تقوا در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

تقوا در قرآن (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۲ ژوئیهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۰۹:۲۳

۶٬۵۸۸ بایت اضافه‌شده ، ‏۲۲ ژوئیهٔ ۲۰۲۱

←‏منابع

دیداریویکی‌متن

Wasity

دیوان‌سالاران، مدیران

۲۱۹٬۰۱۶

ویرایش

@@ خط ۳۵۰: / خط ۳۵۰: @@
 در [[قرآن کریم]]، آیاتی که در آن، کلمه تقوا به صورت مصدر و مشتقات آن با الفاظ {{متن قرآن|وَقَانَا}}، {{متن قرآن|وَقَاهُ}}، {{متن قرآن|وَقَاهُمْ}}، {{متن قرآن|تَقِ}}، {{متن قرآن|تَقِيكُمُ}}،{{متن قرآن|قِنَا}}، {{متن قرآن|قِهِمْ}}، {{متن قرآن|قُوا}}، {{متن قرآن|يُوقَ}}، {{متن قرآن|اتَّقَى}}، {{متن قرآن|اتَّقُوهُ}}، {{متن قرآن|اتَّقَيْتُنَّ}}، {{متن قرآن|تَتَّقُوا}}، {{متن قرآن|تَتَّقُونَ}}، {{متن قرآن|یَتَّقِ}}، {{متن قرآن|يَتَّقْهِ}}، {{متن قرآن|فَلْيَتَّقُوا}}، {{متن قرآن|يَتَّقُونَ}}، {{متن قرآن|یَتَّقي}}، {{متن قرآن|اِتَّقِ}}، {{متن قرآن|اتَّقُوا}}، {{متن قرآن|اتَّقُونِ}}، {{متن قرآن|اتَّقُوهُ}}، {{متن قرآن|اتَّقِينَ}}، {{متن قرآن|الْأَتْقَى}}، {{متن قرآن|أَتْقَاكُمْ}}، {{متن قرآن|وَاقَ}}، {{متن قرآن|تَقِیَّاً}}، {{متن قرآن|تُقَاةً}}، {{متن قرآن|التَّقْوَى}}، {{متن قرآن|تَقْوَاهَا}}، {{متن قرآن|تَقْوَاهُمْ}}، {{متن قرآن|الْمُتَّقُونَ}}، {{متن قرآن|الْمُتَّقِينَ}}، و در مجموع ۲۴۸ بار ذکر شده که ما در این جا تنها به بررسی و تحقیق بر روی کلمه {{متن قرآن|التَّقْوَى}}می‌پردازیم. کلمه {{متن قرآن|التَّقْوَى}} پانزده بار در پانزده [[آیه]] در یازده [[سوره]] قرآن کریم که چهار سوره آن، مکی، و هفت سوره دیگر آن، [[مدنی]] است، ذکر شده است. ما در بررسی و تحقیق آن، ابتدا [[آیات]] تقوا را به ترتیب مصحفی آن تنظیم کرده و سپس با استفاده از منابع لغت، به تحقیق در معنای لغوی آن می‌پردازیم. در مرحله سوم و چهارم، [[تفسیر]] و تفسیر [[روایی]] آن را از کتب تفسیر [[علمای شیعه]] و [[اهل تسنن]] مورد بررسی قرار می‌دهیم و سرانجام هم با [[استمداد]] از [[الطاف]] خاص [[الهی]]، در آن [[تدبر]] می‌نماییم.<ref>[[عبدالنبی امامی|امامی، عبدالنبی]]، [[فرهنگ قرآن ج۱ (کتاب)|فرهنگ قرآن ج۱]]، ص ۳۹۸.</ref>
+==در معنای تقوا==
