عدالت اجتماعی در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

عدالت اجتماعی در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۶ مارس ۲۰۲۱، ساعت ۱۷:۳۰

۸ بایت حذف‌شده ، ‏۱۶ مارس ۲۰۲۱

جز

جایگزینی متن - 'تکیه' به 'تکیه'

دیداریویکی‌متن

Wasity

دیوان‌سالاران، مدیران

۲۱۸٬۲۲۶

ویرایش

@@ خط ۱۲: / خط ۱۲: @@
 *[[عدالت]] به طور عام و [[عدالت اجتماعی]] به طور خاص، در [[اندیشه]] نظریه‌پردازان فرهنگ و معارف [[انقلاب اسلامی]] از جمله مفاهیمی است که ابعاد مختلفی دارد که می‌تواند موضوع مطالعه [[دانش‌ها]] و رویکردهایی چون [[فلسفه سیاسی]]، [[حقوق]]، [[سیاست]]، [[دین]]، [[اخلاق]]، [[اقتصاد]]، [[فرهنگ]]، [[هنر]] قرار گیرد. [[عدالت]] در [[بینش]] اين فرهنگ با بسیاری از مفاهیم [[سیاسی]] و اساسی [[زندگی]] تلاقی دارد؛ به طوری که قوام وجودی آنها بسته به وجود [[عدالت]] دارد. [[عدالت]] با [[آزادی]]، [[معنویت]]، [[نظام اجتماعی]]، [[برابری]]، [[مساوات]]، تندروی، [[حق]]، [[امنیت]]، [[رفاه]]، [[قانون]]، [[حقوق بشر]] و با بسیاری دیگر از مفاهیم [[زندگی]] [[ارتباط]] وثیق دارد<ref>[[محمد زارع قراملکی|زارع قراملکی، محمد]]، [[عدالت اسلامی (مقاله)|عدالت اسلامی]]، [[منظومه فکری آیت‌الله خامنه‌ای (کتاب)|منظومه فکری آیت‌الله خامنه‌ای]]</ref>.
 *"[[عدالت اجتماعی]]، یعنی اینکه نظر و نگاه دستگاه [[قدرت]] و [[حکومت]]، نسبت به [[آحاد]] [[مردم]] یکسان باشد. در مقابل [[قانون]]، امتیازات و برخوردها یکسان باشد. لذا استفاده از همه [[برکات]] [[جامعه]] و بهرهمند شدن [[محرومان]] و پابرهنه‌ها که در طول [[تاریخ]] [[پیروان]] [[انبیاء]] بوده‌اند، جزء [[حقوق]] [[آحاد]] [[جامعه]] است که با [[عدالت اجتماعی]] امکان تحقق آن می‌باشد. چنانکه در [[آیه شریفه]] {{متن قرآن|لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ}}، تأمین [[عدالت اجتماعی]] از [[اهداف رسالت انبیاء الهی]] بیان شده است"<ref>حضرت آیت الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار با اقشار مختلف مردم به مناسبت نیمه شعبان در مصلای تهران، ۳۰/۷/۱۳۸۱.</ref><ref>[[محمد زارع قراملکی|زارع قراملکی|محمد]]، [[عدالت اسلامی (مقاله)|عدالت اسلامی]]، [[منظومه فکری آیت‌الله خامنه‌ای (کتاب)|منظومه فکری آیت‌الله خامنه‌ای]]</ref>.
