علم معصوم به همه حقایق قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

*یکی از معتبرترین خاستگاه علوم [[اهل بیت]] {{عم}}، قرآن کریم است. این کتاب آسمانی، سرچشمۀ تمامی احکام شریعت و مهم‌ترین منبع علوم و معارف اسلامی است،<ref>ر.ک. [[محمد صادق عظیمی|عظیمی، محمد صادق]]، [[سیر تطور موضوع گستره علم امام در کلام اسلامی (پایان‌نامه)|سیر تطور موضوع گستره علم امام در کلام اسلامی]]، ص ۱۷۱؛ [[ناصرالدین اوجاقی|اوجاقی، ناصرالدین]]، [[علم امام از دیدگاه کلام امامیه (پایان‌نامه)|علم امام از دیدگاه کلام امامیه]]، ص ۷۵ و ۷۶</ref> لکن همه کس نمی‌تواند به عمق و باطن آن دست یابد و حقایق علمی آنرا کشف کند. براساس برخی آیات مانند {{متن قرآن|وَمَا يَعْلَمُ تَأْوِيلَهُ إِلاَّ اللَّهُ وَالرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْمِ}}<ref>سورۀ آل عمران، آیۀ ۷</ref>»<ref>ر.ک. [[ناصرالدین اوجاقی|اوجاقی، ناصرالدین]]، علم امام از دیدگاه کلام امامیه، ص۷۵ و ۷۶</ref> و نیز، برخی روایات از قبیل {{عربی|«مَا يَسْتَطِيعُ أَحَدٌ أَنْ يَدَّعِيَ أَنَّ عِنْدَهُ جَمِيعَ الْقُرْآنِ كُلِّهِ ظَاهِرِهِ وَ بَاطِنِهِ غَيْرُ الْأَوْصِيَاء}}<ref>«هیچ کس را یارای این سخن نیست که ادعا کند تمامی قرآن از ظاهر و باطن آن نزد اوست مگر اوصیاء » ر.ک. کلینی، محمد بن یعقوب, الکافی، ج ۱، ص ۲۸۶، ح ۲</ref><ref>ر.ک. [[علی اکبر بابایی|بابایی، علی اکبر]]، [[اهل بیت پیامبر مفسران آگاه به تمام قرآن (مقاله)|اهل بیت پیامبر مفسران آگاه به تمام قرآن]]، ماهنامه معرفت، ش ۷۳، ص ۲۷</ref>، روشن می‌شود پس از [[پیامبر اکرم]] {{صل}} مفسران آگاه به همه معانی و معارف قرآن، منحصر به [[امیرمؤمنان]] {{ع}} و یازده امام پس از ایشان است<ref>ر.ک. [[علی اکبر بابایی|بابایی، علی اکبر]]، [[اهل بیت پیامبر مفسران آگاه به تمام قرآن (مقاله)|اهل بیت پیامبر مفسران آگاه به تمام قرآن]]، ماهنامه معرفت، ش ۷۳، ص ۲۷؛ [[داوود افقی|افقی، داوود]]، [[بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات (پایان‌نامه)|بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات]]، ص ۳۴</ref> و به اجماع [[شیعه]] این علم از علومی است که لازم است امام از آن برخوردار باشد.<ref>ر.ک. [[ناصرالدین اوجاقی|اوجاقی، ناصرالدین]]، [[علم امام از دیدگاه کلام امامیه (پایان‌نامه)|علم امام از دیدگاه کلام امامیه]]، ص ۷۵ و ۷۶</ref> البته، بارها خود [[امامان]] [[معصوم]] {{عم}} تصریح کرده اند که علم خود را نسل به نسل از نبی اکرم{{صل}} گرفته‌اند و علم نبی اکرم{{صل}} هم چیزی جز علم به قرآن کریم نیست.<ref>ر.ک. [[احد ایمانی|ایمانی، احد]]، وبگاه بهترین سخن‌ها</ref> این علم شامل موارد گوناگونی از جمله علم به باطن، علم به تاویل، علم به تفسیر و ... می‌شود.

