انفال در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها

انفال در فقه سیاسی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۲ نوامبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۹:۱۶

۶٬۵۷۲ بایت اضافه‌شده ، ‏۲۲ نوامبر ۲۰۲۱

بدون خلاصۀ ویرایش

دیداریویکی‌متن

Jaafari

مدیران

۷۳٬۳۴۳

ویرایش

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
+{{امامت}}
 <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[انفال]]''' است. "'''[[انفال]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
 <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[انفال در قرآن]] - [[انفال در علوم قرآنی]] - [[انفال در فقه اسلامی]] - [[انفال در حقوق اسلامی]] - [[انفال در فقه سیاسی]]</div>
@@ خط ۳۳: / خط ۳۳: @@
 واژه [[انفال]] بر "فیء" نیز اطلاق می‌گردد<ref>[[اباصلت فروتن|فروتن، اباصلت]]، [[علی اصغر مرادی|مرادی، علی اصغر]]، [[واژه‌نامه فقه سیاسی (کتاب)|واژه‌نامه فقه سیاسی]]، ص ۵۳.</ref>.
+==[[اراضی انفال]]==
+[[انفال]]: [[اموال]] اختصاص یافته به [[رسول خدا]]{{صل}} و [[امام]]{{عم}} است.
+انفال، جمع نَفل یا نَفَل به معنای زیادی، [[بخشش]] و [[غنیمت]] است. وجه نامگذاری اموال ویژه [[پیامبر]]{{صل}} و پس از آن [[حضرت]] [[ائمّه]]{{عم}} به انفال که از [[قرآن کریم]] نشأت گرفته، این است که [[خداوند]] به منظور گرامیداشت و [[برتری]] بخشیدن وجود [[مبارک]] رسول خدا{{صل}} و [[امامان]]{{عم}} بر دیگران، افزون بر [[خمس]]، انفال را نیز به آنان اختصاص داده است.
+از این موضوع هر چند [[فقها]] به تفصیل در بخش پایانی کتاب خمس یا در باب مستقل تحت همین عنوان بحث کرده‌اند، اما از آن در باب‌های [[جهاد]] و [[احیای موات]] نیز سخن گفته‌اند. در اینجا به دو محور مهم آن، یعنی انواع انفال و [[احکام]] آن اشاره می‌کنیم.
+'''انواع''': انفال انواع و مصادیق مختلفی دارد که عبارتند از:
+# [[زمین]] [[کافران]] که [[مسلمانان]] بدون [[جنگ]] و [[خونریزی]] بر آن دست یافته‌اند؛ خواه مالکانش آن را رها کرده باشند، مانند زمین‌های [[یهودیان]] [[بنی نضیر]] در [[مدینه]]، و یا خود آنان به [[حکومت اسلامی]] داده باشند، مانند [[فدک]]. به این نوع، فیء نیز گفته می‌شود؛
+# زمین موات؛ یعنی زمینی که به سبب موانعی همچون بی‌آبی یا آب گرفتگی و مانند آن، بدون [[عمران]] و [[اصلاح]] قابل بهره‌برداری نیست؛ خواه [[مالکی]] داشته و از بین رفته یا آن را رها کرده باشد و یا از اصل، مالکی نداشته باشد، مانند بیابان‌ها؛ زمین مواتی که مالک مشخص دارد، در صورتی که وی، به غیر [[احیا]]، مانند [[ارث]] بردن یا خرید، مالک آن شده باشد، در [[ملک]] او باقی است و از انفال به شمار نمی‌رود، اما در صورتی که آن زمین را به احیا تملّک کرده باشد، در اینکه تبدیل زمین به موات، سبب خروج آن از ملک مالک می‌شود یا نه، [[اختلاف]] است؛
+#ساحل دریا و کناره رود و هر زمین بدون مالک؛ هر چند موات نباشد، مانند برخی جزایر؛
+#قلّه کوه‌ها، درّه‌ها، نیستان‌ها و جنگل‌ها؛