-*یکی از ارکان اصلی بقا و تداوم [[انقلاب اسلامی ایران]]، [[عدالت اجتماعی]] است. دو دیدگاه کلی در این زمینه وجود دارد: نخست دیدگاهی که [[اجتماعی]] محض بوده و با [[نفی]] اصالت و [[هویت]] افراد، [[معتقد]] است تنها [[جامعه]] وجود دارد و باید شیوه [[زندگی]] [[مردم]] در هر وضع و شرایطی که هستند یکسان باشد؛ طرفداران دیدگاه مقابل با [[تکیه]] بر اصالت [[فرد]]، بر آن‌اند که باید میدان را برای فعالیت افراد باز گذاشت و ممنوعیتی برای آزادی‌های [[سیاسی]] و [[اقتصادی]] آنان ایجاد نکرد. در شرایط کنونی [[جهان]]، گرایشی به سمت [[حد وسط]] پیدا شده است. این [[گرایش]] قصد دارد در عین [[حفظ]] [[آزادی]] افراد، جلو [[استثمار]] آنان را بگیرد؛ از این رو [[مالکیت خصوصی]] را در حد معقولی پذیرفته و [[سعی]] می‌کند شرایطی فراهم کند که [[انسان‌ها]] نه با [[زور]] و [[اجبار]]، که به [[حکم]] [[معنویت]] و [[شرافت]] [[روحی]]، مازاد مخارج خود را به [[نیازمندان]] بدهند. این نگرش که [[سوسیالیسم]] نام دارد، همان روشی را [[ترویج]] می‌کند که [[اسلام]] هم در پی تحقق آن است. [[اسلام]] خواهان آن است که نخست [[روح]] [[انسان‌ها]] با هم یکی شود و همه برادروار [[زندگی]] کنند و سپس جیب آنان یکی شود؛ نه اینکه با [[زور]] چنین کاری صورت گیرد و همه جیره‌خوار [[دولت]] باشند. تفاوت [[اسلام]] با سایر مکتب‌ها در این است که [[اسلام]] [[معنویت]] را اساس می‌داند<ref>مطهری، مرتضی، پیرامون انقلاب اسلامی، ص۱۴۹-۱۵۳.</ref>.
+*یکی از ارکان اصلی بقا و تداوم [[انقلاب اسلامی ایران]]، [[عدالت اجتماعی]] است. دو دیدگاه کلی در این زمینه وجود دارد: نخست دیدگاهی که [[اجتماعی]] محض بوده و با [[نفی]] اصالت و [[هویت]] افراد، [[معتقد]] است تنها [[جامعه]] وجود دارد و باید شیوه [[زندگی]] [[مردم]] در هر وضع و شرایطی که هستند یکسان باشد؛ طرفداران دیدگاه مقابل با تکیه بر اصالت [[فرد]]، بر آن‌اند که باید میدان را برای فعالیت افراد باز گذاشت و ممنوعیتی برای آزادی‌های [[سیاسی]] و [[اقتصادی]] آنان ایجاد نکرد. در شرایط کنونی [[جهان]]، گرایشی به سمت [[حد وسط]] پیدا شده است. این [[گرایش]] قصد دارد در عین [[حفظ]] [[آزادی]] افراد، جلو [[استثمار]] آنان را بگیرد؛ از این رو [[مالکیت خصوصی]] را در حد معقولی پذیرفته و [[سعی]] می‌کند شرایطی فراهم کند که [[انسان‌ها]] نه با [[زور]] و [[اجبار]]، که به [[حکم]] [[معنویت]] و [[شرافت]] [[روحی]]، مازاد مخارج خود را به [[نیازمندان]] بدهند. این نگرش که [[سوسیالیسم]] نام دارد، همان روشی را [[ترویج]] می‌کند که [[اسلام]] هم در پی تحقق آن است. [[اسلام]] خواهان آن است که نخست [[روح]] [[انسان‌ها]] با هم یکی شود و همه برادروار [[زندگی]] کنند و سپس جیب آنان یکی شود؛ نه اینکه با [[زور]] چنین کاری صورت گیرد و همه جیره‌خوار [[دولت]] باشند. تفاوت [[اسلام]] با سایر مکتب‌ها در این است که [[اسلام]] [[معنویت]] را اساس می‌داند<ref>مطهری، مرتضی، پیرامون انقلاب اسلامی، ص۱۴۹-۱۵۳.</ref>.
