زهد در اخلاق اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

زهد در اخلاق اسلامی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۴ نوامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۱:۵۴

۱۰٬۴۲۳ بایت اضافه‌شده ، ‏۱۴ نوامبر ۲۰۲۱

←‏کوتاه کردن آرزو

دیداریویکی‌متن

Jaafari

مدیران

۷۵٬۷۴۷

ویرایش

@@ خط ۹۵: / خط ۹۵: @@
 ===[[کوتاه کردن آرزو]]===
 [[آرزوهای دور و دراز]] [[دنیوی]]، موجب دوری از [[حقیقت]]، [[زندگی]] در [[خیال]] و اوهام، [[سستی]] در [[کار و تلاش]] و استفاده از راه‌های [[حرام]] برای رسیدن به این [[آرزوها]] می‌شود، در حالی که زهد در دنیا و [[پرهیز]] از علاقه به لذت‌های دنیوی، این آرزوها را از بین می‌برد. [[پیامبر گرامی اسلام]] می‌فرماید: {{متن حدیث|فَمَنْ زَهِدَ فِي الدُّنْيَا قَصُرَ أَمَلُهُ فِيهَا وَ تَرَكَهَا لِأَهْلِهِ}} «هر که در دنیا زهد ورزد، آرزوهایش درباره دنیا کوتاه می‌شود و دنیا را به [[اهل]] دنیا وامی‌گذارد»<ref>بحارالانوار، ج۷۴، ص۹۴.</ref>.<ref>[[امین عظیمی|عظیمی، امین]]، [[زهد از دیدگاه پیامبر اعظم (کتاب)|زهد از دیدگاه پیامبر اعظم]] ص ۳۲.</ref>.
+==آثار [[دنیا]] زدگی و دوری از [[زهد]]==
+===دوری از [[خدا]]===
+بزرگ‌ترین بلایی که می‌تواند دامن‌گیر [[انسان]] شود، دوری از خداست. انسان [[مؤمن]] همواره می‌کوشد به خدا نزدیک شود تا در پرتو این نزدیکی، به [[امنیت]]، [[آرامش]] و [[سعادت]] دست یابد. دنیازدگی، انسان را از [[یاد خدا]] [[غافل]] و به تدریج، [[دل]] وی را از خدا دور می‌کند. بر این اساس، انسان باید بکوشد هر چه [[دانش]]، جایگاه و امکاناتش بیشتر می‌شود، علاقه‌اش را به دنیا کمتر کند؛ زیرا نزدیکی دل به دنیا، به دوری از خدا می‌انجامد. [[پیامبر اکرم]]{{صل}} می‌فرماید:
+{{متن حدیث|مَنْ أَرَادَ فِي الْعِلْمِ رُشْداً فَلَمْ يَزْدَدْ فِي الدُّنْيَا زُهْداً لَمْ يَزْدَدْ مِنَ اللَّهِ إِلَّا بُعْداً}} «هر که علمش افزون شود و بر بی‌رغبتی‌اش به دنیا افزوده نگردد، دوری‌اش از خدا بیشتر شود»<ref>بحارالانوار، ج۲، ص۳۷.</ref>.<ref>[[امین عظیمی|عظیمی، امین]]، [[زهد از دیدگاه پیامبر اعظم (کتاب)|زهد از دیدگاه پیامبر اعظم]] ص ۳۲.</ref>.
+===مردن دل===
+زنده نگه داشتن دل و وارد شدن به [[محشر]] با دلی روشن و سرشار از [[ایمان]]، شرط ورود به [[بهشت]] است. [[خداوند]] در [[قرآن کریم]] در این باره از زبان [[حضرت ابراهیم]]{{ع}} می‌فرماید: {{متن قرآن|...إِلَّا مَنْ أَتَى اللَّهَ بِقَلْبٍ سَلِيمٍ}}<ref>«جز آن کس که دلی بی‌آلایش نزد خداوند آورد» سوره شعراء، آیه ۸۹.