تقوا در قرآن: تفاوت میان نسخهها
←منابع
جز (جایگزینی متن - '{{یادآوری پانویس}} ' به '') |
(←منابع) |
||
خط ۳۴۶: | خط ۳۴۶: | ||
#در امر به {{متن قرآن|اتَّقُوا اللَّهَ}}، خطاب به [[مؤمنین]] فرمود: ای کسانی که [[ایمان]] آوردهاید! تقوای الهی داشته باشید؛ یعنی نفس را از نافرمانی خدای سبحان حفظ کنید و آنچه از [[ربا]] باقیمانده است، رها کنید، اگر مؤمن هستید: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَذَرُوا مَا بَقِيَ مِنَ الرِّبَا إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ}}<ref>«ای مؤمنان! از خداوند پروا کنید و اگر مؤمنید آنچه از ربا که باز مانده است رها کنید» سوره بقره، آیه ۲۷۸.</ref>. و فرمود: ای کسانی که ایمان آوردهاید! تقوای الهی داشته باشید؛ یعنی نفس را از نافرمانی خدای سبحان حفظ کنید و برای به سوی او شدن، وسیله بجویید: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَابْتَغُوا إِلَيْهِ الْوَسِيلَةَ وَجَاهِدُوا فِي سَبِيلِهِ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ}}<ref>«ای مؤمنان! از خداوند پروا کنید و به سوی او راه جویید و در راه او جهاد کنید باشد که رستگار گردید» سوره مائده، آیه ۳۵.</ref>. و فرمود: ای کسانی که ایمان آوردهاید! تقوای الهی داشته باشید؛ یعنی نفس را از نافرمانی خدای سبحان حفظ کنید و با [[راستگویان]] باشید: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَكُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ}}<ref>«ای مؤمنان! از خداوند پروا کنید و با راستگویان باشید!» سوره توبه، آیه ۱۱۹.</ref>. و فرمود: ای کسانی که [[ایمان]] آوردهاید! [[تقوای الهی]] داشته باشید؛ یعنی نفس را از [[نافرمانی]] [[خدای سبحان]] [[حفظ]] کنید و بگویید گفتاری را که راست. [[استوار]] و محکم است: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَقُولُوا قَوْلًا سَدِيدًا}}<ref>«ای مؤمنان! از خداوند پروا کنید و سخنی استوار بگویید» سوره احزاب، آیه ۷۰.</ref>. و فرمود: ای کسانی که ایمان آوردهاید! تقوای الهی داشته باشید؛ یعنی نفس را از نافرمانی خدای سبحان حفظ کنید، و باید هر کسی در نظر داشته باشد که برای فردایش چه پیش فرستاده است: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَلْتَنْظُرْ نَفْسٌ مَا قَدَّمَتْ لِغَدٍ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ}}<ref>«ای مؤمنان! از خداوند پروا کنید و هر کس باید بنگرد برای (روزی چون) فردا چه پیش فرستاده است و از خداوند پروا کنید که خداوند از آنچه انجام میدهید آگاه است» سوره حشر، آیه ۱۸.</ref>. و فرمود: ای کسانی که ایمان آوردهاید! تقوای الهی داشته باشید؛ یعنی نفس را از نافرمانی خدای سبحان حفظ کنید و به [[پیامبر]] او ایمان بیاورید، تا دو بهره از رحمتش را به شما ارزانی دارد و نوری را برای شما قرار دهد تا به وسیله آن، [[راه]] بروید و شما را بیامرزد، و [[خدای متعال]] بسیار [[آمرزنده]] و [[مهربان]] است: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَآمِنُوا بِرَسُولِهِ يُؤْتِكُمْ كِفْلَيْنِ مِنْ رَحْمَتِهِ وَيَجْعَلْ لَكُمْ نُورًا تَمْشُونَ بِهِ وَيَغْفِرْ لَكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ}}<ref>«ای مؤمنان! از خداوند پروا کنید و به پیامبرش ایمان آورید تا از بخشایش خویش دو بهره به شما ارزانی دارد و در شما فروغی نهد که با آن راه بسپارید و شما را بیامرزد و خداوند آمرزندهای بخشاینده است» سوره حدید، آیه ۲۸.