وظیفه مسلمانان نسبت به امام مهدی چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخهها
وظیفه مسلمانان نسبت به امام مهدی چیست؟ (پرسش) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۴ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۷:۵۸
، ۲۴ دسامبر ۲۰۲۱ربات: جایگزینی خودکار متن (-:::::# +#)
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-::::::# +#)) |
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-:::::# +#)) |
||
خط ۹۲: | خط ۹۲: | ||
پس از این مرور سریع به بحث در باره مسأله مهم [[انتظار فرج]] میپردازیم که عمل به آن به عنوان بزرگترین [[تکلیف]] [[عصر غیبت]] دربر دارنده بیشتر [[وظایف]] و تکالیفی است که در بالا به آنها اشاره کردیم»<ref>[[سید منذر حکیم|حکیم، سید منذر]]، [[پیشوایان هدایت ج۱۴ (کتاب)|پیشوایان هدایت]]، ص ۲۴۷-۲۴۹.</ref>. | پس از این مرور سریع به بحث در باره مسأله مهم [[انتظار فرج]] میپردازیم که عمل به آن به عنوان بزرگترین [[تکلیف]] [[عصر غیبت]] دربر دارنده بیشتر [[وظایف]] و تکالیفی است که در بالا به آنها اشاره کردیم»<ref>[[سید منذر حکیم|حکیم، سید منذر]]، [[پیشوایان هدایت ج۱۴ (کتاب)|پیشوایان هدایت]]، ص ۲۴۷-۲۴۹.</ref>. | ||
*«میتوان شرایط [[انتظار]] را در نکات ذیل خلاصه کرد که ضمناً روشن کننده راهکار عملی است که [[مؤمن]] با [[تبعیت]] از آن به یک [[منتظر واقعی]] بدل گردد: | *«میتوان شرایط [[انتظار]] را در نکات ذیل خلاصه کرد که ضمناً روشن کننده راهکار عملی است که [[مؤمن]] با [[تبعیت]] از آن به یک [[منتظر واقعی]] بدل گردد: | ||
#[[رسوخ]] [[معرفت]] و [[شناخت]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} و [[ایمان]] به [[امامت]] آن [[حضرت]] و انجام مسئولیتهای [[منصب امامت]] از پس پرده [[غیبت]] و [[شناخت]] نقش [[تاریخی]] آن [[حضرت]] و ابعاد و ضرورتهای آن همچنین [[شناخت]] نقش [[مؤمنان]] در برابر آن [[حضرت]] و مستحکم کردن رابطه با ایشان. و [[ایمان]] به اینکه [[ظهور]] آن [[حضرت]] در هر زمانی ممکن است اتفاق بیافتد؛ این [[ایمان]] باعث میشود که [[مؤمن]] در همه وقت آماده [[ظهور]] ایشان، و مشارکت در قیامش را داشته باشد. برای دستیابی به این درجه از [[آمادگی]] که از [[انتظار]] صادقانه سرچشمه میگیرد [[مؤمن]] باید آراسته به صفات دیگری باشد که [[امام سجاد]] در آن [[حدیث شریف]] به آنها اشاره فرمودهاند. و اینها شرایط دیگر تحقق مفهوم [[انتظار]] را در عرصه عمل تشکیل میدهند که در بیان شرایط بعدی به آنها خواهیم پرداخت. | |||
