جنگ در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها
←گناه و فساد
| خط ۶۸: | خط ۶۸: | ||
[[نقض عهد]] از اسباب شایع بروز جنگ میان دو گروه است، چنان‌که بسیاری از جنگ‌های مسلمانان [[صدر اسلام]] بر اثر [[پیمان‌شکنی]] [[یهود]] یا [[قریش]] رخ دادند (همین مقاله، پیشینه جنگ)، حتی [[آیات]] ۱۲ ـ ۱۳ [[توبه]] / ۹ به [[صراحت]] مسلمانان را به جنگ و [[قتال]] با عهدشکنان فرا خوانده‌اند: «فَقـتِلوا اَمَّةَ الکُفرِ اِنَّهُم لا اَیمـنَ لَهُم... * اَلا تُقـتِلون قَومـًا نَکَثوا اَیمـنَهُم و هَمّوا بِاِخراجِ الرَّسولِ» که مراد از پیمانشکنان را بیشتر [[مفسران]]، [[کفار]] قریش عهدشکن دانسته‌اند. <ref>جامع البیان، ج ۱۰، ص۱۱۶؛ مجمع البیان، ج ۵، ص۲۲.</ref> | [[نقض عهد]] از اسباب شایع بروز جنگ میان دو گروه است، چنان‌که بسیاری از جنگ‌های مسلمانان [[صدر اسلام]] بر اثر [[پیمان‌شکنی]] [[یهود]] یا [[قریش]] رخ دادند (همین مقاله، پیشینه جنگ)، حتی [[آیات]] ۱۲ ـ ۱۳ [[توبه]] / ۹ به [[صراحت]] مسلمانان را به جنگ و [[قتال]] با عهدشکنان فرا خوانده‌اند: «فَقـتِلوا اَمَّةَ الکُفرِ اِنَّهُم لا اَیمـنَ لَهُم... * اَلا تُقـتِلون قَومـًا نَکَثوا اَیمـنَهُم و هَمّوا بِاِخراجِ الرَّسولِ» که مراد از پیمانشکنان را بیشتر [[مفسران]]، [[کفار]] قریش عهدشکن دانسته‌اند. <ref>جامع البیان، ج ۱۰، ص۱۱۶؛ مجمع البیان، ج ۵، ص۲۲.</ref> | ||
=== [[گناه]] و [[فساد]]=== | === [[گناه]] و [[فساد]]=== | ||
گناه و فساد موجب می‌شود که [[خداوند]] [[انسان]] را به بلاهای گوناگون از جمله [[نزاع]] و جنگ [[مبتلا]] سازد: | گناه و فساد موجب می‌شود که [[خداوند]] [[انسان]] را به بلاهای گوناگون از جمله [[نزاع]] و جنگ [[مبتلا]] سازد: {{متن قرآن|قُلْ هُوَ الْقَادِرُ عَلَى أَنْ يَبْعَثَ عَلَيْكُمْ عَذَابًا مِنْ فَوْقِكُمْ أَوْ مِنْ تَحْتِ أَرْجُلِكُمْ أَوْ يَلْبِسَكُمْ شِيَعًا وَيُذِيقَ بَعْضَكُمْ بَأْسَ بَعْضٍ انْظُرْ كَيْفَ نُصَرِّفُ الْآيَاتِ لَعَلَّهُمْ يَفْقَهُونَ}}<ref>«بگو: او تواناست که عذابی آسمانی یا زمینی بر شما برانگیزد یا شما را گروه گروه به جان هم اندازد و رنج برخی از شما را به برخی دیگر بچشاند؛ بنگر چگونه آیات را گونه گون می‌آوریم باشد که آنان دریابند» سوره انعام، آیه ۶۵.</ref>.<ref>نمونه، ج ۵، ص۲۸۲ - ۲۸۵.</ref> در [[آیه]] {{متن قرآن|وَضَرَبَ اللَّهُ مَثَلًا قَرْيَةً كَانَتْ آمِنَةً مُطْمَئِنَّةً يَأْتِيهَا رِزْقُهَا رَغَدًا مِنْ كُلِّ مَكَانٍ فَكَفَرَتْ بِأَنْعُمِ اللَّهِ فَأَذَاقَهَا اللَّهُ لِبَاسَ الْجُوعِ وَالْخَوْفِ بِمَا كَانُوا يَصْنَعُونَ}}<ref>«و خداوند شهری را مثل آورد که در امن و آرامش بود، روزی (مردم) اش از همه جا فراوان می‌رسید آنگاه به نعمت‌های خداوند ناسپاسی کرد و خداوند به کیفر آنچه (مردم آن) انجام می‌دادند گرسنگی و هراس فراگیر را به (مردم) آن چشانید» سوره نحل، آیه ۱۱۲.