پرش به محتوا

قثم بن عباس قرشی در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'کثیر' به 'کثیر'
جز (جایگزینی متن - 'محل' به 'محل')
جز (جایگزینی متن - 'کثیر' به 'کثیر')
خط ۱۰: خط ۱۰:
[[قثم]]، فرزند [[عباس]]، [[عموی پیامبر]]{{صل}}، بود و مادرش [[ام الفضل]] نام داشت. [[عباس بن عبدالمطلب]]، [[پدر]] قثم، سه سال قبل از [[عام الفیل]] در [[مکه]] به [[دنیا]] آمد. پدرش [[عبدالمطلب]] یکی از بزرگ‌ترین شخصیت‌های مکه و مادرش، تیله، دختر حباب، یکی از [[بانوان]] با [[شخصیت]] بود. [[همسر]] عباس، ام الفضل، نیز از [[زنان]] نامدار [[صدر اسلام]] بوده است. او اولین بانویی بود که [[خانه خدا]] را با پارچه ای از حریر پوشانید و بعد از [[خدیجه]] اولین زنی بود که به [[پیامبر]]{{صل}} [[ایمان]] آورد<ref>المنتظم، ابن جوزی، ج۳، ص۳۴۲.</ref>. [[عبدالله بن یزید هلالی]] درباره او می‌گوید: هیچ [[زن]] نجیبی چون ام الفضل شش فرزند بزرگ به دنیا نیاورده است. باید زنان و مردان، او را گرامی بدارند<ref>سیمای کارگزاران علی بن ابی‌طالب أمیرالمؤمنین، علی‌اکبر ذاکری، ج۱، ص۱۳۶.</ref>.
[[قثم]]، فرزند [[عباس]]، [[عموی پیامبر]]{{صل}}، بود و مادرش [[ام الفضل]] نام داشت. [[عباس بن عبدالمطلب]]، [[پدر]] قثم، سه سال قبل از [[عام الفیل]] در [[مکه]] به [[دنیا]] آمد. پدرش [[عبدالمطلب]] یکی از بزرگ‌ترین شخصیت‌های مکه و مادرش، تیله، دختر حباب، یکی از [[بانوان]] با [[شخصیت]] بود. [[همسر]] عباس، ام الفضل، نیز از [[زنان]] نامدار [[صدر اسلام]] بوده است. او اولین بانویی بود که [[خانه خدا]] را با پارچه ای از حریر پوشانید و بعد از [[خدیجه]] اولین زنی بود که به [[پیامبر]]{{صل}} [[ایمان]] آورد<ref>المنتظم، ابن جوزی، ج۳، ص۳۴۲.</ref>. [[عبدالله بن یزید هلالی]] درباره او می‌گوید: هیچ [[زن]] نجیبی چون ام الفضل شش فرزند بزرگ به دنیا نیاورده است. باید زنان و مردان، او را گرامی بدارند<ref>سیمای کارگزاران علی بن ابی‌طالب أمیرالمؤمنین، علی‌اکبر ذاکری، ج۱، ص۱۳۶.</ref>.


