ذکر در معارف و سیره نبوی: تفاوت میان نسخه‌ها

{{امامت}}

<div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[ذکر]]''' است. "'''[[ذکر]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>

<div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[ذکر در لغت]] - [[ذکر در قرآن]] - [[ذکر در حدیث]] - [[ذکر در اخلاق اسلامی]] - [[ذکر در عرفان اسلامی]] - [[ذکر در فقه سیاسی]] - [[ذکر در نهج البلاغه]] - [[ذکر در کلام اسلامی]] - [[حق ذکر]] - [[ذکر در معارف دعا و زیارات]] - [[ذکر در معارف و سیره سجادی]] - [[ذکر در معارف و سیره حسینی]] - [[ذکر در معارف و سیره نبوی]]</div>

==مقدمه==

[[رسول خدا]]{{صل}} در [[مقام]] [[بندگی]]، همواره خود را در محضر [[خداوند]] می‌دید و یاد [[الله]] با تمام وجودش عجین شده بود و جز با یاد او کاری انجام نمی‌داد. [[امام حسین]]{{ع}} می‌فرماید از پدرم درباره چگونگی مجلس رسول خدا{{صل}} پرسیدم. ایشان فرمود: {{متن حدیث|كَانَ رَسُولُ اللَّهِ{{صل}} لَا يَجْلِسُ وَ لَا يَقُومُ إِلَّا عَلَى ذِكْرِ اللَّهِ‌}}<ref>«رسول خدا{{صل}} این گونه بود که در هیچ مجلسی نشست و برخاست نمی‌کرد مگر به یاد خدا» علامه طباطبایی، سنن النبی، ترجمه: حسین استاد ولی، ص۳۷۲.</ref>. [[امام صادق]]{{ع}} نیز فرموده است:

شیوه رسول خدا چنان بود که روزی سیصد و شصت بار [[خدا]] را [[حمد]] و [[ستایش]] می‌کرد و چنین می‌فرمود: {{متن حدیث|الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِ الْعالَمِينَ كَثِيراً عَلَى كُلِّ حَالٍ}}<ref>«در هر حال ستایش بسیار شایسته پروردگار جهانیان است» اصول کافی، کتاب الدعا، باب التحمید، ح۳.</ref>.

یاد خداوند، [[آدمی]] را از [[غفلت]] و بی‌خبری وا می‌رهاند. [[پیامبر خدا]] می‌فرماید:

{{متن حدیث|مَا مِنْ سَاعَةٍ تَمُرُّ بِابْنِ آدَمَ لَمْ يَذْكُرِ اللَّهَ فِيهَا بِخَيْرٍ إِلَّا حَسِرَ عِنْدَهَا يَوْمَ الْقِيَامَةِ}}<ref>«هیچ لحظه‌ای نیست که بر فرزند آدم بگذرد و او در آن لحظه به یاد خدا نباشد، مگر آنکه در روز رستاخیز برای آن لحظه افسوس می‌خورد». متقی هندی، کنزالعمال، ج۱، ص۴۲۴، ح۱۸۱۹.</ref>.

[[حضرت محمد]]{{صل}} در تشبیهی چنین می‌فرماید: {{متن حدیث|الذَّاكِرُ فِي الْغَافِلِينَ كَالْمُقَاتِلِ فِي الْفَارِّينَ‌}}<ref>«کسی که در میان غافلین به یاد خدا باشد، مانند کسی است که در میان فراریان می‌جنگد» مکارم الاخلاق، ج۲، ص۳۷۳.</ref>. [[رسول الله]]{{صل}} در جایی دیگر به این نکته اشاره دارد که ذاکران خداوند [[سیراب]] می‌میرند: {{متن حدیث|كُلُّ أَحَدٍ يَمُوتُ عَطْشَانَ إِلَّا ذَاكِرَ اللَّهِ}}<ref>«تمام انسان‌ها لب تشنه می‌میرند، مگر ذاکر خدا» بحارالانوار، ج۸۱، ص۲۴۰.</ref>. ایشان، [[یاد خدا]] را شفای [[دل‌ها]] می‌داند: {{متن حدیث|ذِكْرُ اللَّهِ شِفَاءُ الْقُلُوبِ‌}}<ref>کنزالعمال، ج۱، ص۴۱۴، ح۱۷۵۱.</ref> و می‌فرماید هر که بسیار به یاد خدا باشد، خداوند دوستش می‌دارد: {{متن حدیث|مَنْ أَكْثَرَ ذِكْرَ اللَّهِ أَحَبَّهُ‌}}<ref>میزان الحکمه، ج۴، ص۱۸۵۲.</ref>.

[[پیامبر گرامی اسلام]]، یاد خدا را در مواقع خاص، لازم و ضروری می‌شمارد و می‌فرماید:

{{متن حدیث|اذْكُرِ اللَّهَ عِنْدَ هَمِّكَ إِذَا هَمَمْتَ وَ عِنْدَ لِسَانِكَ إِذَا حَكَمْتَ وَ عِنْدَ يَدِكَ إِذَا قَسَمْتَ}}<ref>«هنگامی که قصد انجام امر مهمی را داری و نیز هنگام بیان حکم در مقام قضاوت و زمانی که تقسیم کردن چیزی به دست توست، خدا را یاد کن». میزان الحکمه، ج۴، ص۱۸۵۴.</ref>.

[[رسول الله]]{{صل}} در [[فضیلت]] [[یاد خدا]] می‌فرماید:

هیچ کاری نزد [[خداوند متعال]]، محبوب‌تر و هیچ عاملی در [[نجات]] [[بنده]] از هر گناهی در [[دنیا]] و [[آخرت]]، مؤثرتر از [[ذکر خدا]] نیست. عرض شد: حتی [[جنگ در راه خدا]]؟ فرمود: اگر یاد خدا در میان نبود، دستور [[جنگ]] داده نمی‌شد<ref>میزان الحکمه، ج۴، ص۱۸۳۸.</ref>.

ایشان بر همین اساس می‌فرماید:

{{متن حدیث|لَا تَخْتَارَنَّ عَلَى ذِكْرِ اللَّهِ شَيْئاً فَإِنَّهُ يَقُولُ {{متن قرآن|وَلَذِكْرُ اللَّهِ أَكْبَرُ}}<ref>«و به راستی یادکرد خداوند (از هر چیز) بزرگ‌تر است» سوره عنکبوت، آیه ۴۵.</ref>}}<ref>«هیچ چیزی را بر یاد خدا ترجیح مده؛ زیرا خداوند می‌فرماید: «و ذکر خدا بزرگ‌تر است» میزان الحکمه، ج۴، ص۱۸۳۸.</ref>.

<ref>[[سید حسین اسحاقی|اسحاقی، سید حسین]]، [[کانون محبت (کتاب)|کانون محبت]] ص ۹.</ref>

==منابع==

==پانویس==