</ref>. و فرمود: ای کسانی که ایمان آوردهاید! در برابر [[خدای تعالی]] و پیامبرش چیزی را مقدم ندارید و تقوای الهی داشته باشید؛ یعنی نفس را از نافرمانی خدای سبحان [[حفظ]] کنید. البته، [[خدای متعال]] بسیار شنوای داناست: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تُقَدِّمُوا بَيْنَ يَدَيِ اللَّهِ وَرَسُولِهِ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌ}}<ref>«ای مؤمنان! از خداوند و پیامبرش پیش نیفتید و از خداوند پروا کنید که خداوند شنوایی داناست» سوره حجرات، آیه ۱.</ref>. | #در امر به {{متن قرآن|اتَّقُوا اللَّهَ}}، خطاب به [[مؤمنین]] فرمود: ای کسانی که [[ایمان]] آوردهاید! تقوای الهی داشته باشید؛ یعنی نفس را از نافرمانی خدای سبحان حفظ کنید و آنچه از [[ربا]] باقیمانده است، رها کنید، اگر مؤمن هستید: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَذَرُوا مَا بَقِيَ مِنَ الرِّبَا إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ}}<ref>«ای مؤمنان! از خداوند پروا کنید و اگر مؤمنید آنچه از ربا که باز مانده است رها کنید» سوره بقره، آیه ۲۷۸.</ref>. و فرمود: ای کسانی که ایمان آوردهاید! تقوای الهی داشته باشید؛ یعنی نفس را از نافرمانی خدای سبحان حفظ کنید و برای به سوی او شدن، وسیله بجویید: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَابْتَغُوا إِلَيْهِ الْوَسِيلَةَ وَجَاهِدُوا فِي سَبِيلِهِ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ}}<ref>«ای مؤمنان! از خداوند پروا کنید و به سوی او راه جویید و در راه او جهاد کنید باشد که رستگار گردید» سوره مائده، آیه ۳۵.</ref>. و فرمود: ای کسانی که ایمان آوردهاید! تقوای الهی داشته باشید؛ یعنی نفس را از نافرمانی خدای سبحان حفظ کنید و با [[راستگویان]] باشید: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَكُونُوا مَعَ الصَّادِقِينَ}}<ref>«ای مؤمنان! از خداوند پروا کنید و با راستگویان باشید!» سوره توبه، آیه ۱۱۹.</ref>. و فرمود: ای کسانی که [[ایمان]] آوردهاید! [[تقوای الهی]] داشته باشید؛ یعنی نفس را از [[نافرمانی]] [[خدای سبحان]] [[حفظ]] کنید و بگویید گفتاری را که راست. [[استوار]] و محکم است: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَقُولُوا قَوْلًا سَدِيدًا}}<ref>«ای مؤمنان! از خداوند پروا کنید و سخنی استوار بگویید» سوره احزاب، آیه ۷۰.