ماجرای خسف بیدا چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

| عنوان پاسخ‌دهنده = ۱. آیت‌الله طبسی؛

| تصویر = 7474646.jpg

::::::«[[مرحوم مجلسی]] در لوامع<ref>این کتاب همان اللوامع القدسیه است که آقا بزرگ تهرانی در دو جای الذریعه اشاره دارد. در یک‌جا فقط اشاره دارد به لوامع و توضیح نمی‌دهد؛ اما در لوامع القدسیه توضیح می‌دهد و می‌گوید: این شرح فارسی بر من لا یحضره الفقیه است که شامل کتاب طهارت و کتاب صلاة، زکات، حج و زیارات تا آخر ابواب حقوق و فروض الجوارح می‌باشد و در سه جلد از چاپ خارج شده (فرغ منها ۱۰۶۶ ه‍ -‎) می‌فرماید تا این‌جا نصف مَن لا یحضر را شرح داده‌اند. بعد فرمودند: ربع جلد سوم (از کتاب قضا تا آخر کبائر) را برای شاه عباس الموسوی الصفوی شرح دادند (بعد عرضه الشرح العربی علیه) که همان روضة المتقین است که بر شاه عباس صفوی عرضه می‌کنند و ایشان خیلی خوشش می‌آید و به علامه پیشنهاد می‌کند که شرح فارسی بر آن بنویسید تا دیگران هم استفاده کنند. در سال (۱۰۶۶). بیست سال بعد، لوامع را می‌نویسند (شرح فارسی من لا یحضر) و صاحبقرانی لقب شاه عباس‌است.</ref> و روضه المتقین ذیل [[روایات]] [[سفیانی]] بیاناتی دارند. در مورد جیش الخسف، محل [[خسف]] و فاصله آن تا [[مدینه]]: {{متن حدیث|يَخْسِفَ بِكُمُ الْأَرْضَ}}؛ چه کسانی‌اند و از [[روایات]] چه استفاده می‌شود؟ [[مرحوم مجلسی]] اول در لوامع<ref>اللوامع القدسیه، ج ۳، ص ۲۸۵.</ref> بیان مفصلی دارند که در [[حدیث صحیح]] از [[امام صادق]] {{ع}} آمده است: «در سه موضع [[نماز خواندن]] مکروه است...»<ref>کافی، ج ۳، ص ۳۹۰.</ref>، یکی [[سرزمین بیداء]] است. [[بیداء]] را ذات الجیش هم می‌گویند که [[لشکر سفیانی]] همان‌جا به [[زمین]] فرو می‌روند؛ اما این [[خسف]] چه موقع است‌؟ آیا در زمان [[ظهور امام زمان]] است (که در این‌صورت جیش الخسف از علامات [[ظهور]] نمی‌شود) یا قبل [[ظهور]] است‌؟

::::::[[علامه]] می‌گوید: در آن‌جا ([[بیداء]]) این لشکر به [[زمین]] فرو می‌رود و این، در [[زمان ظهور]] حضرت [[صاحب الامر]] است. این یک بیان که روایتش نیز صحیح است. باز می‌فرماید: بر اساس برخی [[روایات]]، [[خسف]] قبل از [[ظهور]] حضرت است<ref>باید متعرض این مبحث هم بشویم که خسف از علامات حتمی‌ست یا نه. اگر حتمی است کجاست و چطور مقارنت دارد با ظهورکه در این صورت از علامات نیست.</ref>. سپس می‌فرماید: در این [[بیداء]] (محل [[خسف]]) [[نماز]] مکروه است و ده روز قبل از [[ظهور]] آن حضرت [[دجال]] [[ظهور]] می‌کند. پس، طبق این بیان [[دجال]] می‌شود از علامات [[ظهور]] و اکثر لشکر او از [[یهود]] خواهند بود. حضرت [[صاحب الامر]] که در [[مکه]] [[ظهور]] می‌فرماید، ابتدا جمعی با آن حضرت [[بیعت]] خواهند کرد (۳۱۳ نفر از [[اولیاء]] الله که از خاص الخواص هستند) این‌ها پیش‌قدم هستند و با آن حضرت [[بیعت]] می‌کنند. قوام [[دنیا]]، بلکه عالَم به این‌هاست (نه [[زمین]]، بلکه کل عالَم). دقت کنید: [[دجّال]]، ده روز قبل از [[ظهور]] [[امام]]، [[ظهور]] می‌کند<ref>طبق بیان مرحوم مجلسی اول.</ref> و [[امام زمان]] را [[هدف]] قرار می‌دهد و به سمت [[مکه]] می‌‌آید؛ ایشان بیاناتی دارد که در نگاه ابتدایی برخلاف روایاتی است که در ذهنمان بوده است.

