سفر در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها
←پرهیز از سرمستی، خود نمایی و منع از راه خدا
| خط ۱۰۸: | خط ۱۰۸: | ||
براساس [[آداب]] مستفاد از [[قرآن کریم]]، مسافران باید یاد خالصانه [[خداوند]] را فقط به [[زمان]] [[سوار شدن]] بر مرکب منحصر نساخته و پس از آن نیز تنها خداوند را بخوانند؛ ولی برخی از [[مردم]]، در اقدامی [[نکوهیده]] تنها در آغاز [[سفر]]، دارای آن حالت بوده و پس از رسیدن به منطقه [[امن]]، [[اخلاص]] خود را با [[شرک]] و [[ناسپاسی]]، ناتمام می‌گذارند: {{متن قرآن|فَإِذَا رَكِبُوا فِي الْفُلْكِ دَعَوُا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ فَلَمَّا نَجَّاهُمْ إِلَى الْبَرِّ إِذَا هُمْ يُشْرِكُونَ}}<ref>«و چون در کشتی سوار می‌شوند خداوند را می‌خوانند در حالی که دین (خویش) را برای او ناب می‌گردانند و چون آنان را رهاند (و) به خشکی (رساند) ناگاه شرک می‌ورزند» سوره عنکبوت، آیه ۶۵.</ref>، {{متن قرآن|لِيَكْفُرُوا بِمَا آتَيْنَاهُمْ وَلِيَتَمَتَّعُوا فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ}}<ref>«تا در آنچه به آنان داده‌ایم ناسپاسی کنند و به برخورداری گرایند پس زودا که بدانند (چه می‌کنند.)» سوره عنکبوت، آیه ۶۶.</ref> | براساس [[آداب]] مستفاد از [[قرآن کریم]]، مسافران باید یاد خالصانه [[خداوند]] را فقط به [[زمان]] [[سوار شدن]] بر مرکب منحصر نساخته و پس از آن نیز تنها خداوند را بخوانند؛ ولی برخی از [[مردم]]، در اقدامی [[نکوهیده]] تنها در آغاز [[سفر]]، دارای آن حالت بوده و پس از رسیدن به منطقه [[امن]]، [[اخلاص]] خود را با [[شرک]] و [[ناسپاسی]]، ناتمام می‌گذارند: {{متن قرآن|فَإِذَا رَكِبُوا فِي الْفُلْكِ دَعَوُا اللَّهَ مُخْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ فَلَمَّا نَجَّاهُمْ إِلَى الْبَرِّ إِذَا هُمْ يُشْرِكُونَ}}<ref>«و چون در کشتی سوار می‌شوند خداوند را می‌خوانند در حالی که دین (خویش) را برای او ناب می‌گردانند و چون آنان را رهاند (و) به خشکی (رساند) ناگاه شرک می‌ورزند» سوره عنکبوت، آیه ۶۵.</ref>، {{متن قرآن|لِيَكْفُرُوا بِمَا آتَيْنَاهُمْ وَلِيَتَمَتَّعُوا فَسَوْفَ يَعْلَمُونَ}}<ref>«تا در آنچه به آنان داده‌ایم ناسپاسی کنند و به برخورداری گرایند پس زودا که بدانند (چه می‌کنند.)» سوره عنکبوت، آیه ۶۶.</ref> | ||
===[[پرهیز]] از سرمستی، | ===[[پرهیز]] از سرمستی، خودنمایی و منع از [[راه خدا]]=== | ||