</ref>. و فرمود: ای کسانی که ایمان آوردهاید! تقوای الهی داشته باشید؛ یعنی نفس را از نافرمانی خدای سبحان حفظ کنید، و باید هر کسی در نظر داشته باشد که برای فردایش چه پیش فرستاده است: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَلْتَنْظُرْ نَفْسٌ مَا قَدَّمَتْ لِغَدٍ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا تَعْمَلُونَ}}<ref>«ای مؤمنان! از خداوند پروا کنید و هر کس باید بنگرد برای (روزی چون) فردا چه پیش فرستاده است و از خداوند پروا کنید که خداوند از آنچه انجام میدهید آگاه است» سوره حشر، آیه ۱۸.</ref>. و فرمود: ای کسانی که ایمان آوردهاید! تقوای الهی داشته باشید؛ یعنی نفس را از نافرمانی خدای سبحان حفظ کنید و به [[پیامبر]] او ایمان بیاورید، تا دو بهره از رحمتش را به شما ارزانی دارد و نوری را برای شما قرار دهد تا به وسیله آن، [[راه]] بروید و شما را بیامرزد، و [[خدای متعال]] بسیار [[آمرزنده]] و [[مهربان]] است: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَآمِنُوا بِرَسُولِهِ يُؤْتِكُمْ كِفْلَيْنِ مِنْ رَحْمَتِهِ وَيَجْعَلْ لَكُمْ نُورًا تَمْشُونَ بِهِ وَيَغْفِرْ لَكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ}}<ref>«ای مؤمنان! از خداوند پروا کنید و به پیامبرش ایمان آورید تا از بخشایش خویش دو بهره به شما ارزانی دارد و در شما فروغی نهد که با آن راه بسپارید و شما را بیامرزد و خداوند آمرزندهای بخشاینده است» سوره حدید، آیه ۲۸.</ref>. و فرمود: ای کسانی که ایمان آوردهاید! در برابر [[خدای تعالی]] و پیامبرش چیزی را مقدم ندارید و تقوای الهی داشته باشید؛ یعنی نفس را از نافرمانی خدای سبحان [[حفظ]] کنید. البته، [[خدای متعال]] بسیار شنوای داناست: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تُقَدِّمُوا بَيْنَ يَدَيِ اللَّهِ وَرَسُولِهِ وَاتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ عَلِيمٌ}}<ref>«ای مؤمنان! از خداوند و پیامبرش پیش نیفتید و از خداوند پروا کنید که خداوند شنوایی داناست» سوره حجرات، آیه ۱.</ref>. | ||
#و در امر به {{متن قرآن|اتَّقُوا رَبَّكُمُ}}، خطاب به [[مردم]] فرمود: ای مردم! از پروردگارتان تقوا داشته باشید؛ یعنی نفس را از [[پیروی]] [[خواهشهای نفسانی]] در پیشگاه پروردگاری که شما را از نفس واحد آفرید و از آن، جفتش را [[خلق]] کرد و مردان و [[زنان]] بسیاری را از آن دو منتشر نمود، حفظ کنید: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمُ الَّذِي خَلَقَكُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ وَخَلَقَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَبَثَّ مِنْهُمَا رِجَالًا كَثِيرًا وَنِسَاءً وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِي تَسَاءَلُونَ بِهِ وَالْأَرْحَامَ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلَيْكُمْ رَقِيبًا}}<ref>«ای مردم! از پروردگارتان پروا کنید، همان که شما را از تنی یگانه آفرید و از (سرشت) او همسرش را پدید آورد و از آن دو، مردان و زنان بسیار (در جهان) پراکند و از خداوند -که با (سوگند بر نام) او، از هم درخواست میکنید- و از (بریدن پیوند) خویشان پروا کنید، بیگمان خداوند چشم بر شما دارد» سوره نساء، آیه ۱.