سفر در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها
←مدارک وام مسافر (ثبت سند، رهن)
| خط ۱۷۲: | خط ۱۷۲: | ||
===مدارک وام مسافر (ثبت [[سند]]، رهن)=== | ===مدارک وام مسافر (ثبت [[سند]]، رهن)=== | ||
ثبت مبلغ و مدت وام، توصیه اکیدی است که طولانی‌ترین [[آیه قرآن]] ( | ثبت مبلغ و مدت وام، توصیه اکیدی است که طولانی‌ترین [[آیه قرآن]] {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا تَدَايَنْتُمْ بِدَيْنٍ إِلَى أَجَلٍ مُسَمًّى فَاكْتُبُوهُ وَلْيَكْتُبْ بَيْنَكُمْ كَاتِبٌ بِالْعَدْلِ وَلَا يَأْبَ كَاتِبٌ أَنْ يَكْتُبَ كَمَا عَلَّمَهُ اللَّهُ فَلْيَكْتُبْ وَلْيُمْلِلِ الَّذِي عَلَيْهِ الْحَقُّ وَلْيَتَّقِ اللَّهَ رَبَّهُ وَلَا يَبْخَسْ مِنْهُ شَيْئًا فَإِنْ كَانَ الَّذِي عَلَيْهِ الْحَقُّ سَفِيهًا أَوْ ضَعِيفًا أَوْ لَا يَسْتَطِيعُ أَنْ يُمِلَّ هُوَ فَلْيُمْلِلْ وَلِيُّهُ بِالْعَدْلِ وَاسْتَشْهِدُوا شَهِيدَيْنِ مِنْ رِجَالِكُمْ فَإِنْ لَمْ يَكُونَا رَجُلَيْنِ فَرَجُلٌ وَامْرَأَتَانِ مِمَّنْ تَرْضَوْنَ مِنَ الشُّهَدَاءِ أَنْ تَضِلَّ إِحْدَاهُمَا فَتُذَكِّرَ إِحْدَاهُمَا الْأُخْرَى وَلَا يَأْبَ الشُّهَدَاءُ إِذَا مَا دُعُوا وَلَا تَسْأَمُوا أَنْ تَكْتُبُوهُ صَغِيرًا أَوْ كَبِيرًا إِلَى أَجَلِهِ ذَلِكُمْ أَقْسَطُ عِنْدَ اللَّهِ وَأَقْوَمُ لِلشَّهَادَةِ وَأَدْنَى أَلَّا تَرْتَابُوا إِلَّا أَنْ تَكُونَ تِجَارَةً حَاضِرَةً تُدِيرُونَهَا بَيْنَكُمْ فَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَلَّا تَكْتُبُوهَا وَأَشْهِدُوا إِذَا تَبَايَعْتُمْ وَلَا يُضَارَّ كَاتِبٌ وَلَا شَهِيدٌ وَإِنْ تَفْعَلُوا فَإِنَّهُ فُسُوقٌ بِكُمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَيُعَلِّمُكُمُ اللَّهُ وَاللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ}}<ref>«ای مؤمنان! چون وامی تا سرآمدی معیّن میان شما برقرار شد، آن را به نوشته آورید و باید نویسنده‌ای میان شما دادگرانه بنویسد و هیچ نویسنده‌ای نباید از نوشتن به گونه‌ای که خداوند بدو آموخته است سر، باز زند پس باید بنویسد و آنکه وامدار است باید املا کند و از خداوند، پروردگار خویش، پروا بدارد و چیزی از آن کم ننهد و امّا اگر وامدار، کم خرد یا ناتوان باشد یا نتواند املا کند باید سرپرست او دادگرانه املا کند و دو تن از مردانتان را نیز گواه بگیرید و اگر دو مرد نباشند یک مرد و دو زن از گواهان مورد پسند خود (گواه بگیرید) تا اگر یکی از آن دو زن از یاد برد دیگری به یاد او آورد و چون گواهان (برای گواهی) فرا خوانده شوند نباید سر، باز زنند و تن نزنید از اینکه آن (وام) را چه خرد و چه کلان به سر رسید آن بنویسید، این نزد خداوند دادگرانه‌تر و برای گواه‌گیری، استوارتر و به اینکه دچار تردید نگردید، نزدیک‌تر است؛ مگر داد و ستدی نقد باشد که (دست به دست) میان خود می‌گردانید پس گناهی بر شما نیست که آن را ننویسید و چون داد و ستد می‌کنید گواه بگیرید؛ و نویسنده و گواه نباید زیان بینند و اگر چنین کنید (نشان) نافرمانی شماست و از خداوند پروا کنید؛ و خداوند به شما آموزش می‌دهد؛ و خداوند به هر چیزی داناست» سوره بقره، آیه ۲۸۲.