 *رمز [[موفقیت]] [[امام خمینی]] در [[رهبری]] [[نهضت]] در این مسئله قابل جست‌وجو است؛ زیرا ایشان در مسیر [[فکری]] و [[روحی]] و نیازهای [[مردم ایران]] قرار داشت و [[مبارزه]] را در قالب مفاهیم [[اسلامی]] پیش برد. او [[مبارزه با ظلم]] را با معیارهای [[اسلامی]] مطرح کرده و این [[فکر]] را به [[مردم]] [[القا]] کرد که [[مسلمان]] نباید زیر بار [[ظلم]] برود و نباید تن به [[اختناق]] بدهد یا اجازه دهد که [[ذلیل]] و زیردست و فرمانبر [[کافر]] باشد، بلکه باید با [[ظلم و ستم]] و [[استثمار]] و [[استعمار]] [[مبارزه]] کند<ref>مطهری، مرتضی، پیرامون انقلاب اسلامی، ص۵# ۵۲.</ref>. [[اسلام]] به [[نفی]] و از میان برداشتن وضع نامطلوب [[تشویق]] می‌کند؛ [[نهضت]] ما نیز [[عدالت]] را در سایه [[اسلام]] می‌طلبید. [[امربه‌معروف و نهی‌ازمنکر]]، [[جهاد]] و [[انقلاب]]، راه‌هایی برای از بین بردن شرایط نامطلوب و برقراری وضع ایده‌ال است. از نظر [[اسلام]]، [[برترین]] و با فضیلت‌ترین جهادها این است که [[انسان]] در برابر حاکمی [[ستمگر]] [[شعار]] [[عدالت]] سردهد<ref>مطهری، مرتضی، پیرامون انقلاب اسلامی، ص۵۶.</ref>.
 *با فرض اینکه [[هدف]] [[انقلاب اسلامی]] برقرار ساختن ارزش‌های [[اسلامی]] بوده است، و اگر [[اسلامی]] بودن به معنای در برداشتن تمام مفاهیم و [[ارزش‌ها]] و [[هدف‌ها]] در قالب و شکل [[اسلامی]] باشد، [[انقلاب]] به شرطی تداوم خواهد یافت که مسیر [[عدالت‌خواهی]] برای همیشه ادامه یابد. [[دولت]] عملاً و واقعاً [[مسئول]] تحقق [[عدالت]] [[اسلامی]] است و [[وظایف]] آن عبارت‌اند از: پرکردن شکاف‌های طبقاتی، از میان برداشتن [[تبعیض‌ها]]، تلاش برای برقراری [[جامعه]] [[توحیدی]] به معنای [[اسلامی]]، صورت نگرفتن هیچ [[ظلم]] و اجحافی بر هیچ‌کس، حتی اگر [[فرد]] [[مجرم]] واجب‌القتلی باشد و [[احترام]] گذاشتن به آزادی‌ها به معنای واقعی کلمه. اگر [[انقلاب]] ما در مسیر برقراری [[عدالت اجتماعی]] به پیش نرود، مطمئناً به نتیجه نخواهد رسید و خطر [[جایگزینی]] [[انقلاب]] با انقلابی دیگر که ماهیتاً متفاوت باشد، وجود دارد. یکی از [[بهترین]] الگوهای [[عدالت اجتماعی]]، [[امام علی]]{{ع}} است که گرچه دوران [[خلافت]] او از تلخ‌ترین ایام زندگی‌اش به حساب می‌آمد، اما موفق شد بذر [[عدالت]] را در [[جامعه اسلامی]] بکارد. روش او به ما می‌آموزد که [[تغییر]] [[رژیم سیاسی]]، تعویض [[مناصب]]، [[عزل]] افراد [[ناصالح]] و به‌کارگیری افراد [[صالح]] به جای آنها بدون دست زدن به بنیادهای [[اجتماع]] همچون [[نظام اقتصادی]] و [[عدالت اجتماعی]] فایده‌ای ندارد<ref>[[نجمه کیخا|کیخا، نجمه]]، عدالت اجتماعی (در اندیشه شهید مطهری)، [[چلچراغ حکمت ج۳۰ (کتاب)|چلچراغ حکمت]]</ref>.