</ref>. و فرمود: ای مردم! از پروردگارتان تقوا داشته باشید؛ یعنی نفس را از پیروی خواهشهای نفسانی در پیشگاه پروردگارتان حفظ کنید. البته، لرزش [[قیامت]] چیز عظیمی است: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمْ إِنَّ زَلْزَلَةَ السَّاعَةِ شَيْءٌ عَظِيمٌ}}<ref>«ای مردم! از پروردگارتان پروا کنید، که لرزه رستخیز چیزی سترگ است» سوره حج، آیه ۱.</ref>. همچنین فرمود: ای مردم! از پروردگارتان تقوا داشته باشید؛ یعنی نفس را از پیروی خواهشهای نفسانی در پیشگاه پروردگارتان حفظ کنید، و بترسید از روزی که نه [[پدر]] جزای [[اعمال]] فرزند خودش را [[تحمل]] کند و نه فرزند چیزی از جزای پدر را تحمل نماید: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمْ وَاخْشَوْا يَوْمًا لَا يَجْزِي وَالِدٌ عَنْ وَلَدِهِ وَلَا مَوْلُودٌ هُوَ جَازٍ عَنْ وَالِدِهِ شَيْئًا إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ فَلَا تَغُرَّنَّكُمُ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا وَلَا يَغُرَّنَّكُمْ بِاللَّهِ الْغَرُورُ}}<ref>«ای مردم! از پروردگارتان پروا کنید و از روزی بهراسید که هیچ پدری نیست که از فرزندش و هیچ فرزندی نیست که از پدرش چیزی را باز تواند داشت؛ بیگمان وعده خداوند، راستین است پس زندگانی این جهان شما را نفریبد و (زنهار!) آن فریبکار شما را به (آمرزش) خداوند فریفته نگرداند!» سوره لقمان، آیه ۳۳.</ref>.<ref>[[عبدالنبی امامی|امامی، عبدالنبی]]، [[فرهنگ قرآن ج۱ (کتاب)|فرهنگ قرآن ج۱]]، ص ۴۲۴-۴۴۰.</ref> | #و در امر به {{متن قرآن|اتَّقُوا رَبَّكُمُ}}، خطاب به [[مردم]] فرمود: ای مردم! از پروردگارتان تقوا داشته باشید؛ یعنی نفس را از [[پیروی]] [[خواهشهای نفسانی]] در پیشگاه پروردگاری که شما را از نفس واحد آفرید و از آن، جفتش را [[خلق]] کرد و مردان و [[زنان]] بسیاری را از آن دو منتشر نمود، حفظ کنید: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمُ الَّذِي خَلَقَكُمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ وَخَلَقَ مِنْهَا زَوْجَهَا وَبَثَّ مِنْهُمَا رِجَالًا كَثِيرًا وَنِسَاءً وَاتَّقُوا اللَّهَ الَّذِي تَسَاءَلُونَ بِهِ وَالْأَرْحَامَ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلَيْكُمْ رَقِيبًا}}<ref>«ای مردم! از پروردگارتان پروا کنید، همان که شما را از تنی یگانه آفرید و از (سرشت) او همسرش را پدید آورد و از آن دو، مردان و زنان بسیار (در جهان) پراکند و از خداوند -که با (سوگند بر نام) او، از هم درخواست میکنید- و از (بریدن پیوند) خویشان پروا کنید، بیگمان خداوند چشم بر شما دارد» سوره نساء، آیه ۱.</ref>. و فرمود: ای مردم! از پروردگارتان تقوا داشته باشید؛ یعنی نفس را از پیروی خواهشهای نفسانی در پیشگاه پروردگارتان حفظ کنید. البته، لرزش [[قیامت]] چیز عظیمی است: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمْ إِنَّ زَلْزَلَةَ السَّاعَةِ شَيْءٌ عَظِيمٌ}}<ref>«ای مردم! از پروردگارتان پروا کنید، که لرزه رستخیز چیزی سترگ است» سوره حج، آیه ۱.