آیا قیام خراسانی از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

| پاسخ = آیت‌‌الله '''[[محمد جواد خراسانی]]'''، در کتاب ''«[[مهدی منتظر ۱ (کتاب)|مهدی منتظر]]»'' در این‌باره گفته است:

::::::«[[خراسانی]] اگرچه چندان تصریح به محتومیتش نشده اما آنقدر [[اخبار]] بسیار است درباره او که از [[یمانی]] بیشتر است. حتی اینکه در [[اخبار]] [[عامه]] نیز بسیار ذکر [[رایت]] [[خراسانی]] شده، به‌هرحال [[امام باقر|حضرت باقر]] و [[امام صادق|صادق]] {{عم}} فرمودند: "خروج این سه در یک روز و یک ماه و یک سال خواهد بود"<ref>الزام الناصب، ج ۲، ۱۴۷؛ غیبت طوسی، ص ۴۴۶، ح ۴۴۳.</ref>. و [[امام صادق|حضرت صادق]]{{ع}} فرمود: "[[یمانی]] و [[سفیانی]] مانند دو اسب مسابقه است (چون در یک روز خروج می‌کنند و هر دو به جانب [[کوفه]] می‌شتابند)"<ref>الزام الناصب، ج ۲، ۱۳۱؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ۲۵۳، ح ۱۴۳.</ref>. و [[امام علی|امیر المؤمنین]] {{ع}} فرمود: "[[یمانی]] و [[خراسانی]] مانند دو اسب مسابقه بر یکدیگر سبقت گیرند، تا در [[کوفه]] با [[لشکر سفیانی]] بتازند و بر وی [[ظفر]] یابند"<ref>مختصر بصائر الدرجات، ص ۲۰۰.</ref>.

:::::*'''اولا:''' بدان که از طرف [[مشرق]] یعنی بلاد شرقی [[ایران]] تا سرحد چین رایت‌های متعدد خواهد بود، [[رایت]] [[خراسانی]] یکی از آن رایت‌ها است و مهم‌تر از همه آنها است و به این اعتبار از همه آنها به [[رایات شرقی]] تعبیر شده.

:::::*'''ثانیا:''' باید دانست که [[رایت]] [[خراسانی]] سه تا است، یعنی سه مرتبه [[قیام]] و [[نهضت]] برای او است و از هر سه در [[اخبار]] بسیاری یاد شده دو تای از آن گذشته:

:::::*[[رایت]] مغول که از [[ناحیه]] [[خراسان]] آمد و [[عاقبت]] [[دولت]] [[بنی العباس]] را برهم زد و لذا در بعضی [[اخبار]] است که رایات از قبل [[خراسان]] دو [[رایت]] است، یکی به نفع [[بنی العباس]] و دیگری بر ضرر ایشان.

:::::*باقیمانده و او است که متصل به [[ظهور]] است و مبارزهکننده با [[سفیانی]] و [[بنی العباس]] هر دو هست. [[امام باقر|حضرت باقر]] {{ع}} فرمود: "رایتی است از [[خراسان]] رو آورد تا به ساحل دجله فرود آید"<ref>معجم احادیث الامام المهدی، ج ۵، ۲۰، ح ۱۴۵۲.</ref>. ایضا فرمود: "بیرق‌های سیاهی که از [[خراسان]] خروج می‌کند به [[کوفه]] نازل خواهند شد، پس چون [[مهدی]] ظاهر شود (در [[مکه]]) [[بیعت]] خود را به سوی آنها خواهد فرستاد"<ref>اثباة الهداة، ج ۳، ۷۲۹، ح ۶۵؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ۲۱۷، ح ۷۷.</ref>. و در فصل [[بنی العباس]] بر دست [[خراسانی]] و [[سفیانی]] خواهد بود، او از [[مشرق]] و او از [[مغرب]] و این دو احدی از ایشان را باقی نخواهند گذاشت"<ref>بحارالانوار، ج ۵۲، ۲۳۲، ح ۹۶.</ref>. و ایضا آن [[حضرت]] فرمود: "در بین اینکه [[لشکر سفیانی]] در [[کوفه]] مشغول قتل و [[غارت]] باشند، بیرق‌هایی از طرف [[خراسان]] برسند که منزل‌ها را به سرعت طی کنند و با ایشان چند نفر از [[اصحاب]] [[امام مهدی|قائم]] {{ع}} باشد"<ref>غیبت نعمانی، ص ۱۸۷؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ۲۳۸، ح ۱۰۵.</ref>.