@@ خط ۱۵۷: / خط ۱۵۷: @@
 #'''[[قوانین]] غلط''': تصویب [[قوانین]] غلط در مواقع بسیاری زمینه‌ساز شکاف‌های [[اجتماعی]] و ایجاد فاصله طبقاتی می‌شود. در [[تفکر]] [[سیاسی]] و [[اجتماعی]] [[سید علی حسینی خامنه‌ای|آیت‌الله خامنه‌ای]] این شکاف [[اجتماعی]] از موانع جدی تحقق [[عدالت]] است. لازم است [[نمایندگان]] مجلس از تصویب قوانینی که زمینه ایجاد بیعدالتی و [[ظهور]] شکاف‌های [[اجتماعی]] را در [[جامعه]] فراهم می‌نماید خودداری نمایند و با تصویب [[قانون]] ناصواب شکاف بین [[فقیر]] و [[غنی]] را عمیق‌تر نکنند. [[نمایندگان]] مجلس باید دنبال این باشند که فاصله را کم و این شکاف را پُر کنند.
 #'''[[غفلت]]''': [[حضرت]] [[آیت الله]] العظمی [[خامنه‌ای]] به عنوان [[واعظ]] و [[معلم]] [[اخلاق]] [[جامعه اسلامی]] ضمن بیان این مطلب که [[وظیفه]] مهم أنبیاء [[غفلت‌زدایی]] از [[جامعه]] است می‌فرماید [[وظیفه انبیاء]] [[الهی]] ایجاد جامعه‌ای [[الهی]]، جامعه‌ای با [[دل]] [[انسانی]]، جامعه‌ای با [[احساسات]] و [[عواطف]] صحیح و سالم، جامعه‌ای که در آن کسی به کسی و آن [[جامعه]] به [[جوامع]] دیگر [[ظلم]] نکند، هرکاری با [[احساس]] اینکه [[خدا]] می‌بیند و [[خدا]] [[مؤاخذه]] می‌کند، با این [[احساس]] انجام بگیرد؛ جامعه‌ای که [[مردم]] آن [[جامعه]] دچار [[غفلت]] نباشند، [[غرق]] در مادّیت نباشند، [[غرق]] در [[خودخواهی]] و [[خودپرستی]] نباشند. کار برای [[خدا]]، کار برای رسیدن به آستان [[لقاء]] [[ربوبیت]]. در چنین جامعه‌ای این [[انسان کامل]] است. این [[جامعه]] کامل است. [[انبیاء]] [[مبعوث]] شده‌اند تا چنین جامعه‌ای محقق شود. آن وقت اگر جامعه‌ای که انسان‌هایش و مردمش درست [[فکر]] و عمل می‌کنند، دارای [[رحم]] و مروت‌اند، دارای [[احساس مسئولیت]] در پیش خدای بزرگ‌اند، دارای [[احساس]] معنویت‌اند، [[غرق]] در مادیات نیستند، وقتی این [[جامعه]] [[قدرت]] پیدا کند و به [[ثروت]] برسد، [[پیشرفت]] و [[رفاه]] مادی پیدا بکند، آن وقت [[پول]]، [[قدرت]]، [[پیشرفت]] و [[رفاه]] مادی، برای [[بشریت]] [[خیر]] می‌آورد؛ همچنانی که در [[صدر اسلام]]، [[اسلام]] آمد و چراغ [[علم]] را در [[دنیا]] روشن کرد. چراغ [[معنویت]] را در [[دنیا]] روشن کرد. [[عدالت اجتماعی]] را در سطح عظیمی از [[دنیا]] مستقر کرد، [[انسان‌ها]] را در سطح [[دنیا]] [[تربیت]] کرد، به همان اندازه‌ای که [[جوامع]] فاتح [[صدر اسلام]] از [[معنویات]] [[اسلام]] برخوردار بودند، به همان [[میزان]] نیز از مواهب [[دنیوی]] استفاده می‌کردند. این همه به جهت توجه به [[خداوند]] بود [[غفلت]] از [[خداوند]] [[ظلم و ستم]] و [[تعدی]] را به وجود می‌آورد.