</ref>. همچنین فرمود: ای مردم! از پروردگارتان تقوا داشته باشید؛ یعنی نفس را از پیروی خواهشهای نفسانی در پیشگاه پروردگارتان حفظ کنید، و بترسید از روزی که نه [[پدر]] جزای [[اعمال]] فرزند خودش را [[تحمل]] کند و نه فرزند چیزی از جزای پدر را تحمل نماید: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا النَّاسُ اتَّقُوا رَبَّكُمْ وَاخْشَوْا يَوْمًا لَا يَجْزِي وَالِدٌ عَنْ وَلَدِهِ وَلَا مَوْلُودٌ هُوَ جَازٍ عَنْ وَالِدِهِ شَيْئًا إِنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ فَلَا تَغُرَّنَّكُمُ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا وَلَا يَغُرَّنَّكُمْ بِاللَّهِ الْغَرُورُ}}<ref>«ای مردم! از پروردگارتان پروا کنید و از روزی بهراسید که هیچ پدری نیست که از فرزندش و هیچ فرزندی نیست که از پدرش چیزی را باز تواند داشت؛ بیگمان وعده خداوند، راستین است پس زندگانی این جهان شما را نفریبد و (زنهار!) آن فریبکار شما را به (آمرزش) خداوند فریفته نگرداند!» سوره لقمان، آیه ۳۳.</ref>.<ref>[[عبدالنبی امامی|امامی، عبدالنبی]]، [[فرهنگ قرآن ج۱ (کتاب)|فرهنگ قرآن ج۱]]، ص ۴۲۴-۴۴۰.</ref> | ||
==تقوا در فرهنگ قرآن== | |||
در [[قرآن کریم]]، آیاتی که در آن، کلمه تقوا به صورت مصدر و مشتقات آن با الفاظ {{متن قرآن|وَقَانَا}}، {{متن قرآن|وَقَاهُ}}، {{متن قرآن|وَقَاهُمْ}}، {{متن قرآن|تَقِ}}، {{متن قرآن|تَقِيكُمُ}}،{{متن قرآن|قِنَا}}، {{متن قرآن|قِهِمْ}}، {{متن قرآن|قُوا}}، {{متن قرآن|يُوقَ}}، {{متن قرآن|اتَّقَى}}، {{متن قرآن|اتَّقُوهُ}}، {{متن قرآن|اتَّقَيْتُنَّ}}، {{متن قرآن|تَتَّقُوا}}، {{متن قرآن|تَتَّقُونَ}}، {{متن قرآن|یَتَّقِ}}، {{متن قرآن|يَتَّقْهِ}}، {{متن قرآن|فَلْيَتَّقُوا}}، {{متن قرآن|يَتَّقُونَ}}، {{متن قرآن|یَتَّقي}}، {{متن قرآن|اِتَّقِ}}، {{متن قرآن|اتَّقُوا}}، {{متن قرآن|اتَّقُونِ}}، {{متن قرآن|اتَّقُوهُ}}، {{متن قرآن|اتَّقِينَ}}، {{متن قرآن|الْأَتْقَى}}، {{متن قرآن|أَتْقَاكُمْ}}، {{متن قرآن|وَاقَ}}، {{متن قرآن|تَقِیَّاً}}، {{متن قرآن|تُقَاةً}}، {{متن قرآن|التَّقْوَى}}، {{متن قرآن|تَقْوَاهَا}}، {{متن قرآن|تَقْوَاهُمْ}}، {{متن قرآن|الْمُتَّقُونَ}}، {{متن قرآن|الْمُتَّقِينَ}}، و در مجموع ۲۴۸ بار ذکر شده که ما در این جا تنها به بررسی و تحقیق بر روی کلمه {{متن قرآن|التَّقْوَى}}میپردازیم. کلمه {{متن قرآن|التَّقْوَى}} پانزده بار در پانزده [[آیه]] در یازده [[سوره]] قرآن کریم که چهار سوره آن، مکی، و هفت سوره دیگر آن، [[مدنی]] است، ذکر شده است. ما در بررسی و تحقیق آن، ابتدا [[آیات]] تقوا را به ترتیب مصحفی آن تنظیم کرده و سپس با استفاده از منابع لغت، به تحقیق در معنای لغوی آن میپردازیم. در مرحله سوم و چهارم، [[تفسیر]] و تفسیر [[روایی]] آن را از کتب تفسیر [[علمای شیعه]] و [[اهل تسنن]] مورد بررسی قرار میدهیم و سرانجام هم با [[استمداد]] از [[الطاف]] خاص [[الهی]]، در آن [[تدبر]] مینماییم.<ref>[[عبدالنبی امامی|امامی، عبدالنبی]]، [[فرهنگ قرآن ج۱ (کتاب)|فرهنگ قرآن ج۱]]، ص ۳۹۸.</ref> | |||
==منابع== | ==منابع== |