علائم و نشانه‌های ظهور به چه معناست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

::::::«تعبیر "نشانه" یا در [[عربی]]، "علامت" و جمع آن، "[[علائم]]"<ref>کلمه علائم، عربی نیست و در فارسی به عنوان جمع علامت به کار می‌رود (ر.ک: لغت‌نامه دهخدا: ذیل «علامت»، فرهنگ عمید: ذیل «علائم»).</ref> و در منابع قدیمی، "[[آیه]]" و جمع آن "[[آیات]]"<ref>در کتاب الغیبه نعمانی (ص ۲۶۱) در دو حدیث، کلمه آیه ذکر شده است. در الغیبة طوسی (ص ۴۴۴) کلمه آیه چندین بار در یک حدیث به کار رفته و در کتاب الفتن ابن حماد (ص ۱۵۰، ۱۵۱ و ۱۵۳) در کلام صحابه.</ref>، با اضافه به [[ظهور]]، درباره اتفاقاتی در مقدمه [[ظهور]] [[مهدی]]{{ع}} به کار رفته است. کلمه علامت یا [[آیه]] به معنای نشانه و چیزی است که بر مطلبی [[راهنمایی]] و دلالت کند<ref>(لغت‌نامه دهخدا). </ref> و موجب [[شناخت]] آن شود.

::::::واژه علامت، تنها یک بار به صورت جمع، با تعبیر "علامات" در [[قرآن]] به کار رفته است<ref>{{متن قرآن|وَأَلْقَى فِي الأَرْضِ رَوَاسِيَ أَن تَمِيدَ بِكُمْ وَأَنْهَارًا وَسُبُلاً لَّعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ وَعَلامَاتٍ وَبِالنَّجْمِ هُمْ يَهْتَدُونَ}}؛ [خداوند] در زمین، کوه‌هایی استوار افکند تا شما را نجنباند و رودها و راه‌ها قرار داد تا شما راه خود را پیدا کنید. و علامت‌هایی‌ دیگر نیز قرار داد. و آنان به وسیله ستاره‌ قطبی‌ راه‌یابی می‌کنند؛ نحل، آیه ۱۵ و ۱۶.</ref> که می‌توان مراد از آن را هر گونه علامت وضعی یا طبیعی و حتی زبان‌ها و اشارات دانست، که در روی [[زمین]] برای راهیابی مورد استفاده قرار می‌گیرد<ref>ر.ک: به تفاسیر، ذیل آیه فوق.</ref>. آنچه با بحث نشانه‌های [[ظهور]] تناسب دارد، [[آیه]] ۲۴۸ سوره بقره است که می‌فرماید: [[پیامبر]] [[بنی اسرائیل]] به آنان گفت که نشانه [[پادشاهی]] [[طالوت]]، صندوق [[مقدس]] [[موسی]] {{ع}} است<ref>{{متن قرآن|وَقَالَ لَهُمْ نَبِيُّهُمْ إِنَّ آيَةَ مُلْكِهِ أَن يَأْتِيَكُمُ التَّابُوتُ فِيهِ سَكِينَةٌ مِّن رَّبِّكُمْ وَبَقِيَّةٌ مِّمَّا تَرَكَ آلُ مُوسَى وَآلُ هَارُونَ تَحْمِلُهُ الْمَلائِكَةُ إِنَّ فِي ذَلِكَ لآيَةً لَّكُمْ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ}}‌.</ref>. همچنین [[آیات]] ۴۱ سوره [[آل عمران]] و ۱۰ سوره [[مریم]] که [[خداوند]] نشانه‌ای برای باردار شدن [[همسر]] [[زکریا]]{{ع}} قرار داد و آن، از دست دادن [[قدرت]] تکلم با [[مردم]] بود<ref>{{متن قرآن|قَالَ رَبِّ اجْعَل لِّيَ آيَةً قَالَ آيَتُكَ أَلاَّ تُكَلِّمَ النَّاسَ ثَلاثَةَ أَيَّامٍ إِلاَّ رَمْزًا}} (آل عمران، آیه ۴۱). {{متن قرآن|قَالَ رَبِّ اجْعَل لِّي آيَةً قَالَ آيَتُكَ أَلاَّ تُكَلِّمَ النَّاسَ ثَلاثَ لَيَالٍ سَوِيًّا}} (مریم، آیه ۱۰).</ref>»<ref>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[دانشنامهٔ امام مهدی ج۷ (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی]]، ج۷، ص ۴۱۳-۴۱۴.</ref>.