-#'''نادیده گرفتن [[جایگاه]] آرمانی [[عدالت]]''': در [[فلسفه سیاسی]] [[سید علی حسینی خامنه‌ای|آیت‌الله خامنه‌ای]]، در [[نظام اسلامی]] [[تشکیل حکومت]] [[هدف]] و [[آرمان]] نیست بلکه [[حکومت]] وسیله‌ای برای تحقق آرمانهاست. بنابراین اگر [[حکومت]] در جهت [[تحقق آرمان‌ها]]، پیش نرفت و [[منحرف]] شد [[حکومت]] ارزشی ندارد سمت‌گیری و شعارهای [[حاکمیت]] باید بر اساس متن [[قرآن]] و [[احکام اسلام]] باشد تا [[عدالت اجتماعی]] به وجود بیاید تا [[نظم]] متکی بر [[قانون]] و [[مقررات الهی]] همه جا مستقر بشود<ref>حضرت آیت الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار کارگزاران به مناسبت روز بعثت، ۱۹/۹/۱۳۷۵.</ref>. [[سید علی حسینی خامنه‌ای|آیت‌الله خامنه‌ای]]در توصیه دلسوزانه به [[جوانان]] و بهخصوص دانشجویان تأکید دارند که آرمانگرایی [[جوانان]] و چالش [[مسئولان]] با واقعیت‌ها جریان [[معتدل]] و مطلوبی را پیش خواهد آورد. بنابراین نباید [[جوانان]] همانند [[مسئولان]] گرفتار مصلحت‌گرایی شوند. اگر [[جوانان]] هم دنبال مصلحت‌گرایی رفتند و [[گرایش]] مصلحت‌اندیشانه یعنی صددرصد با واقعیت‌ها وارد محیط [[فکری]] و [[روحی]] دانشجو و [[جوان]] شد، آن وقت بعضی [[آرمان‌ها]] از ریشه [[قطع]] و گم خواهد شد؛ بنابراین نباید [[جوانان]] و دانشجویان [[آرمان‌گرایی]] را رها کنند؛ توقع از آنها این است که پایه‌های [[معرفتی]] خود را در سه زمینه [[علم]]، عدالت‌خواهی و آزاداندیشی بالا برده و با کار تئوریک می‌توانند در زمینه [[جنبش]] [[تولید علم]] یا در زمینه عدالتخواهی حرکت‌های تأثیرگذاری انجام دهند<ref>حضرت آیت الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار تشکل‌ها و نخبگان دانشجویی، ۱۵/۸/۱۳۸۲.</ref>. از آسیب‌های دیگر تحقق [[عدالت اجتماعی]] در [[جامعه]] موضوع فقدان [[قانون]] عادلانه، فقدان مجری [[عادل]] و عدم [[اجرای عدالت]] است. چرا که [[عدالت اجتماعی]] بر سه پایه [[استوار]] است. '''پایه اول''': [[قوانین]] عادلانه است که به نظر [[معتقدان]] به [[اسلام]] این [[قوانین]] عادلانه فقط [[قوانین اسلام]] است؛ زیرا [[اسلام]] [[قوانین]] خود را از [[وحی]] [[خدا]] می‌گیرد و [[خدا]] که دانای همه [[اسرار]] و رموز عالم است، [[قوانین]] [[جامعه اسلامی]] را منطبق با [[قوانین]] [[فطرت]] و [[طبیعت]] [[جهان]] قرار می‌دهد و اگر [[قوانین الهی]] [[اجرا]] بشود [[عدل]] به معنای واقعی در [[جامعه]] مستقر خواهد شد. '''پایه دوم''': نیروی اجراکننده این [[قوانین]] است. اگر [[قوانین]] عادلانه باشد اما نیروی اجراکننده [[عادل]] نداشته باشد از [[عدل]] [[اجتماعی]] خبری