#[[اخلاص]] در انجام مقتضیات مختلف [[انتظار]] و پیرایش آنها از همه غرضها و شائبههای مادی و نفسانی؛ یعنی [[مؤمن]] همه این امور را تنها برای رضای [[خداوند متعال]] و با [[نیت]] [[تعبد]] و کوشش در راه کسب [[رضایت]] آن [[ذات مقدس]] به انجام برساند. بدین گونه است که [[انتظار]] به صورت [[برترین]] [[عبادت]] در خواهد آمد. [[حضرت]] [[آیت الله]] [[سید]] [[محمد تقی اصفهانی]] در این خصوص تصریح میکنند که: تحقق این [[نیت]] [[خالص]]، در عمل به [[وظیفه]] [[واجب]] [[انتظار]] لازم و ضروری است. در هر حال ایجاد این حالت و پیدا شدن این شرط بستگی مستقیم با [[آمادگی]] روحی برای [[یاری]] [[امام زمان]] {{ع}} در [[هنگام ظهور]] دارد؛ چرا که فقدان این شرط، [[شایستگی]] لازم را برای [[تحمل]] [[سختیها]] در راه [[یاری امام]] {{ع}} - آنهم در [[مأموریت]] جهادی اصلاحی بزرگ آن [[حضرت]] - از [[منتظر]] سلب مینماید. | |||
#خود سازی و آماده کردن کامل [[نفس]] برای [[یاری امام]] {{ع}}، از راه [[تمسک]] [[راستین]] به [[قرآن و عترت]] و متخلق شدن به [[اخلاق]] [[ثقلین]] تا بدین وسیله از [[یاران]] [[حقیقی]] [[امام]] قرار گرفته، مصداق این فقره از [[حدیث شریف]] [[امام سجاد]] {{ع}} شود که فرماید: "آنان از [[شیعیان راستین]] ما هستند". و از نظر شخصیتی شرایط [[الهی]] و جهادی لازم برای [[یاری]] [[امام زمان]] {{ع}} را در راه تحقق [[اهداف الهی]] آن [[حضرت]] دارا باشد و این همان [[زمینه سازی]] برای [[ظهور]] از نقطه نظر فردیاست. | |||
#فعالیت در جهت [[زمینه سازی]] برای [[ظهور]] [[حضرت مهدی]] از نقطه نظر [[اجتماعی]] از راه [[دعوت]] [[مردم]] به سوی [[دین خدا]] و [[تربیت]] [[یاران]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} و [[امیدوار]] کردن [[مردم]] به [[نهضت]] بزرگ آن [[حضرت]]. در [[حدیث شریف]] [[امام سجاد]] {{ع}} نیز در توصیف [[منتظران]] میبینیم: {{متن حدیث|«... وَ الدَّعاهُ اِلی دینِ اللهِ عَزَّوَجَلَّ سِراً وَ جَهراً»}} ... آنانند که آشکارا و پنهانی [[مردمان]] را به [[دین خدا]] فرا میخوانند. این فقره از [[حدیث]] به صورتی کاملًا گویا بر این مطلب تأکید دارد که [[منتظران]] باید در [[زمان غیبت]] علیرغم همه مشکلات، همواره بر حرکت مقدماتی خود برای [[ظهور حضرت مهدی]] [[پایداری]] کنند. حال اگر اوضاع مساعد بود به صورت آشکارا و در غیر این صورت، پنهانی به این کار مبادرت ورزند و بهانه [[سختی]] شرایط، هرگز مجوزی برای شانه خالی کردن از انجام این [[وظیفه]] [[واجب]] نخواهد بود. در پرتو آنچه تا کنون ذکر کردیم روشن میشود که [[انتظار حقیقی]] علیرغم [[سختی]] شرایط و [[ضرورت]] [[فداکاری]] در راه آن، در بر دارنده حرکتی سازنده و مستمر و [[آمادگی]] فردی و [[اجتماعی]] برای [[ظهور منجی]] [[منتظَر]] است. [[حضرت]] [[امام خمینی]] [[قدس سره]] در فراز پایانی پیامی که در آخرین [[نیمه شعبان]] پیش از رحلتشان به مناسبت میلاد [[حضرت مهدی]] {{ع}} صادر نمودند، آوردهاند: "... [[سلام]] بر او، [[سلام]] بر [[منتظران واقعی]] او، [[سلام]] بر [[غیبت]] و [[ظهور]] او و [[سلام]] بر آنان که ظهورش را با [[حقیقت]] [[درک]] میکنند و از جام [[هدایت]] و [[معرفت]] او لبریز میشوند. [[سلام]] بر [[ملت]] بزرگ [[ایران]] که با [[فداکاری]] و [[ایثار]] و [[شهادت]] راه ظهورش را هموار میکنند ..".