سبق و رمایه در لغت: تفاوت میان نسخهها
جز
جایگزینی متن - ' آنرا ' به ' آن را '
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - ' آنرا ' به ' آن را ') |
||
خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
“رمایه” از واژه [[عربی]] “رمی” گرفته شده و به معنای [[تیراندازی]] است و خود “رمایه” تمرین و مسابقه تیراندازی میان دو و یا چند نفر است که در آن، شرطبندی کرده باشند. | “رمایه” از واژه [[عربی]] “رمی” گرفته شده و به معنای [[تیراندازی]] است و خود “رمایه” تمرین و مسابقه تیراندازی میان دو و یا چند نفر است که در آن، شرطبندی کرده باشند. | ||
“سبق” نیز در لغت دوگونه تلفظ دارد؛ یکی با [[سکون]] باء (بر وزن سبز) و دیگری با فتحه سین و باء و سکون قاف (بر وزن سَبَد). طبق تلفظ اول سَبق، به معنای “مسابقه” بین دو یا چند نفر است، و طبق معنای دوم، منظور “آن [[مالی]] است که در مسابقه مرکبهای [[جنگی]]، مانند اسبدوانی و... به عنوان شرط مسابقه، پرداخت میشود”<ref>فقه الإمام جعفر الصادق{{ع}}، ج۴، ص۲۳۴.</ref>. دوگانه بودن تلفظ [[سبق]] باعث اختلافنظر و فتوای [[فقها]] شده است. در [[حدیثی]] که کلمه “سبق” ذکر شده است، بعضی | “سبق” نیز در لغت دوگونه تلفظ دارد؛ یکی با [[سکون]] باء (بر وزن سبز) و دیگری با فتحه سین و باء و سکون قاف (بر وزن سَبَد). طبق تلفظ اول سَبق، به معنای “مسابقه” بین دو یا چند نفر است، و طبق معنای دوم، منظور “آن [[مالی]] است که در مسابقه مرکبهای [[جنگی]]، مانند اسبدوانی و... به عنوان شرط مسابقه، پرداخت میشود”<ref>فقه الإمام جعفر الصادق{{ع}}، ج۴، ص۲۳۴.</ref>. دوگانه بودن تلفظ [[سبق]] باعث اختلافنظر و فتوای [[فقها]] شده است. در [[حدیثی]] که کلمه “سبق” ذکر شده است، بعضی آن را سبق فرض کرده و بر آن اساس، هرگونه مسابقه در غیر موارد اسبدوانی و فیل و شتر و قاطر و مانند آنها را جایز ندانستهاند. اما عدهای نیز کلمه سبق را بر اساس تلفظ دوم آن (سَبَق) گرفتهاند و بر این اساس، تمام مسابقات را جایز دانستهاند، مشروط بر اینکه “وجه شرط”، یعنی آن مالی که برنده از بازنده میگیرد، به عنوان “وعده” باشد و نه “شرط”<ref>فقه الإمام جعفر الصادق{{ع}}، ج۴، ص۲۳۴.</ref>.<ref>[[ابوالفضل شکوری|شکوری، ابوالفضل]]، [[فقه سیاسی اسلام (کتاب)|فقه سیاسی اسلام]]، ص ۲۶۲.</ref> | ||
===معنای اصطلاحی=== | ===معنای اصطلاحی=== | ||
[[فقهای اسلام]] با تعبیرهای گوناگون و محتوای مشترکی “سبق و رمایه” را تعریف کردهاند. صاحب کتاب "فقه الامام جعفر الصادق"{{ع}} | [[فقهای اسلام]] با تعبیرهای گوناگون و محتوای مشترکی “سبق و رمایه” را تعریف کردهاند. صاحب کتاب "فقه الامام جعفر الصادق"{{ع}} آن را به این صورت تعریف میکند: “سبق، عبارت است از مسابقه اسبدوانی و مشابه اسبدوانی به منظور شناختهشدن [[بهترین]] اسبدوان. رمایه نیز عبارت است از: مسابقه تیراندازی برای شناختهشدن بهترین تیرانداز”<ref>فقه الإمام جعفر الصادق{{ع}}، ج۴، ص۲۳۳.</ref>. | ||