:::::#از سجستان یعنی سیستان: معروف بن خربوذ گفت: "هر وقت بر [[امام باقر|حضرت باقر]] وارد می‌شدیم، می‌فرمود: [[خراسان]] [[خراسان]]! سجستان- سجستان! گویا ما را مژده می‌داد"<ref>غیبت نعمانی، ص ۱۸۳؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ۲۴۴، ح ۱۱۷.</ref>. پس معلوم می‌شود که رایتی از سجستان بلند خواهد شد. و در جلد ۱۴ "بحار" از کتاب "[[تاریخ]] [[قم]]" [[امام صادق|حضرت صادق]] {{ع}} فرمود: "خراسان- [[خراسان]]، سجستان- سجستان، گویا می‌بینیم این دو را که سوار بر شتران شده و سرعت می‌کنند به سوی [[قم]]"<ref>بحارالانوار، ج ۶۰، ۲۱۵، ح ۳۴.</ref>. اما به چه قصدی می‌روند معلوم نیست؟

:::::#رایاتی از [[مشرق]] یا دورترین بلاد [[مشرق]]، شیلا: [[امام باقر|حضرت باقر]] به ابی خالد کابلی فرمود: "گویا می‌بینم قومی را که در [[مشرق]] خروج کرده‌اند، [[حق]] را مطالبه می‌کنند پس به ایشان داده نمی‌شود، باز مطالبه [[حق]] می‌کنند و به ایشان داده نمی‌شود، پس چون چنین ببینند شمشیرهای خود را بر دوش خود گذارند، آنگاه آنچه می‌خواستند به ایشان داده شود و ایشان قبول نکنند، تا اینکه [[قیام]] کنند و نخواهند داد [[دولت]] را مگر به [[صاحب]] شما، کشته‌های ایشان شهدایند، [[آگاه]] باشید اگر من آن زمان را [[درک]] می‌کردم خود را برای [[صاحب]] این امر نگاه می‌داشتم"<ref>غیبت نعمانی، ص ۱۸۲؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ۲۴۳، ح ۱۱۶.</ref>. از این عبارت استفاده میشود که [[نصرت]] این [[رایت]] جائز است مانند [[رایت]] یمنی و لکن حفظ خود را برای [[امام]] {{ع}} بهتر است. و در "[[الزام الناصب]]" از "[[اربعین میرلوحی]]" از [[فضل بن شاذان]] از [[امام باقر|حضرت باقر]]{{ع}} مانند این [[روایت]] را [[نقل]] کرده، اما با تفصیلی بیشتر و چون مشابه باهم است ظاهرش این است که یک [[حدیث]] است و در یک مورد است نهایت تفصیلش بیشتر است، فرمود: "گویا می‌بینم قومی را که خروج کرده‌اند از دورترین بلاد [[مشرق]] از شهری که او را شیلا گویند، [[حق]] خود را از اهل چین طلب کنند و به ایشان ندهند، باز طلب کنند و به ایشان ندهند، پس چون چنین بینند شمشیرهای خود را بر دوش نهند، پس [[راضی]] توجه کنند و [[خراسان]] را از اهلش مطالبه کنند و به ایشان ندهند، پس او را از اهلش بگیرند و آنان [[اراده]] دارند که ملک را ندهند مگر به [[صاحب]] شما"<ref>الزام الناصب، ج ۲، ۱۶۰.</ref>. و از همان "[[اربعین میرلوحی]]" از [[امام علی|امیرالمؤمنین]] {{ع}} فرمود: "هرگاه [[قیام]] کند، قیام‌کننده به [[خراسان]] همان کس که از چین و ملتان آمده، [[سفیانی]] لشکری به سوی وی بفرستد پس [[غلبه]] بر وی نکند"<ref>همان ۲، ۱۶۰.</ref>. در این [[حدیث]] تقریبا تصریح شده به اینکه قیامکننده از خود [[خراسان]] نیست.