<ref>صحیفه نور ۲۱، ۱۰۷.</ref>»<ref>[[سید منذر حکیم|حکیم، سید منذر]]، [[پیشوایان هدایت ج۱۴ (کتاب)|پیشوایان هدایت]]، ص ۲۶۰-۲۵۹.</ref>. | |||
}} | }} | ||
{{پاسخ پرسش | {{پاسخ پرسش | ||
خط ۱۱۹: | خط ۱۱۹: | ||
البته معلوم است که این [[تکالیف]] و [[وظایف]] دستوراتی هستند که از طرف [[معصومین]] {{عم}} به ما رسیده است که در این جا ما به همه آن هشتاد [[وظیفه]] اشاره میکنیم و تفصیل هریک از آن را میتوانید به کتاب مکیال مراجعه کنید. | البته معلوم است که این [[تکالیف]] و [[وظایف]] دستوراتی هستند که از طرف [[معصومین]] {{عم}} به ما رسیده است که در این جا ما به همه آن هشتاد [[وظیفه]] اشاره میکنیم و تفصیل هریک از آن را میتوانید به کتاب مکیال مراجعه کنید. | ||
#تحصیل [[شناخت]] [[حضرت]] و صفات و [[آداب]] و ویژگیهای آن جناب؛ | |||
#همیشه به یاد آن [[حضرت]] باشیم؛ | |||
#پیوسته [[عشق]] و [[محبت]] به آن [[حضرت]] داشته باشیم؛ | |||
#عملی انجام دهیم که [[عشق]] و [[محبت]] [[مردم]] نسبت به [[حضرت]] افزایش پیدا کند؛ | |||
#همواره [[منتظر فرج]] و [[ظهور]] آن [[حضرت]] باشیم؛ | |||
#اظهار [[اشتیاق]] به وصال آن [[حضرت]] داشته باشیم؛ | |||
#ذکر [[مناقب]] و [[فضایل]] آن [[حضرت]] را داشته باشیم؛ | |||
#از [[فراق]] آن [[حضرت]] [[غمگین]] باشیم؛ | |||
#در مجالس و محافلی که ذکر [[فضایل]] و نام آن [[حضرت]] است شرکت کنیم؛ | |||
#تشکیل مجالسی در ذکر [[مناقب]] و [[فضایل]] [[حضرت]] داشته باشیم؛ | |||
#سرودن [[شعر]] در [[مناقب]] و [[فضایل]] آن جناب؛ | |||
#[[خواندن]] اشعار در [[فضایل]] آن [[حضرت]]؛ | |||
#هنگام شنیدن نام یا [[القاب]] [[حضرت]] با تمام قامت بایستیم و [[قیام]] داشته باشیم؛ | |||
#همواره از [[فراق]] او گریان باشیم؛ | |||
#[[مردم]] را از [[فراق]] او به [[گریه]] درآوریم؛ | |||
#حالت [[گریه]] به خود گرفتن از [[فراق]] آن [[حضرت]]؛ | |||
#از [[خداوند متعال]] [[معرفت]] [[حضرت]] را بخواهیم؛ | |||
#سعی کنیم حالت [[معرفت]] [[امام مهدی|امام]] در ما دوام داشته باشد؛ | |||
#در [[خواندن]] [[دعای غریق]] مداومت داشته باشیم؛ | |||
#قرائت دعاهایی که وارد شده است بر آنها مداومت داشته باشیم؛ | |||
#شناختن [[علایم ظهور]] آن [[حضرت]]؛ | |||
#همواره [[تسلیم]] باشیم و از عجله کنندگان نباشیم؛ | |||
#[[صدقه]] دادن به [[نیابت]] از آن [[حضرت]]؛ | |||
#[[صدقه]] دادن به قصد [[سلامتی]] آن [[حضرت]]؛ | |||
