تکبر در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

تکبر در قرآن (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۳ آوریل ۲۰۲۱، ساعت ۱۳:۰۰

۳٬۳۳۷ بایت اضافه‌شده ، ‏۱۳ آوریل ۲۰۲۱

←‏محرومیت از رحمت و محبت ویژه الهی

دیداریویکی‌متن

Msadeq

مدیران

۱۱۵٬۲۱۳

ویرایش

@@ خط ۳۶: / خط ۳۶: @@
 برای [[متکبّران]] در [[قرآن]] به دو فرجام اشاره شده است:
 ===[[محرومیت]] از [[رحمت]] و [[محبت]] ویژه [[الهی]]===
-[[رحمت الهی]] فراگیر و عام است؛ ولی تکبر موجب محرومیّت از [[رحمت خاص الهی]] و رانده شدن از درگاه خداست، چنان که [[شیطان]] بر اثر تکبر، از [[مقام قرب الهی]] رانده و مشمول [[لعن]] [[خداوند]] شد<ref>مجمع البیان، ج ۳، ص ۶۲۰؛ الکشاف، ج ۲، ص ۹۰؛ المیزان، ج ۸، ص ۳۰. </ref> و از [[آسمان]] یا [[بهشت]] یا از صورت [[فرشتگان]] یا از [[درجه]] و منزلتی که در آن بود [[سقوط]] کرد،<ref>تفسیر ماوردی، ج ۲، ص ۲۰۴؛ مجمع البیان، ج ۴، ص ۶۲۰؛ الجواهر، ج ۳، ص ۱۴۲. </ref> زیرا [[زمین]] یا [[آتش دوزخ]] [[محل]] استقرار [[عاصیان]] [[متکبر]] است <ref>الکشاف، ج ۲، ص ۹۰؛ مجمع البیان، ج ۴، ص ۶۲۰. </ref> و [[ابلیس]] به سبب تکبّرش، نزد [[خدا]] و [[اولیای الهی]] [[پست]] و کوچک است: «قالَ ما مَنَعَکَ اَلاّ تَسجُدَ... * قالَ فَاهبِط مِنها فَما یَکونُ لَکَ اَن تَتَکَبَّرَ فیها فَاخرُج اِنَّکَ مِنَ الصّـغِرین». ([[اعراف]] / ۷، ۱۲ - ۱۳) <ref>الکشاف، ج ۲، ص ۹۰. </ref>متکبر از [[محبت]] ویژه [[حق]] نیز دور است: «... اِنَّ اللّهَ لا یُحِبُّ مَن کانَ مُختالاً فَخورا» ([[نساء]] / ۴، ۳۶ و نیز [[لقمان]] / ۳۱، ۱۸)، زیرا وی به [[خداوند]] دلبسته نیست، بلکه [[قلب]] او به [[مال]] (نساء / ۴، ۳۷) و [[جاه]] (نساء / ۴، ۳۸) تعلق و محبت فراوان دارد.<ref> المیزان، ج ۴، ص ۳۵۳ - ۳۵۵. </ref><ref>[[سید رضا اسحاق‌نیا تربتی|اسحاق‌نیا تربتی، سید رضا]]؛ [[تکبر (مقاله)|مقاله «تکبر»]]؛ [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۸ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۸.</ref>
+[[رحمت الهی]] فراگیر و عام است؛ ولی تکبر موجب محرومیّت از [[رحمت خاص الهی]] و رانده شدن از درگاه خداست، چنان که [[شیطان]] بر اثر تکبر، از [[مقام قرب الهی]] رانده و مشمول [[لعن]] [[خداوند]] شد<ref>مجمع البیان، ج ۳، ص ۶۲۰؛ الکشاف، ج ۲، ص ۹۰؛ المیزان، ج ۸، ص ۳۰. </ref> و از [[آسمان]] یا [[بهشت]] یا از صورت [[فرشتگان]] یا از [[درجه]] و منزلتی که در آن بود [[سقوط]] کرد،<ref>تفسیر ماوردی، ج ۲، ص ۲۰۴؛ مجمع البیان، ج ۴، ص ۶۲۰؛ الجواهر، ج ۳، ص ۱۴۲. </ref> زیرا [[زمین]] یا [[آتش دوزخ]] [[محل]] استقرار [[عاصیان]] [[متکبر]] است <ref>الکشاف، ج ۲، ص ۹۰؛ مجمع البیان، ج ۴، ص ۶۲۰. </ref> و [[ابلیس]] به سبب تکبّرش، نزد [[خدا]] و [[اولیای الهی]] [[پست]] و کوچک است: {{متن قرآن|قَالَ مَا مَنَعَكَ أَلاَّ تَسْجُدَ إِذْ أَمَرْتُكَ قَالَ أَنَاْ خَيْرٌ مِّنْهُ خَلَقْتَنِي مِن نَّارٍ وَخَلَقْتَهُ مِن طِينٍ قَالَ فَاهْبِطْ مِنْهَا فَمَا يَكُونُ لَكَ أَن تَتَكَبَّرَ فِيهَا فَاخْرُجْ إِنَّكَ مِنَ الصَّاغِرِينَ}}<ref>«(خداوند) فرمود: آنگاه که به تو فرمان دادم. چه چیز تو را از فروتنی بازداشت؟ گفت: من از او بهترم! مرا از آتش و او را از گل آفریده‌ای فرمود: از آن (جایگاه که داری) فرود آی، تو را نرسد که در آن خود را بزرگ بینی، بیرون رو که تو از خرد پایگانی!» سوره اعراف، آیه ۱۲-۱۳.</ref>.<ref>الکشاف، ج ۲، ص ۹۰. </ref> متکبر از [[محبت]] ویژه [[حق]] نیز دور است: {{متن قرآن|وَاعْبُدُوا اللَّهَ وَلَا تُشْرِكُوا بِهِ شَيْئًا وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا وَبِذِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَالْجَارِ ذِي الْقُرْبَى وَالْجَارِ الْجُنُبِ وَالصَّاحِبِ بِالْجَنْبِ وَابْنِ السَّبِيلِ وَمَا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ مَنْ كَانَ مُخْتَالًا فَخُورًا}}<ref>«خداوند را بپرستید و چیزی را شریک او نکنید و به پدر و مادر و به خویشاوند و یتیمان و تهیدستان و همسایه خویشاوند و همسایه دور و همراه همنشین و در راه مانده و بردگانتان نکویی ورزید؛ بی‌گمان خداوند کسی را که خودپسندی خویشتن‌ستای باشد دوست نمی‌دارد» سوره نساء، آیه ۳۶.</ref> و نیز {{متن قرآن|وَلَا تُصَعِّرْ خَدَّكَ لِلنَّاسِ وَلَا تَمْشِ فِي الْأَرْضِ مَرَحًا إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ كُلَّ مُخْتَالٍ فَخُورٍ}}<ref>«و روی خود را از مردم مگردان و بر زمین خرامان گام برمدار که خداوند هیچ خود پسند خویشتن‌ستایی  را دوست نمی‌دارد» سوره لقمان، آیه ۱۸.</ref>، زیرا وی به [[خداوند]] دلبسته نیست، بلکه [[قلب]] او به [[مال]] {{متن قرآن|الَّذِينَ يَبْخَلُونَ وَيَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبُخْلِ وَيَكْتُمُونَ مَا آتَاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَأَعْتَدْنَا لِلْكَافِرِينَ عَذَابًا مُهِينًا}}<ref>«همان کسان که تنگ‌چشمی می‌ورزند و مردم را به تنگ‌چشمی وا می‌دارند و آنچه را خداوند از بخشش خود به آنان داده است پنهان می‌کنند و برای کافران عذابی خوارساز آماده کرده‌ایم» سوره نساء، آیه ۳۷.</ref> و [[جاه]] {{متن قرآن|وَالَّذِينَ يُنْفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ رِئَاءَ النَّاسِ وَلَا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَلَا بِالْيَوْمِ الْآخِرِ وَمَنْ يَكُنِ الشَّيْطَانُ لَهُ قَرِينًا فَسَاءَ قَرِينًا}}<ref>«و آن کسان که دارایی‌های خود را برای نشان دادن به مردم، می‌بخشند و به خداوند و روز واپسین ایمان ندارند؛ و هر که شیطان همدم اوست بدهمدمی او راست» سوره نساء، آیه ۳۸.</ref> تعلق و محبت فراوان دارد<ref> المیزان، ج ۴، ص ۳۵۳ - ۳۵۵. </ref>.<ref>[[سید رضا اسحاق‌نیا تربتی|اسحاق‌نیا تربتی، سید رضا]]؛ [[تکبر (مقاله)|مقاله «تکبر»]]؛ [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۸ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۸.</ref>
 === گرفتار شدن به [[ذلت]] [[دنیا]] و [[عذاب]] [[آخرت]]===