این یک تعریف از “سبق و رمایه” است و طبق ظاهر این تعریف، سبق و رمایه تنها شامل [[تیراندازی]] و مسابقه اسبدوانی است و شامل تمام مرکبهای [[جنگی]] نمیشود، اما نویسنده کتاب فوق در ادامه بحث خود، [[سبق و رمایه]] را شامل تمام مرکبهای [[دفاعی]] و جنگی و همه سلاحها معرفی میکند؛ حتی مرکبهای جنگی جدید الاختراع، مانند: تانک، هواپیما و... و سلاحهای تیراندازی جدید مانند توپ را مشمول سبق و رمایه میداند<ref>فقه الإمام جعفر الصادق{{ع}}، ج۴، ص۲۳۵.</ref>. | این یک تعریف از “سبق و رمایه” است و طبق ظاهر این تعریف، سبق و رمایه تنها شامل [[تیراندازی]] و مسابقه اسبدوانی است و شامل تمام مرکبهای [[جنگی]] نمیشود، اما نویسنده کتاب فوق در ادامه بحث خود، [[سبق و رمایه]] را شامل تمام مرکبهای [[دفاعی]] و جنگی و همه سلاحها معرفی میکند؛ حتی مرکبهای جنگی جدید الاختراع، مانند: تانک، هواپیما و... و سلاحهای تیراندازی جدید مانند توپ را مشمول سبق و رمایه میداند<ref>فقه الإمام جعفر الصادق{{ع}}، ج۴، ص۲۳۵.</ref>. | ||
خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
چنانکه همه [[فقها]] گفتهاند، هزینه این مسابقات و مانورها را، هم اشخاص [[حقیقی]] و هم اشخاص [[حقوقی]] و [[دولت]] میتوانند بر عهده بگیرند و بر آن [[نظارت]] کنند. | چنانکه همه [[فقها]] گفتهاند، هزینه این مسابقات و مانورها را، هم اشخاص [[حقیقی]] و هم اشخاص [[حقوقی]] و [[دولت]] میتوانند بر عهده بگیرند و بر آن [[نظارت]] کنند. | ||
امروزه مرکبهای جنگی علاوه بر اسب، فیل، قاطر و شتر، شامل خودرو، موتورسیکلت، تانک، هلیکوپتر، هواپیماهای جنگی گوناگون، کشتیها و زیردریاییها و ناوها و... میشود. تیراندازی نیز شامل تمام وسایل [[دفاعی]]، مانند انواع تفنگ و خمپارهانداز، موشکهای ضد هواییها، توپخانه و... میگردد و همه اینها تحت عنوان فقهی “سبق و رمایه” قرار میگیرند و نیز انواع ورزشهای مفید و مسابقه در خوشنویسی و... مشمول عنوان فقهی [[سبق]] هستند و این مطلب جدیدی نیست که ما مطرح بکنیم، بلکه فقها از قدیم | امروزه مرکبهای جنگی علاوه بر اسب، فیل، قاطر و شتر، شامل خودرو، موتورسیکلت، تانک، هلیکوپتر، هواپیماهای جنگی گوناگون، کشتیها و زیردریاییها و ناوها و... میشود. تیراندازی نیز شامل تمام وسایل [[دفاعی]]، مانند انواع تفنگ و خمپارهانداز، موشکهای ضد هواییها، توپخانه و... میگردد و همه اینها تحت عنوان فقهی “سبق و رمایه” قرار میگیرند و نیز انواع ورزشهای مفید و مسابقه در خوشنویسی و... مشمول عنوان فقهی [[سبق]] هستند و این مطلب جدیدی نیست که ما مطرح بکنیم، بلکه فقها از قدیم آن را گفتهاند و قاطبه فقها بر این بودهاند که عنوان سبق، شامل همه اینهاست، با این تفاوت که در غیر موارد تعیینشده آن را به صورت یک “عقدی که به عنوان [[معامله]] پرداخت [[پول]] مشروط در مسابقه را الزامی کند” نمیدانستهاند. از فقهای [[اهلسنت]] “شافعی” و “ابوالعباس” مسابقه با کشتی را مشمول “سبق” میدانند<ref>الخلاف، ج۳، ص۲۷۲.</ref>. | ||