</ref>. بنابراین، انسان باید همواره [[نگهبان]] دل باشد تا مبادا [[بیمار]] شود یا بمیرد. از عوامل دل‌مردگی، دنیازدگی و [[هم‌نشینی]] با دنیازدگان است. [[امام صادق]]{{ع}} از [[پدر]] بزرگوارش به نقل از [[پیامبر اعظم]]{{صل}} می‌فرماید: «چهار چیز است که دل را می‌میراند: [[گناه]] بر روی گناه؛ بسیاری رابطه و [[گفت‌وگو]] با [[زنان]]؛ گفت‌وگو با احمق؛ و هم‌نشینی و نشست و برخاست با [[مردگان]]. گفته شد: یا [[رسول الله]]! مردگان کیستند؟ [[حضرت]] فرمود: هر [[ثروتمند]] خوش‌گذران».<ref>{{متن حدیث|أَرْبَعٌ يُمِتْنَ الْقُلُوبَ الذَّنْبُ عَلَى الذَّنْبِ وَ كَثْرَةُ مُنَاقَشَةِ النِّسَاءِ يَعْنِي مُحَادَثَتَهُنَّ وَ مُمَارَاةُ الْأَحْمَقِ... وَ مُجَالَسَةُ الْمَوْتَى فَقِيلَ لَهُ يَا رَسُولَ اللَّهِ وَ مَا الْمَوْتَى قَالَ كُلُّ غَنِيٍّ مُتْرَفٍ}}؛ بحارالانوار، ج۲، ص۱۲۸.</ref>.<ref>[[امین عظیمی|عظیمی، امین]]، [[زهد از دیدگاه پیامبر اعظم (کتاب)|زهد از دیدگاه پیامبر اعظم]] ص ۳۳.</ref>.
+===[[اشتباه]] و گناه===
+[[خطا]] و گناه، [[آدمی]] را در لبه پرتگاه [[دوزخ]] قرار می‌دهد. دلی که سرشار از [[محبت دنیا]] است، همواره در تشخیص درست و غلط در عمل، دچار [[اشتباه]] می‌شود؛ زیرا دیدگاه او محدود است و فقط [[دنیا]] و خوشی‌های آن را می‌بیند و کسی که دیدگاهی محدود دارد، بسیار اشتباه می‌کند. [[پیامبر اکرم]]{{صل}} می‌فرماید: {{متن حدیث|حُبُّ الدُّنْيَا رَأْسُ كُلِّ خَطِيئَةٍ}}؛ «[[دنیادوستی]]، ریشه هر [[خطا]] و [[گناه]] است»<ref>مستدرک الوسائل، ج۱۲، ص۴۵؛ نهج الفصاحه، ص۲۵۶.</ref>. بنابراین، اگر [[دوستی دنیا]] چنین پی‌آمدهایی داشته باشد، دنیازدگی و [[آلوده]] شدن به آن نتایج بدتری خواهد داشت.<ref>[[امین عظیمی|عظیمی، امین]]، [[زهد از دیدگاه پیامبر اعظم (کتاب)|زهد از دیدگاه پیامبر اعظم]] ص ۳۳.</ref>.
+===نابودی===
+نابودی [[حقیقی]]، نابودی [[روح انسان]] است و آنچه [[روح]] را نابود می‌کند، خطرناک‌تر از چیزی است که [[جسم]] را به نابودی می‌کشاند. از بزرگ‌ترین آثار [[دنیاطلبی]] و آلوده شدن به دنیا، نابودی روح و [[آخرت]] [[انسان]] است. پیامبر اکرم{{صل}} فرمود: {{متن حدیث|إِنَّ الدِّينَارَ وَ الدِّرْهَمَ أَهْلَكَا مَنْ كَانَ قَبْلَكُمْ وَ هُمَا مُهْلِكَاكُمْ}} «همانا [[درهم]] و [[دینار]] ([[ثروت]])، آنان را که پیش از شما بودند، نابود ساخت و اگر مواظب نباشید شما را نیز نابود می‌کند»<ref>اصول کافی، ج۲، ص۳۱۶؛ وسائل الشیعه، ج۹، ص۴۴.</ref>.<ref>[[امین عظیمی|عظیمی، امین]]، [[زهد از دیدگاه پیامبر اعظم (کتاب)|زهد از دیدگاه پیامبر اعظم]] ص ۳۴.</ref>.
+===افزایش [[غم]] و [[اندوه]] و [[حسرت]]===