| عنوان پاسخ‌دهنده = ۲. حجت الاسلام و المسلمین آیتی؛

| تصویر = 151879.jpg

::::::«‌پس از آن‌که [[سپاه]] [[سفیانی]] به قصد [[ترور]] [[امام مهدی]] {{ع}} عازم [[مکه]] می‌شود در میانه راه و در منطقه [[بیداء]] این لشکر در [[زمین]] فرو می‌رود و به جز دو یا سه نفر کسی از آن‌ها زنده نمی‌ماند. [[روایات]] متعددی گزارش‌گر رخ دادن حادثه [[خسف بیداء]] هستند که در طی مباحث قبل بسیاری از آن‌ها ذکر شدند و از این‌رو نیازی به تکرار مجدد آن‌ها نیست. این رخداد حادثه‌ای اعجازآمیز است که با [[اراده]] خداوندی و دخالت نیروهای غیبی انجام می‌پذیرد. اعجازآمیز بودن این رخداد تعدادی از [[روایات]] قابل [[استنباط]] است. تعبیر پاره‌ای از [[روایات]] این است که [[منادی آسمانی]] ندا می‌دهد و به [[زمین]] [[دستور]] فرو بلعیدن لشکر [[سفیانی]] را می‌دهد. از جمله این‌که [[امام باقر]] {{ع}} در ادامه [[روایت]] معتبر پیشین می‌فرمایند‌: {{متن حدیث|" قَالَ فَيَنْزِلُ أَمِيرُ جَيْشِ السُّفْيَانِيِّ الْبَيْدَاءَ فَيُنَادِي مُنَادٍ مِنَ السَّمَاءِ يَا بَيْدَاءُ أَبِيدِي الْقَوْمَ فَيَخْسِفُ بِهِمْ فَلَا يُفْلِتُ مِنْهُمْ إِلَّا ثَلَاثَةُ نَفَر"}}<ref>پس فرمانده سپاه [[سفیانی]] در [[بیداء]] فرود می‌آید و ندادهنده‌ای از آسمان ندا می‌دهد ای [[بیداء]]، این جماعت را نابود کن! پس در زمین فرو می‌روند و جز سه نفر کسی از آن‌ها باقی نمی‌ماند؛ الغیبة للنعمانی.</ref>. تعبیر برخی دیگر از [[روایات]] این است که [[خداوند]] به [[بیداء]] [[دستور]] می‌دهد لشکر [[سفیانی]] را فرو بلعد. از جمله در [[حدیث]] معتبری از [[امام باقر]] {{ع}} چنین [[روایت]] شده است: {{متن حدیث|" فَإِذَا جَاءَ إِلَى الْبَيْدَاءِ يَخْرُجُ إِلَيْهِ جَيْشُ السُّفْيَانِيِّ فَيَأْمُرُ اللَّهُ الْأَرْضَ فَتَأْخُذُ أَقْدَامَهُمْ "}}<ref>چون به [[بیداء]] برسد سپاه [[سفیانی]] به سویش روانه می‌شود. پس خداوند به زمین دستور می‌دهد و زمین آن‌ها را می‌گیرد؛ تفسیر قمی، ج۲، ص۲۰۵. (درباره اعتبار این حدیث، نک: [[تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور (کتاب)|تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور]]، ص۱۵۲)</ref>. البته از آن‌جا که [[اقدام]] [[جبرئیل]] به [[امر]] [[خداوند سبحان]] انجام می‌پذیرد در یک [[روایت]] [[خسف]] به [[خداوند]] نسبت داده شده و در [[روایت]] دیگر به [[جبرئیل]] و از این نظر این دو [[روایت]] مضمونی همسو و همآهنگ دارند. به هر روی گذشته از نکته یادشده، [[دستور]] مستقیم [[خداوند]] و دخالت [[جبرئیل]] در این ماجرا به روشنی بر این مطلب دلالت دارد که حادثه یادشده امری [[خارق‌العاده]] و اعجازآمیز است. در پاسخ به این پرسش که در [[نظام آفرینش]] اصل بر این است که جریان امور از مجرای عادی و طبیعی آن باشد و تحقق پدیده‌های اعجازآمیز در حالت اضطرار و در شرایط ویژه انجام بپذیرد باید دید چگونه [[خسف بیداء]] که رخدادی اعجازآمیز است اتفاق می‌افتد. آن‌چه باعث شده است که این رخداد معجزه‌آسا اتفاق بی‌افتد این است که وقتی [[سپاه]] [[خسف]] در [[دل]] [[زمین]] فرو می‌رود یا زمانی است که [[امام مهدی]] {{ع}} در [[شرف]] حرکت جهانی خود هستند یا از اعلان عمومی آن چیزی نگذشته است و جمعیت انبوه [[مؤمنان]] [[جهان]] فرصت پیوستن به آن حضرت را پیدا نکرده‌اند. به همین [[دلیل]] آن حضرت از نظر عِده و عُده در ضعف به سر می‌برند و هنوز در شرایطی نیستند که بتوانند از [[جان]] خودشان محافظت نمایند و در این شرایط اگر یک [[سپاه]] نیرومند با ابزار و ادوات نظامی که قصد کشتن [[امام مهدی]] {{ع}} را دارد به [[مکه]] وارد شود به راحتی خواهد توانست به [[هدف]] شوم خود برسد و روشن است که با کشته شدن آن حضرت تمام برنامه‌های الهی برای تشکیل [[حکومت عدل جهانی]] به هم خواهد ریخت. از این‌رو آن شرایط ویژه و اضطراری که مجوز تحقق [[معجزه]] است در این موقعیت فراهم خواهد بود و در نتیجه [[اعجاز]] نیز شکل خواهد گرفت و با دخالت [[اراده الهی]] لشکر [[سفیانی]] به شکل معجزه‌آسا در [[دل]] [[زمین]] فرو خواهد رفت»<ref>[[نصرت‌الله آیتی|آیتی، نصرت‌الله]]، [[تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور (کتاب)|تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور]]، ص۲۱۱ - ۲۱۳.</ref>.