</ref> به آن پرداخته است. آیه پس از آن، مسافران را در صورتی که نویسنده‌ای برای ثبت وام خویش نیابند، به رهن گرفتن از بدهکار توصیه می‌کند. این توصیه تا زمانی است که یکدیگر را [[امین]] ندانند و گرنه نیازی به ثبت کردن یا رهن گرفتن نیست و باید بدانند [[خیانت]] در [[امانت]] و [[کتمان]] [[حقیقت]]، تنها از کسانی سر می‌زند که دلی [[گنهکار]] دارند و بی‌تقوایی آنان، کیفرهای [[الهی]] را در پی خواهد داشت: {{متن قرآن|وَإِنْ كُنْتُمْ عَلَى سَفَرٍ وَلَمْ تَجِدُوا كَاتِبًا فَرِهَانٌ مَقْبُوضَةٌ فَإِنْ أَمِنَ بَعْضُكُمْ بَعْضًا فَلْيُؤَدِّ الَّذِي اؤْتُمِنَ أَمَانَتَهُ وَلْيَتَّقِ اللَّهَ رَبَّهُ وَلَا تَكْتُمُوا الشَّهَادَةَ وَمَنْ يَكْتُمْهَا فَإِنَّهُ آثِمٌ قَلْبُهُ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ عَلِيمٌ}}<ref>«و اگر در سفر بودید و نویسنده‌ای نیافتید، (سند شما) گروهایی است دریافت شده و اگر (بدون گرو) یکی از شما دیگری را (بر دارایی خود) امین دانست، آنکه امین دانسته شده است، باید امانت وی را بازگرداند و از خداوند- پروردگار خویش- پروا کند و گواهی را پنهان مدارید» سوره بقره، آیه ۲۸۳.</ref> | ||
===[[وجوب]] کفایی [[سفر]] [[دین]] پژوهی=== | ===[[وجوب]] کفایی [[سفر]] [[دین]] پژوهی=== | ||
[[دین‌شناسی]]، [[واجب کفایی]] است <ref>ذکری، ج۱، ص۴۱.</ref> و این [[حکم]] به [[شناخت]] [[فقه]] اختصاص ندارد،<ref>المیزان، ج۹، ص۴۰۴.</ref> بلکه هر هشداری را که برای [[مردم]] مایه [[مراقبت]] باشد نیز در بر می‌گیرد. باید از هر گروه، فرد یا افرادی، برای کسب [[دانش]] [[دینی]] راهی سفر گردند: «فَلَولا نَفَرَ مِن کُلِّ فِرقَةٍ مِنهُم طَائفَةٌ لِیتَفَقَّهوا فِی الدّینِ و لِینذِروا قَومَهُم اِذا رَجَعوا اِلَیهِم لَعَلَّهُم یحذَرون». ([[توبه]] / ۹، ۱۲۲) «[[طائفه]]» به معنای [[جماعت]] و کمترین عدد آنان، سه نفر است؛ ولی گاه به یک یا دو نفر نیز اطلاق شده است.<ref>المصباح، فیومی، ج۲، ص۳۸۱، «طوف».</ref> | [[دین‌شناسی]]، [[واجب کفایی]] است <ref>ذکری، ج۱، ص۴۱.</ref> و این [[حکم]] به [[شناخت]] [[فقه]] اختصاص ندارد،<ref>المیزان، ج۹، ص۴۰۴.</ref> بلکه هر هشداری را که برای [[مردم]] مایه [[مراقبت]] باشد نیز در بر می‌گیرد. باید از هر گروه، فرد یا افرادی، برای کسب [[دانش]] [[دینی]] راهی سفر گردند: «فَلَولا نَفَرَ مِن کُلِّ فِرقَةٍ مِنهُم طَائفَةٌ لِیتَفَقَّهوا فِی الدّینِ و لِینذِروا قَومَهُم اِذا رَجَعوا اِلَیهِم لَعَلَّهُم یحذَرون». ([[توبه]] / ۹، ۱۲۲) «[[طائفه]]» به معنای [[جماعت]] و کمترین عدد آنان، سه نفر است؛ ولی گاه به یک یا دو نفر نیز اطلاق شده است.<ref>المصباح، فیومی، ج۲، ص۳۸۱، «طوف».</ref> | ||