شفاعت در حدیث: تفاوت میان نسخه‌ها

در [[نصوص]] عامّه، اصل [[مقام شفاعت]] برای [[اولیاء الهی]]{{عم}} امری مسلّم است. در برخی مدارک آنان، این [[مقام]] برای همه [[پیامبران]]{{عم}} بیان شده است.

{{متن حدیث|وَأخرج ابْن جرير وَابْن أبي حَاتِم وَالطَّبَرَانِيّ وَابْن مرْدَوَيْه عَن ابْن مَسْعُود رَضِي الله عَنهُ قَالَ: يَأْذَن الله تَعَالَى فِي الشَّفَاعَة فَيقوم روح الْقُدس جِبْرِيل{{ع}} ثمَّ يقوم إِبْرَاهِيم خَلِيل [[الله]] عَلَيْهِ الصَّلَاة وَالسَّلَام ثمَّ يقوم عِيسَى أَو مُوسَى عَلَيْهِمَا السَّلَام ثمَّ يقوم نَبِيكُم{{صل}} وَاقِفًا ليشفع لَا يشفع [[أحد]] بعده أَكثر مِمَّا شفع وَهُوَ الْمقَام الْمَحْمُود الَّذِي قَالَ الله {{متن قرآن|عَسَى أَنْ يَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقَامًا مَحْمُودًا}}<ref>«و پاره‌ای از شب را بدان (نماز شب) بیدار باش که (نمازی) افزون برای توست باشد که پروردگارت تو را به جایگاهی ستوده برانگیزد» سوره اسراء، آیه ۷۹.</ref>}}<ref>الدر المنثور فی التفسیر بالماثور (ط، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی، ۱۴۰۴ ه.ق.)، ج۴، ص۱۹۸.</ref>

در نصوص عامّه، در ذیل [[آیه]] {{متن قرآن|وَمِنَ اللَّيْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَةً لَكَ عَسَى أَنْ يَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقَامًا مَحْمُودًا}}<ref>«و پاره‌ای از شب را بدان (نماز شب) بیدار باش که (نمازی) افزون برای توست باشد که پروردگارت تو را به جایگاهی ستوده برانگیزد» سوره اسراء، آیه ۷۹.</ref>، «[[مقام محمود]]» را مقام شفاعت [[رسول اکرم]]{{صل}} درباره [[امت]] خود بیان کرده‌اند.

{{متن حدیث|أخرج أحمد والترمذی.. والبیهقی فی الدلایل عن أبی هریرة رضی الله عنه عن النبی{{صل}} فی قوله {{متن قرآن|عَسَى أَنْ يَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقَامًا مَحْمُودًا}}، سئل عنه قال: هو المقام الذی أشفع فیه لأمتی}}<ref>أنوار التنزیل و أسرار التأویل (تفسیر البیضاوی) (ط. دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۱۸ ه.ق.). ج۳، ص۲۶۴.</ref>

طبق بیان مدارک [[عامه]]، توسعه [[شفاعت]] برای [[رسول خدا]]{{صل}} به حدی است که به واسطه شفاعت حضرتش، احدی از [[امت اسلام]] که ذره‌ای [[ایمان]] در قلبشان باشد در [[جهنم]] باقی نمی‌ماند.

{{متن حدیث|أخرج ابن المنذر و ابن مردویه و أبو نعیم فی الحلیة من طریق حرب بن شریح رضی الله عنه قال: قلت لأبی جعفر محمد بن علی{{ع}}: أرأیت هذه الشفاعة التی یتحدث بها [[أهل]] العراق؟ أحقّ هی؟ قال: إی والله: حدّثنی عمّی [[محمد]] بن الحنفیة عن [[علی]] أن [[رسول الله]] صلی [[الله]] علیه وسلم قال: أشفع لأمتی حتی ینادینی ربّی، أرضیت یا محمد؟ فأقول: نعم [[رب]] رضیت. ثم أقبل علیّ فقال: إنکم معشر أهل العراق تقولون: إن أرجی [[آیة]] فی کتاب الله {{متن قرآن|يَا عِبَادِيَ الَّذِينَ أَسْرَفُوا عَلَى أَنْفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعًا}}<ref>«بگو: ای بندگان من که با خویش گزافکاری کرده‌اید! از بخشایش خداوند ناامید نباشید که خداوند همه گناهان را می‌آمرزد؛ بی‌گمان اوست که آمرزنده بخشاینده است» سوره زمر، آیه ۵۳.</ref>.قلت: إنا لنقول ذلک. قال: ولکنّا أهل البیت تقول: إن أرجی آیة فی کتاب الله {{متن قرآن|وَلَسَوْفَ يُعْطِيكَ رَبُّكَ فَتَرْضَى}}<ref>«و زودا که پروردگارت به تو (اختیار میانجیگری) ببخشد و تو خرسند گردی» سوره ضحی، آیه ۵.</ref> و هی الشفاعة}}<ref>الدر المنثور فی تفسیر المأثور، ج۶، ص۳۶۱؛ روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم و السبع المثانی (ط. دار الکتب العلمیة، منشورات محمد علی بیضون، ۱۴۱۵ ه.ق.)، ج۱۵، ص۳۷۹.</ref>.

خلاصه آنکه بنا بر [[نصوص]] عامّه، گستره [[پوشش]] [[شفاعت]] به حدی است که یک نفر، حتی اگر [[نبی]] یا [[شهید]] هم نباشد، می‌تواند برای گروه کثیری، حتی اگر عده آنها از [[قبایل]] بزرگ [[عرب]] هم بیشتر باشد، شفاعت کند.