سفر در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها
←تحمیل سفر (اخراج از وطن)
| خط ۷۲: | خط ۷۲: | ||
===[[تحمیل]] [[سفر]] ([[اخراج]] از [[وطن]])=== | ===[[تحمیل]] [[سفر]] ([[اخراج]] از [[وطن]])=== | ||
تحمیل سفر بر [[پیامبران]] و [[مؤمنان]] و اخراج آنان از [[سرزمین]] خود، یا [[تهدید]] به اخراج، همواره از راهکارهای کفرپیشگان و [[معاندان]] در [[مبارزه]] با [[دعوت]] پیامبران{{ع}} بوده است، چنان‌که [[کافران]] [[قوم نوح]] و کافران[[عاد]] و [[ثمود]] و [[اقوام]] پس از ایشان، [[رسولان الهی]] خویش را به اخراج از سرزمینشان تهدید می‌کردند: | تحمیل سفر بر [[پیامبران]] و [[مؤمنان]] و اخراج آنان از [[سرزمین]] خود، یا [[تهدید]] به اخراج، همواره از راهکارهای کفرپیشگان و [[معاندان]] در [[مبارزه]] با [[دعوت]] پیامبران{{ع}} بوده است، چنان‌که [[کافران]] [[قوم نوح]] و کافران[[عاد]] و [[ثمود]] و [[اقوام]] پس از ایشان، [[رسولان الهی]] خویش را به اخراج از سرزمینشان تهدید می‌کردند: {{متن قرآن|أَلَمْ يَأْتِكُمْ نَبَأُ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ قَوْمِ نُوحٍ وَعَادٍ وَثَمُودَ وَالَّذِينَ مِنْ بَعْدِهِمْ لَا يَعْلَمُهُمْ إِلَّا اللَّهُ جَاءَتْهُمْ رُسُلُهُمْ بِالْبَيِّنَاتِ فَرَدُّوا أَيْدِيَهُمْ فِي أَفْوَاهِهِمْ وَقَالُوا إِنَّا كَفَرْنَا بِمَا أُرْسِلْتُمْ بِهِ وَإِنَّا لَفِي شَكٍّ مِمَّا تَدْعُونَنَا إِلَيْهِ مُرِيبٍ}}<ref>«آیا خبر کسان پیش از شما چون قوم نوح و عاد و ثمود و کسان پس از ایشان که جز خداوند کسی آنان را نمی‌شناسد به شما نرسیده است؟ پیامبران آنان برهان‌ها برای آنها آوردند اما آنان (از خشم) دست بر دهان بردند و گفتند: هر چه را که شما برای آن فرستاده شده‌اید انکار» سوره ابراهیم، آیه ۹.</ref> و {{متن قرآن|وَقَالَ الَّذِينَ كَفَرُوا لِرُسُلِهِمْ لَنُخْرِجَنَّكُمْ مِنْ أَرْضِنَا أَوْ لَتَعُودُنَّ فِي مِلَّتِنَا فَأَوْحَى إِلَيْهِمْ رَبُّهُمْ لَنُهْلِكَنَّ الظَّالِمِينَ}}<ref>«و کافران به پیامبرانشان گفتند: شما را از سرزمینمان بیرون خواهیم راند مگر به آیین ما باز گردید آنگاه پروردگارشان به آنان وحی کرد که بی‌گمان ستمگران را نابود خواهیم کرد» سوره ابراهیم، آیه ۱۳.</ref> [[قوم لوط]] نیز بر اخراج [[خاندان]] آن [[حضرت]] به سبب پاک‌زیستن آن [[خانواده]] همدست شده بودند: {{متن قرآن|فَمَا كَانَ جَوَابَ قَوْمِهِ إِلَّا أَنْ قَالُوا أَخْرِجُوا آلَ لُوطٍ مِنْ قَرْيَتِكُمْ إِنَّهُمْ أُنَاسٌ يَتَطَهَّرُونَ}}<ref>«اما پاسخ قوم او جز این نبود که گفتند: خاندان لوط را از شهر خود بیرون کنید زیرا آنان مردمی هستند که خود را پاک می‌نمایانند» سوره نمل، آیه ۵۶.</ref> [[مستکبران]] [[قوم شعیب]] هم آن حضرت و مؤمنان را به اخراج از دیارشان تهدید کردند: {{متن قرآن|قَالَ الْمَلَأُ الَّذِينَ اسْتَكْبَرُوا مِنْ قَوْمِهِ لَنُخْرِجَنَّكَ يَا شُعَيْبُ وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَكَ مِنْ قَرْيَتِنَا أَوْ لَتَعُودُنَّ فِي مِلَّتِنَا قَالَ أَوَلَوْ كُنَّا كَارِهِينَ}}<ref>«سرکردگان سرکش از قوم او گفتند: ای شعیب! بی‌گمان تو و کسانی را که همراه تو ایمان آورده‌اند، از شهر خود بیرون خواهیم راند یا آنکه به آیین ما باز گردید؛ (شعیب) گفت:» سوره اعراف، آیه ۸۸.