:::::#[[شعیب بن صالح]] از [[سمرقند]]: [[امام سجاد|حضرت زین العابدین]] {{ع}} فرمود: "بعد از [[خروج عوف سلمی]] در کریت، [[خروج شعیب بن صالح]] است از [[سمرقند]]"<ref>غیبت طوسی، ص ۴۴۴، ح ۴۳۷؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ۲۱۳، ح ۶۵.</ref>. و [[امام رضا|حضرت رضا]] {{ع}} فرمود: "پیش از این امر [[سفیانی]] و [[یمانی]] است و [[مروانی]] و [[شعیب بن صالح]]"<ref>[[منتخب الاثر (کتاب)|منتخب الاثر]]، ص ۵۴۶، ح ۱۰؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ۲۳۳، ح ۹۹.</ref>.

:::::#اینکه در خبر دیگر از [[عمار یاسر]] نام [[شعیب بن صالح]] برده شده و او را علمدار [[امام مهدی|حضرت صاحب]] {{ع}} یاد کرده<ref>غیبت طوسی، ص ۴۶۴، ح ۴۷۹؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ۲۰۸، ح ۴۵.</ref> و همچنین در "[[ملاحم و فتن]]" از سفیان کلبی<ref>التشریف بالمنن، ص ۱۲۰.</ref> و این به ظاهر منافات را می‌رساند و حمل بر دو نفر هم بعید می‌نماید، ولی در "[[ملاحم و فتن]]" حدیثی [[نقل]] کرده که [[اتحاد]] را آسان میکند، از [[پیامبر خاتم|حضرت رسول]]{{صل}} فرمود: "سپس رو می‌آورد [[شعیب بن صالح]]، [[خداوند]] بلاد شعیب را به [[رحمت]] خود سیراب گرداند، میآید با بیرق‌های سیاه [[مهدیه]] با نصر [[خدا]] تا اینکه [[بیعت]] می‌کند و سپس علمدار او باشد"<ref>التشریف بالمنن، ص ۲۷۲، ح ۳۹۴.</ref>.

:::::#اینکه از ظاهر [[حدیث]] [[امام سجاد|حضرت زین العابدین]] و [[امام رضا|حضرت رضا]]{{عم}} معلوم می‌شود که [[شعیب بن صالح]] خود سردار و [[صاحب]] [[رایت]] است<ref>معجم احادیث الامام المهدی، ج ۳، ۱۹۹، ح ۷۲۰.</ref>. ولی در کتاب "[[ملاحم و فتن]]" سه [[حدیث]] [[نقل]] کرده که از آنها ظاهر می‌شود که او علمدار و مقدمه آن [[لشکر]] است. از [[امام علی|امیرالمؤمنین]]{{ع}} فرمود: "هرگاه رایات سیاهی که [[شعیب بن صالح]] در او باشد [[لشکر سفیانی]] را هزیمت دهد [[مردم]] آرزوی [[مهدی]] کنند و به جستجوی او برآیند"<ref>همان ۳، ۷۶، ح ۶۲۰.</ref>. و از [[محمد]] بن الحنیفه گفت: "[[رایت]] سیاهی برای [[بنی العباس]] از [[خراسان]] خارج میشود، سپس [[رایت]] دیگری نیز سیاه از [[خراسان]] خارج می‌شود که کلاه‌هایشان سیاه و لباس‌هایشان سفید باشد، بر مقدمه ایشان مردی است که نامش [[شعیب بن صالح]] یا [[صالح]] بن شعیب و از [[بنی تمیم]] است هزیمت خواهند داد [[اصحاب]] [[سفیانی]] را، تا اینکه به [[بیت المقدس]] نازل شوند، او برای [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} مهیا و آماده می‌کند [[سلطنت]] را"<ref>همان ۱، ۳۹۷، ح ۲۵۶؛ التشریف بالمنن، ص ۱۱۷، ح ۱۱۰.</ref>. و [[امام باقر|حضرت باقر]] {{ع}} فرمود: "[[جوانی]] از [[بنی هاشم]] که در کف راست او خالی است، از [[خراسان]] خواهد آمد و در جلو او [[شعیب بن صالح]] است، با [[اصحاب]] [[سفیانی]] [[جنگ]] خواهد کرد و ایشان را هزیمت خواهد داد"<ref>التشریف بالمنن، ص ۱۲۰، ح ۱۱۵.</ref>.

