بعثت پیامبر خاتم در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
←نخستین آیات
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
==[[نخستین آیات]]== | ==[[نخستین آیات]]== | ||
با آنکه برخی ادعا کرده‌اند بدون [[اختلاف]]، نخستین [[سوره]] نازل شده بر رسول خدا{{صل}} {{متن قرآن|اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِي خَلَقَ}}<ref>«بخوان به نام پروردگار خویش که آفرید» سوره علق، آیه ۱.</ref>. است<ref>ر.ک: حسکانی، ج۲، ص۴۱۶؛ مقریزی، ج۴، ص۳۳۲.</ref>. اما در این باره اختلاف‌هایی وجود دارد: از این‌رو، [[سوره علق]]<ref>ابن ابی شیبه، ج۷، ص۱۹۵ و ج۸، ص۳۳۵؛ بیهقی، سنن، ج۹، ص۶.</ref>، [[سوره مدثر]]<ref>بخاری، ج۶، ص۷۴؛ ابن حبان، صحیح ج۱، ص۲۲۰-۲۲۲؛ طبری، جامع البیان، ج۲۹، ص۱۷۹.</ref>، سوره [[فاتحة الکتاب]]<ref>ثعلبی، ج۱۰، ص۲۴۴؛ طوسی، التبیان، ج۱۰، ص۱۷۱و ۳۷۸؛ طبرسی، مجمع البیان، ج۱۰، ص۷۸۰.</ref>، [[سوره تین]]<ref>حلبی، ج۱، ص۴۲۰.</ref>، آیه {{متن قرآن|قُلْ تَعَالَوْا أَتْلُ مَا حَرَّمَ رَبُّكُمْ عَلَيْكُمْ}} «بگو: بیایید تا آنچه را خداوند بر شما حرام کرده است برایتان بخوانم» سوره انعام، آیه ۱۵۱. ابن العربی، احکام القرآن، ج۴، ص۴۱۷.</ref>. و {{متن قرآن|بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ}}<ref>«به نام خداوند بخشنده بخشاینده» سوره فاتحه، آیه ۱. واحدی نیشابوری، ص۶؛ سیوطی، ج۱، ص۷۷.</ref>. را نخستین [[آیه]] یا نخستین [[سوره]] دانسته‌اند که بر آن [[حضرت]] نازل شد، اما بیشتر منابع و [[مفسران]]، پنج آیه ابتدای [[سوره علق]] را [[نخستین آیات]] می‌دانند<ref>برای نمونه، ر.ک: ابن سعد، ج۱، ص۱۵۴؛ طبری، جامع البیان، ج۳۰، ص۳۲۰؛ بغوی، ج۴، ص۵۰۶؛ سمرقندی، ج۳، ص۴۵۸؛ ثعلبی، ج۱۰، ص۲۴۴؛ طوسی، التبیان، ج۱۰، ص۱۷۱ و ۳۷۸ طبرسی، مجمع، ج۱۰، ص۷۸۰.</ref> و بر [[نادرستی]] اقوال دیگر [[استدلال]] کرده‌اند<ref>ر.ک: واحدی نیشابوری، ص۶ و ۷؛ سیوطی، ج۱، ص۷۴ و ۷۷.</ref>. برخی برای رفع این [[اختلاف]]، نخستین آیات را سوره علق دانسته و [[سوره مدثر]] را نخستین سوره پس از [[انقطاع وحی]] یا نخستین سوره کامل می‌دانند<ref>طبرانی، الأوائل، ص۴۳؛ زیلعی، تخریج الأحادیث و الآثار، ج۴، ص۱۱۸ و ۱۱۹؛ سمعانی، تفسیر، ج۶، ص۸۷؛ سیوطی، ج۱، ص۷۲.</ref>. به نظر می‌رسد در این باره باید همان نظر مشهور را پذیرفت که پنج [[آیه]] ابتدای سوره علق، نخستین آیات نازل شده بر [[رسول خدا]]{{صل}} است؛ زیرا سوره مدثر، به سبب آنکه برخی [[آیات]] آن از [[دشمنان]] رسول خدا{{صل}} [[سخن]] می‌گوید، باید به حوادث پس از [[بعثت]] مربوط باشد. [[روایات]] مربوط به آیات و سوره‌های دیگر نیز به روشنی [[نزول]] نخستین آنها را [[اثبات]] نمی‌کند<ref> برای اطلاع بیشتر، ر.ک: جعفر مرتضی عاملی، ج۲، ص۲۵۰-۲۴۴؛ دوانی، باد نامه طبری، آغاز وحی و بعثت پیامبر در تاریخ و تفسیر طبری.</ref>.<ref>[[قاسم خانجانی|خانجانی، قاسم]]، [[دانشنامه سیره نبوی (کتاب)|مقاله «محمد رسول الله»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۴۴.