{{پاسخ پرسش  

| عنوان پاسخ‌دهنده = ۲. حجت الاسلام و المسلمین آیتی؛

::::::[[حجت الاسلام و المسلمین]] [[نصرت‌الله آیتی]] در کتاب ''«[[تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور (کتاب)|تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور]]»'' در اين باره گفته است:

::::::«"علامة" در لغت [[عرب]] به معنای نشانه است<ref>لسان‌العرب، ج۱۲، ص۴۱۹.</ref>. بنابراین منظور از [[علائم ظهور]]، نشانه‌هایی است که نزدیک شدن [[ظهور]] را نشان می‌دهند و به وسیله آن‌ها می‌توان [[امام مهدی]] {{ع}} را از [[مدعیان دروغین]] شناسایی کرد. علامت یا نشانه چنان‌که پیداست، کارکردی جز حکایت‌گری ندارد؛ مانند سپیدی مو که علامت [[پیری]] است و زردی رخ که نشانه [[بیماری]] است. بنابراین: با تحلیل ماهیت [[علائم ظهور]]، در می‌یابیم که [[علائم ظهور]]، نسبت به [[ظهور]] رابطه سببی و مسببی ندارند ([[علت]] و سبب تحقق [[ظهور]] نیستند) بلکه تنها جنبه اعلام و کاشفیت دارند؛ یعنی تحقق آن‌ها کاشف از این واقعیت است که [[ظهور]] نزدیک شده است. به تعبیر دیگر، [[نشانه‌های ظهور]]، رخدادهایی هستند برای اعلام عمومی نزدیک شدن [[ظهور]] و ایجاد [[آمادگی]] روانی [[مردم]] برای استقبال از [[ظهور]] [[امام مهدی|مهدی موعود]] {{ع}}<ref>تاریخ الغیبة الکبری، ص۸-۳۹۶.</ref>»<ref>[[نصرت‌الله آیتی|آیتی، نصرت‌الله]]، [[تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور (کتاب)|تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور]]، ص ۱۵.</ref>.

{{پاسخ پرسش  

::::::حجت الاسلام و المسلمین دکتر '''[[مهدی یوسفیان]]'''، در کتاب ''«[[شرایط ظهور (کتاب)|شرایط ظهور]]»'' در این‌باره گفته است:

::::::«علایم، به معنای [[نشانه‌ها]]، به اموری گفته می‌شود که نمایانگر مقصود و مطلوب می‌باشند. مراد از [[علایم ظهور]]، آن دسته از حوادثی است که بر اساس بیان [[پیشوایان معصوم]]{{عم}}، قبل یا [[در آستانه ظهور]] واقع خواهد شد و تحقّق هر کدام نزدیک شدن [[قیام]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} را نوید می‌دهد»<ref>[[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]؛ [[شرایط ظهور (کتاب)|شرایط ظهور]]، ص ۱۳.</ref>.

{{پاسخ پرسش  

::::::«قبل از آنکه بحث نشانه‌های [[ظهور]] [[حضرت]] را بررسی کنیم تذکر این نکته لازم است که با دقت در [[علائم ظهور]] در می‌یابیم که این [[علائم]] و [[نشانه‌ها]] نسبت به [[ظهور]] رابطه سببی و مسببی ندارند یعنی این [[نشانه‌ها]] [[علت]] و سبب تحقق [[ظهور]] نیستند بلکه تنها زمان [[ظهور]] را اعلام می‌کنند و به اصطلاح کاشف از این واقعیت است که [[ظهور]] نزدیک شده است و به تعبیر دیگر نشانه‌های [[ظهور]] رخدادهایی هستند برای "اعلام عمومی نزدیکی [[ظهور]]" و "ایجاد [[آمادگی]] روانی [[مردم]]" برای استقبال از [[ظهور]] [[امام]]<ref>محمد صدر، تاریخ الغیبة الکبری، ص ۳۹۶، ترجمه شده به نام تاریخ غیبت کبری ترجمه دکتر سید حسن افتخارزاده.</ref>؛ نه اینکه [[علت]] [[ظهور]] باشد که بگوییم حتماً بعد از ظاهر شدن [[نشانه‌ها]]، [[ظهور]] [[امام]] تحقق می‌یابد. بلکه ممکن است نشانه‌ای بیاید ولی اراده‌ [[الهی]] تغییر کند و [[ظهور]] [[امام]] انجام نشود.