}}

{{پاسخ پرسش  

| پاسخ = آقای '''[[کامل سلیمان]]'''، در کتاب ''«[[روزگار رهایی ج۱ (کتاب)|روزگار رهایی]]»'' در این‌باره گفته است:

::::::«'''رسول اکرم {{صل}} می‌فرمایند:'''"پرچم‌های سیاهی از خاور زمین به اهتزاز درمی‌آید که با مردی از اولاد ابو سفیان می‌جنگد و زمینه فرمانبرداری از مهدی {{ع}} را فراهم می‌آورد"<ref>{{متن حدیث|" تَخْرُجُ مِنَ الْمَشْرِقِ رَايَاتُ سُودُ ، تُقَاتِلْ رَجُلًا مِنْ وُلْدِ أَبِي سُفْيَانَ ، وَ يُؤَدُّونَ الطَّاعَةِ لِلْمَهْدِيِّ "}}؛ الملاحم و الفتن، ص ۴۴؛ الحاوی للفتاوی، ج ۲، ص ۱۴۱.</ref>. "پرچم‌های سیاهی از خراسان می‌آید و در کنار دجله فرود می‌آید"<ref>{{متن حدیث|" وُرُودُ الرَّايَاتُ السُّودُ مِنْ خُرَاسَانَ ، حَتَّى تُنْزِلَ سَاحِلِ دِجْلَةَ "}}؛ بشارة الاسلام، ص ۱۷۵، ۱۸۶، ۹۷؛ الزام الناصب، ص ۱۸۵؛ المحجة البیضاء، ج ۴، ص ۳۴۲؛ الامام المهدی، ص ۲۳۳.</ref>.

}}

{{پاسخ پرسش  

| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین '''[[جواد جعفری]]''' نویسنده کتاب «[[حدیث حضور (کتاب)|حدیث حضور]]» در بیاناتی با عنوان ''«[http://shabestan.ir/detail/News/432694 [[سید خراسانی]] کیست و چه مدت [[حکومت]] می‌کند؟]»'' در این‌باره گفته است:

::::::«در رابطه با بحث [[خراسانی]] دو نوع [[روایات]] داریم روایاتی که در منابع و کتب [[شیعه]] هستند و معتبرند و روایاتی که در کتب [[اهل سنت]] است و اعتبار لازم را ندارند، طبق [[روایات]] [[شیعه]] در رابطه با [[خراسانی]] یک [[روایت]] صحیح [[سند]] داریم و آن اینکه یکی از [[علائم ظهور]] [[خروج خراسانی]] است.

}}

{{پاسخ پرسش  

| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین '''[[قنبر علی صمدی]]'''، در مقاله ''«[[اصحاب و یاران مهدی (مقاله)|اصحاب و یاران مهدی]]»'' در این‌باره گفته است:

::::::«براساس [[روایات]]، از نیروهایی که [[هنگام ظهور]]، به [[حمایت]] از [[قیام]] [[حضرت]] به پا می‌خیزند، [[سپاهیان]] خراسانند که از [[ایران]] سازماندهی می‌شوند. [[سپاه]] اهالی [[خراسان]] که در [[روایات]] ناظر به [[ایران]] آن زمان است و تا مناطق ماوراءالنهر را شامل می‌شود، [[پس از ظهور]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}  با [[پرچم‌های سیاه]]، به [[فرماندهی]] [[سید خراسانی]] برای [[بیعت]] و [[یاری امام مهدی]]  حرکت می‌کنند. این، هنگامی است که [[امام عصر]]  از [[مدینه]] به سوی [[کوفه]] حرکت کرده است. [[سپاه]] [[خراسانی]]، میان راه به [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} می‌پیوندند و تحت [[فرمان]] [[حضرت]]، برای [[جنگ]] با [[سفیانی]] راهی [[کوفه]] می‌شوند. [[پیامبر خاتم|رسول خدا]]{{صل}} فرموده است: هنگامی که مشاهده کردید [[پرچم‌های سیاه]] از سوی [[خراسان]] می‌آیند، با هر وسیله ممکن به سوی آنها بشتابید؛ هر چند مجبور باشید برای این کار روی برف و یخ سینه‌ خیز بروید؛ چرا که [[خلیفة الله]] [[مهدی]] میان آن پرچم‌ها حضور دارد<ref>مجلسی، بحارالانوار، ج۵۱، ص۸۲.</ref>.

:::::#عنوان [[خراسان]] ـ همان‌گونه كه اشاره شد ـ تا آن طرف بلخ و بخارا را شامل می‌شود؛ لذا درباره محل خروج وی و این‌که [[خراسانی]] از کدام قسمت [[خراسان]] خروج می‌کند، در [[روایات]] به محل خاصی اشاره نشده است.

:::::#ماهیت و چگونگی [[قیام خراسانی]] نیز در [[روایات]] به صورت شفاف بیان نشده است؛ به همین سبب در این خصوص و نیز شخصیتی که [[رهبری]] این [[قیام]] را بر عهده دارد، اطلاعات دقیقی وجود ندارد. در برخی [[روایات]] سخن از خروج [[سید خراسانی]] و در برخی دیگر از [[روایات]] از [[سید حسنی]]، سخن به میان آمده است. از [[امام باقر]]{{ع}}  [[نقل]] شده است که فرمود: «بیرق‌های سیاهی که از [[خراسان]] خروج می‌‏کند، به [[کوفه]] نازل خواهند شد؛ پس چون [[مهدی]]  به سوی [[عراق]] حرکت کند، آنان با او [[بیعت]] خواهند نمود» <ref>مجلسی، بحارالانوار، ج۵۲، ص۲۱۷.</ref>؛ به همین سبب این احتمال که این دو عنوان برای یک نفر باشد یا این‌که بیانگر دو [[قیام]] از [[خراسان]] با [[رهبری]] دو نفر باشد، وجود دارد.

| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین '''[[مصطفی صادقی]]'''، در کتاب ''«[[تحلیل تاریخی نشانه‌های ظهور (کتاب)|تحلیل تاریخی نشانه‌های ظهور]]»'' در این‌باره گفته است:

::::::«یکی از نشانه‌هایی که برای [[ظهور]] [[امام مهدی|مهدی]] بیان می‌شود، [[قیام]] فردی به نام یا عنوان [[خراسانی]] است. این نام در منابع معتبر چندان یافت نمی‌شود و آن‌چه هست سخن از [[خراسان]] و [[رایات سود|پرچم‌های سیاه]]ی است که از آن منطقه می‌آید. بنابراین، اگر مراد از [[خراسانی]] که در منابع متأخر شهرت یافته، شخصی با همین نام است، دو [[روایت]] بیشتر درباره او نرسیده و آن دو هم قابل اعتماد نیست و اگر مقصود، [[صاحب]] [[رایات سود|پرچم‌های سیاه]] یا کسی است که همراه اهل [[خراسان]] می‌آید او هم کسی جز [[ابومسلم خراسانی]] نیست که [[رایات سود|پرچم‌های سیاه]] [[بنی عباس]] را از [[خراسان]] به [[کوفه]] آورد و مقدمات تشکیل [[دولت]] [[عباسیان]] را فراهم نمود. تفصیل این بحث در گفتار اول از فصل دوم گذشت. در همین [[روایات]]، گاهی از [[صاحب]] [[رایات سود|پرچم‌های سیاه]] به [[هاشمی]] یا مردی از [[بنی هاشم]] تعبیر می‌شود و از آن‌جا که برخی او را [[خراسانی]] مشهور در [[علائم ظهور]] به حساب آورده‌اند، [[روایات]] مشتمل بر آن را نیز بررسی خواهیم نمود. اما آن‌چه درباره شخص [[خراسانی]] گفته می‌شود، شهرتی کاذب است و هر کتابی از او به عنوان نشانه [[ظهور]] نام می‌برد تنها به همان دو [[روایت]] [[استدلال]] کرده‌ و یا به استناد کتابی غیرمعتبر، مطالبی درباره [[خراسانی]] ساخته و پرداخته و بدون [[دلیل]] درباره آن قلم‌فرسایی کرده است.

