حجت در معارف مهدویت: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-==منابع== # +==منابع== {{منابع}} # )) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۱۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | |||
| موضوع مرتبط = حجت | |||
| عنوان مدخل = حجت | |||
| مداخل مرتبط = [[حجت در قرآن]] - [[حجت در حدیث]] - [[حجت در معارف مهدویت]] - [[حجت در معارف دعا و زیارات]] - [[حجت در معارف و سیره سجادی]] - [[حجت الهی]] | |||
| پرسش مرتبط = | |||
}} | |||
== معناشناسی == | |||
[[حجت]] از نظر لغت، به معنای [[برهان]] و [[دلیل]] و راهنماست که با آن حریف را قانع یا دفع می‌کنند<ref>لسان العرب، ج ۲، ص ۲۲۸.</ref>.<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ص۲۲۱-۲۲۳؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۲۶۸.</ref> | |||
< | |||
== [[حجت در قرآن]] و [[روایات]] == | |||
==[[حجت در قرآن]] و [[روایات]]== | |||
این کلمه در [[قرآن مجید]] در موارد مختلفی به کار رفته است؛ از جمله: {{متن قرآن|لِئَلَّا يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَى اللَّهِ حُجَّةٌ بَعْدَ الرُّسُلِ وَكَانَ اللَّهُ عَزِيزًا حَكِيمًا}}<ref>«پیامبرانی نویدبخش و هشدار دهنده تا پس از این پیامبران برای مردم بر خداوند حجتی نباشد و خداوند پیروزمندی فرزانه است» سوره نساء، آیه ۱۶۵.</ref>، {{متن قرآن|قُلْ فَلِلَّهِ الْحُجَّةُ الْبَالِغَةُ فَلَوْ شَاءَ لَهَدَاكُمْ أَجْمَعِينَ}}<ref>«بگو: برهان رسا از آن خداوند است، اگر می‌خواست شما همگان را رهنمایی می‌کردسوره انعام، آیه ۱۴۹.</ref> و [[آیه]] {{متن قرآن|رُّسُلاً مُّبَشِّرِينَ وَمُنذِرِينَ لِئَلاَّ يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَى اللَّهِ حُجَّةٌ بَعْدَ الرُّسُلِ وَكَانَ اللَّهُ عَزِيزًا حَكِيمًا}}<ref>سوره نساء، ۱۶۵.</ref>. | این کلمه در [[قرآن مجید]] در موارد مختلفی به کار رفته است؛ از جمله: {{متن قرآن|لِئَلَّا يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَى اللَّهِ حُجَّةٌ بَعْدَ الرُّسُلِ وَكَانَ اللَّهُ عَزِيزًا حَكِيمًا}}<ref>«پیامبرانی نویدبخش و هشدار دهنده تا پس از این پیامبران برای مردم بر خداوند حجتی نباشد و خداوند پیروزمندی فرزانه است» سوره نساء، آیه ۱۶۵.</ref>، {{متن قرآن|قُلْ فَلِلَّهِ الْحُجَّةُ الْبَالِغَةُ فَلَوْ شَاءَ لَهَدَاكُمْ أَجْمَعِينَ}}<ref>«بگو: برهان رسا از آن خداوند است، اگر می‌خواست شما همگان را رهنمایی می‌کردسوره انعام، آیه ۱۴۹.</ref> و [[آیه]] {{متن قرآن|رُّسُلاً مُّبَشِّرِينَ وَمُنذِرِينَ لِئَلاَّ يَكُونَ لِلنَّاسِ عَلَى اللَّهِ حُجَّةٌ بَعْدَ الرُّسُلِ وَكَانَ اللَّهُ عَزِيزًا حَكِيمًا}}<ref>سوره نساء، ۱۶۵.</ref>. | ||
در [[روایات]] "[[حجّت]]" [[جایگاه]] خاصی دارد، تا آنجا که مرحوم کلینی در کتاب کافی، بخشی با عنوان "کتاب الحجّة" آورده که در آن با بیان ده‌ها [[روایت]]، ابعاد مختلف این موضوع روشن گردیده است. برخی از این [[روایات]] عبارت‌اند از: | در [[روایات]] "[[حجّت]]" [[جایگاه]] خاصی دارد، تا آنجا که مرحوم کلینی در کتاب کافی، بخشی با عنوان "کتاب الحجّة" آورده که در آن با بیان ده‌ها [[روایت]]، ابعاد مختلف این موضوع روشن گردیده است. برخی از این [[روایات]] عبارت‌اند از: | ||
