روش‌شناسی فقه سیاسی چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

== پاسخ نخست==

[[پرونده:1100771.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[اصغرآقا مهدوی]]]]

::::::«از گام‌های اولیه معرفی یک [[علم]]، [[سخن گفتن]] از روش‌شناسی آن است. روش‌شناسی یا همان متدلوژی به معنای ابزار و روش‌های کسب یک [[دانش]] است. در واقع در روش‌شناسی به دنبال روشی برای حرکت از مجهول به معلوم هستیم<ref>حقیقت، روش‌شناسی علوم سیاسی، ص۴۲.</ref>؛ بنابراین به [[شناخت]] روش‌هایی که [[فقه]] از طریق آن به [[کشف]] [[احکام شرعی]] از جمله [[احکام]] [[سیاسی]] [[شرعی]] می‌پردازد، روش‌شناسی فقه گفته می‌شود. این [[استنباط]] تنها از چهار منبع [[عقل]]، کتاب، [[سنت]] و [[اجماع]] صورت می‌گیرد. [[علم اصول]] متکفل مباحثی است که روش کشف احکام را از منابع چهارگانه بررسی می‌کند. هرچند اصول این روش در برخی نحله‌های [[فقهی]] با دیگر نحله‌ها متفاوت است، همه آنان [[اذعان]] دارند که از [[روش استنباط]] [[پیروی]] می‌کنند؛ بنابراین می‌توان از روش‌های متعدد در فقه سخن گفت و به بحث روش‌شناسی فقه پرداخت. تفاوت در این روش‌ها گاه در مبانی است؛ مثلاً تفاوت جریان اصولی و اخباری که سبب ایجاد دو مسیر جدا در [[اجتهاد]] و استنباط می‌شود. گاه نیز این تفاوت‌ها تنها در برخی [[قواعد]] [[اصول فقه]] است. به هر حال برای آشنایی ابتدایی با روش‌های فقهی باید به [[فهم]] روش اجتهاد پرداخت، محمدابراهیم جناتی روش استنباط را این‌گونه تقریر می‌کند: دارنده این شیوه، در [[مقام]] [[استنباط احکام]] شرعی، بر این [[باور]] است که باید در مقام استنباط از [[راه]] به‌کارگیری اجتهاد در اصول و [[قوانین]] کلی [[شریعت]]، [[تفریع]] و [[تطبیق]] باشد تا از راه آن [[فروع]] تازه به اصول پایه بازگشت داده و قوانین کلی بر مصادیق خارجی منطبق شود<ref>جناتی، روش‌های کلی استنباط فقه از منظر فقهای اسلامی، ص۴۱.</ref>.

::::::مبانی اجتهاد [[شیعی]] که در دوران “امام [[باقر]] و [[امام صادق]]{{عم}}” بنیان گذاشته شد، در مقابله با این روش‌های ناصواب از جمله [[قیاس]] بود. بر همین اساس اجتهاد نزد [[شیعیان]] به معنای [[پایبندی]] به روش‌های [[مشروع]] شرعی است؛ بنابراین در این روش [[اجتهادی]]، پایبندی به [[نص]] بسیار اهمیت دارد. به هنگام سخن از روش [[اجتهادی]]، دو [[مؤلفه]] [[پایبندی]] به [[نص]] و توجه به مکان و [[زمان]] خصوصاً در فقه‌های مضافی چون [[فقه سیاسی]] مورد توجه قرار می‌گیرد»<ref>[[اصغرآقا مهدوی|مهدوی، اصغرآقا]] و [[سید محمد صادق کاظمی|کاظمی، سید محمد صادق]]، [[فقه سیاسی اسلام (کتاب)|فقه سیاسی اسلام]]، ص ۶۹.</ref>