</ref> [[مشرکان]] [[مکه]] نیز در جهت مبارزه با [[دعوت]] [[رسول خدا]]{{صل}} زمینه‌ای فراهم آوردند که [[پیامبر]]{{صل}} و [[مسلمانان]] [[مکه]]، آن دیار را ترک کنند: {{متن قرآن|وَإِنْ كَادُوا لَيَسْتَفِزُّونَكَ مِنَ الْأَرْضِ لِيُخْرِجُوكَ مِنْهَا وَإِذًا لَا يَلْبَثُونَ خِلَافَكَ إِلَّا قَلِيلًا}}<ref>«و به راستی نزدیک بود که تو را از این سرزمین بلغزانند تا از آن بیرون رانند و در آن صورت (آنها نیز) پس از تو جز اندکی درنگ نداشتند» سوره اسراء، آیه ۷۶.</ref> [[منافقان]] [[مدینه]] نیز به سبب [[کفر]] [[باطنی]] و برنتابیدن جایگاه رسول خدا{{صل}}، در راه بازگشت از [[غزوه]] بنی‌المُصطَلِق، [[توطئه]] کردند که آن [[حضرت]] و [[مؤمنان]] را از مدینه بیرون کنند: {{متن قرآن|يَقُولُونَ لَئِنْ رَجَعْنَا إِلَى الْمَدِينَةِ لَيُخْرِجَنَّ الْأَعَزُّ مِنْهَا الْأَذَلَّ وَلِلَّهِ الْعِزَّةُ وَلِرَسُولِهِ وَلِلْمُؤْمِنِينَ وَلَكِنَّ الْمُنَافِقِينَ لَا يَعْلَمُونَ}}<ref>«می‌گویند: چون به مدینه باز گردیم، فراپایه‌تر، فرومایه‌تر را از آنجا بیرون خواهد راند؛ با آنکه فراپایگی تنها از آن خداوند و پیامبر او و مؤمنان است امّا منافقان نمی‌دانند» سوره منافقون، آیه ۸.</ref>.<ref>نک: التفسیر الکبیر، ج۳۰، ص۵۴۹.</ref> | ||
===[[نفی]] [[بلد]] ([[تبعید]])=== | ===[[نفی]] [[بلد]] ([[تبعید]])=== | ||
تعبیر «نفی بلد» که برگرفته از جمله «اَو یُنفَوا مِنَ الاَرضِ» در [[آیه]] ۳۳ [[سوره مائده]] / ۵ و به معنای تبعید از [[سرزمین]] و یکی از کیفرهای [[محاربان با خدا]] و پیامبر و فسادگران در [[زمین]] است نیز از مفاهیم ملازم با [[سفر]] است: «اِنَّما جَزو ٔ ا الَّذینَ یُحارِبونَ اللهَ و رَسولَهُ و یَسعَونَ فِی الاَرضِ فَسادًا اَن یُقَتَّلوا اَو یُصَلَّبوا اَو تُقَطَّعَ اَیدیهِم و اَرجُلُهُم مِن خِلفٍ اَو یُنفَوا مِنَ الاَرضِ ذلک لَهُم [[خِزی]] فِی الدُّنیا و لَهُم فِی الأخِرَةِ عَذابٌ [[عَظیم]]». به نظر می‌رسد بیرون راندن [[بنی‌نضیر]] از خانه‌هایشان در نخستین مرحله کوچاندن [[یهود]] از مدینه نیز در راستای [[مبارزه]] با [[محاربان]] [[خدا]] و پیامبر و [[توطئه‌گران]] و فسادانگیزان باشد: «هُوَ الَّذی اَخرَجَ الَّذینَ کَفَروا مِن اَهلِ الکِتابِ مِن دیارِهِم لاَوَّلِ الحَشرِ ما ظَنَنتُم اَن یخرُجوا». ([[حشر]] / ۵۹، ۲) | تعبیر «نفی بلد» که برگرفته از جمله «اَو یُنفَوا مِنَ الاَرضِ» در [[آیه]] ۳۳ [[سوره مائده]] / ۵ و به معنای تبعید از [[سرزمین]] و یکی از کیفرهای [[محاربان با خدا]] و پیامبر و فسادگران در [[زمین]] است نیز از مفاهیم ملازم با [[سفر]] است: «اِنَّما جَزو ٔ ا الَّذینَ یُحارِبونَ اللهَ و رَسولَهُ و یَسعَونَ فِی الاَرضِ فَسادًا اَن یُقَتَّلوا اَو یُصَلَّبوا اَو تُقَطَّعَ اَیدیهِم و اَرجُلُهُم مِن خِلفٍ اَو یُنفَوا مِنَ الاَرضِ ذلک لَهُم [[خِزی]] فِی الدُّنیا و لَهُم فِی الأخِرَةِ عَذابٌ [[عَظیم]]». به نظر می‌رسد بیرون راندن [[بنی‌نضیر]] از خانه‌هایشان در نخستین مرحله کوچاندن [[یهود]] از مدینه نیز در راستای [[مبارزه]] با [[محاربان]] [[خدا]] و پیامبر و [[توطئه‌گران]] و فسادانگیزان باشد: «هُوَ الَّذی اَخرَجَ الَّذینَ کَفَروا مِن اَهلِ الکِتابِ مِن دیارِهِم لاَوَّلِ الحَشرِ ما ظَنَنتُم اَن یخرُجوا». ([[حشر]] / ۵۹، ۲) | ||