#[[امام کاظم]]{{ع}} فرمودند: "[[خداوند]] بر [[مردم]] دارای دو حجت است: یکی حجت ظاهری که عبارت است از [[پیامبران]] و [[رهبران]] [[دینی]] و دیگری حجت [[باطن]] که [[عقول]] [[مردم]] است"<ref>{{متن حدیث|إِنَّ لِلَّهِ عَلَى اَلنَّاسِ حُجَّتَيْنِ حُجَّةً ظَاهِرَةً وَ حُجَّةً بَاطِنَةً فَأَمَّا اَلظَّاهِرَةُ فَالرُّسُلُ وَ اَلْأَنْبِيَاءُ وَ اَلْأَئِمَّةُ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ وَ أَمَّا اَلْبَاطِنَةُ فَالْعُقُولُ}}؛ کافی، ج ۱، ص ۱۵.</ref>. | # [[امام کاظم]] {{ع}} فرمودند: "[[خداوند]] بر [[مردم]] دارای دو حجت است: یکی حجت ظاهری که عبارت است از [[پیامبران]] و [[رهبران]] [[دینی]] و دیگری حجت [[باطن]] که [[عقول]] [[مردم]] است"<ref>{{متن حدیث|إِنَّ لِلَّهِ عَلَى اَلنَّاسِ حُجَّتَيْنِ حُجَّةً ظَاهِرَةً وَ حُجَّةً بَاطِنَةً فَأَمَّا اَلظَّاهِرَةُ فَالرُّسُلُ وَ اَلْأَنْبِيَاءُ وَ اَلْأَئِمَّةُ عَلَيْهِمُ السَّلاَمُ وَ أَمَّا اَلْبَاطِنَةُ فَالْعُقُولُ}}؛ کافی، ج ۱، ص ۱۵.</ref>. | ||
#حضرت علی]] {{ع}} در بیان [[ضرورت]] وجود حجّت‌های الهی می‌فرماید: "[[زمین]]، از کسی که [[حجّت]] خداست خالی نمی‌ماند"<ref>{{متن حدیث| لَا تَخْلُو الْأَرْضُ مِنْ قَائِمٍ لِلَّهِ بِحُجَّة}}؛ نهج البلاغه، کلمات قصار، ص ۱۴۷.</ref>. | # حضرت علی]] {{ع}} در بیان [[ضرورت]] وجود حجّت‌های الهی می‌فرماید: "[[زمین]]، از کسی که [[حجّت]] خداست خالی نمی‌ماند"<ref>{{متن حدیث| لَا تَخْلُو الْأَرْضُ مِنْ قَائِمٍ لِلَّهِ بِحُجَّة}}؛ نهج البلاغه، کلمات قصار، ص ۱۴۷.</ref>. | ||
#[[امام هادی]] {{ع}} نیز می‌فرماید: "[[زمین]] هرگز از حجت خالی نمی‌ماند و به [[خدا]] قسم من آن [[حجّت]] هستم"<ref>{{متن حدیث|إِنَّ الْأَرْضَ لَاتَخْلُو مِنْ حُجَّةٍ وَ أَنَا وَ اللَّهِ ذلِكَ الْحُجَّة}}؛ کافی، ج ۱، ص ۱۷۹.</ref>. | # [[امام هادی]] {{ع}} نیز می‌فرماید: "[[زمین]] هرگز از حجت خالی نمی‌ماند و به [[خدا]] قسم من آن [[حجّت]] هستم"<ref>{{متن حدیث|إِنَّ الْأَرْضَ لَاتَخْلُو مِنْ حُجَّةٍ وَ أَنَا وَ اللَّهِ ذلِكَ الْحُجَّة}}؛ کافی، ج ۱، ص ۱۷۹.</ref>. | ||
#در دعاهایی که از [[ائمه]]{{عم}} وارد شده نیز به دفعات از واژه [[حجّت]] استفاده شده است: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ عَرِّفْنِي حُجَّتَكَ فَإِنَّكَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِي حُجَّتَكَ ضَلَلْتُ عَنْ دِينِي}}<ref>[[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج ۲، ص ۵۱۲.</ref>.<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ص۲۲۱-۲۲۳؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۲۶۸.</ref> | # در دعاهایی که از [[ائمه]] {{عم}} وارد شده نیز به دفعات از واژه [[حجّت]] استفاده شده است: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ عَرِّفْنِي حُجَّتَكَ فَإِنَّكَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِي حُجَّتَكَ ضَلَلْتُ عَنْ دِينِي}}<ref>[[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج ۲، ص ۵۱۲.</ref>.<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ص۲۲۱-۲۲۳؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۲۶۸.</ref> | ||
