حدیث سد ابواب: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> | <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> | ||
== | ==داستان سد الابواب== | ||
ساخت [[مسجد]] در [[شهر مدینه]] از نخستین اقدامات [[رسول خدا]]{{صل}} پس از [[هجرت]] به این [[شهر]] است. هم‌زمان با ساخت مسجدی که بعدها "[[مسجد النبی]]" نامیده شد، حجره‌هایی برای سکونت [[پیامبر]]{{صل}} و برخی از [[همسران]] آن حضرت، متصل به [[مسجد]] ساخته شد. همچنین کسانی چون [[امام علی|علی]]{{ع}}، [[عمر]]، [[ابوبکر]]، [[عباس بن عبدالمطلب|عباس]]، [[حمزه]] نیز در خانه‌های خود مستقر شدند و از راه [[مسجد]] رفت و آمد می‌کردند و این برای [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا]] نیز ایجاد مزاحمت داشت. این حجرات افزون بر دری که به سمت بیرون داشتند، دری به طرف [[مسجد]] نیز داشتند و در وقت [[نماز]]، صاحبان آنها، از این درها وارد [[مسجد]] می‌شدند و دوباره از همان در برمی گشتند. در [[سال سوم هجری]]، [[فرستاده خدا]]{{صل}} به [[امر الهی]] [[مأمور]] شد همه آن درها را، جز در حجره [[علی]]{{ع}} ببندد. عده‌ای از [[صحابه]] ناراحت شدند و به [[پیامبر]] [[اعتراض]] کردند. آن حضرت اعلام کرد که [[خداوند]] او را به این کار [[مأمور]] کرده و این [[اقدام]]، خودسرانه نبوده است<ref>[[یدالله حاجی‌زاده|حاجی‌زاده، یدالله]]، [[سد ابواب (مقاله)|سد ابواب]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص۴۰۵؛ [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۲۱۲.</ref>. | |||
این | ==[[احادیث]] سد ابواب== | ||
#از [[زید بن ارقم]] [[روایت]] شده است عده‌ای از [[صحابه]] [[رسول اکرم]]{{صل}} درهایی به سوی [[مسجد]] داشتند. روزی حضرت فرمود: "این درها را ببندید جز در [[خانه علی]]{{ع}}". [[مردم]] به این امر [[اعتراض]] داشتند. حضرت که متوجه سخنان [[مردم]] شده بود، فرمود: "من به بستن این درها [[مأمور]] شده‌ام و شما در این باره سخنانی گفتید. به [[خدا]] [[سوگند]]! من خودسرانه به بستن یا گشودن دری [[دستور]] ندادم؛ [[مأمور]] به وظیفه‌ای شدم و [[تبعیت]] کردم"<ref>نیشابوری، المستدرک، ج۲، ص۱۲۵؛ ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج۷، ص۳۴۲؛ محمد فتال نیشابوری، روضه الواعظین، ص۱۱۸.</ref>.<ref>[[یدالله حاجی‌زاده|حاجی‌زاده، یدالله]]، [[سد ابواب (مقاله)|سد ابواب]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص۴۰۵-۴۰۶.</ref> | |||
#[[ابوحمزه ثمالی]] از [[امام باقر]]{{ع}} [[روایت]] می‌کند که فرمود: "تعداد افراد [[غریب]] [[مسلمان]] که به [[مدینه]] وارد شده بودند، زیاد شده بود؛ به طوری که [[مسجد]] برای آنها تنگ شده و گنجایش همه آنها را نداشت. پس [[خداوند]] به [[پیامبر]]{{صل}} چنین [[وحی]] فرمود: " [[مسجد]] خود را [[تطهیر]] کن و نگذار کسی [[شب]] در آنجا بخوابد و [[دستور]] بده درهای باز شده به [[مسجد]] بسته شود، مگر در [[خانه علی]] و [[فاطمه]] و جنب از داخل [[مسجد]] عبور نکند و غریبی در آن نخوابد". پس از آن، [[رسول خدا]]{{صل}} [[دستور]] داد که درهای [[خانه‌ها]] را که به [[مسجد]] باز می‌شد را ببندند و در [[خانه]] [[فاطمه]]{{س}} را به حال خود باقی گذارند<ref>فروع کافی، کلینی، ج۵، ص۳۳۹.</ref>.<ref>[[حبیب عباسی| عباسی، حبیب]]، [[علی بن ابی‌طالب (مقاله)| مقاله «علی بن ابی‌طالب»]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم]]، ج۱، ص:۱۴۷.</ref> | |||
