دلیل نقلی بر اثبات وجود امام مهدی چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخهها
دلیل نقلی بر اثبات وجود امام مهدی چیست؟ (پرسش) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۴ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۷:۴۶
، ۲۴ دسامبر ۲۰۲۱ربات: جایگزینی خودکار متن (-:::::# +#)
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-:::::* +*)) |
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-:::::# +#)) |
||
خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
«وجود [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} همانند ولادت آن [[حضرت]] را از راههای مختلف میتوان به اثبات رسانید که یکی از آنها، راه [[تواتر]] است. این راه را با ذکر مقدماتی به اثبات میرسانیم: | «وجود [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} همانند ولادت آن [[حضرت]] را از راههای مختلف میتوان به اثبات رسانید که یکی از آنها، راه [[تواتر]] است. این راه را با ذکر مقدماتی به اثبات میرسانیم: | ||
*'''مقدّمه اوّل:''' در منطق ارسطویی خبر [[متواتر]] به خبر [[جماعت]] کثیر با کیفیتی [[تفسیر]] شده که محال است بر [[کذب]] و [[دروغ]] توافق کرده باشند. از این تعریف استفاده میشود که خبر [[متواتر]] دو رکن دارد: | *'''مقدّمه اوّل:''' در منطق ارسطویی خبر [[متواتر]] به خبر [[جماعت]] کثیر با کیفیتی [[تفسیر]] شده که محال است بر [[کذب]] و [[دروغ]] توافق کرده باشند. از این تعریف استفاده میشود که خبر [[متواتر]] دو رکن دارد: | ||
#[[اخبار]] [[جماعت]] بسیار. | |||
#[[جماعت]] به حدّی باشد که اجتماعشان بر [[کذب]] محال باشد. | |||
در مورد احادیثی که دلالت بر وجود [[امام مهدی]] {{ع}} دارد، رکن اوّل به [[حس]] و [[وجدان]] ثابت است، زیرا به گوش خود شنیده و به چشم خود [[اخبار]] بسیاری که دلالت بر [[وجود امام مهدی]] {{ع}} دارد دیدهایم. در مورد رکن دوم نیز ادعای بداهت بر آن شده است، و لذا در منطق ارسطویی خبر [[متواتر]]، یکی از قضایای شش گانه بدیهی شمرده شده است. مرحوم [[شهید]] صدر [[معتقد]] است که سبب پدید آمدن [[یقین]] در قضیه [[متواتر]] و تجربی، حساب احتمالات است، نه آنچه منطق ارسطویی میگوید، که قضیه [[متواتر]] از بدیهیات اولیه همانند کل اعظم از جزء است. در مورد یک خبر اولین شخصی که شناخته شده نیست از آن خبر میدهد درصدی از احتمال مطابقت با واقع در آن است و همینطور نفر دوم و سوم و... تا به حدی خبرها میرسد که احتمال مطابقت با واقع به حدی قوی میشود که احتمال [[مخالفت]] با واقع، ضعیف یا معدوم میگردد و لذا [[انسان]] در مفاد آن خبر به [[یقین]] میرسد. | در مورد احادیثی که دلالت بر وجود [[امام مهدی]] {{ع}} دارد، رکن اوّل به [[حس]] و [[وجدان]] ثابت است، زیرا به گوش خود شنیده و به چشم خود [[اخبار]] بسیاری که دلالت بر [[وجود امام مهدی]] {{ع}} دارد دیدهایم. در مورد رکن دوم نیز ادعای بداهت بر آن شده است، و لذا در منطق ارسطویی خبر [[متواتر]]، یکی از قضایای شش گانه بدیهی شمرده شده است. مرحوم [[شهید]] صدر [[معتقد]] است که سبب پدید آمدن [[یقین]] در قضیه [[متواتر]] و تجربی، حساب احتمالات است، نه آنچه منطق ارسطویی میگوید، که قضیه [[متواتر]] از بدیهیات اولیه همانند کل اعظم از جزء است. در مورد یک خبر اولین شخصی که شناخته شده نیست از آن خبر میدهد درصدی از احتمال مطابقت با واقع در آن است و همینطور نفر دوم و سوم و... تا به حدی خبرها میرسد که احتمال مطابقت با واقع به حدی قوی میشود که احتمال [[مخالفت]] با واقع، ضعیف یا معدوم میگردد و لذا [[انسان]] در مفاد آن خبر به [[یقین]] میرسد. | ||
*'''مقدّمه دوم:''' در مورد خبر [[متواتر]] لازم نیست که هر یک از خبردهندگان ثقه و [[عادل]] باشند بلکه همین که [[کذب]] و تعمّد آنها بر [[دروغ]] ثابت نشود کافی است در حصول [[علم]] و [[یقین]] به خبر از راه [[تواتر]]. | *'''مقدّمه دوم:''' در مورد خبر [[متواتر]] لازم نیست که هر یک از خبردهندگان ثقه و [[عادل]] باشند بلکه همین که [[کذب]] و تعمّد آنها بر [[دروغ]] ثابت نشود کافی است در حصول [[علم]] و [[یقین]] به خبر از راه [[تواتر]]. | ||
*'''مقدّمه سوم:''' [[تواتر]] بر سه قسم است: | *'''مقدّمه سوم:''' [[تواتر]] بر سه قسم است: | ||
#[[تواتر]] لفظی: که محور مشترک در تمام خبرها لفظ خاصی است. همانند [[حدیث]]: {{عربی|من فسّر القرآن برأیه فلیتبوّء مقعده من النار}}. | |||
#[[تواتر]] معنوی: که محور مشترک تمام خبرها قضیهای معنوی و محدود است، همانند [[حدیث کساء]]. | |||
#[[تواتر]] اجمالی: که محور مشترک در تمام خبرها و لازمه التزامی قضیه است، همانند خبر از [[شجاعت]] [[امام علی|امیرالمؤمنین]] {{ع}}، که گر چه قضایا مختلف است ولی همگی در یک لازمه مشترک هستند و آن [[شجاعت]] [[امام]] [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} است. در مورد موضوع وجود و ولادت [[امام مهدی]] {{ع}} نیز میتوانیم از این طریق به [[یقین]] برسیم. و لذا جای این نیست که [[روایات]] این موضوع مورد بررسی سندی قرار گیرد، زیرا با مراجعه به ابواب مختلف مناسب با موضوع میتوان [[یقین]] به ولادت و وجود [[امام مهدی]] {{ع}} از راه حساب تراکم احتمالات پیدا کرد، به جهت اینکه همگی در یک خبر اشتراک نظر دارند که همان ولادت و [[وجود امام مهدی]] {{ع}} است»<ref>[[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]، ص ۲۹۹.</ref>. | |||
}} | }} | ||
{{پاسخ پرسش | {{پاسخ پرسش | ||
خط ۷۰: | خط ۷۰: | ||
[[امام علی|امیرالمؤمنین علی]]{{ع}} در [[نهجالبلاغه]]، در چندین [[خطبه]] موضوع [[ظهور]]، [[غیبت]] و [[امامت حضرت مهدی]]{{ع}} را بازگو میکند. | [[امام علی|امیرالمؤمنین علی]]{{ع}} در [[نهجالبلاغه]]، در چندین [[خطبه]] موضوع [[ظهور]]، [[غیبت]] و [[امامت حضرت مهدی]]{{ع}} را بازگو میکند. | ||
