زمینه‌سازان ظهور امام مهدی چه کسانی هستند؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

::::::[[آیت‌الله]] [[مرتضی مطهری]] در کتاب ''«[[قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ (کتاب)|قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ]]»'' در اين باره گفته است:

::::::«در [[روایات اسلامی]]، سخن از گروهی زبده است که به محض [[ظهور]] [[امام]]{{ع}} به آن [[حضرت]] می‌پیوندند. آشکار است که این گروه ابتدا به ساکن خلق نمی‌شوند و به قول معروف از پای بوته هیزم سبز نمی‌شوند؛ بلکه معلوم می‌شود در عین اشاعه و رواج [[ستم]] و [[فساد]]، زمینه‌هایی عالی وجود دارد که چنین گروه زبده را پرورش می‌دهد. این خود می‌رساند که نه فقط [[حق]] و [[حقیقت]] به صفر نرسیده است؛ بلکه بر فرض اگر [[اهل حق]] از نگاه کمیت قابل توجه نباشد، از نگاه کیفیت ارزنده‌ترین اهل ایمان‌اند و در ردیف [[یاران]] [[امام حسین|سید الشهداء]]{{ع}}"<ref>[[مرتضی مطهری|مطهری، مرتضی]]، [[قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ (کتاب)|قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ]]، ص ۵۶.</ref>.

{{پاسخ پرسش  

:::::*'''[[زمینه‌سازان]] از [[قم]] و ری‌''': [[علامه مجلسی]] [[روایت]] کرده است: {{متن حدیث|رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ قُمَّ يَدْعُو النَّاسَ إِلَى الْحَقِّ يَجْتَمِعُ مَعَهُ قَوْمٌ كَزُبَرِ الْحَدِيدِ لَا تُزِلُّهُمُ الرِّيَاحُ الْعَوَاصِفُ وَ لَا يَمَلُّونَ مِنَ الْحَرَبِ وَ لَا يَجْبُنُونَ وَ عَلَى اللَّهِ يَتَوَكَّلُونَ وَ الْعاقِبَةُ لِلْمُتَّقِينَ}}<ref>بحار الانوار، ج ۶۰، ص ۲۱۶؛ و نیز: سفینة البحار، ج ۲، ص ۴۴۶.</ref>؛ "مردی از اهالی [[قم]] [[مردم]] را به [[حق]] فرا می‌خواند، گروهی که دل‌های آنان چون [[پاره‌های آهن]] است، گرد او جمع می‌شوند. طوفان‌های سخت آنان را نمی‌لرزاند. از [[جنگ]] خسته نمی‌شوند و بیمی به خود راه نمی‌دهند، برخدا [[توکل]] می‌کنند و [[عاقبت]] [نیک‌] از آن پرهیزگاران است".

:::::*'''[[زمینه‌سازان]] از یمن‌''': [[امام باقر]] {{ع}} درباره [[رهبری]] [[یمانی]] قبل از [[ظهور امام عصر]] {{ع}} فرموده است: {{متن حدیث|وَ لَيْسَ فِي الرَّايَاتِ أَهْدَى مِنْ رَايَةِ الْيَمَانِيِّ هِيَ رَايَةُ هُدًى لِأَنَّهُ يَدْعُو إِلَى صَاحِبِكُمْ...}}<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۳۲.</ref>؛ "... در میان [[پرچم‌ها]]، پرچمی [[هدایت]] یافته‌تر از [[پرچم یمانی]] نیست. آن [[پرچم]]، [[پرچم]] [[ارشاد]] است؛ زیرا [[[مردم]] را] به سوی [[صاحب]] شما [[[امام عصر]] {{ع}}] فرا می‌خواند ..."»<ref>[[محمد مهدی آصفی|آصفی، محمد مهدی]]، [[انتظار پویا (کتاب)|انتظار پویا]]، ص ۳۲-۳۶.</ref>.

{{پاسخ پرسش  

:::::#این [[روایت]] برای نخستین بار از طریق کتاب [[کشف]] الغمه<ref>علی بن عیسی اربلی، کشف الغمة فی معرفة الائمه، ج۲، ص ۴۷۷.</ref> مرحوم [[اربلی]] از کتاب کفایه الطالب فی [[مناقب]] [[علی بن ابی طالب]]، اثر [[محمد]] بن [[یوسف]] بن [[محمد]] کنجی [[شافعی]](د/۶۵۸)<ref>وی پس از نقل روایت برای نخستین با روایت را معتبر دانسته می‌نویسد: ‌{{عربی|هَذَا حَدِيثٌ حَسَنٌ صَحِيحٌ رَوَتهُ الثِّقَاتُ وَ الأَثباتُ}}.</ref>، به [[منابع روایی شیعه]] راه یافته و [[مرحوم علامه]] [[مجلسی]]<ref>محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج۵۱، ۸۷.</ref> نیز از این کتاب [[روایت]] را [[نقل]] کرده است. و پس از وی به طور عموم از این دو منبع [[نقل]] شده است.

::::::با توجه به دو نکته یاد شده لزومی بر [[اصرار]] استفاده از این [[روایت]] در بحث‌های [[شیعی]] به نظر نمی‌رسد. بنابراین برای بررسی محتوای مورد نظر اگر چنانچه [[روایت]] معتبر در منابع [[شیعه]] باشد، [[نیاز]] به بهره‌مندی از این گونه [[روایات]] - که نزد بسیاری از [[اهل سنت]] دارای اعتبار نیست - وجهی ندارد»<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی (کتاب)|نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی]]، ص ۷۹.</ref>.