نخواهد بود. [[بهترین]] [[قوانین]] اگر مجریان شایسته‌ای نداشته باشد همیشه معطل خواهند ماند. همچنانی که قرن‌هایی گذشت و [[قوانین اسلام]] در جامعه‌هایی که مسلمان‌ها در آن [[زندگی]] می‌کردند [[اجرا]] نشد. به همین جهت است که از نظر [[اسلام]] مجری [[قوانین]]، یعنی آن مقامی که در رأس [[قوه]] اجرایی قرار می‌گیرد باید [[انسانی]] [[عادل]] باشد، با [[تقوا]] و [[مراقبت]] کامل بر [[قوانین]] و اجرای آن [[نظارت]] کند. در این دو پایه تقریباً بحثی میان صاحبنظران نیست. یعنی همه طرفداران [[عدل]] [[اجتماعی]] می‌پذیرند که برای [[اجرای عدالت]] احتیاج به [[قوانین]] عادلانه و به مجریان [[پرهیزگار]] و با [[تقوا]] هست. اما نکته بسیار مهم در مورد '''پایه سوم''' [[اجرای عدالت]] است و آن مردم‌اند. اگر بخواهیم در [[جامعه]] [[عدالت]] به معنای واقعی [[اجرا]] بشود، باید [[مردم]] در صحنه [[اجتماع]] حضور کامل داشته باشند، [[حقوق]] خود را بفهمند و [[اجرای عدالت]] را که تأمین عادلانه آن [[حقوق]] است، بخواهند. به همین جهت [[اسلام]] بر روی [[فهم]] و [[درک]] [[مردم]] [[تکیه]] می‌کند<ref>حضرت آیت الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار کارگزاران و قشرهای مختلف مردم، در روز ولادت حضرت امیر المؤمنین{{ع}}، ۱۷/۱۰/۱۳۷۱.</ref>.
+#'''نادیده گرفتن [[جایگاه]] آرمانی [[عدالت]]''': در [[فلسفه سیاسی]] [[سید علی حسینی خامنه‌ای|آیت‌الله خامنه‌ای]]، در [[نظام اسلامی]] [[تشکیل حکومت]] [[هدف]] و [[آرمان]] نیست بلکه [[حکومت]] وسیله‌ای برای تحقق آرمانهاست. بنابراین اگر [[حکومت]] در جهت [[تحقق آرمان‌ها]]، پیش نرفت و [[منحرف]] شد [[حکومت]] ارزشی ندارد سمت‌گیری و شعارهای [[حاکمیت]] باید بر اساس متن [[قرآن]] و [[احکام اسلام]] باشد تا [[عدالت اجتماعی]] به وجود بیاید تا [[نظم]] متکی بر [[قانون]] و [[مقررات الهی]] همه جا مستقر بشود<ref>حضرت آیت الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار کارگزاران به مناسبت روز بعثت، ۱۹/۹/۱۳۷۵.</ref>. [[سید علی حسینی خامنه‌ای|آیت‌الله خامنه‌ای]]در توصیه دلسوزانه به [[جوانان]] و بهخصوص دانشجویان تأکید دارند که آرمانگرایی [[جوانان]] و چالش [[مسئولان]] با واقعیت‌ها جریان [[معتدل]] و مطلوبی را پیش خواهد آورد. بنابراین نباید [[جوانان]] همانند [[مسئولان]] گرفتار مصلحت‌گرایی شوند. اگر [[جوانان]] هم دنبال مصلحت‌گرایی رفتند و [[گرایش]] مصلحت‌اندیشانه یعنی صددرصد با واقعیت‌ها وارد محیط [[فکری]] و [[روحی]] دانشجو و [[جوان]] شد، آن وقت بعضی [[آرمان‌ها]] از ریشه [[قطع]] و گم خواهد شد؛ بنابراین نباید [[جوانان]] و