#{{متن حدیث|يَعْطِفُ الْهَوَى عَلَى الْهُدَى إِذَا عَطَفُوا الْهُدَى عَلَى الْهَوَى...}}. از خطبههای آن [[حضرت]]{{ع}} است که در آن به پیشامدهای سخت او به [[ظهور قائم]] [[منتظر]]{{ع}} اشاره میفرماید: (چون [[امام]] [[منتظر]] از پس پرده [[غیب]] بیرون آید) [[هوای نفس]] را به [[هدایت]] و [[رستگاری]] برمیگرداند. (گمراهشدگان را به راه راست میبرد). زمانی که [[مردم]] [[هدایت]] رابه [[هوای نفس]] تبدیل کرده باشند. (از [[شریعت]] [[محمدیه]] دست شسته و خواهش [[نفس]] را [[پیروی]] نمایند). [[رأی]] را به [[قرآن]] برمیگرداند. ([[مردم]] را از به کار بستن اندیشههای نادرست [[نهی]] به [[رجوع]] [[قرآن]] وامیدارد تا به [[دستور]] [[کتاب خدا]] [[رفتار]] نموده و مخالف آن را دور اندازند و زمانی که [[مردم]] [[قرآن]] را به [[رأی]] و [[اندیشه]] خود مبدل کرده باشند از [[قرآن]] چشم پوشیده امور را طبق [[اندیشه]] نادرست خود انجام دهند). | |||
#{{متن حدیث|حَتَّى تَقُومَ الْحَرْبُ بِكُمْ...}}. این [[خطبه]] به فتنههای نزدیک [[ظهور امام زمان]]{{ع}} اشاره میفرماید: ([[پیش از ظهور حضرت مهدی]]{{ع}} تباهکاریها خواهد شد) تا این که [[جنگ]] و [[خونریزی]] سخت به (آیندگان از) شما رو آورد بهطوری که چون شیر درنده خشمگین دندانهایش را آشکار گرداند. جنگهایی که واقع میشود آماده نابود کردن همه است و یا شتری ماند دارای پستانهای پر از شیر که آن [[جنگ]] مانند پستان شتر پستانهایش پر از شربت [[مرگ]] است. نوشیدن شیر آن در اول امر به کام کسانی که وارد [[کارزار]] میشوند و [[امید]] [[فتح]] و فیروزی دارند شیرین است و در آخر کار که زد و خورد و کشتن و کشتهشدن و [[مصائب]] آن همه را فراخواهد گرفت تلخ و بدمزه و رنجآور است. [[آگاه]] باشید آنچه خبر میدهم در فردا پس از این واقع خواهد شد و به زودی فردا با چیزی که نمیشناسید و از آن خبر ندارید میآید. حاکمی از غیر طائفه [[پادشاهان]] ([[امام عصر]]{{ع}}) کارگردانان آنها را به [[بدی]] [[اعمال]] و کردارشان بازخواست مینماید و [[زمین]] پارههای جگرش را برای او بیرون خواهد آورد. (تمام کانها از طلا و نقره و غیر آنها هویدا شده و در دسترس آن [[حضرت]] قرار میگیرد»<ref>نویسندگان [[گلستان قرآن (نشریه)|دوهفتهنامه گلستان قرآن]]، [[مهدی موعود و انتظار فرج (مقاله)|مهدی موعود و انتظار فرج]].</ref>. | |||
}} | }} | ||
{{پاسخ پرسش | {{پاسخ پرسش | ||
خط ۸۲: | خط ۸۲: | ||