#بنا به [[نقلی]]، [[پیامبر]] در پاسخ [[اعتراض]] معترضان فرمود: "ای کسانی که [[ایمان]] آورده‌اید! من این درها را نبستم و نگشودم؛ بلکه [[خداوند]] آنها را بست". سپس [[پیامبر]]{{صل}} این [[آیات]] را خواند: {{متن قرآن|وَالنَّجْمِ إِذَا هَوَى مَا ضَلَّ صَاحِبُكُمْ وَمَا غَوَى وَمَا يَنْطِقُ عَنِ الْهَوَى إِنْ هُوَ إِلَّا وَحْيٌ يُوحَى}}<ref>«سوگند به ستاره چون فرو افتد که همنشین شما گمراه و بیراه نیست و از سر هوا و هوس سخن نمی‌گوید آن (قرآن) جز وحیی نیست که بر او وحی می‌شود» سوره نجم، آیه ۱-۴.</ref>.<ref>ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب، ج۲، ص۱۹۰؛ محمدباقر مجلسی، بحار الانوار، ج۳۶، ص۱۱۸.</ref>.<ref>[[یدالله حاجی‌زاده|حاجی‌زاده، یدالله]]، [[سد ابواب (مقاله)|سد ابواب]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص۴۰۵-۴۰۶.</ref> | |||
==منابع [[احادیث]] [[سد ابواب]]== | |||
این [[احادیث]] در بسیاری از کتاب‌ها و با اسناد مختلف مطرح شده‌اند. | |||
#[[ابن شهرآشوب]] این [[روایات]] را با نقل‌های مختلف و از [[راویان]] گوناگون مطرح کرده است<ref>ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب، ج۲، ص۱۹۰-۱۹۱.</ref>. وی می‌نویسد: "[[حدیث سد ابواب]] را حدود سی نفر از [[صحابه]]، از جمله [[زید بن ارقم]]، [[سعد بن ابی‌وقاص]]، [[ابوسعید خدری]]، [[ام‌سلمه]]، [[ابورافع]] و... [[روایت]] کرده‌اند<ref>ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب، ج۲، ص۱۸۹.</ref>. | |||
#[[ابن‌بطریق]] در فصل بیستم کتابش با عنوان {{عربی|"في سد الأبواب من المسجد إلا باب علي"}}، یازده [[حدیث]] را با اسناد مختلف در این باره مطرح کرده است<ref>ابن بطریق اسدی حلی، العمده، ص۱۸۱-۱۷۵.</ref>. | |||
#[[قندوزی]] در ینابیع الموده در باب هفده با عنوان {{عربی|"في سد ابواب المسجد إلا باب علي" [[احادیث]] زیادی با استناد مختلف آورده است<ref>سلیمان بن ابراهیم قندوزی، ینابیع الموده، ج۱، ص۲۵۷-۲۶۰.</ref>. | |||
#[[علامه امینی]] ۲۳ صورت برای این حدیث [[نقل]] کرده<ref>الغدیر، ج ۳ ص ۲۰۲، موسوعة الامام علی بن ابی طالب، ج ۹ ص ۳۹۸</ref> و پیش از طرح این [[احادیث]] می‌نویسد: "[[پیشوایان]] [[اهل سنت]]، با سندهای صحیح و فراوان از جمعی از [[صحابه]] که شمار آنها به حدی است که [[تواتر]] این [[حدیث]] را ثابت می‌کند، آن را [[نقل]] کرده‌اند"<ref>علامه امینی، الغدیر فی الکتاب و السنة و الأدب، ج۳، ص۲۸۵.</ref>. | |||
#[[ابن‌عساکر]] این [[احادیث]] را در جلد اول کتاب ترجمه [[امام علی بن ابی طالب]]{{ع}} در حدود سی صحفه مطرح کرده است<ref>ابن عساکر، ترجمه امام علی بن ابی طالب، ج۱، ص۲۷۵-۳۰۵.</ref>.<ref>[[یدالله حاجی‌زاده|حاجی‌زاده، یدالله]]، [[سد ابواب (مقاله)|سد ابواب]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص۴۰۶-۴۰۷؛ [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۲۱۲.</ref> | |||
== | ==[[سد ابواب]] دیگران، فضیلتی مهم برای [[علی]]{{ع}}== | ||