::::::[[ابن عقده]] از یحیی بن [[زکریا]] از [[یوسف]] بن کلیب از [[حسن بن علی بن ابی حمزه]] از [[سیف]] بن عمیره از [[ابوبکر بن ابی‌قحافه|ابو بکر]] حضرمی از [[امام باقر]] {{ع}} [[روایت]] می‌کند: [[بنی عباس]] حتما به [[حکومت]] خواهند رسید و آن‌گاه که [[حاکم]] شوند، [[اختلاف]] پیدا کنند و پراکندگی میان آنان ایجاد شود، [[خراسانی]] و [[سفیانی]] خروج خواهند کرد. یکی از شرق و دیگری از غرب، آن دو به سرعت سوی [[کوفه]] می‌آیند و [[بنی عباس]] را نابود می‌کنند و احدی از آنان را باقی نمی‌گذارند<ref>نعمانی، الغیبة، ص ۲۶۷، باب ۱۴، ح ۱۸. {{متن حدیث|"عن ابی جعفر {{ع}}: لَا بُدَّ انَّ يملك بَنُو الْعَبَّاسِ فاذا ملكوا وَ اخْتَلَفُوا وَ تَشَتُّتَ أَمَرَهُمْ خَرَجَ عليهم الخراساني وَ السفياني هَذَا مِنَ الْمَشْرِقِ وَ هَذَا مِنِ الْمَغْرِبِ يستبقان الي الكوفة كفرسي رِهَانَ هَذَا مِنْ هيهنا وَ هَذَا مِنْ هيهنا حتي يكون هلاكهم علي ايديهما أَمَّا أَنَّهُمَا لَا يبقون مِنْهُمْ أَحَداً أَبَداً"}}»</ref>.

}}

{{پاسخ پرسش  

::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[اسماعیل اسماعیلی]]''' در مقاله  ''«[[بررسی نشانه‌های ظهور (مقاله)|بررسی نشانه‌های ظهور]]»'' در این‌باره گفته است:

::::::«این حادثه نیز، در منابع دینی به عنوان نشانه [[ظهور]] بیان شده و درمورد آن، روایاتی از [[معصومان]] {{ع}} رسیده است. مضمون این [[روایات]] آن است که [[پیش از ظهور]] [[مهدی]] {{ع}} در منطقه [[خراسان]] [[[خراسان]] قدیم: قسمت‌های زیادی از [[ایران]]، افغانستان، ترکمنستان، تاجیکستان و ازبکستان] انقلابی برپا می‌شود و [[مردم]] در حالی که [[پرچم‌های سیاه]] را به اهتزاز درآورده‌اند، به حرکت در می‌آیند"<ref>ینابیع المودة، ۴۳۱؛ بحار الأنوار، ج ۵۲، ۲۱۷؛ کتاب الغیبة، شیخ طوسی، ۴۵۲.</ref>.

}}

{{پاسخ پرسش  

| پاسخ = پژوهشگران ''«[https://www.islamquest.net/fa/archive/question/fa53148# وبگاه [[اسلام]] کوئیست]»'' در این‌باره گفته‌اند:

::::::«در [[روایات]] مربوط به علامت‌های [[ظهور]] و حوادث قبل از آن، به خروج برخی افراد اشاره شده است. در این بین، به چند اسم و [[لقب]] برمی‌خوریم که گفته شده است این افراد، از سمت [[مشرق]] خروج می‌کنند. یکی از این آنها، شخصی به نام [[خراسانی]] است که از او به عنوان «[[سید خراسانی]]» نیز یاد می‌شود.

}}