+در [[تفسیر]] کلمه تقوا در [[مصباح الشریعه]] آمده است که [[امام صادق]]{{ع}} فرموده: {{متن حدیث|وَ كُلُّ عِبَادَةٍ مُؤَسَّسَةٍ عَلَى‏ غَيْرِ التَّقْوَى‏ فَهِيَ هَبَاءٌ مَنْثُورٌ قَالَ اللَّهُ تَعَالَى‏ {{متن قرآن|أَفَمَنْ أَسَّسَ بُنْيَانَهُ عَلَى تَقْوَى مِنَ اللَّهِ وَرِضْوَانٍ خَيْرٌ أَمْ مَنْ أَسَّسَ بُنْيَانَهُ عَلَى شَفَا جُرُفٍ هَارٍ فَانْهَارَ بِهِ فِي نَارِ جَهَنَّمَ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ}} وَ تَفْسِيرُ التَّقْوَى تَرْكُ مَا لَيْسَ بِأَخْذِهِ بَأْسٌ حَذَراً مِمَّا بِهِ الْبَأْسُ}}؛ یعنی هر عبادتی که بر غیر تقوا پایه‌گذاری شود، آن گرد و غباری است که پراکنده شده باشد. [[خدای عزوجل]] فرمود: {{متن قرآن|أَفَمَنْ أَسَّسَ بُنْيَانَهُ عَلَى تَقْوَى مِنَ اللَّهِ وَرِضْوَانٍ خَيْرٌ أَمْ مَنْ أَسَّسَ بُنْيَانَهُ عَلَى شَفَا جُرُفٍ هَارٍ فَانْهَارَ بِهِ فِي نَارِ جَهَنَّمَ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ}} و [[تفسیر]] تقوا، ترک نمودن آنچه است که برای تحصیلش عذابی نیست، به علت دوری نمودن از آنچه برایش [[عذاب]] هست<ref>نورالثقلین، ج۲، ص۲۶۸، حدیث ۳۵۰.</ref>.
+در معنای تقوا؛ راغب در مفردات گفته است: وقایه، [[حفظ]] چیز است از آنچه آن را [[اذیت]] کند و بدان ضرر رساند. تقوا، قرار دادن نفس است در وقایه از آنچه می‌ترسد. این معنای [[حقیقی]] است. سپس گاهی [[خوف]] تقوا نامیده شده و تقوا به خوف؛ بر حسب نامگذاری مقتضای شیء به نام مقتضیش، و مقتضی شیء به نام مقتضایش، و در تعاریف [[شرع]]، تقوا محافظت نفس از [[گناه]] است، و آن، با ترک نمودن چیزی است که [[دستور]] به [[احتراز]] از آن داده شده و تمامیت آن، به ترک بعضی از مباحات است بنا بر آنچه [[روایت]] است که: {{متن حدیث|الْحَلَالُ بَيِّنٌ، وَ الْحَرَامُ بَيِّنٌ، وَ مَنْ رَتَعَ حَوْلَ الْحُمَّى فَحَقِيقٌ‏ أَنْ‏ يَقَعَ‏ فِيهِ}}<ref>مفردات، ص۵۶۸.</ref>.
+فخرالدین در [[مجمع البحرین]] گفته است: تقوا در کتاب [[عزیز]]، برای دو معنای [[خشیت]] و [[هیبت]] آمده، و در [[آیه شریفه]]: {{متن قرآن|وَإِيَّايَ فَاتَّقُونِ}}<ref>«و تنها از من پروا کنید» سوره بقره، آیه ۴۱.</ref>، به معنای [[طاعت]] و [[عبادت]] است، و در [[آیه]] دیگر: {{متن قرآن|اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقَاتِهِ}}<ref>«ای مؤمنان! از خداوند چنان که سزاوار پروا از اوست پروا کنید» سوره آل عمران، آیه ۱۰۲.</ref>، به معنای [[تنزیه]] و [[پاکی]] [[دل‌ها]] از [[گناهان]] است و این معنا، به جز آن دو تای اولی، [[حقیقت]] معنا در تقواست<ref>مجمع البحرین، ص۹۱.</ref>.
+در مقدمه مرآة الانوار و مشکوة الاسرار آورده است: گفته‌اند که [[تقوا در قرآن]] [[عزیز]] بر سه معناست؛ یکی به معنای [[خشیت]] و [[هیبت]] که از آن قبیل است [[آیه]]: {{متن قرآن|اتَّقُوا اللَّهَ حَقَّ تُقَاتِهِ}}. دوم به معنای [[طاعت]] و [[عبادت]]، و سوم به معنای تنزیه و پاکی [[دل]] از گناهان، و سپس گفته‌اند که این معنای [[حقیقی]] تقواست به جز دو تای اولی.