*قرآن کریم در رابطۀ با علم به تاویل، دو دسته آیات دارد، دستۀ اول آیاتی مانند: {{متن قرآن|وَ مَا يَعْلَمُ تَأْوِيلَهُ إِلَّا اللَّهُ}}،<ref>سورۀ آل عمران، آیۀ ۷</ref> این علم را مختص به خداوند می دانند، مخصوصاً با توجه به اینکه در همین آیه می فرماید اهل انحراف برای فتنه، تاویل آنرا می جویند و نفرموده می‌یابند؛ لذا تأویل قرآن حقیقت یا حقایقی است در ام الکتاب، پیش خداوند و از مختصات غیب.<ref>ر.ک. [[سید محمد حسین طباطبایی|طباطبایی، سید محمد حسین]]، قرآن در اسلام، صفحه؟؟؟، مرکز اطلاع‌رسانی الغدیر</ref> دستۀ دوم آیاتی مانند: {{متن قرآن|إِنَّهُ لَقُرْءَانٌ كَرِيمٌ * فىِ كِتَابٍ مَّكْنُونٍ * لَّا يَمَسُّهُ إِلَّا الْمُطَهَّرُونَ}}<ref>سورۀ واقعه، آیۀ ۷۷ ـ ۷۹</ref> و یا ادامۀ آیۀ قبلی: {{متن قرآن|وَ الرَّاسِخُونَ فىِ الْعِلْمِ}}،<ref>سورۀ آل عمران، آیۀ ۷</ref> دسترسی به حقیقت و تأویل قرآن کریم را برای راسخون در علم،<ref>ر.ک. [[محمد حسین مظفر|مظفر، محمد حسین]]، [[پژوهشی در باب علم امام (کتاب)|پژوهشی در باب علم امام]] ص ۶۳؛ [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، مقاله تأویل و تفسیر، پرتال جامع علوم انسانی</ref> مطهرون و برخی از بندگان برگزیده خود<ref>ر.ک. [[سید علی هاشمی|هاشمی، سید علی]]، [[ماهیت علم امام بررسی تاریخی و کلامی (کتاب)|ماهیت علم امام بررسی تاریخی و کلامی]]، ص ۱۰۵ ـ ۱۱۰</ref> ممکن می دانند. این نفی و اثبات با یکدیگر منافاتی ندارد زیرا انضمام دو آیه به یکدیگر نشان می دهد، خدای متعال در علم به این حقایق مستقل است و دیگران به اذن و تعلیم او نسبت به آن آگاهی پیدا می کنند. بنابراین راسخون و مطهرون به حقیقت قرآن دسترسی دارند.<ref>ر.ک. [[سید محمد حسین طباطبایی|طباطبایی، سید محمد حسین]]، قرآن در اسلام، صفحه؟؟؟، مرکز اطلاع‌رسانی الغدیر</ref>

*نکته‌ایی که باید بدان توجه داشت این است، بحث دانش غیبی با دانش تأویل از یکدیگر جدا هستند و امور غیبی مختص [[اهل بیت]] {{عم}} است<ref>ر.ک. [[سید حسین تقوی|تقوی، سید حسین]]، [[اهل بیت و تأویل قرآن (مقاله)|اهل بیت و تأویل قرآن]]، صفحه؟؟؟</ref> اما در مورد علم تاویل، غیرمعصومان نیز می‌توانند با رعایت حدود و قوانین به تأویل قرآن بپردازند. هر چند مطابق روایات، تاویل همه جانبه در اختیار اهل بیت{{عم}} است اما بنابر روایاتی که تأویل را به دو نوع روا و ناروا و یا حق و باطل تقسیم کرده، یا برخی روایات که به دانش تاویل ترغیب نموده است،<ref>ر.ک. [[سید حسین تقوی|تقوی، سید حسین]]، [[اهل بیت و تأویل قرآن (مقاله)|اهل بیت و تأویل قرآن]]، صفحه؟؟؟</ref> آنرا از دیگران نیز سلب نکرده است و هرکس به میزان آگاهی و دانش خود به اسرار تأویل قرآن آشنا می‌گردد،<ref>ر.ک. [[علیه رضاداد|رضاداد، علیه]]، علم به تاویل آیات قرآن کریم و ائمه معصومین انحصار یا عدم انحصار، پایگاه تخصصی معارف اهل بیت</ref> و به نوعی می توان گفت مرتبۀ نازلۀ علم به تاویل نصیب برخی از خواص اهل بیت می‌شود.<ref>ر.ک. [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، مقالۀ تأویل و تفسیر، پرتال جامع علوم انسانی</ref> ظواهر همین آیات (آیاتی که در آنها واژۀ تاویل به کار رفته است) نیز بر این واقعیت دلالت دارد که لازمۀ تأویل، بهره‌مندی از علمی است که از جانب خداوند متعال به بنده‌ای که شایستگی و قابلیت افاضۀ الهی را یافته باشد اعطا می‌شود.<ref>ر.ک. [[علیه رضاداد|رضاداد، علیه]]، علم به تاویل آیات قرآن کریم و ائمه معصومین انحصار یا عدم انحصار، پایگاه تخصصی معارف اهل بیت</ref>