[[ | [[ابن‌بطریق]] در [[حدیثی]] به [[نقل]] از [[نافع]]، [[غلام]] [[عمر]] می‌نویسد: "به ابن عمر گفتم: چه کسی پس از [[رسول خدا]]{{صل}} از همه [[برتر]] است؟ گفت: ای بی‌مادر! به تو چه ربطی دارد؟ سپس گفت: {{عربی|"أَسْتَغْفِرُ اللَّه"}}! [[بهترین]] آنها پس از [[پیامبر]] کسی است که هر آنچه بر خودش [[حلال]] بود، بر او نیز [[حلال]] بود<ref>در حدیثی از پیامبر خطاب به علی{{ع}} آمده است: {{متن حدیث|یا علی لا یحل لاحد یجنب فی المسجد غیری و غیرک}} ضرار بن صرد می‌نویسد: منظور حضرت این است که کسی نمی‌تواند مسجد را در حال جنابت طریق عبور قرار دهد، به جز من و تو. ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج۷، ص۳۴۲-۳۴۳.</ref> و هر آنچه بر خودش [[حرام]] بود، بر او نیز [[حرام]] بود. گفتم: او کیست؟ گفت: [[علی]]{{ع}}. سپس گفت: [[پیامبر]] درهای [[مسجد]] را بست؛ مگر باب [[علی]]{{ع}} و به او گفت: هر آنچه در این [[مسجد]] بر من جایز است، بر تو نیز جایز است... تو [[وارث]] و [[وصی]] من هستی و [[دین]] مرا ادا می‌کنی..."<ref>ابن بطریق اسدی حلی، العمده، ص۱۸۰-۱۸۱.</ref>. | ||
این [[حدیث]] نیز به نحوی ادعای کسانی را رد می‌کند که می‌گویند [[حدیث سد ابواب]]، درباره [[ابوبکر]] هم نازل شده است. [[ابن‌بطریق]] پس از [[نقل]] این [[حدیث]] به [[نقل]] از [[یحیی بن حسن]] می‌نویسد: "[[خداوند]] در اینجا فرق بین [[علی]] و دیگران را آشکار کرده است و می‌فرماید: {{متن قرآن|إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ}}<ref>«جز این نیست که خداوند می‌خواهد از شما اهل بیت هر پلیدی را بزداید و شما را به شایستگی پاک گرداند» سوره احزاب، آیه ۳۳.</ref><ref>ابن بطریق اسدی حلی، العمده، ص۱۸۱.</ref>. | |||
در [[حدیثی]] دیگر، [[ابن‌عساکر]] به نقل از [[علاء بن عرار]] از پدرش نقل کرده است که به [[عبدالله بن عمر]] گفتم: "درباره [[علی]]{{ع}} و [[عثمان]] چه می‌گویی؟" [[عبدالله]] گفت: "اما [[علی]]، کسی درباره او سؤال نکند. به [[منزلت]] او نزد [[پیامبر]]{{صل}} نگاه کن. پدرم گفت: [[پیامبر]]، ما را از [[مسجد]] بیرون کرد؛ مگر [[علی]]{{ع}} را و ابن‌جعفر گفت: [[پیامبر]]{{صل}} درهای ما را که به سوی [[مسجد]] باز می‌شد، بست و در [[علی]]{{ع}} را باز گذاشت"<ref>ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق، ج۴۲، ص۱۳۹.</ref>. | |||
[[حدیث سد ابواب]]، فضیلتی انحصاری برای [[علی]]{{ع}} بود که بسیاری [[حسرت]] آن را به [[دل]] داشتند. [[حاکم نیشابوری]]، پس از نقل [[حدیث سد ابواب]] و بیان این نکته که این [[حدیث]]، صحیح الاسناد است، می‌نویسد: "از [[عمر بن خطاب]] نقل شده که به [[علی]]{{ع}} سه [[خصلت]] عطا شد که [[دوست]] داشتم یکی از این سه [[خصلت]] برای من بود. به او گفتند: این سه [[خصلت]] چیست؟ گفت: | |||
#[[فاطمه]] را به [[ازدواج علی]]{{ع}} در آورد؛ | |||
#او را در [[مسجد]] سکونت داد و [[حلال]] کرد برای او، آنچه برای خودش [[حلال]] بود؛ | |||
#[[پرچم]] را در روز [[خیبر]] به دست [[علی]] داد"<ref>نیشابوری، المستدرک، ج۳، ص۱۲۵.</ref>.<ref>[[یدالله حاجی‌زاده|حاجی‌زاده، یدالله]]، [[سد ابواب (مقاله)|سد ابواب]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص۴۰۹-۴۱۱.</ref> | |||
==منابع== | ==منابع== | ||