پرش به محتوا

گریه: تفاوت میان نسخه‌ها

۲ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۳ سپتامبر ۲۰۲۱
خط ۱۱: خط ۱۱:
[[اشک]] و گریه یا «بکا» یا «دمع»، نشانه [[رقت]] [[قلبی]] و [[رفتاری]] طبیعی است که [[انسان]]، به طور ارادی یا غیرارادی، در موقعیت‌های خاص هیجانی و عاطفی (تأثر، [[ترس]]، فقدان، [[محبت]] و...) بروز می‌دهد. یکی از مهم‌ترین موقعیت‌هایی که معمولاً فرد را به [[گریستن]] وامی‌دارد، فقدان [[نزدیکان]] یا اشخاص [[محبوب]] است. در فرهنگ شیعی، اشک و گریه جایگاه ویژه‌ای دارد و نشانه‌ای از [[ایمان]] فرد، [[خشوع]] در برابر [[خدا]]، بازگشت ([[توبه]]) و [[اقرار]] به [[گناهان]] و [[ارتباط عاطفی]] با [[اولیا]] و بزرگان مذهبی به ویژه [[معصومین]] به شمار می‌رود. موقعیت اقلیتی در [[جهان اسلام]] و محدودیت‌ها و فشارهای [[سیاسی]] و [[اجتماعی]] که به خصوص در قرون اولیه و در حکومت‌های [[بنی‌امیه]] و [[بنی‌عباس]] علیه [[جامعه]] [[شیعیان]] [[اعمال]] می‌شد و رخدادهای مصیبت‌باری که شیعیان و بزرگانشان متحمل شدند، بستری طبیعی برای بروز رفتارهای عاطفی و آمیخته شدن فرهنگ شیعی با مفاهیمی چون «[[رنج]]» و «مصیبت» را فراهم کرد.
[[اشک]] و گریه یا «بکا» یا «دمع»، نشانه [[رقت]] [[قلبی]] و [[رفتاری]] طبیعی است که [[انسان]]، به طور ارادی یا غیرارادی، در موقعیت‌های خاص هیجانی و عاطفی (تأثر، [[ترس]]، فقدان، [[محبت]] و...) بروز می‌دهد. یکی از مهم‌ترین موقعیت‌هایی که معمولاً فرد را به [[گریستن]] وامی‌دارد، فقدان [[نزدیکان]] یا اشخاص [[محبوب]] است. در فرهنگ شیعی، اشک و گریه جایگاه ویژه‌ای دارد و نشانه‌ای از [[ایمان]] فرد، [[خشوع]] در برابر [[خدا]]، بازگشت ([[توبه]]) و [[اقرار]] به [[گناهان]] و [[ارتباط عاطفی]] با [[اولیا]] و بزرگان مذهبی به ویژه [[معصومین]] به شمار می‌رود. موقعیت اقلیتی در [[جهان اسلام]] و محدودیت‌ها و فشارهای [[سیاسی]] و [[اجتماعی]] که به خصوص در قرون اولیه و در حکومت‌های [[بنی‌امیه]] و [[بنی‌عباس]] علیه [[جامعه]] [[شیعیان]] [[اعمال]] می‌شد و رخدادهای مصیبت‌باری که شیعیان و بزرگانشان متحمل شدند، بستری طبیعی برای بروز رفتارهای عاطفی و آمیخته شدن فرهنگ شیعی با مفاهیمی چون «[[رنج]]» و «مصیبت» را فراهم کرد.