#به [[نیابت]] [[حضرت]] عمل [[حج]] انجام دهیم؛ | |||
#نایبی بگیریم که از طرف [[حضرت]] [[حج]] انجام دهد؛ | |||
#از طرف [[حضرت]] و به [[نیابت]] او [[کعبه]] را [[طواف]] کنیم؛ | |||
#نایبی بگیریم که از طرف [[حضرت]] [[طواف]] کند؛ | |||
#[[زیارت]] مشاهد [[پیامبر خاتم|رسول خدا]] و [[ائمه]] [[معصومین]] به [[نیابت]] از [[حضرت]]؛ | |||
#فرستادن [[نایب]] به [[مشاهد مشرفه]] که از جانب [[حضرت]] [[زیارت]] کند؛ | |||
#سعی و تلاش در [[خدمت]] کردن به آن [[حضرت]]؛ | |||
#سعی و تلاش به اینکه همواره [[یاور]] آن [[حضرت]] باشیم؛ | |||
#تصمیم قلبی بر [[یاری]] کردن [[حضرت]] در [[زمان ظهور]] و حضور؛ | |||
#[[تجدید بیعت]] با آن [[حضرت]] بعد از فرایض همه [[روزه]] و هر [[جمعه]]؛ | |||
#صله آن [[حضرت]] به وسیله [[مال]]؛ | |||
#صله [[یاران]] [[حضرت]] به وسیله [[مال]]؛ | |||
#خوشحال کردن [[مؤمنین]] و [[دوستان]] [[حضرت]]؛ | |||
#[[خیرخواهی]] برای آن [[حضرت]]؛ | |||
#[[زیارت]] کردن آن [[حضرت]] به وسیله [[ادعیه]] و اماکن مربوط به آن [[حضرت]]؛ | |||
#[[دیدار]] [[دوستان]] [[حضرت]] و [[سلام]] کردن بر آنها؛ | |||
#[[صلوات]] فرستادن بر آن [[حضرت]]؛ | |||
#هدیه کردن [[ثواب]] [[نماز]] بر آن [[حضرت]]؛ | |||
#هدیه [[نماز]] مخصوص به [[امام مهدی|امام زمان]] {{ع}}؛ | |||
#[[نماز]] هدیه به آن [[حضرت]] به گونه مخصوص در وقت معین؛ | |||
#اهدای قرائت [[قرآن]] به آن [[حضرت]]؛ | |||
#[[توسل]] و طلب [[شفاعت]] از [[خداوند]] به وسیله آن [[حضرت]]؛ | |||
#دادخواهی و توجه نمودن و عرض [[حاجت]] بر آن [[حضرت]]؛ | |||
#[[دعوت]] کردن [[مردم]] را به سوی آن [[حضرت]]؛ | |||
#رعایت [[حقوق]] آن [[حضرت]] و مواظبت بر ادای آنها؛ | |||
#[[خشوع]] [[دل]] هنگام یاد آن [[حضرت]]؛ | |||
#[[آشکار]] ساختن [[علم]] برای [[علما]]؛ | |||
#[[تقیه]] کردن از اشرار و مخفی نگه داشتن [[راز]] از اغیار؛ | |||
#[[صبور]] بودن در مقابل مشکلات؛ | |||
#درخواست [[صبر]] از درگاه [[خداوند]]؛ | |||
#پرهیز از مجالسی که نام [[حضرت]] مورد تمسخر باشد؛ | |||
#[[تظاهر]] با [[ستمگران]] و [[اهل باطل]]؛ | |||
#پرهیز از شهرت؛ | |||
#[[تهذیب نفس]] در تمام مراحل [[عمر]]؛ | |||
#[[اتحاد]] و اتفاق بر [[یاری]] [[حضرت]]؛ | |||
#متفق شدن بر [[توبه]] واقعی و بازگرداندن [[حقوق]] به صاحبان آنها؛ | |||
#پیوسته به یاد [[حضرت]] بودن و به آدابش عمل نمودن؛ | |||
#تذکر و [[راهنمایی]] [[مردم]]؛ | |||
#[[دعا]] برای جلوگیری از نسیان آن [[حضرت]]؛ | |||
#تمام اعضا و جوارح [[خشوع]] در مقابل [[حضرت]] داشته باشد؛ | |||
#خواسته [[حضرت]] را بر خواسته خود مقدّم داشتن؛ | |||
#[[احترام]] کردن به [[نزدیکان]] و منصوبین به آن [[حضرت]]؛ | |||