عباس یازده فرزند داشت: [[عبدالله]]، عبیدالله، [[فضل]]، قثم، تمام، [[معبد]]، [[کثیر]]، [[حارث]]، عبدالرحمن، [[آمنه]] و [[صفیه]]<ref>اسد الغابه، ابن اثیر، ج۳، ص۱۶۴؛ بحارالانوار، علامه مجلسی، ج۲۸، ص۴۸؛ سفینة البحار، محدث قمی، ج۲، ص۵۸؛ اعیان الشیعه، امین عاملی، ج۷، ص۴۱۸ و قاموس الرجال، شوشتری، ج۶، ص۱۵.</ref>. قثم، [[خوش‌سیما]] و [[گشاده‌رو]] و خوش‌اندام بود و رنگ چهره‌اش روشن و به سرخی آمیخته بود؛ چشمانی سیاه و گشاده و مژه‌هایی بلند و ریشی کامل داشت و در گفتارش [[صراحت]] داشت و شیرین سخن میگفت و زبانش [[فصیح]] و کامل بود<ref> تاریخ الیعقوبی، یعقوبی، ج۱، ص۵۱۴؛ بحارالانوار، علامه مجلسی، ج۲۲، ص۲۵۰؛ نهایة الأرب فی فنون الأدب، نویری، ص۲۹.</ref>. او هنگام [[رحلت پیامبر]]{{صل}} هشت ساله بود<ref>اسد الغابه، ابن اثیر، ج۴، ص۱۹۷.</ref>. "قثم" در اصل "قاثم" بوده که در [[فرهنگ]] لغات به معنای شخص سخاوتمند و پر [[بخشش]] آمده است<ref>النهایة فی غریب الحدیث، ابن اثیر، ج۴، ص۱۶.</ref>. این اسم برای [[قثم بن عباس]]، اسمی با مسما بوده است. از جمله کسانی که بسیار به [[رسول خدا]]{{صل}} شباهت داشت، قثم بن عباس بود.
عباس یازده فرزند داشت: [[عبدالله]]، عبیدالله، [[فضل]]، قثم، تمام، [[معبد]]، کثیر، [[حارث]]، عبدالرحمن، [[آمنه]] و [[صفیه]]<ref>اسد الغابه، ابن اثیر، ج۳، ص۱۶۴؛ بحارالانوار، علامه مجلسی، ج۲۸، ص۴۸؛ سفینة البحار، محدث قمی، ج۲، ص۵۸؛ اعیان الشیعه، امین عاملی، ج۷، ص۴۱۸ و قاموس الرجال، شوشتری، ج۶، ص۱۵.</ref>. قثم، [[خوش‌سیما]] و [[گشاده‌رو]] و خوش‌اندام بود و رنگ چهره‌اش روشن و به سرخی آمیخته بود؛ چشمانی سیاه و گشاده و مژه‌هایی بلند و ریشی کامل داشت و در گفتارش [[صراحت]] داشت و شیرین سخن میگفت و زبانش [[فصیح]] و کامل بود<ref> تاریخ الیعقوبی، یعقوبی، ج۱، ص۵۱۴؛ بحارالانوار، علامه مجلسی، ج۲۲، ص۲۵۰؛ نهایة الأرب فی فنون الأدب، نویری، ص۲۹.</ref>. او هنگام [[رحلت پیامبر]]{{صل}} هشت ساله بود<ref>اسد الغابه، ابن اثیر، ج۴، ص۱۹۷.</ref>. "قثم" در اصل "قاثم" بوده که در [[فرهنگ]] لغات به معنای شخص سخاوتمند و پر [[بخشش]] آمده است<ref>النهایة فی غریب الحدیث، ابن اثیر، ج۴، ص۱۶.</ref>. این اسم برای [[قثم بن عباس]]، اسمی با مسما بوده است. از جمله کسانی که بسیار به [[رسول خدا]]{{صل}} شباهت داشت، قثم بن عباس بود.


