پرش به محتوا

تکبر در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۳۸۶ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۳ آوریل ۲۰۲۱
خط ۲۶: خط ۲۶:


=== [[بخل]] و [[کتمان]] [[نعمت]]===
=== [[بخل]] و [[کتمان]] [[نعمت]]===
[[متکبران]] در برابر [[انفاق]]، به بخل و به جای [[قدردانی]] از نعمت به کتمان آن [[فرمان]] می‌‌دهند: «... اِنَّ اللّهَ لا یُحِبُّ مَن کانَ مُختالاً فَخورا * اَلَّذینَ یَبخَلونَ و یَأمُرونَ النّاسَ بِالبُخلِ و یَکتُمونَ ما ءاتهُمُ اللّهُ مِن فَضلِهِ.»... ([[نساء]] / ۴، ۳۶ و ۳۷)<ref>جامع البیان، ج ۵، ص ۱۱۹؛ تفسیر قرطبی، ج ۵، ص ۱۲۵ - ۱۲۶؛ المیزان، ج ۴، ص ۳۵۵. </ref> [[مختال]] به معنای گرفتار خُیَلاء یعنی [[تکبر]] براساس [[فضیلت]] موهوم است <ref>المیزان، ج ۱۶، ص ۲۱۹. </ref> و فَخُور نیز کسی است که [[مناقب]] و خوی‌های خود را از [[راه]] [[کبر]] و [[خودنمایی]] برمی شمارد.<ref>نثر طوبی، ج ۲، ص ۲۴۸، «فخر».</ref> گفته شده: از آنجا که [[متکبر]]، با [[نعمت‌های الهی]] مانند اموالی که به او [[عنایت]] شده بر دیگران [[تکبّر]] میورزد برای تداوم بخشیدن به تکبّر خویش، با بخل تلاش می‌‌کند اموالش را [[حفظ]] کند و آن گاه که می‌‌بیند انفاق کنندگان، نزد [[مردم]] [[شهرت]] و موقعیت پیدا می‌‌کنند، آنان را نیز به بخل [[دعوت]] می‌‌کند و هرگاه تحت تأثیر [[افکار]] عمومی مجبور به انفاق شود، برای حفظ اموالش آنها را پنهان کرده، به [[فقر]] [[تظاهر]] می‌‌کند.<ref>من هدی القرآن، ج ۲، ص ۸۰ـ ۸۱. </ref> برخی گفته اند: مختال متکبّری است که اثر کبر او در حرکات و اعمالش ظاهر می‌‌شود و فخور متکبری که اثر کبرش در گفتار وی آشکار می‌‌شود.<ref>تفسیر المنار، ج ۵، ص ۹۵. </ref><ref>[[سید رضا اسحاق‌نیا تربتی|اسحاق‌نیا تربتی، سید رضا]]؛ [[تکبر (مقاله)|مقاله «تکبر»]]؛ [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۸ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۸.</ref>
[[متکبران]] در برابر [[انفاق]]، به بخل و به جای [[قدردانی]] از نعمت به کتمان آن [[فرمان]] می‌‌دهند: {{متن قرآن|وَاعْبُدُواْ اللَّهَ وَلاَ تُشْرِكُواْ بِهِ شَيْئًا وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا وَبِذِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَالْجَارِ ذِي الْقُرْبَى وَالْجَارِ الْجُنُبِ وَالصَّاحِبِ بِالجَنبِ وَابْنِ السَّبِيلِ وَمَا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ إِنَّ اللَّهَ لاَ يُحِبُّ مَن كَانَ مُخْتَالاً فَخُورًا الَّذِينَ يَبْخَلُونَ وَيَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبُخْلِ وَيَكْتُمُونَ مَا آتَاهُمُ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ وَأَعْتَدْنَا لِلْكَافِرِينَ عَذَابًا مُّهِينًا }}<ref>«خداوند را بپرستید و چیزی را شریک او نکنید و به پدر و مادر و به خویشاوند و یتیمان و تهیدستان و همسایه خویشاوند و همسایه دور و همراه همنشین و در راه مانده و بردگانتان نکویی ورزید؛ بی‌گمان خداوند کسی را که خودپسندی خویشتن‌ستای باشد دوست نمی‌دارد همان کسان که تنگ‌چشمی می‌ورزند و مردم را به تنگ‌چشمی وا می‌دارند و آنچه را خداوند از بخشش خود به آنان داده است پنهان می‌کنند و برای کافران عذابی خوارساز آماده کرده‌ایم» سوره نساء، آیه ۳۶-۳۷.</ref>.<ref>جامع البیان، ج ۵، ص ۱۱۹؛ تفسیر قرطبی، ج ۵، ص ۱۲۵ - ۱۲۶؛ المیزان، ج ۴، ص ۳۵۵. </ref> [[مختال]] به معنای گرفتار خُیَلاء یعنی [[تکبر]] براساس [[فضیلت]] موهوم است <ref>المیزان، ج ۱۶، ص ۲۱۹. </ref> و فَخُور نیز کسی است که [[مناقب]] و خوی‌های خود را از [[راه]] [[کبر]] و [[خودنمایی]] برمی شمارد.<ref>نثر طوبی، ج ۲، ص ۲۴۸، «فخر».</ref> گفته شده: از آنجا که [[متکبر]]، با [[نعمت‌های الهی]] مانند اموالی که به او [[عنایت]] شده بر دیگران [[تکبّر]] میورزد برای تداوم بخشیدن به تکبّر خویش، با بخل تلاش می‌‌کند اموالش را [[حفظ]] کند و آن گاه که می‌‌بیند انفاق کنندگان، نزد [[مردم]] [[شهرت]] و موقعیت پیدا می‌‌کنند، آنان را نیز به بخل [[دعوت]] می‌‌کند و هرگاه تحت تأثیر [[افکار]] عمومی مجبور به انفاق شود، برای حفظ اموالش آنها را پنهان کرده، به [[فقر]] [[تظاهر]] می‌‌کند.<ref>من هدی القرآن، ج ۲، ص ۸۰ـ ۸۱. </ref> برخی گفته‌اند: مختال متکبّری است که اثر کبر او در حرکات و اعمالش ظاهر می‌‌شود و فخور متکبری که اثر کبرش در گفتار وی آشکار می‌‌شود<ref>تفسیر المنار، ج ۵، ص ۹۵. </ref>.<ref>[[سید رضا اسحاق‌نیا تربتی|اسحاق‌نیا تربتی، سید رضا]]؛ [[تکبر (مقاله)|مقاله «تکبر»]]؛ [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۸ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۸.</ref>


=== [[ریا]]===
=== [[ریا]]===
۱۱۵٬۲۱۳

ویرایش