}}

| عنوان پاسخ‌دهنده = ۳. حجت الاسلام و المسلمین سلیمیان؛

| تصویر = 136863.JPG

:::::*«در باره چگونگی [[خسف به بیداء]] سخن روشنی در [[روایات]] نیامده و تنها به فرو رفتن [[سپاهیان]] [[سفیانی]] در این [[زمین]] اشاره شده است. [[امام باقر]]{{ع}} می‌فرماید: "[[سفیانی]] گروهی را به [[مدینه]] روانه می‌کند و [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} از آنجا به [[مکه]] رخت برمی بندد. خبر به [[فرمانده]] [[سپاه]] [[سفیانی]] می‌رسد که [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} به سوی [[مکه]] بیرون رفته است. او لشکری از پی آن حضرت روانه کند؛ ولی او را نمی‌یابد تا اینکه [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}}، با حالت [[ترس]] و نگرانی بدان [[سنت]] که [[موسی بن عمران]] داشت، داخل [[مکه]] شود. [[فرمانده]] [[سپاه]] [[سفیانی]] در صحرا فرود می‌آید. منادی از [[آسمان]] ندا می‌کند: ای دشت! آن [[قوم]] را نابود ساز"؛ پس آن نیز ایشان را به درون خود می‌برد و هیچ یک از آنان [[نجات]] نمی‌یابد، مگر سه نفر..."<ref>نعمانی، الغیبه، ص۲۷۹، باب۱۴، ح۶۷.</ref>.  

:::::بعضی از [[روایات]] از تأخر این اتفاق بر [[ظهور]] سخن گفته و در برخی دیگر این اتفاق پس از [[بیعت]] [[یاران خاص]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} ذکر شده است. مصنف عبدالرزاق<ref>{{متن حدیث|فیبایعونه بین الرکن و المقام فیبعث الیه جیش من الشام حتی اذا کانوا بالبیداء خسف بهم ...}}؛ عبدالرزاق، المصنف، ج۱۱، ص۳۷۱، ح۲۰۷۶۹.</ref>، مصنف ابن ابی شیبه<ref>{{متن حدیث|یبایع لرجل بین الرکن و المقام ... فیغزوهم جیش من اهل الشام حتی اذا کانوا بالبیداء یخسف بهم ...}}؛ ابن ابی شیبه، المصنف، ج ۱۵، ص۴۵، ح۹۰۷۰.</ref>، مسند [[احمد]]<ref>{{متن حدیث|فیبایعونه بین الرکن و المقام فیبعث الیهم جیش من الشام فیخسف بهم البیداء ...}}؛ احمد بن حنبل، مسند، ج۶، ص۳۱۶.</ref> و برخی منابع دیگر، به طور روشن به این رخداد اشاره کرده‌اند»<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ج۳، ص ۱۳۰ - ۱۳۱.</ref>.