[[مؤمنان]]، به ویژه رزمندگانِ با [[ایمان]] از سفری که با حالت | [[مؤمنان]]، به ویژه رزمندگانِ با [[ایمان]] از سفری که با حالت {{متن قرآن|بَطَرًا}} باشد [[نهی]] شده‌اند: {{متن قرآن|وَلَا تَكُونُوا كَالَّذِينَ خَرَجُوا مِنْ دِيَارِهِمْ بَطَرًا وَرِئَاءَ النَّاسِ وَيَصُدُّونَ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ وَاللَّهُ بِمَا يَعْمَلُونَ مُحِيطٌ}}<ref>«و چون کسانی نباشید که از دیار خویش با سرمستی و برای نمایش به مردم بیرون می‌آیند و (مردم را) از راه خداوند باز می‌دارند و خداوند به آنچه انجام می‌دهند نیک داناست» سوره انفال، آیه ۴۷.</ref> [[زبیدی]] از لغت‌شناسان اقوالی نقل می‌کند که گویا هر یک، به گونه‌ای از معنای {{متن قرآن|بَطَرًا}} پرده برداشته‌اند: «[[نشاط]]»، «خودبزرگ‌نمایی»، «[[شادی]] [[مذموم]]»، «تاب [[نعمت]] نداشتن»، «حیرت‌زدگی از نعمت فراوان»، «[[طغیانگری]]»، «[[برتری]] فروشی بر دیگران» و «ناخوشایند داشتن بی‌مورد»، هر یک معنایی است که در تبیین «بَطَر» گفته شده و [[زمخشری]] سبک‌شماری [[نعمت‌ها]] و ناسپاسی درباره آنها را معنای مجازی «بطر» می‌داند.<ref>تاج العروس، ج۶، ص۹۷-۹۸، «بطر».</ref> در ادامه همین آیه، «[[خودنمایی]]» و «منع از راه خدا» نیز اوصاف ناشایستی معرفی شده‌اند که [[سپاه اسلام]] نباید مانند دیگران خود را به آن [[آلوده]] سازد: {{متن قرآن|وَرِئَاءَ النَّاسِ وَيَصُدُّونَ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ }} | ||
براساس [[روایات]] [[شأن نزول]]، [[ابوسفیان]] و [[قریش]]، [[مکه]] را از روی [[غرور]] و [[هواپرستی]] و [[خودنمایی]] برای [[جنگ بدر]] ترک کردند و [[قرآن]] در این [[آیه]] از [[مسلمانان]] می‌خواهد که از [[کارها]] و حالت‌های جاهلانه [[کافران]] [[قریش]] [[پیروی]] نکنند،<ref>جامع البیان، ج۱۰، ص۱۳.</ref> بلکه [[قرآن کریم]] در توصیه‌ای کلّی از [[مؤمنان]] می‌خواهد که در [[زمین]] همچون سبک‌مغزان سرمست، گام نزنند: {{متن قرآن|وَلَا تُصَعِّرْ خَدَّكَ لِلنَّاسِ وَلَا تَمْشِ فِي الْأَرْضِ مَرَحًا إِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ كُلَّ مُخْتَالٍ فَخُورٍ}}<ref>«و روی خود را از مردم مگردان و بر زمین خرامان گام برمدار که خداوند هیچ خود پسند خویشتن‌ستایی را دوست نمی‌دارد» سوره لقمان، آیه ۱۸.</ref> ویکی از مصادیق روشن «مشی در زمین» [[سفر]] است. [[لقمان حکیم]] با گوشزد کردن این نکته به فرزند خویش، از او می‌خواهد که [[راه رفتن]] میانه را برگزیند: {{متن قرآن|وَاقْصِدْ فِي مَشْيِكَ وَاغْضُضْ مِنْ صَوْتِكَ إِنَّ أَنْكَرَ الْأَصْوَاتِ لَصَوْتُ الْحَمِيرِ}}<ref>«و در راه رفتنت میانه‌رو باش و از آوایت فرو کاه که ناپسندترین بانگ‌ها بانگ درازگوشان است» سوره لقمان، آیه ۱۹.</ref> | |||
===[[دعا]] برای اقامتی بابرکت در مقصد=== | ===[[دعا]] برای اقامتی بابرکت در مقصد=== | ||