==حجت بودن امام معصوم== | == حجت بودن امام معصوم == | ||
هر یک از [[امامان معصوم]] {{عم}}، [[حجّت الهی]] بر مردم‌اند. [[حجّت]]، یکی از لقب‌های [[امام دوازدهم]] [[حضرت مهدی]] است، [[حجة بن الحسن]]. در کتاب‌های [[اعتقادی]]، مباحث مربوط به [[نبوت]] و [[امامت]]، تحت عنوان "[[شناخت]] [[حجت]]" مطرح می‌شود و حجّت‌شناسی از شناخت‌های ضروری و مهم است. در عصر [[غیبت امام عصر]]، فقهای [[دین]] از سوی آن [[حضرت]]، [[حجت]] بر [[مردم]] در مسائل [[دینی]] قرار داده شده‌اند و فتوای آنان برای [[مردم]] "[[حجّت]] شرعی" در عمل به [[احکام]] است<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[ فرهنگنامه دینی (کتاب)|فرهنگنامه دینی]]، ص۸۲.</ref>. | هر یک از [[امامان معصوم]] {{عم}}، [[حجّت الهی]] بر مردم‌اند. [[حجّت]]، یکی از لقب‌های [[امام دوازدهم]] [[حضرت مهدی]] است، [[حجة بن الحسن]]. در کتاب‌های [[اعتقادی]]، مباحث مربوط به [[نبوت]] و [[امامت]]، تحت عنوان "[[شناخت]] [[حجت]]" مطرح می‌شود و حجّت‌شناسی از شناخت‌های ضروری و مهم است. در عصر [[غیبت امام عصر]]، فقهای [[دین]] از سوی آن [[حضرت]]، [[حجت]] بر [[مردم]] در مسائل [[دینی]] قرار داده شده‌اند و فتوای آنان برای [[مردم]] "[[حجّت]] شرعی" در عمل به [[احکام]] است<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگنامه دینی (کتاب)|فرهنگنامه دینی]]، ص۸۲.</ref>. | ||
==علت نام‌گذاری [[معصومین]] به [[حجت]]== | == علت نام‌گذاری [[معصومین]] به [[حجت]] == | ||
[[پیامبران]] و اوصیای آنان{{عم}} از این جهت "حجت" نامیده شده‌اند که [[خداوند]] به‌واسطۀ وجود ایشان بر [[بندگان]] خود [[احتجاج]] می‌کند. همچنین ایشان [[دلیل]] بر وجود [[خداوند]] هستند و گفتار و کردارشان [[دلیل]] بر [[نیاز]] [[مردم]] به [[قانون]] آسمانی است. براساس [[روایات]] فراوانی، [[زمین]] هرگز از حجت خالی نیست؛ چنان‌که از [[امام رضا]]{{ع}} پرسیده شد: آیا [[زمین]] از حجت خالی می‌ماند؟ [[حضرت]] فرمودند: "اگر [[زمین]] به اندازه چشم برهم زدنی از حجت خالی باشد، اهلش را فرو می‌برد"<ref>{{متن حدیث|لَوْ بَقِيَتْ بِغَيْرِ إِمَامٍ لَسَاخَتْ}}؛ شیخ صدوق، علل الشرایع، ج ۱، ص ۱۹۸.</ref>.<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ص۲۲۱-۲۲۳.</ref> | [[پیامبران]] و اوصیای آنان {{عم}} از این جهت "حجت" نامیده شده‌اند که [[خداوند]] به‌واسطۀ وجود ایشان بر [[بندگان]] خود [[احتجاج]] می‌کند. همچنین ایشان [[دلیل]] بر وجود [[خداوند]] هستند و گفتار و کردارشان [[دلیل]] بر [[نیاز]] [[مردم]] به [[قانون]] آسمانی است. براساس [[روایات]] فراوانی، [[زمین]] هرگز از حجت خالی نیست؛ چنان‌که از [[امام رضا]] {{ع}} پرسیده شد: آیا [[زمین]] از حجت خالی می‌ماند؟ [[حضرت]] فرمودند: "اگر [[زمین]] به اندازه چشم برهم زدنی از حجت خالی باشد، اهلش را فرو می‌برد"<ref>{{متن حدیث|لَوْ بَقِيَتْ بِغَيْرِ إِمَامٍ لَسَاخَتْ}}؛ شیخ صدوق، علل الشرایع، ج ۱، ص ۱۹۸.</ref>.<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ص۲۲۱-۲۲۳.</ref> | ||
==نام‌گذاری [[امام زمان]]{{ع}} به [[حجت]]== | == نام‌گذاری [[امام زمان]] {{ع}} به [[حجت]] == | ||