'''الف. [[قرآن کریم]]''': بدون [[شک]]، از نظر [[جامعه اسلامی]] کلیه مفاهیم و [[اعتقادات]] اصیل [[اسلامی]] ریشه در [[کلام الهی]] دارد و اساس [[عقیده]] به [[ظهور امام زمان]] {{ع}} در [[کتاب خدا]] وجود دارد و این کتاب بزرگ آسمانی فرارسیدن آن روز [[مبارک]] و [[فرخنده]] را به تمام [[پیروان]] [[بشارت]] داده است. [[آیات]] متعددی در [[شأن]] [[امام مهدی]] {{ع}} هست که [[امامان معصوم]] {{عم}}، [[تفسیر]]، [[تأویل]] و تطبیق این [[آیات]] را بر [[امام مهدی|وجود مقدس امام زمان]] {{ع}} و [[حکومت جهانی]] آن [[عدالتگستر]] بیان نمودهاند که در ذیل برای نمونه به پارهای از این [[آیات]] اشاره میشود: | '''الف. [[قرآن کریم]]''': بدون [[شک]]، از نظر [[جامعه اسلامی]] کلیه مفاهیم و [[اعتقادات]] اصیل [[اسلامی]] ریشه در [[کلام الهی]] دارد و اساس [[عقیده]] به [[ظهور امام زمان]] {{ع}} در [[کتاب خدا]] وجود دارد و این کتاب بزرگ آسمانی فرارسیدن آن روز [[مبارک]] و [[فرخنده]] را به تمام [[پیروان]] [[بشارت]] داده است. [[آیات]] متعددی در [[شأن]] [[امام مهدی]] {{ع}} هست که [[امامان معصوم]] {{عم}}، [[تفسیر]]، [[تأویل]] و تطبیق این [[آیات]] را بر [[امام مهدی|وجود مقدس امام زمان]] {{ع}} و [[حکومت جهانی]] آن [[عدالتگستر]] بیان نمودهاند که در ذیل برای نمونه به پارهای از این [[آیات]] اشاره میشود: | ||
#{{متن قرآن|وَ لَقَدْ كَتَبْنا فِي الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُها عِبادِيَ الصَّالِحُونَ}}؛<ref> سوره انبیا؛ آیه: ۱۰۵.</ref> ما در [[زبور]] [[داوود]] پس از [[تورات]] نوشتهایم که سرانجام [[بندگان]] [[شایسته]] ما [[وارث زمین]] میشوند. [[امام باقر]] {{ع}} در مورد {{متن قرآن|عِبادِيَ الصَّالِحُونَ}}؛ فرمودهاند: [[قائم]] و [[اصحاب]] وی میباشند<ref> [[منتخب الاثر (کتاب)|منتخب الاثر]]، ص ۱۵۹.</ref>. | |||
#{{متن قرآن|وَعَدَ اللَّهُ الَّذينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْضِ كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذينَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَ لَيُمَكِّنَنَّ لَهُمْ دينَهُمُ الَّذِي ارْتَضى لَهُمْ وَ لَيُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْناً يَعْبُدُونَني لا يُشْرِكُونَ بي شَيْئاً وَ مَنْ كَفَرَ بَعْدَ ذلِكَ فَأُولئِكَ هُمُ الْفاسِقُونَ}}؛<ref> سوره نور؛ آیه: ۵۵.</ref> [[خداوند]] کسانی از شما را که [[ایمان]] آوردند و اعمال [[شایسته]] انجام دادند [[وعده]] فرمود که آنان را قطعاً در [[زمین]] [[خلیفه]] خواهد کرد؛ همانطور که کسانی را که پیش از آنان بودند به [[خلافت]] گمارد و قطعاً دینشان را برای آنها مستقر خواهد نمود؛ [[دینی]] که برای آنها پذیرفت و قطعاً آنان را پس از خوفشان به حالت [[امنیت]] دگرگون میکند تا مرا [[عبادت]] کنند و چیزی را شریک من ننمایند و هرکه بعد از آن [[کفر]] ورزد، پس قطعاً آنان فاسقاند. [[امام صادق]] {{ع}} فرموده است که این [[آیه]] درباره [[حضرت قائم]] و [[اصحاب]] وی به شمار میرود<ref>[[منتخب الاثر (کتاب)|منتخب الاثر]]، ص ۱۶۱.</ref>. | |||