{{پاسخ پرسش  

::::::[[حجت الاسلام و المسلمین]] [[نصرت‌الله آیتی]] نویسنده کتاب ''«[[دلیل روشن (کتاب)|دلیل روشن]]»'' در اين باره گفته است:

::::::«‌[[تربیت]] [[یاران]] کارامد و ایجاد [[آمادگی جهانی]] از جمله مهم‌ترین [[زمینه‌های ظهور]] [[امام مهدی]] هستند بنابراین تمام کسانی که در مسیر [[تربیت]] نیرو و پرورش یارانی در تراز [[حکومت امام مهدی]] تلاش می‌کنند و نیز کسانی که با [[تبلیغ]] و [[ترویج]] [[اندیشه مهدویت]] و نیز گسترش [[فضیلت‌ها]] و مقابله با رذیلت‌ها موجبات ایجاد [[آمادگی مردم]] [[جهان]] نسبت به طلوع [[خورشید]] [[عدالت]] را فراهم می‌کنند در زمره [[زمینه‌سازان ظهور]] [[امام مهدی]] هستند»<ref>مکاتبه اختصاصی [[دانشنامه مجازی امامت و ولایت]].</ref>.   

{{پاسخ پرسش  

::::::نکته اول وجه مشترکی است که در هر کدام از [[قیام]] [[مشرقیان]] و قیام‌های [[آخرالزمانی]] مثل قیام‌های [[یمانی]]، [[خراسانی]]، [[شعیب بن صالح]] و... دیده می‌‌شود و آن اینکه این نوع حرکت‌های [[حق]] طلبانه هرکدام به [[میزان]] کارکرد و شعاع خود، نقش مثبت و [[زمینه‌سازی]] در رابطه با [[ظهور حضرت مهدی]]{{ع}}، خواهند داشت. لذا همچنان‌که در [[روایات]] از [[نهضت]] و [[قیام]] [[مردم]] [[مشرق]]، به عنوان حرکت زمینه‌ساز، یاد شده است، از [[قیام]] شخصیت‌های مثل: [[خراسانی]]، [[شعیب بن صالح]] و... [[در آستانه ظهور]] و نقش مثبت آنان در [[زمینه‌سازی]] [[قیام]] [[حضرت]] {{متن حدیث|يوطّئ للمهدي سلطانه}}<ref>ر.ک: ملاحم ابن طاووس، ص۱۱۸؛ معجم احادیث الامام المهدی، ج۱، ص۳۹۷.</ref>، [[تجلیل]] شده است.

::::::نکته دوم توجه به تفاوت‌های حرکت انقلابی و زمینه‌ساز [[مردمان]] [[مشرق]] [[زمین]] با قیام‌های است که [[در آستانه ظهور]] شکل می‌‌گیرد؛ زیرا [[قیام]] زمینه‌ساز [[انقلاب]] [[مشرقیان]]، به [[دلیل]] گستره‌ای زمانی، از لحاظ زیرساخت‌ها و تأثیرات پیرامونی و جهانی نیز، با قیام‌های مقطعی و ناگهانی که [[در آستانه ظهور]] رخ می‌‌دهند، تفاوت‌های جدی خواهند داشت. به همین جهت در [[حدیث نبوی]] مورد اشاره، بر ویژگی و نقش زمینه‌ساز [[انقلاب]] مشرقی، [[عنایت]] شده واین [[قیام]] با همین ویژگی، معرفی شده است {{متن حدیث|فَيُوَطِّئُونَ لِلْمَهْدِيِّ سُلْطَانَهُ}}. شاید این امر، به خاطر جنبه عکس‌العملی و دفعی بودن قیام‌های آستانه [[ظهور]] در آن مقطع خاصی از [[آخرالزمان]] است که با توجه به شرایط زمانی و منطقه‌ای، این حرکت‌های خودجوش و انقلابی، در برابر بیدادگری‌های [[جبهه]] [[سفیانی]] شکل می‌‌گیرد. درحالی‌که ویژگی [[قیام]] زمینه‌ساز [[حکومت جهانی مهدوی]]، ابعاد [[هدایت‌گری]] و جریان‌سازی آن [[قیام]] و [[انقلاب]] است به گونه که در یک روند دراز مدت و نظام‌مند، تأثیرات مداوم و جریان‌ساز آن، در عرصه‌های مختلف [[فکری]]، [[فرهنگی]]، [[سیاسی]] و [[اجتماعی]]، در سطح جهانی و بین‌المللی، کاملاً مشهود و ملموس باشد. این امر مستلزم حرکت فراگیر اصیل و نهادینه شده‌ای است که در یک فرایند طولانی، آثار و [[برکات]] رویکرد [[عدالت‌خواهی]] و حق‌گرایانه آن، در شعاع فرامنطقه و جهانی، نمود پیدا کند. این ویژگی در مورد قیام‌های دفعی نظیر آنچه در مورد [[یمانی]] و [[خراسانی]] [[نقل]] شده است، دیده نمی‌شود<ref>[[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبر علی]]، [[بایسته‌های ظهور (مقاله)|بایسته‌های ظهور]]، ص ۱۳۸-۱۴۰.</ref>

{{پرسمان آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور}}