+به طور کلی، گزیده معنای تقوا، اتقاء و مشتقات آن، به محافظت از [[بدی]] و نگهداشتن نفس از افتادن در آن بر می‌گردد، و بدین معنا، [[تقیه]] نیز است؛ چراکه تقیه به معنای [[پوشاندن حق]] و اظهار غیر آن است برای مصون ماندن از [[اذیت]] و بدی، و [[متقی]]، کسی است که [[مقید]] به این امر است. برای همین در عرف و [[شرع]]، متقی، به شخص [[عادل]] و [[زاهد]] باورعی که تارک گناهان باشد، گفته می‌شود<ref>مقدمه برهان، ص۲۲۳.</ref>.
+در [[فرهنگ]] لغات فرموده: وُقاء و وِقاء؛ یعنی آنچه با آن چیزی را نگاه دارند، و تُقی؛ یعنی [[پرهیز]]، و تُقاة؛ یعنی [[پرهیزگاری]]، و [[تقیّه]]؛ یعنی پرهیزگاری و عدم اظهار [[نیت]] و [[عقیده]]، و [[تقوی]]؛ یعنی پرهیز و [[ترس از خدا]] و عمل به [[اوامر]] او، و [[تقی]]؛ یعنی [[پرهیزگار]]، و مُتَّقی؛ یعنی شخص پرهیزگار، و اتقاء؛ یعنی پرهیز کردن، [[بیم]] داشتن و کسی را [[پناه]] خود قرار دادن<ref>ملخص المنجد و منتهی الارب، ص۹۷۴.</ref>.
+در فرهنگ عمید آورده است: تقوا؛ یعنی [[ترس]] از او [[اطاعت]] [[امر]] او، پرهیزگاری، تقی (به [[فتح]] تاء، کسر قاف و تشدید یاء مشدد)؛ یعنی پرهیزگار با تقوا، جمع آن اتقیاست، و تقیه (به فتح تاء، کسر قاف و فتح یا، مشدد)؛ یعنی پرهیز کردن، خودداری از اظهار عقیده و [[مذهب]] و خود را هم مذهب دیگران نشان دادن برای [[حفظ جان]]<ref>فرهنگ عمید، ص۴۰۵.</ref>.<ref>[[عبدالنبی امامی|امامی، عبدالنبی]]، [[فرهنگ قرآن ج۱ (کتاب)|فرهنگ قرآن ج۱]]، ص ۳۹۹.</ref>
 ==منابع==
-{{فهرست اثر}}
+{{منابع}}
-{{ستون-شروع|2}}
 # [[پرونده:000055.jpg|22px]] [[محمد صادق یوسفی مقدم|یوسفی مقدم، محمد صادق]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۲ (کتاب)|'''دائرةالمعارف قرآن کریم''']]
 # [[پرونده:000055.jpg|22px]] [[حسین علی یوسف‌زاده|یوسف‌زاده، حسین علی]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۳ (کتاب)|'''دائرةالمعارف قرآن کریم''']]
@@ خط ۳۶۰: / خط ۳۶۹: @@
 # [[پرونده:55210091.jpg|22px]] [[محمد جعفر سعیدیان‌فر|سعیدیان‌فر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی]]، [[فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم ج۱ (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم''']]
 # [[پرونده:1100560.jpg|22px]] [[عبدالنبی امامی|امامی، عبدالنبی]]، [[فرهنگ قرآن ج۱ (کتاب)|'''فرهنگ قرآن''']]
-{{پایان}}
+{{پایان منابع}}
-{{پایان}}
 ==پانویس==