از [[القاب]] مشهور حضرت حجت است که در بسیاری از [[ادعیه]] و [[روایات]] آمده است. با آنکه در این [[لقب]]، سائر [[ائمه]] {{عم}} شریکند، | از [[القاب]] مشهور حضرت حجت است که در بسیاری از [[ادعیه]] و [[روایات]] آمده است. با آنکه در این [[لقب]]، سائر [[ائمه]] {{عم}} شریکند، لکن این [[لقب]] چنان اختصاص به آن حضرت دارد که در [[روایات]]، هرجا بی‌قرینه ذکر شود، مراد [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} است. از دیدگاه [[شیعه]]، [[حضرت مهدی]] {{ع}} به عنوان [[آخرین حجت الهی]] است؛ ازاین‌رو به [[حجة بن الحسن العسکری]] {{عم}} شهرت دارد<ref>بحار الانوار، ج ۲۵، ح ۶ و ج ۹۷، ص ۳۴۳.</ref>. [[داود بن قاسم]] می‌گوید: از [[امام دهم]] {{ع}} شنیدم که فرمود: "[[جانشین]] من، پسرم [[حسن]] است. شما نسبت به [[جانشین]] پس از [[جانشین]] من چه حالی خواهید داشت؟ عرض کردم: [[خداوند]] مرا قربانت کند؛ چرا؟ فرمود: برای آنکه شخص او را نمی‌توانید ببینید و ذکر او به نام مخصوصش روا نیست. عرض کردم: پس چطور او را یاد کنیم؟ فرمود: بگویید حجت از [[خاندان محمد]] {{صل}}"<ref>{{متن حدیث|"اَلْخَلَفُ مِنْ بَعْدِي اَلْحَسَنُ فَكَيْفَ لَكُمْ بِالْخَلَفِ مِنْ بَعْدِ اَلْخَلَفِ فَقُلْتُ وَ لِمَ جَعَلَنِيَ اَللَّهُ فِدَاكَ فَقَالَ إِنَّكُمْ لاَ تَرَوْنَ شَخْصَهُ وَ لاَ يَحِلُّ لَكُمْ ذِكْرُهُ بِاسْمِهِ فَقُلْتُ فَكَيْفَ نَذْكُرُهُ قَالَ قُولُوا اَلْحُجَّةُ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ"}}؛ کتاب الغیبة، ص ۲۰۲، ح ۱۶۹؛ کافی، ج ۱، ص ۳۲۸، ح ۱۳.</ref>. در بیشتر [[روایات]] این [[لقب]] به صورت "[[الحجة]] من [[آل محمد]]" به کار رفته است<ref>ر. ک: کتاب الغیبة، ص ۲۰۲، ح ۱۶۹؛ کافی، ج ۱، ص ۳۲۸، ح ۱۳؛ شیخ صدوق، علل الشرایع، ج ۱، ص ۲۴۵؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۶۴۸.</ref>.<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ص۲۲۱-۲۲۳؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۲۶۸.</ref> | ||
==پرسش مستقیم== | == پرسش مستقیم == | ||
* [[آیا حجة الله از القاب امام مهدی است؟ این لقب به چه معناست؟ (پرسش)]] | * [[آیا حجة الله از القاب امام مهدی است؟ این لقب به چه معناست؟ (پرسش)]] | ||
== پرسش‌های وابسته == | |||
{{پرسمان القاب امام مهدی}} | {{پرسمان القاب امام مهدی}} | ||
== منابع == | |||
==منابع== | |||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
# [[پرونده:136861.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۱ (کتاب)|'''درسنامه مهدویت ج۱''']] | # [[پرونده:136861.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۱ (کتاب)|'''درسنامه مهدویت ج۱''']] | ||
# [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']] | # [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']] | ||
# [[پرونده:13681040.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگنامه دینی (کتاب)|'''فرهنگنامه دینی''']] | # [[پرونده:13681040.jpg|22px]] [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگنامه دینی (کتاب)|'''فرهنگنامه دینی''']] | ||
{{پایان منابع}} | |||
==پانویس== | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
[[رده:امام مهدی]] | [[رده:امام مهدی]] | ||
[[رده:حجت]] | [[رده:حجت]] | ||
[[رده:مدخل موعودنامه]] | [[رده:مدخل موعودنامه]] | ||