:::::*'''منظور از [[نشانه‌های ظهور]]''': رخدادهایی را که براساس پیش‌بینی [[ائمه]] {{عم}} پیش از [[ظهور]] [[حضرت]] یا در آستانه آن، پدید خواهند آمد نشانه‌های [[ظهور]] گویند، تحقق هر کدام از [[نشانه‌ها]] نویدی است بر نزدیک‌تر شدن [[ظهور]] [[امام]]؛ بنابراین پدیدار شدن یک یا چند نشانه از مجموعه نشانه‌های [[ظهور]]، چیزی جز نزدیک‌تر شدن زمان [[ظهور]] را نمی‌رساند. البته بعضی از [[نشانه‌ها]] و علائمی که [[ائمه]] {{عم}} [[پیشگویی]] کرده‌اند به وقوع پیوسته است. مثلاً در [[روایات]] به [[اختلاف]] در میان [[امت اسلام]]، [[انحراف]] بنی‌عباس و [[جنگ‌های صلیبی]] و... به عنوان نشانه‌های [[ظهور]] خبر داده شده، که ظاهراً آنها تحقق پیدا کرده است<ref>غیبت نعمانی، علائم پیش از قیام.</ref>.

{{پاسخ پرسش  

:::::#"[[علائم ظهور]]، حوادث و اتفاقات غیرحتمی است که در آستانه [[ظهور]] رخ خواهد داد و احتمال عدم تحقق آنها نیز وجود دارد؛ و در مقابل، [[شرایط ظهور]] وقایعی حتمی و غیرقابل تخلف هستند"<ref>صغیر، جلال الدین علی، علامات الظهور، ج ۱، ۲۸.</ref>.

::::::تعریف [[برگزیده]]: [[علائم ظهور]]، نشانه‌های تشخیص صحیح [[ظهور امام مهدی]] {{ع}} می‌باشند که مقارن [[ظهور]] یا در آستانه آن به وقوع می‌پیوندند و رابطه آنها با [[ظهور]]، از سنخ "[[کشف]]" است»<ref>[[سید محمد رضی آصف آگاه|آصف آگاه؛سید محمد رضی]]، [[مجتبی خانی|خانی؛مجتبی]]، [[سید محمد جواد سید نظری|سید نظری؛ سید محمد جواد]]، [[بازشناسی تعریف علائم و شرایط ظهور (مقاله)|بازشناسی تعریف علائم و شرایط ظهور]]، ص 154-155.</ref>.

{{پاسخ پرسش  

:::::#هشداری خواهد بود برای [[معاندان]] با [[حضرت]] و [[مخالفان]] با [[مصلح]] و [[منجی]] [[انسان‌ها]] تا به خود آیند و دست از [[لجاجت]] بردارند.

::::::از آنچه [[گذشت]] اهمیت و [[جایگاه]] شرایط نسبت به علایم نیز روشن می‌شود؛ زیرا [[ظهور]] وابسته به تحقق شرایط است نه علایم. بنابراین، مناسب است ابتدا بحثی پیرامون [[شرایط ظهور]] مطرح شود<ref>[[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ (کتاب)|معارف و عقاید ۵]]، جلد ۲ ص ۲۵۱.</ref>.

{{پاسخ پرسش  

::::#قریب "نزدیک" و بعید "دور".

:::::*آنچه بیشتر از ظاهر [[روایات]] به دست می‌آید تقسیم علایم به غیر حتمی‌ و حتمی‌ است. علایم غیر حتمی‌ یا موقوف نشانه‌هایی است که رخ دادن آن‌ها قطعی نیست و ممکن است به [[دلیل]] عدم تحقق شرایط یا ایجاد مانع به وقوع نپیوندند؛ اما [[علایم حتمی]]، علایمی‌ است که رخ دادن آن‌ها حتمی‌ و قطعی است»<ref>[[آفتاب مهر ج۱ (کتاب)|آفتاب مهر]]، ج۱، ص ۲۰۸-۲۰۹.</ref>.

{{پاسخ پرسش  

::::::منابع [[دینی]] بسیاری از رخدادهای طبیعی و دگرگونی‌های سیاسی- [[اجتماعی]] را از نشانه‌های [[ظهور]] یاد کرده‌اند. بدیهی است که درجه اعتبار و درستی همه این [[نشانه‌ها]] یک‌سان نیستند. برخی در منابع معتبر آمده و از جهت [[سند]] و دلالت [[استوار]] است و برخی در کتب [[اهل‌سنت]] و از منابع درجه دوم به حساب می‌آید.

::::::بنابراین، به‌طور دقیق و یقینی نمی‌توان تعداد [[علائم ظهور]] را تعیین کرد. ولی مجموعه این [[روایات]] به ما [[اطمینان]] می‌دهند که در آستانه [[ظهور]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} حوادثی رخ خواهد داد<ref>[[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]، ص ۳۷۵، ۳۸۴.</ref>.

{{پرسمان نشانه‌های ظهور امام مهدی}}