افرادی که به [[رسول خدا]]{{صل}} شباهت داشتند، عبارت‌اند از: [[امام حسن]] [[علی]]، [[جعفر طیار]]، [[قثم بن عباس]]، [[هاشم بن عبدالمطلب]] و [[مسلم بن معتب بن ابی لهب]]<ref>ناسخ التواریخ، سپهر، ج۴، ص۲۰۰۲.</ref>. از قثم، [[فرزندی]] بر جای نمانده است<ref>اسد الغابه، ابن اثیر، ج۱، ص۲۵۴.</ref>.<ref>[[محمد ایوب کاظمی|کاظمی، محمد ایوب]]، [[قثم بن عباس (مقاله)|مقاله «قثم بن عباس»]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۷ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم]]، ج۷، ص۱۹-۲۰.</ref>
افرادی که به [[رسول خدا]]{{صل}} شباهت داشتند، عبارت‌اند از: [[امام حسن]] [[علی]]، [[جعفر طیار]]، [[قثم بن عباس]]، [[هاشم بن عبدالمطلب]] و [[مسلم بن معتب بن ابی لهب]]<ref>ناسخ التواریخ، سپهر، ج۴، ص۲۰۰۲.</ref>. از قثم، [[فرزندی]] بر جای نمانده است<ref>اسد الغابه، ابن اثیر، ج۱، ص۲۵۴.</ref>.<ref>[[محمد ایوب کاظمی|کاظمی، محمد ایوب]]، [[قثم بن عباس (مقاله)|مقاله «قثم بن عباس»]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۷ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم]]، ج۷، ص۱۹-۲۰.</ref>
خط ۹۷: خط ۹۷:
در نقل دیگری این‌گونه آمده است که قشم پیشاپیش [[مردم]] آن سامان در چند کیلومتری [[شهر]] سمر قند با [[سپاه]] خاقان درگیر شد. در این [[نبرد]]، تیری به پیشانی او اصابت کرد و او در کنار چشمه آبی که در چند کیلومتری [[شرق]] سمرقند قرار دارد، در تابستان ۵۶ ه.ق به [[دیدار]] [[حق]] شتافت<ref>سیمای سمرقند، حسن احمدنژاد، ص۸۹ و ۹۰.</ref>. [[مرقد]] قثم بن عباس بیرون شهر سمرقند در کنار [[قبرستان]] "بنو [[ناجیه]]" در قلعه معروف و [[تاریخی]] افراسیاب واقع شده است<ref>سمریه، سمرقندی، ص۵۹.</ref>.
در نقل دیگری این‌گونه آمده است که قشم پیشاپیش [[مردم]] آن سامان در چند کیلومتری [[شهر]] سمر قند با [[سپاه]] خاقان درگیر شد. در این [[نبرد]]، تیری به پیشانی او اصابت کرد و او در کنار چشمه آبی که در چند کیلومتری [[شرق]] سمرقند قرار دارد، در تابستان ۵۶ ه.ق به [[دیدار]] [[حق]] شتافت<ref>سیمای سمرقند، حسن احمدنژاد، ص۸۹ و ۹۰.</ref>. [[مرقد]] قثم بن عباس بیرون شهر سمرقند در کنار [[قبرستان]] "بنو [[ناجیه]]" در قلعه معروف و [[تاریخی]] افراسیاب واقع شده است<ref>سمریه، سمرقندی، ص۵۹.</ref>.


در [[کتاب]] [[صحیح مسلم]] آمده است که از شریف‌زادگان، جز [[فرزندان]] [[عباس]] کسی را نمی‌شناسیم که از یک [[مادر]] و در یک [[خانه]] به دنیا آمده باشند و مقبره‌های‌شان این چنین دور از هم باشد؛ عبدالله بن عباس در [[طائف]]، [[عبید]] [[الله]] در [[مدینه]] (یا [[آفریقا]])، [[فضل]] در [[اجنادین]] [[شام]]، [[معبد]] و [[عبدالرحمان]] در افریقا، قثم در سمرقند و [[کثیر]] در [[ینبع]]<ref>مناقب آل ابی طالب، ابن شهر آشوب، ج۲، ص۳۱۶.</ref>.<ref>[[محمد ایوب کاظمی|کاظمی، محمد ایوب]]، [[قثم بن عباس (مقاله)|مقاله «قثم بن عباس»]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۷ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم]]، ج۷، ص۳۲-۳۳.</ref>
در [[کتاب]] [[صحیح مسلم]] آمده است که از شریف‌زادگان، جز [[فرزندان]] [[عباس]] کسی را نمی‌شناسیم که از یک [[مادر]] و در یک [[خانه]] به دنیا آمده باشند و مقبره‌های‌شان این چنین دور از هم باشد؛ عبدالله بن عباس در [[طائف]]، [[عبید]] [[الله]] در [[مدینه]] (یا [[آفریقا]])، [[فضل]] در [[اجنادین]] [[شام]]، [[معبد]] و [[عبدالرحمان]] در افریقا، قثم در سمرقند و کثیر در [[ینبع]]<ref>مناقب آل ابی طالب، ابن شهر آشوب، ج۲، ص۳۱۶.</ref>.<ref>[[محمد ایوب کاظمی|کاظمی، محمد ایوب]]، [[قثم بن عباس (مقاله)|مقاله «قثم بن عباس»]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۷ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم]]، ج۷، ص۳۲-۳۳.</ref>


==[[حرم]] قثم در سمرقند==
==[[حرم]] قثم در سمرقند==
۲۱۸٬۲۱۰

ویرایش