</ref> | با آنکه برخی ادعا کرده‌اند بدون [[اختلاف]]، نخستین [[سوره]] نازل شده بر رسول خدا{{صل}} {{متن قرآن|اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِي خَلَقَ}}<ref>«بخوان به نام پروردگار خویش که آفرید» سوره علق، آیه ۱.</ref>. است<ref>ر.ک: حسکانی، ج۲، ص۴۱۶؛ مقریزی، ج۴، ص۳۳۲.</ref>. اما در این باره اختلاف‌هایی وجود دارد: از این‌رو، [[سوره علق]]<ref>ابن ابی شیبه، ج۷، ص۱۹۵ و ج۸، ص۳۳۵؛ بیهقی، سنن، ج۹، ص۶.</ref>، [[سوره مدثر]]<ref>بخاری، ج۶، ص۷۴؛ ابن حبان، صحیح ج۱، ص۲۲۰-۲۲۲؛ طبری، جامع البیان، ج۲۹، ص۱۷۹.</ref>، سوره [[فاتحة الکتاب]]<ref>ثعلبی، ج۱۰، ص۲۴۴؛ طوسی، التبیان، ج۱۰، ص۱۷۱و ۳۷۸؛ طبرسی، مجمع البیان، ج۱۰، ص۷۸۰.</ref>، [[سوره تین]]<ref>حلبی، ج۱، ص۴۲۰.</ref>، آیه {{متن قرآن|قُلْ تَعَالَوْا أَتْلُ مَا حَرَّمَ رَبُّكُمْ عَلَيْكُمْ}}<ref>«بگو: بیایید تا آنچه را خداوند بر شما حرام کرده است برایتان بخوانم» سوره انعام، آیه ۱۵۱. ابن العربی، احکام القرآن، ج۴، ص۴۱۷.</ref>. و {{متن قرآن|بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ}}<ref>«به نام خداوند بخشنده بخشاینده» سوره فاتحه، آیه ۱. واحدی نیشابوری، ص۶؛ سیوطی، ج۱، ص۷۷.</ref>. را نخستین [[آیه]] یا نخستین [[سوره]] دانسته‌اند که بر آن [[حضرت]] نازل شد، اما بیشتر منابع و [[مفسران]]، پنج آیه ابتدای [[سوره علق]] را [[نخستین آیات]] می‌دانند<ref>برای نمونه، ر.ک: ابن سعد، ج۱، ص۱۵۴؛ طبری، جامع البیان، ج۳۰، ص۳۲۰؛ بغوی، ج۴، ص۵۰۶؛ سمرقندی، ج۳، ص۴۵۸؛ ثعلبی، ج۱۰، ص۲۴۴؛ طوسی، التبیان، ج۱۰، ص۱۷۱ و ۳۷۸ طبرسی، مجمع، ج۱۰، ص۷۸۰.</ref> و بر [[نادرستی]] اقوال دیگر [[استدلال]] کرده‌اند<ref>ر.ک: واحدی نیشابوری، ص۶ و ۷؛ سیوطی، ج۱، ص۷۴ و ۷۷.</ref>. برخی برای رفع این [[اختلاف]]، نخستین آیات را سوره علق دانسته و [[سوره مدثر]] را نخستین سوره پس از [[انقطاع وحی]] یا نخستین سوره کامل می‌دانند<ref>طبرانی، الأوائل، ص۴۳؛ زیلعی، تخریج الأحادیث و الآثار، ج۴، ص۱۱۸ و ۱۱۹؛ سمعانی، تفسیر، ج۶، ص۸۷؛ سیوطی، ج۱، ص۷۲.</ref>. به نظر می‌رسد در این باره باید همان نظر مشهور را پذیرفت که پنج [[آیه]] ابتدای سوره علق، نخستین آیات نازل شده بر [[رسول خدا]]{{صل}} است؛ زیرا سوره مدثر، به سبب آنکه برخی [[آیات]] آن از [[دشمنان]] رسول خدا{{صل}} [[سخن]] می‌گوید، باید به حوادث پس از [[بعثت]] مربوط باشد. [[روایات]] مربوط به آیات و سوره‌های دیگر نیز به روشنی [[نزول]] نخستین آنها را [[اثبات]] نمی‌کند<ref> برای اطلاع بیشتر، ر.ک: جعفر مرتضی عاملی، ج۲، ص۲۵۰-۲۴۴؛ دوانی، باد نامه طبری، آغاز وحی و بعثت پیامبر در تاریخ و تفسیر طبری.</ref>.<ref>[[قاسم خانجانی|خانجانی، قاسم]]، [[دانشنامه سیره نبوی (کتاب)|مقاله «محمد رسول الله»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۴۴.</ref> | ||
==[[روایات بعثت]]== | ==[[روایات بعثت]]== | ||