#{{متن قرآن|وَ نُريدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْضِ وَ نَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَ نَجْعَلَهُمُ الْوارِثينَ}}؛<ref> سوره قصص؛ آیه: ۵.</ref> ما میخواهیم تا به [[مستضعفان زمین]] [[نیکی]] کنیم یعنی آنان را [[پیشوایان]] و میراثبران [[زمین]] سازیم. [[امام باقر]] {{ع}} و [[امام هادی]] {{ع}} فرمودهاند: این [[آیه]] مخصوص [[امام زمان]] {{ع}} است که در [[آخرالزمان]] [[ظهور]] میکند... و [[زمین]] را پر از [[عدل و داد]] میکند؛ همچنان که پر از [[ظلم و ستم]] شده است<ref>[[المحجة فیما نزل فی القائم الحجة (کتاب)|المحجة]]، ص ۱۶۸.</ref>. | |||
'''ب. [[روایات]]''': [[وجود امام مهدی]] {{ع}} از طریق [[روایات]] نیز به اثبات رسیده است که ذکر همه آنها، ممکن و لازم نیست. لذا به چند [[روایت]] اشاره میکنیم: | '''ب. [[روایات]]''': [[وجود امام مهدی]] {{ع}} از طریق [[روایات]] نیز به اثبات رسیده است که ذکر همه آنها، ممکن و لازم نیست. لذا به چند [[روایت]] اشاره میکنیم: | ||
*احادیثی که [[شیعه]] و [[سنی]] به آن معتقدند: | *احادیثی که [[شیعه]] و [[سنی]] به آن معتقدند: | ||
#'''[[حدیث ثقلین]]''': [[پیامبر اکرم]] {{صل}} فرمودهاند: "همانا من دو شیء گرانبها را در میان شما میگذارم؛ [[کتاب خدا]]، ریسمان کشیده شده از [[آسمان]] تا [[زمین]] و اهل بیتم و همانا این دو از یکدیگر جدا نمیشوند تا در کنار [[حوض کوثر]] بر من وارد شوند"<ref>[[سنن ترمذی (کتاب)|سنن ترمذی]] ، ج ۵، ص ۳۲۹؛ [[کافی (کتاب)|کافی]]، ج ۱، ص ۲۹۴.</ref>. طبق این [[حدیث]] همیشه همتای [[کتاب الهی]] "[[اهل بیت]]"، در روی [[زمین]] وجود دارد که همان [[امام زمان هر عصر]] است. | |||
#'''[[حدیث]] [[وجوب اعتقاد به امام]]''': براساس [[روایات شیعه]] و [[سنی]]، [[پیامبر اکرم]] {{صل}} فرمود: "هرکس بمیرد درحالیکه [[معتقد]] به [[امام زمان]] نباشد به [[مرگ جاهلیت]] از [[دنیا]] رفته است"<ref>[[کافی (کتاب)|کافی]]، ج ۱، ص ۳۷۱؛ [[مسند احمد (کتاب)|مسند احمد]]، ج ۴، ص ۹۶.</ref>. با کمترین تأمل در این [[روایت]] و نظایر آن به [[مصداق واقعی امام]] پی خواهیم برد که از آن در [[روایت]] به "[[امام]]" تعبیر شده است و اگر کسی بدون [[اعتقاد]] به او بمیرد، به [[مرگ جاهلیت]] از [[دنیا]] رفته است. | |||
*احادیثی که [[شیعه]] به آن [[معتقد]] است: | *احادیثی که [[شیعه]] به آن [[معتقد]] است: | ||
# '''[[احادیث]] [[لزوم]] [[وجود امام]] در روی [[زمین]]''': [[امام باقر]] {{ع}} فرمودند: "اگر [[زمین]] بدون [[امام]] بماند اهل خود را به کام خویش میکشد" <ref>[[کافی (کتاب)|کافی]]، ج ۱، ص ۱۷۹، ح ۱۰.</ref>. از این [[حدیث]] معلوم میشود که همیشه امامی در روی [[زمین]] وجود دارد. | |||
#'''احادیثی که [[معرفت]] و [[پیروی از امام]] {{ع}} را لازم میدانند'''»<ref>[[مهدویت پرسشها و پاسخها (کتاب)|مهدویت پرسشها و پاسخها]]، ص ۳۴-۳۶.</ref>. | |||
}} | }} | ||