مهم‌ترین رخداد مصیبت بار در [[تاریخ]] و [[فرهنگ شیعه]]، [[واقعه عاشورا]] بوده است. چنانکه از جمله در [[زیارت عاشورا]] بر این نکته تأکید شده است: «به [[راستی]] [[[عاشورا]]] چه مصیبت بزرگی و چه داغ گرانی بود در [[اسلام]] و در تمام [[آسمان‌ها]] و [[زمین]]». در منابع [[شیعی]]، [[روایات]] متعددی با مضمون [[تشویق]] و [[تحریض]] شیعیان به ذکر مصیبت عاشورا و گریه بر آن نقل شده است. در این روایات، گریه بر [[امام حسین]]{{ع}} عملی [[ارزشمند]] و مستوجب [[ثواب]] و فواید [[دنیوی]] و [[اخروی]] فراوانی دانسته شده است. از جمله در روایتی از [[امام صادق]]{{ع}} آمده است که هرکس در مصیبت [[اهل بیت]] بگرید و دیگران - «حتی یک نفر دیگر» - را به گریه وادارد، [[اهل بهشت]] است؛ حتی کسی که «تباکی» کند یعنی حالت گریه و [[سوگواری]] به خود بگیرد. در روایتی از [[امام رضا]]{{ع}} نیز خطاب به یکی از یارانشان آمده است: «ای فرزند شیب! اگر بر چیزی گریان شدی پس بر [[حسین]] گریه کن!... اگر بر حسین بگریی به طوری که اشک‌هایت بر صورتت جاری شود، [[خداوند]] همه [[گناهان]] تو را از کوچک و بزرگ و کم و زیاد می‌بخشد». همچنین در [[روایت]] دیگری از همان [[امام]] آمده است: «هرکس [[مصائب]] ما را یادآور شود و بر آنچه نسبت به ما مرتکب شدند بگرید، در درجات‌مان در [[روز قیامت]] همراه ما خواهد بود و کسی که یادآور شود مصائب ما را پس بگرید و بگریاند چشمش گریان نخواهد بود، روزی که [[چشم‌ها]] گریان‌اند. و هرکس بنشیند در [[مجلسی]] که در آن امر ما را زنده نگه می‌دارند دلش نمی‌میرد روزی که [[دل‌ها]] می‌میرند».
مهم‌ترین رخداد مصیبت بار در [[تاریخ]] و [[فرهنگ شیعه]]، [[واقعه عاشورا]] بوده است. چنانکه از جمله در [[زیارت عاشورا]] بر این نکته تأکید شده است: «به [[راستی]] [[عاشورا]] چه مصیبت بزرگی و چه داغ گرانی بود در [[اسلام]] و در تمام [[آسمان‌ها]] و [[زمین]]». در منابع [[شیعی]]، [[روایات]] متعددی با مضمون [[تشویق]] و [[تحریض]] شیعیان به ذکر مصیبت عاشورا و گریه بر آن نقل شده است. در این روایات، گریه بر [[امام حسین]]{{ع}} عملی [[ارزشمند]] و مستوجب [[ثواب]] و فواید [[دنیوی]] و [[اخروی]] فراوانی دانسته شده است. از جمله در روایتی از [[امام صادق]]{{ع}} آمده است که هرکس در مصیبت [[اهل بیت]] بگرید و دیگران - «حتی یک نفر دیگر» - را به گریه وادارد، [[اهل بهشت]] است؛ حتی کسی که «تباکی» کند یعنی حالت گریه و [[سوگواری]] به خود بگیرد. در روایتی از [[امام رضا]]{{ع}} نیز خطاب به یکی از یارانشان آمده است: «ای فرزند شیب! اگر بر چیزی گریان شدی پس بر [[حسین]] گریه کن!... اگر بر حسین بگریی به طوری که اشک‌هایت بر صورتت جاری شود، [[خداوند]] همه [[گناهان]] تو را از کوچک و بزرگ و کم و زیاد می‌بخشد». همچنین در [[روایت]] دیگری از همان [[امام]] آمده است: «هرکس [[مصائب]] ما را یادآور شود و بر آنچه نسبت به ما مرتکب شدند بگرید، در درجات‌مان در [[روز قیامت]] همراه ما خواهد بود و کسی که یادآور شود مصائب ما را پس بگرید و بگریاند چشمش گریان نخواهد بود، روزی که [[چشم‌ها]] گریان‌اند. و هرکس بنشیند در [[مجلسی]] که در آن امر ما را زنده نگه می‌دارند دلش نمی‌میرد روزی که [[دل‌ها]] می‌میرند».


[[امامان شیعه]] خود نیز به یاد [[واقعه عاشورا]] می‌گریستند. در روایتی از [[امام صادق]]{{ع}} آمده است که [[امام سجاد]]{{ع}} تا ۲۰ سال بر [[عاشورا]] می‌گریست؛ تا جایی که [[غلام]] آن [[حضرت]] نگران سلامتی‌اش می‌شد. از [[امام رضا]]{{ع}} هم نقل شده است که: «[[روز]] [عزای] حسین چشمان‌مان را زخمی کرده و اشک‌هامان را جاری کرده است... پس بر مثل حسین باید بگریند گریه کنندگان که همانا گریه بر او [[گناهان بزرگ]] را از بین می‌برد».
[[امامان شیعه]] خود نیز به یاد [[واقعه عاشورا]] می‌گریستند. در روایتی از [[امام صادق]]{{ع}} آمده است که [[امام سجاد]]{{ع}} تا ۲۰ سال بر [[عاشورا]] می‌گریست؛ تا جایی که [[غلام]] آن [[حضرت]] نگران سلامتی‌اش می‌شد. از [[امام رضا]]{{ع}} هم نقل شده است که: «[[روز]] [عزای] حسین چشمان‌مان را زخمی کرده و اشک‌هامان را جاری کرده است... پس بر مثل حسین باید بگریند گریه کنندگان که همانا گریه بر او [[گناهان بزرگ]] را از بین می‌برد».
۷۵٬۸۷۱

ویرایش