دانشجویان [[آرمان‌گرایی]] را رها کنند؛ توقع از آنها این است که پایه‌های [[معرفتی]] خود را در سه زمینه [[علم]]، عدالت‌خواهی و آزاداندیشی بالا برده و با کار تئوریک می‌توانند در زمینه [[جنبش]] [[تولید علم]] یا در زمینه عدالتخواهی حرکت‌های تأثیرگذاری انجام دهند<ref>حضرت آیت الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار تشکل‌ها و نخبگان دانشجویی، ۱۵/۸/۱۳۸۲.</ref>. از آسیب‌های دیگر تحقق [[عدالت اجتماعی]] در [[جامعه]] موضوع فقدان [[قانون]] عادلانه، فقدان مجری [[عادل]] و عدم [[اجرای عدالت]] است. چرا که [[عدالت اجتماعی]] بر سه پایه [[استوار]] است. '''پایه اول''': [[قوانین]] عادلانه است که به نظر [[معتقدان]] به [[اسلام]] این [[قوانین]] عادلانه فقط [[قوانین اسلام]] است؛ زیرا [[اسلام]] [[قوانین]] خود را از [[وحی]] [[خدا]] می‌گیرد و [[خدا]] که دانای همه [[اسرار]] و رموز عالم است، [[قوانین]] [[جامعه اسلامی]] را منطبق با [[قوانین]] [[فطرت]] و [[طبیعت]] [[جهان]] قرار می‌دهد و اگر [[قوانین الهی]] [[اجرا]] بشود [[عدل]] به معنای واقعی در [[جامعه]] مستقر خواهد شد. '''پایه دوم''': نیروی اجراکننده این [[قوانین]] است. اگر [[قوانین]] عادلانه باشد اما نیروی اجراکننده [[عادل]] نداشته باشد از [[عدل]] [[اجتماعی]] خبری نخواهد بود. [[بهترین]] [[قوانین]] اگر مجریان شایسته‌ای نداشته باشد همیشه معطل خواهند ماند. همچنانی که قرن‌هایی گذشت و [[قوانین اسلام]] در جامعه‌هایی که مسلمان‌ها در آن [[زندگی]] می‌کردند [[اجرا]] نشد. به همین جهت است که از نظر [[اسلام]] مجری [[قوانین]]، یعنی آن مقامی که در رأس [[قوه]] اجرایی قرار می‌گیرد باید [[انسانی]] [[عادل]] باشد، با [[تقوا]] و [[مراقبت]] کامل بر [[قوانین]] و اجرای آن [[نظارت]] کند. در این دو پایه تقریباً بحثی میان صاحبنظران نیست. یعنی همه طرفداران [[عدل]] [[اجتماعی]] می‌پذیرند که برای [[اجرای عدالت]] احتیاج به [[قوانین]] عادلانه و به مجریان [[پرهیزگار]] و با [[تقوا]] هست. اما نکته بسیار مهم در مورد '''پایه سوم''' [[اجرای عدالت]] است و آن مردم‌اند. اگر بخواهیم در [[جامعه]] [[عدالت]] به معنای واقعی [[اجرا]] بشود، باید [[مردم]] در صحنه [[اجتماع]] حضور کامل داشته باشند، [[حقوق]] خود را بفهمند و [[اجرای عدالت]] را که تأمین عادلانه آن [[حقوق]] است، بخواهند. به همین جهت [[اسلام]] بر روی [[فهم]] و [[درک]] [[مردم]] تکیه می‌کند<ref>حضرت آیت الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار کارگزاران و قشرهای مختلف مردم، در روز ولادت حضرت امیر المؤمنین{{ع}}، ۱۷/۱۰/۱۳۷۱.</ref>.