شهید ثانی از علمای بزرگ [[شیعه]] میگوید: “... مسابقه دو، کشتی، قایقرانی و مسابقه با پرندگان و مسابقه در پرتاب سنگ و وزنهبرداری بدون شرط کردن (سبق یعنی پولی که در [[سبق و رمایه]] به شخص برنده پرداخت میشود) [[حرام]] نیست... چون [[هدف]] صحیحی بر آنها بار است...”<ref>شرح لمعه، ج۲، ص۲۳.</ref>. صاحب کتاب "فقه الامام جعفر الصادق"{{ع}} نیز در اینباره چنین نوشته است: “... اکنون که در [[جنگها]]، [[دشمنان]] از چیزهایی مثل اسب و تیر و کمان استفاده نمیکنند، آیا سبق و رمایه شامل [[اسلحه]] و ابزارهای [[جنگی]] جدیدی، مانند تفنگ، خودروها و مشابه اینها میگردد یا نه؟ پاسخ این است که: آری، سبق و رمایه، سلاحهای نوظهور را در برمیگیرد، زیرا سخن [[خداوند]] در [[قرآن]] که میفرماید: {{متن قرآن|وَأَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَمِنْ رِبَاطِ الْخَيْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَعَدُوَّكُمْ}}<ref>«و آنچه در توان دارید از نیرو و اسبان آماده در برابر آنان فراهم سازید که بدان دشمن خداوند و دشمن خود را به هراس میافکنید» سوره انفال، آیه ۶۰.</ref>، عمومیت دارد و شامل هر [[قوه]] و نیرویی میشود که بتوان با آن، [[دشمن]] را [[ارعاب]] کرد و دشمن در صورتی از ما حساب میبرد که مسلح به اسلحه خود او یا بهتر از اسلحه او باشیم. | شهید ثانی از علمای بزرگ [[شیعه]] میگوید: “... مسابقه دو، کشتی، قایقرانی و مسابقه با پرندگان و مسابقه در پرتاب سنگ و وزنهبرداری بدون شرط کردن (سبق یعنی پولی که در [[سبق و رمایه]] به شخص برنده پرداخت میشود) [[حرام]] نیست... چون [[هدف]] صحیحی بر آنها بار است...”<ref>شرح لمعه، ج۲، ص۲۳.</ref>. صاحب کتاب "فقه الامام جعفر الصادق"{{ع}} نیز در اینباره چنین نوشته است: “... اکنون که در [[جنگها]]، [[دشمنان]] از چیزهایی مثل اسب و تیر و کمان استفاده نمیکنند، آیا سبق و رمایه شامل [[اسلحه]] و ابزارهای [[جنگی]] جدیدی، مانند تفنگ، خودروها و مشابه اینها میگردد یا نه؟ پاسخ این است که: آری، سبق و رمایه، سلاحهای نوظهور را در برمیگیرد، زیرا سخن [[خداوند]] در [[قرآن]] که میفرماید: {{متن قرآن|وَأَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَمِنْ رِبَاطِ الْخَيْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَعَدُوَّكُمْ}}<ref>«و آنچه در توان دارید از نیرو و اسبان آماده در برابر آنان فراهم سازید که بدان دشمن خداوند و دشمن خود را به هراس میافکنید» سوره انفال، آیه ۶۰.</ref>، عمومیت دارد و شامل هر [[قوه]] و نیرویی میشود که بتوان با آن، [[دشمن]] را [[ارعاب]] کرد و دشمن در صورتی از ما حساب میبرد که مسلح به اسلحه خود او یا بهتر از اسلحه او باشیم. |