+بسیاری از [[انسان‌ها]] برای تأمین [[خواسته‌ها]] و شادی‌های خود در پی دنیا هستند تا از این راه غم‌ها را از خود دور سازند؛ [[غافل]] از اینکه بزرگ‌ترین عامل غم‌افزایی، خود دنیاست. هر چه میل و علاقه به دنیا در ما شدت گیرد، اندوه‌هایمان افزون‌تر خواهد شد. پیامبر اکرم{{صل}} در این باره می‌فرماید: {{متن حدیث|مَنْ أَتْبَعَ بَصَرَهُ مَا فِي أَيْدِي النَّاسِ‌، كَثُرَ هَمُّهُ‌، وَ لَمْ يَشْفِ غَيْظَهُ}} «... هر که چشمش در پی دستان [[مردم]] باشد (به دارایی‌های دیگران توجه کنید)، اندوهش فراوان می‌شود و دردش درمان نمی‌گردد»<ref>اصول کافی، ج۲، ص۳۱۵.</ref>.
+ایشان در [[کلامی]] دیگر فرمود:
+{{متن حدیث|الرَّغْبَةُ فِي الدُّنْيَا تُكْثِرُ الْهَمَّ وَ الْحُزْنَ وَ الزُّهْدُ فِي الدُّنْيَا يُرِيحُ الْقَلْبَ وَ الْبَدَنَ‌}} «[[دنیاخواهی]]، بر [[حزن]] و اندوه می‌افزاید و [[زهد]] در دنیا، به [[قلب]] و [[بدن]] [[آرامش]] می‌بخشد»<ref>بحارالانوار، ج۷۰، ص۹۱ و ۱۲۰.</ref>.<ref>[[امین عظیمی|عظیمی، امین]]، [[زهد از دیدگاه پیامبر اعظم (کتاب)|زهد از دیدگاه پیامبر اعظم]] ص ۳۴.</ref>.
+===[[کوری]] و کری [[دل]] و [[عقل]]===
+[[دوست داشتن]] هر چیز موجب نزدیکی [[دل انسان]] به آن می‌شود. این [[دوستی]]، [[انسان]] را از دیدن و شنیدن دیگر چیزها [[غافل]] و توجهش را فقط به چیزی جلب می‌کند که به آن علاقه‌مند است. چنان که [[پیامبر اکرم]]{{صل}} می‌فرماید: {{متن حدیث|حُبُّكَ لِلشَّيْ‌ءِ يُعْمِي وَ يُصِمُّ}}؛ «[[دوست داشتن]] هر چیزی انسان را [[کور]] و کر می‌کند»<ref>بحارالانوار، ج۷۴، ص۱۶۶.</ref>. این مسئله درباره [[خدا]] نیز صادق است. کسی که [[محبت خدا]] را در [[دل]] جای دهد، علاقه و توجه‌اش به دیگران کمرنگ می‌شود؛ عکس این امر در [[محبت به دنیا]] نیز وجود دارد؛ یعنی هر چه [[محبت]] انسان به [[دنیا]] بیشتر شود، از دیدن و شنیدن [[حق]] باز می‌ماند.<ref>[[امین عظیمی|عظیمی، امین]]، [[زهد از دیدگاه پیامبر اعظم (کتاب)|زهد از دیدگاه پیامبر اعظم]] ص ۳۵.</ref>.
+===از بین رفتن [[دین]]===
+دین، با ارزش‌ترین [[نعمت الهی]] برای [[هدایت]] انسان است و کسی که [[دین اسلام]] را می‌پذیرد، از نگاه [[آیات قرآن]] و [[روایات]]، به [[سعادت حقیقی]] و [[ابدی]] دست می‌یابد. مهم‌ترین [[دشمن]] و آفت دین انسان، [[دنیاخواهی]] و علاقه به [[مال]]، [[شهرت]] و [[قدرت]] است. پیامبر اکرم{{صل}} در این باره می‌فرماید: «ای [[اباذر]]! دوستی مال و [[شرف]]، دین انسان را از بین می‌برد؛ بدتر از گرگ‌هایی که در آغل گوسفندان داخل شده‌اند و تا صبح آنجا هستند. به [[راستی]] چه چیزی از آنها باقی می‌ماند».<ref>{{متن حدیث|يَا أَبَا ذَرٍّ حُبُّ الْمَالِ وَ الشَّرَفِ أَذْهَبُ لِدِينِ الرَّجُلِ مِنْ ذِئْبَيْنِ ضَارِيَيْنِ فِي زِرْبِ الْغَنَمِ فَأَغَارَا فِيهَا حَتَّى أَصْبَحَا فَمَا ذَا أَبْقَيَا مِنْهَا}}؛ بحارالانوار، ج۷۴، ص۸۲؛ مستدرک الوسائل، ج۱۲، ص۶۳.</ref>.<ref>[[امین عظیمی|عظیمی، امین]]، [[زهد از دیدگاه پیامبر اعظم (کتاب)|زهد از دیدگاه پیامبر اعظم]] ص ۳۵.</ref>.
 == جستارهای وابسته ==