جادوگری در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

فقهاى [[شیعه]] <ref>تذکرة الفقهاء، ج۱۲ ص۱۴۴؛ جواهرالکلام، ج۲۲، ص۷۵. </ref> و سنى <ref>المجموع، ج۱، ص۲۷؛ الشرح الکبير، ج۱۰، ص۱۱۳. </ref> با استناد به آیه ۱۰۲ [[سوره بقره]] / ۲: «... و لکِنَّ الشَّیطینَ کَفَروا یُعَلِّمونَ النّاسَ السِّحرَ و ما اُنزِلَ عَلَى المَلَکَینِ بِبابِلَ هروتَ و مروتَ و ما یُعَلِّمانِ مِن اَحَدٍ حَتّى یَقولا اِنَّما نَحنُ فِتنَةٌ فَلا تَکفُر فَیَتَعَلَّمونَ مِنهُما ما یُفَرِّقونَ بِهِ بَینَ المَرءِ و زَوجِهِ و ما هُم بِضارِّینَ بِهِ مِن اَحَدٍ اِلاّ بِاِذنِ [[الله]] و یَتَعَلَّمونَ ما یَضُرُّهُم و لا یَنفَعُهُم و لَقَد عَلِموا لَمَنِ اشتَرهُ ما لَهُ فِى الآخِرَةِ مِن خَلقٍ.».. و نیز روایات،<ref>الکافى، ج۲، ص۲۸۶. </ref> ساحر را [[کافر]] دانسته <ref>صحيح مسلم، ج۱۴، ص۱۷۶؛ مستند الشيعه، ج۱۴، ص۱۱۲؛ نيل الاوطار، ج۷، ص۳۶۳. </ref> و بر [[حرمت]] سِحر [[اتفاق نظر]] دارند. <ref>روضة الطالبين، ج۷، ص۱۹۹؛ کفاية الاحکام، ج۱، ص۴۴۰؛ حاشية رد المحتار، ج۴، ص۴۲۶.</ref> آنان جادوگرى را از [[گناهان کبیره]] به شمار آورده <ref>صحيح البخارى، ج۷، ص۲۹؛ الخصال، ص۳۶۴؛ روضة الطالبين، ج۸، ص۲۰۱.</ref> و [[حکم]] اولى [[آموزش]]، یادگیرى <ref>المبسوط، ج۷، ص۲۶۰؛ السرائر، ج۳، ص۵۳۳.</ref> و اشتغال و اخذ اجرت در برابر آن را [[حرام]] دانسته‌اند. <ref>النهايه، ص۳۶۵-۳۶۶؛ کفاية الاحکام، ج۱، ص۴۴۰؛ نيل الاوطار، ج۷، ص۳۷۰.</ref> به گفته برخى [[مفسران]]، [[فرشتگان]] الهى ([[هاروت و ماروت]]) سِحر را براى [[مبارزه]] با سِحر به [[مردم]] مى‌آموختند. برخى نیز آموزش سِحر را از سوى آن دو، وسیله‌اى براى [[امتحان]] [[مردم]] دانسته و گفته‌اند هرکس به [[آموختن]] آن روى مى‌آورد [[کافر]] و هر کس بدان توجه نمى‌کرد [[مؤمن]] بود. <ref>تفسير جلالين، ص۱۹.</ref> [[فقها]] در [[حکم]] ثانوى [[سِحر]] دیدگاه واحدى ندارند: برخى [[آموزش]] و یادگیرى سِحر براى پیشگیرى از آن، یا آشکار ساختن ادعاى [[مدعیان دروغین]] [[نبوت]] و نیز از بین بردن سِحر و زدودن اثر آن از مسحورشدگان آسیب‌دیده را جایز و برخى [[واجب]] کفایى دانسته‌اند. <ref>نک: الروضة البهيه، ج۳، ص۲۱۵.</ref> برخى [[باطل کردن سِحر]] را با سِحر، از این‌رو که با یارى گرفتن از [[شیطان]] انجام مى‌شود [[حرام]] دانسته و بر این باورند که سِحر گرچه براى [[گشایش]] [[سِحر]] انجام مى‌شود، [[حکم]] سِحر را دارد. <ref> حاشية مجمع الفائده، ص۳۴؛ اعانة الطالبين، ج۴، ص۱۳۸.</ref> در مقابل، شمارى از فقها ابطال سِحر با سِحر دیگرى را در صورت [[اضطرار]] جایز <ref>منهاج الفقاهه، ج۱، ص۴۰۰؛ منهاج الصالحين، ج۱، ص۴۳۴.</ref> و برخى نیز این نوع سِحر را بى‌اشکال دانسته‌اند. <ref>کشاف القناع، ج۶، ص۲۳۸؛ حواشى الشروانى، ج۹، ص۶۲.</ref>

دیدگاه سوم در این باره با استناد به «وَمَا هُم بِضَارّین» سِحر حرام را منحصر در سِحر زیانبار دانسته است. <ref> ارشاد الطالب، ج۱، ص۱۶۵.</ref> در خصوص [[کفر]] ساحر به [[آیه]] ۱۰۲ [[سوره بقره]] / ۲ نیز [[استدلال]] شده است. بر این اساس، نفى کفر از [[سلیمان]] و حکم به کفر شیاطینِ آموزنده سِحر، دلیل بر کافر بودن ساحر است،<ref>احکام القرآن، ج۱، ص۶۵؛ بحار الانوار، ج۵۶، ص۳۰۰؛ اضواء البيان، ج۴، ص۳۹.</ref> از این رو ساحر هر جا که در آید [[رستگار]] نیست: «وَلا یُفْلِحُ السَّاحِرُ حَیْثُ أَتَى». (طه / ۲۰، ۶۹) بر همین اساس برخى [[قتل]] ساحر را واجب دانسته‌اند. <ref>المبسوط، ج۷، ص۲۶۰.</ref> برخى نیز [[وجوب]] قتل ساحر را به موردى منحصر دانسته‌اند که ساحر با سِحرْ کسى را کشته و خودش نیز به تعمد بر قتلْ معترف باشد و در صورت عدم تعمد، دیه را واجب دانسته‌اند. <ref>تفسير قرطبى، ج۲، ص۴۸.</ref> در همین راستا شمارى از [[فقیهان]]، ساحر را مانند [[مرتد]] دانسته و با [[حکم]] به [[وجوب توبه]] بر او گفته‌اند اگر [[توبه]] نکرد کشته مى‌شود. برخى نیز [[قتل]] وى را بدون نیاز به توبه دادن [[واجب]] مى‌دانند. <ref>احکام القرآن، ج۱، ص۶۲-۶۳؛ تفسير قرطبى، ج۲، ص۴۸؛ صحيح مسلم، ج۱۴، ص۱۷۶.</ref> برخى نیز [[سِحر]] را مانند دیگر [[گناهان کبیره]] دانسته و گفته‌اند با [[اعتقاد]] به [[حلیت]] سِحرْ [[کافر]] و گرنه [[فاسق]] است <ref>الخلاف، ج۵، ص۳۲۹.</ref>.<ref>[[سید سعید حسینی|حسینی، سید سعید]]؛ [[سِحر (مقاله)|مقاله «سِحر»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۵ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۱۵.</ref>