پرش به محتوا

سوره ذاریات در علوم قرآنی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵۵: خط ۵۵:
[[دعوت پیامبر اسلام]] در این سوره به [[توحید در ربوبیت]] است، [[خدای تعالی]] تنها [[رب]] [[انسان]] و رب تمامی عالم است. این [[دعوت]] از دو طریق [[بشارت]] و هشدار است. انذارش به دو چیز است: یکی [[عذاب]] [[دنیا]] که [[اقوام]] و [[ملل]] گذشته را به [[جرم]] [[تکذیب]] منقرض ساخت. و یکی هم عذاب [[آخرت]] که عذابی است [[جاودانه]].
[[دعوت پیامبر اسلام]] در این سوره به [[توحید در ربوبیت]] است، [[خدای تعالی]] تنها [[رب]] [[انسان]] و رب تمامی عالم است. این [[دعوت]] از دو طریق [[بشارت]] و هشدار است. انذارش به دو چیز است: یکی [[عذاب]] [[دنیا]] که [[اقوام]] و [[ملل]] گذشته را به [[جرم]] [[تکذیب]] منقرض ساخت. و یکی هم عذاب [[آخرت]] که عذابی است [[جاودانه]].


این سوره متعرض مسئله [[معاد]] و [[انکار]] مشرکین نسبت به آن است. و با این مسئله ختم می‌شود، اما نه از این جهت که خود معاد را [[اثبات]] کند (همچنان که در مواردی از [[کلام]] مجیدش، معاد بدان جهت که معاد است مورد توجه قرار گرفته)، بلکه از این جهت متعرض آن شده که روز [[جزاء]] است و کسی که وعده آن را داده خدای تعالی است و خدای تعالی هم یگانه رب ایشان است و وعده او صادق است و در آن شکی نیست. و به همین منظور، هنگامی که رشته کلام به [[احتجاج]] بر مسئله معاد می‌کشد، بر مسئله [[توحید]] احتجاج می‌کند و آیات بیرونی [آفاقی] - از زمینی و آسمانی - و آیات درونی [انفسی] را به رخ می‌کشد. و عذاب‌هایی که با آن عذاب‌ها امت‌های گذشته را به دنبال [[دعوت به توحید]] [[عقوبت]] کرد - وقتی [[دعوت انبیا]] را نپذیرفتند و نبوت‌شان را [[تکذیب]] کردند - ذکر می‌کند و این نیست مگر برای همین منظور که با [[اثبات]] [[توحید]]، [[روز]] [[جزاء]] را که خدای واحد [[وعده]] داده اثبات کند، خدایی که هرگز [[خلف وعده]] نمی‌کند. از سوی دیگر، روز جزاء را اثبات کند که [[دعوت]] [[نبویه]] از آن خبر داده، (دعوتی که هرگز [[دروغ]] و [[فریب]] در آن وجود ندارد)، تا در نتیجه راهی برای [[انکار معاد]] برای‌شان باقی نماند و نتوانند از راه انکار معاد، مسئله توحید و [[نبوت]] را هم [[لغو]] جلوه دهند.
این سوره متعرض مسئله [[معاد]] و [[انکار]] مشرکین نسبت به آن است. و با این مسئله ختم می‌شود، اما نه از این جهت که خود معاد را [[اثبات]] کند (همچنان که در مواردی از [[کلام]] مجیدش، معاد بدان جهت که معاد است مورد توجه قرار گرفته)، بلکه از این جهت متعرض آن شده که روز [[جزاء]] است و کسی که وعده آن را داده خدای تعالی است و خدای تعالی هم یگانه رب ایشان است و وعده او صادق است و در آن شکی نیست. و به همین منظور، هنگامی که رشته کلام به [[احتجاج]] بر مسئله معاد می‌کشد، بر مسئله [[توحید]] احتجاج می‌کند و آیات بیرونی آفاقی - از زمینی و آسمانی - و آیات درونی انفسی را به رخ می‌کشد. و عذاب‌هایی که با آن عذاب‌ها امت‌های گذشته را به دنبال [[دعوت به توحید]] [[عقوبت]] کرد - وقتی [[دعوت انبیا]] را نپذیرفتند و نبوت‌شان را [[تکذیب]] کردند - ذکر می‌کند و این نیست مگر برای همین منظور که با [[اثبات]] [[توحید]]، [[روز]] [[جزاء]] را که خدای واحد [[وعده]] داده اثبات کند، خدایی که هرگز [[خلف وعده]] نمی‌کند. از سوی دیگر، روز جزاء را اثبات کند که [[دعوت]] [[نبویه]] از آن خبر داده، (دعوتی که هرگز [[دروغ]] و [[فریب]] در آن وجود ندارد)، تا در نتیجه راهی برای [[انکار معاد]] برای‌شان باقی نماند و نتوانند از راه انکار معاد، مسئله توحید و [[نبوت]] را هم [[لغو]] جلوه دهند.


'''نکات:''' از نکات بارز این [[سوره]]، اشاره به [[عذاب]] دسته جمعی جامعه‌های [[سرکش]] و گنه‌کار است. در حالی که در بسیاری [[آیات]] دیگر به عذاب فردی یا برخی گروه‌های [[اجتماعی]] اشاره دارد. [[متقین]] بر خلاف [[تصور]] عام، فقط به صفت [[تهجد]] توصیف نشده‌اند بلکه صفت مشارکت در [[تعاون اجتماعی]] و [[انفاق]] و [[ایثار]] [[اقتصادی]] نیز از ویژگی‌های آنان است. [[سیر]] آفاقی و انفسی برای [[معرفت]]، توصیه و [[هدف آفرینش]] معرفت ربانی معرفی شده است. غرض نهایی از [[خلقت]] همان [[حقیقت]] [[عبادت]] است، یعنی این است که [[بنده]] از خود و از هر چیز دیگر [[بریده]]، به یاد [[پروردگار]] خود باشد و او را ذکر گوید. همچنین دستور ذکر و [[رزاق]] [[علی الاطلاق]] بودن [[خدا]] بیان شده است.
'''نکات:''' از نکات بارز این [[سوره]]، اشاره به [[عذاب]] دسته جمعی جامعه‌های [[سرکش]] و گنه‌کار است. در حالی که در بسیاری [[آیات]] دیگر به عذاب فردی یا برخی گروه‌های [[اجتماعی]] اشاره دارد. [[متقین]] بر خلاف [[تصور]] عام، فقط به صفت [[تهجد]] توصیف نشده‌اند بلکه صفت مشارکت در [[تعاون اجتماعی]] و [[انفاق]] و [[ایثار]] [[اقتصادی]] نیز از ویژگی‌های آنان است. [[سیر]] آفاقی و انفسی برای [[معرفت]]، توصیه و [[هدف آفرینش]] معرفت ربانی معرفی شده است. غرض نهایی از [[خلقت]] همان [[حقیقت]] [[عبادت]] است، یعنی این است که [[بنده]] از خود و از هر چیز دیگر [[بریده]]، به یاد [[پروردگار]] خود باشد و او را ذکر گوید. همچنین دستور ذکر و [[رزاق]] [[علی الاطلاق]] بودن [[خدا]] بیان شده است.
۱۱۵٬۲۱۳

ویرایش