یونس، آیه ۱۰۸.</ref>، یا منسوب به کیفیت ولادت، [[نبوّت]] و کتاب [[حضرت عیسی]]{{ع}} است: {{متن قرآن|ذَلِكَ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ قَوْلَ الْحَقِّ}}<ref>«این عیسی پسر مریم است؛ آن سخن راستین که در آن تردید میکنند» سوره مریم، آیه ۳۴.</ref>، و یا منسوب به [[نظام خلقت]] [[آسمانها]] و [[زمین]] بر وجه [[حکمت]] است: {{متن قرآن|خَلَقَ اللَّهُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِالْحَقِّ}}<ref>«خداوند آسمانها و زمین را راستین آفرید» سوره عنکبوت، آیه ۴۴.</ref>، و یا منسوب به [[تعالیم]] و [[رسالت]] [[انبیا]] است: {{متن قرآن|وَجَادَلُوا بِالْبَاطِلِ لِيُدْحِضُوا بِهِ الْحَقَّ}}<ref>«و به نادرستی به چالش برخاستند تا حق را از میان بردارند» سوره غافر، آیه ۵.</ref>، و یا منسوب به مقداری از [[مال]] است که به لحاظ [[اخلاقی]]، به [[سائل]] و [[محروم]] اختصاص دارد: {{متن قرآن|فِي أَمْوَالِهِمْ حَقٌّ لِلسَّائِلِ وَالْمَحْرُومِ}}<ref>«و در داراییهایشان بخشی برای (مستمند) خواهنده و بیبهره بود» سوره ذاریات، آیه ۱۹.</ref>، و یا به طور کلی منسوب به [[دین]] است: {{متن قرآن|وَتَوَاصَوْا بِالْحَقِّ}}<ref>«و یکدیگر را به راستی پند دادهاند» سوره عصر، آیه ۳.</ref>. لذا در همین راستا، با [[استمداد]] از [[عنایات]] [[الهی]] و با استفاده از [[آیات قرآن]]، با [[تفضیل]] بیشتر، در معانی و مفاهیم حق به [[تحقیق]] و [[تدبّر]] میپردازیم.<ref>[[عبدالنبی امامی|امامی، عبدالنبی]]، [[فرهنگ قرآن ج۱ (کتاب)|فرهنگ قرآن ج۱]]، ص ۶۱۸.</ref> | |||
==منابع== | ==منابع== |