| عنوان پاسخ‌دهنده = ۴. حجت الاسلام و المسلمین امامی میبدی؛

| تصویر = 13681144.jpg

::::::«بر اساس [[روایات]] [[اخبار]] [[ملاحم]]، یکی از علامت‌های [[ظهور]]، شورش و [[خروج]] فردی معروف به [[سفیانی]] است. وی اندکی قبل از [[ظهور امام زمان]] {{ع}}، در سرزمین [[شام]] شورش می‌‌کند و لشکری را برای خود فراهم می‌کند و جنایات فراوان نیز مرتکب می‌‌شود. او پس از تسلط بر منطقه [[شام]]، به طرف [[عراق]] و [[حجاز]] حرکت می‌‌کند و به [[کشتار]] گسترده دست می‌زند. از [[روایات]] استفاده می‌‌شود که ورود [[سفیانی]] به [[عراق]] و [[حجاز]]، مصادف با [[ظهور حضرت مهدی]] است و لذا لشکری از طرف آن حضرت برای مقابله با [[سفیانی]] حرکت می‌کند. هنگامی که [[لشکر سفیانی]] به منطقه بین [[مدینه]] و [[مکه]] به نام [[بیداء]]<ref>(بیداء) در لغت به معنای بیابان وسیع می‌‌باشد، و نام منطقه‌‌ای میان مکه و مدینه است. لسان العرب، جلد ۳، صفحه ۹۷؛ بحارالانوار، جلد ۴۱، صفحه ۳۴۶.</ref> می‌‌رسد، به [[امر الهی]] تمامی لشکر او به استثنا چند نفر محدود، در [[زمین]] فرو رفته و نابود می‌‌شوند. از این واقعه در [[روایت]] به نام [[خسف بیداء]] نام برده شده است<ref>غیبه نعمانی، صفحه ۲۷۹؛ بحارالانوار، جلد ۴۱، صفحه ۳۴۶.</ref>.

::::::[[علامه]] در چند جا از جمله در [[تفسیر]] [[آیات]] {{متن قرآن| وَلَوْ تَرَى إِذْ فَزِعُوا فَلا فَوْتَ وَأُخِذُوا مِن مَّكَانٍ قَرِيبٍ * وَقَالُوا آمَنَّا بِهِ وَأَنَّى لَهُمُ التَّنَاوُشُ مِن مَكَانٍ بَعِيدٍ * وَقَدْ كَفَرُوا بِهِ مِن قَبْلُ وَيَقْذِفُونَ بِالْغَيْبِ مِن مَّكَانٍ بَعِيدٍ * وَحِيلَ بَيْنَهُمْ وَبَيْنَ مَا يَشْتَهُونَ كَمَا فُعِلَ بِأَشْيَاعِهِم مِّن قَبْلُ إِنَّهُمْ كَانُوا فِي شَكٍّ مُّرِيبٍ}}<ref>«و اگر ببینی هنگامی که کفار به فزع می‌افتند، پس هیچ راه فراری ندارند و هیچ چیز از خدا فوت نمی‌‌شود، بلکه از مکانی نزدیک گرفتار می‌شوند. و گفتند: به قرآن ایمان آوردم، ولی چگونه از مکانی دور به ایمان توانند رسید؟ با این که قبلا به آن کفر ورزیدند و از مکانی دور آن را نادیده رها می‌کردند. میان ایشان و آرزوهایشان مانعی افکند، چنانکه با نظایر ایشان از پیش همین رفتار را نمود، همانا آنها در شکی سخت بودند.» سبأ: ۵۱ تا ۵۴.</ref> معترض موضوع [[سفیانی]] می‌‌شود و بعد از بیان معنای [[آیات]] مذکور، می‌‌گوید: آنچه در معنا و [[تفسیر]] این چهار [[آیه]] گذشت ظاهر [[آیات]] مزبور بود و [[روایات]] بسیار از طریق [[شیعه]] و [[سنی]] رسیده که [[آیات]] مورد بحث ناظر به فرو رفتن [[لشکر سفیانی]] در بیابان [[بیداء]] که یکی از علامت‌های [[ظهور مهدی]] {{ع}} و متصل به آن است می‌‌باشد<ref>المیزان، جلد ۱۶، صفحه ۳۹۱.</ref>.