 #'''[[تقلید]] از [[فرهنگ]] [[غرب]]''': در [[اندیشه]] [[سید علی حسینی خامنه‌ای|آیت‌الله خامنه‌ای]] دنباله‌روی [[فرهنگ]] غربی در همه عرصه‌های [[حکومتی]] و [[اجتماعی]] مذموم و مترود است. ایشان بارها تأکید کرده‌اند که لازم است از یافته‌های [[علمی]] [[غرب]] استفاده کرد اما نباید مقلد بیچون و چرای آنها بود. بر همین اساس در خصوص مباحث [[اقتصادی]] نیز نظرشان بر این است که علاج این است که ما خودمان را از دنبالهروی [[فرهنگ]] غربی در زمینه مسایل [[اقتصاد]] کاملا خلاص کنیم، [[نجات]] ببخشیم. [[عدالت اجتماعی]] منبعث از [[فرهنگ]] [[غرب]] با ماهیت [[عدالت اجتماعی]] مبتنی بر آموزه‌های [[اسلام]] همسنخ و همراه نیست و این دو تفاوت ماهوی دارند<ref>حضرت آیت الله خامنه‌ای، بیانات در مراسم پرسش و پاسخ در دیدار با سردبیران و نویسندگان نشریات دانشجویی کشور.</ref>.
 #'''تکبُعدی‌نگری به [[توسعه اقتصادی]]''': اگر رونق [[اقتصادی]] باشد، [[پیشرفت]] صنعتی و [[اقتصادی]] باشد اما [[عدالت اجتماعی]] نباشد، تازه مثل کشورهای صنعتی خواهیم شد که توسعه نامتوازن شکل گرفته و از [[عدالت اجتماعی]] خبری نیست. ایشان می‌فرمایند ما رونق [[اقتصادی]] همراه با [[عدالت اجتماعی]] را می‌خواهیم. البته نمی‌گوییم [[عدالت اجتماعی]] باشد، رونق [[اقتصادی]] نباشد، [[عدل]] [[اجتماعی]] همراه با [[پیشرفت]] [[اقتصادی]]، این دو تا با هم که باشد [[جامعه]] شکوفا خواهد شد. نمی‌شود که ما [[عدالت اجتماعی]] را رعایت نکنیم، مسئولین که متولی [[امور اقتصادی]] [[جامعه]] هستند، ضمن اینکه نسبت به سرمایهگذاری صاحبان [[سرمایه]] برنامهریزی می‌کنند تا طبق [[قانون]] حرکت [[اقتصادی]] داشته باشند در عینحال باید نسبت به تحقق [[عدالت]] توجه داشته باشند تا کسانی از روش‌های غیرقانونی، استفاده از راه‌های [[تقلب]] و [[خدعه]] و [[مکر]]، [[سوء]] استفاده از [[ثروت‌های عمومی]]، نسبت به افزایش [[سرمایه]] [[اقدام]] نکنند؛ اینها [[ممنوع]] است، باید جلوگیری شود تا فاصله بین [[غنی]] و [[فقیر]] کم شود<ref>حضرت آیت الله خامنه‌ای، بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار با کارگران و معلمان، ۱۴/۲/۱۳۷۹.</ref>. بنابراین [[توسعه اقتصاد]] و تولید در [[کشور]] باید [[عدالت محور]] باشد. نباید صرفاً پیرو مدل توسعه [[غرب]] باشیم. اینکه توسعه بر اساس [[اقتصاد]] غربی طرفداران زیادی دارد [[دلیل]] بر [[پذیرش]] بیچون و چرا نیست. متأسفانه برخی صرفاً به [[رشد]] تولیدات و [[ثروت]] توجه می‌کنند اما توجهی به [[عدالت]] ندارند. [[نظام اسلامی]] به [[رشد]] و توسعه در کنار [[عدالت اجتماعی]] توجه دارد. [[عدالت اجتماعی]] در همه امور باید دیده شود؛ در کاهش حجم [[دولت]]، در مسأله خصوصیسازی، در نگاه کلی به مسائل [[اقتصادی]]، در تقسیم منابع میان بخش خصوصی و بخش تعاونی و بخش دولتی<ref>حضرت آیت الله خامنه‌ای، بیانات در دیدار با رئیس جمهور و اعضای هیأت دولت، ۴/۶/۱۳۸۳.</ref>.