</ref> نیز [[کفران]] [[نعمت‌های الهی]] از سوی [[انسان‌ها]] موجب دچار شدن آنان به برخی [[بلاها]] از جمله [[گرسنگی]] و [[وحشت]] به شمار رفته است. که مراد از {{متن قرآن|لِبَاسَ الْجُوعِ}} در آیه گرفتار شدن این افراد به جنگ شمرده شده است. <ref>مجمع‌البیان، ج ۶، ص۲۰۶؛ تفسیر قرطبی، ج ۱۰، ص۱۹۴.</ref> در آیات {{متن قرآن|وَقَضَيْنَا إِلَى بَنِي إِسْرَائِيلَ فِي الْكِتَابِ لَتُفْسِدُنَّ فِي الأَرْضِ مَرَّتَيْنِ وَلَتَعْلُنَّ عُلُوًّا كَبِيرًا فَإِذَا جَاءَ وَعْدُ أُولاهُمَا بَعَثْنَا عَلَيْكُمْ عِبَادًا لَّنَا أُولِي بَأْسٍ شَدِيدٍ فَجَاسُواْ خِلالَ الدِّيَارِ وَكَانَ وَعْدًا مَّفْعُولاً ثُمَّ رَدَدْنَا لَكُمُ الْكَرَّةَ عَلَيْهِمْ وَأَمْدَدْنَاكُم بِأَمْوَالٍ وَبَنِينَ وَجَعَلْنَاكُمْ أَكْثَرَ نَفِيرًا إِنْ أَحْسَنتُمْ أَحْسَنتُمْ لأَنفُسِكُمْ وَإِنْ أَسَأْتُمْ فَلَهَا فَإِذَا جَاءَ وَعْدُ الآخِرَةِ لِيَسُوؤُواْ وُجُوهَكُمْ وَلِيَدْخُلُواْ الْمَسْجِدَ كَمَا دَخَلُوهُ أَوَّلَ مَرَّةٍ وَلِيُتَبِّرُواْ مَا عَلَوْا تَتْبِيرًا }}<ref>«و به بنی اسرائیل در کتاب (تورات) خبر دادیم که دو بار در این سرزمین تباهی می‌ورزید و گردنکشی بزرگی می‌کنید. و چون وعده نخست (از) آن دو (تباهی) فرا رسد بندگانی سخت جنگاور را که داریم بر شما برمی‌انگیزیم که درون خانه‌ها را جست و جو می‌کنند و (این) وعده‌ای انجام یافتنی است. سپس پیروزی بر آنان را دوباره بهره شما می‌کنیم و با دارایی‌ها و پسران به شما یاری می‌رسانیم و شمار شما را افزون‌تر می‌گردانیم. اگر نیکی ورزید به خویش نیکی ورزیده‌اید و اگر بدی کنید به خویش کرده‌اید و چون وعده فرجامین فرا رسد (بندگانی دیگر را می‌فرستیم) تا چهره‌هایتان را اندوهبار گردانند و در آن مسجد وارد گردند چنان که بار نخست وارد آن شده بودند و تا بر هر چه دست یابند از میان بردارند» سوره اسراء، آیه ۴-۷.</ref> از فساد [[بنی‌اسرائیل]] در روی [[زمین]] و برپایی دو جنگ بزرگ بر [[ضد]] آنان سخن به میان آمده است. مفسران مراد از فساد بنی‌اسرائیل را در این آیات، [[ظلم]]، [[غصب]] [[اموال]] دیگران، کشتن [[پیامبران]] و ریختن [[خون]] بی‌گناهان دانسته <ref>مجمع البیان، ج ۶، ص۲۲۱؛ التفسیر الکبیر، ج ۲۰، ص۱۵۵.</ref> و این [[جنگ‌ها]] را [[عقوبت الهی]] در برابر این [[گناهان]] شمرده‌اند. <ref>جامع‌البیان، ج ۱۵، ص۲۸؛ المیزان، ج ۱۳، ص۳۹ - ۴۰.</ref> | ||
==[[راهبردها]] و مقتضیات [[جنگ]]== | ==[[راهبردها]] و مقتضیات [[جنگ]]== | ||
اداره[[جنگ]] و [[ستیز]] با [[دشمن]] به راهبردها و شیوه‌های خاص [[جنگی]] نیاز دارد. در [[قرآن کریم]] به این راهبردها و ضروریات به گونه صریح یا ضمنی اشاره شده است که مهم‌ترین آنها عبارت‌اند از: | اداره[[جنگ]] و [[ستیز]] با [[دشمن]] به راهبردها و شیوه‌های خاص [[جنگی]] نیاز دارد. در [[قرآن کریم]] به این راهبردها و ضروریات به گونه صریح یا ضمنی اشاره شده است که مهم‌ترین آنها عبارت‌اند از: | ||