+# اموال اختصاصی [[پادشاهان]] [[کافر]]، اعم از منقول ([[صفایا]]) و غیرمنقول؛
+# [[غنائم]] [[برگزیده]]؛ یعنی بهترین‌های غنائم. در اینکه صفایای غنائم از [[انفال]] است یا تنها در صورتی که [[امام]]{{ع}} آنها را برای خود برگزیند از انفال می‌شود، [[اختلاف]] است؛
+#به قول مشهور غنائمی که با [[جنگیدن]] بدون [[اذن امام]]{{ع}} به دست آمده باشد؛
+# [[ارث]] بدون [[وارث]].
+# [[معادن]]. در اینکه [[معدن]] به طور مطلق جزء انفال است یا به طور مطلق نیست و یا تنها معادنی که در [[زمین]] متعلّق به امام{{ع}}، مانند زمین موات وجود دارد، از انفال است، اختلاف وجود دارد؛
+#آن بخش از [[اراضی]] [[دشمن]] که از مصادیق انفال به شمار می‌آیند و با [[فتح]] به دست [[مجاهدان]] می‌افتد متعلق به [[دولت اسلامی]] است که در اصطلاح [[فقهی]] به امام و [[امامت]] تعبیر شده و باید در [[اختیار]] امام قرار گیرد<ref>فقه سیاسی، ج۹، ص۱۴۴.</ref>.
+'''[[احکام]]''': انفال [[ملک]] [[رسول خدا]]{{صل}} و پس از آن [[حضرت]]، ملک [[ائمّه]]{{عم}} است. از این‌رو، هرگونه [[تصرف]] در آن، بدون [[اذن]] آنان جایز نیست؛ اما در [[زمان غیبت]]، [[تصرف در انفال]] و تملّک آن، برای [[شیعه]] بنا بر قول مشهور مباحث است؛ هر چند در قلمروی آن اختلاف است که تمامی انواع انفال خواهد بود یا آنچه که به مناکح ([[نکاح]] کنیزهای به [[اسارت]] گرفته شده در [[جنگ بدون اذن امام]]{{ع}})، مساکن (منازل واقع در [[زمین‌ها]] امام) و متاجر ([[خرید و فروش]] [[غنائم جنگی]] که جنگ بدون اذن امام صورت گرفته و نیز [[داد و ستد]] یا اجاره زمین‌ها و درختان متعلّق به امام) مرتبط می‌شود.
+همچنین در اینکه مراد از مناکح، مساکن و متاجر چیست و اینکه [[مباح]] از آنها، تنها انفال است یا [[خمس]] و یا هر دو، اختلاف وجود دارد. اقوال دیگری نیز در این مسئله مطرح است. قول به حلّیت و [[اباحه]] مطلق انفال برای [[شیعیان]] در [[عصر غیبت]]، به مشهور نسبت داده شده است. همچنین بر حلّیت تصرف در مثل زمین موات، ادّعای [[اجماع]] و اتّفاق شده است.
+[[تصرف]] غیرشیعه در [[انفال]] [[حرام]] است و به تصریح برخی با خریدن، [[احیاء]] و غیر آن مالک آن نمی‌شود. برخی تملّک برای غیرشیعه را نیز صحیح دانسته‌اند<ref>فرهنگ فقه، ج۱، ص۷۳۴-۷۳۳.</ref>.<ref>[[عباس علی عمید زنجانی|عمید زنجانی، عباس علی]]، [[دانشنامه فقه سیاسی ج۱ (کتاب)|دانشنامه فقه سیاسی]]، ص ۱۱.</ref>.
 ==جستارهای وابسته==
@@ خط ۴۷: / خط ۶۹: @@
 #[[پرونده:1379779.jpg|22px]] [[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|'''فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم''']]
 #[[پرونده:11677.jpg|22px]] [[اباصلت فروتن|فروتن، اباصلت]]، [[علی اصغر مرادی|مرادی، علی اصغر]]، [[واژه‌نامه فقه سیاسی (کتاب)|'''واژه‌نامه فقه سیاسی''']]
+# [[پرونده: 1100699.jpg|22px]] [[عباس علی عمید زنجانی|عمید زنجانی، عباس علی]]، [[دانشنامه فقه سیاسی ج۱ (کتاب)|'''دانشنامه فقه سیاسی ج۱''']]
 {{پایان منابع}}