#بزرگداشت اماکنی که به قدوم آن [[حضرت]] زینت یافتهاند؛ | |||
#برای [[ظهور]] [[حضرت]] وقت تعیین نکردن؛ | |||
#کسانی که وقت تعیین میکنند، در پی [[تکذیب]] آنها باشیم؛ | |||
#کسانی که ادّعای [[نیابت خاص]] در زمان [[غیبت]] دارند تکذیبشان کنیم؛ | |||
#درخواست [[دیدار]] [[حضرت]] با عافیت و [[ایمان]]؛ | |||
#[[اقتدا]] کردن و تأسّی جستن به [[اخلاق]] و [[اعمال]] آن [[حضرت]]؛ | |||
#[[حفظ زبان]] از غیر یاد [[خداوند]] و مانند آن؛ | |||
#[[نماز]] [[امام مهدی|امام زمان]] {{ع}} را بجا آوردن؛ | |||
#[[گریستن]] در عزای [[امام حسین]] {{ع}}؛ | |||
#[[زیارت]] [[قبر]] [[امام حسین]] {{ع}}؛ | |||
#[[بنی امیه]] را همواره [[لعنت]] کردن؛ | |||
#اهتمام در پی [[ادای حقوق]] [[دینی]] [[مؤمنین]]؛ | |||
#در حال آمادهباش بودن و در پی [[ظهور]] [[حضرت]] بودن؛ | |||
#سفارش [[مردم]] یکدیگر را به [[صبر]]<ref>مکیال المکارم، ج ۲، بخش هشتم، ص ۱۸۱.</ref>»<ref>[[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص۳۳۴-۳۳۸.</ref>. | |||
}} | }} | ||
{{پاسخ پرسش | {{پاسخ پرسش | ||
خط ۲۴۷: | خط ۲۴۷: | ||
«مهمترین [[وظیفه]] [[مسلمانان]] در زمان [[غیبت]] [[امام زمان]] این است که: | «مهمترین [[وظیفه]] [[مسلمانان]] در زمان [[غیبت]] [[امام زمان]] این است که: | ||
#در [[اصلاح]] [[نفوس]] خودشان کوشش و جدیت کنند، به [[اخلاق]] نیک آراسته شوند، به [[وظایف]] فردی خودشان عمل نمایند و [[احکام]] و [[دستورات]] [[قرآن]] را به کار ببندند. | |||
#[[احکام]] و برنامههای [[اجتماعی]] [[اسلام]] را استخراج کنند و در بین خودشان به طور کامل [[اجرا]] سازند. به واسطه اجرای برنامههای [[اقتصادی]] [[اسلام]]، مشکلات [[اقتصادی]] خود را حل کنند و با [[فقر]] و [[بیکاری]] و تمرکز ثروتهای غیر [[مشروع]] [[مبارزه]] نمایند و با به کار بستن [[قوانین]] نورانی [[اسلام]]، جلوی [[ظلم]] و [[بیدادگری]] را حتیالمقدور بگیرند. به طور خلاصه، [[احکام]] و برنامههای [[سیاسی]]، [[اجتماعی]]، [[اقتصادی]]، حقوقی و عبادی [[اسلام]] را به طور کامل در بین خودشان [[اجرا]] نمایند و نتایج درخشان آن را عملاً در پیش جهانیان مجسم سازند. در تحصیل [[دانش]] و صنایع جدیت نماید و [[غفلت]] و سستی و عقبافتادگی سابقشان را جبران کنند. نه تنها خودشان را به کاروان [[تمدن]] بشری برسانند، بلکه از هر جهت بر جهانیان تقدم جویند.عملاً به جهانیان بفهمانند که [[احکام]] و [[قوانین]] نورانی [[اسلام]] میتواند مشکلاتشان را حل کند و [[سعادت]] دو جهانی آنان را تضمین نماید. بابهکار بستن [[قوانین]] و برنامههای نورانی [[اسلام]] یک [[دولت نیرومند]] و مقتدر سلامی به وجود آورند و به عنوان [[ملت]] متمدن و نیرومند و مستقل اسلامی در صحنه [[گیتی]] ظاهر شوند. نیروی شرق و غرب را مهار کنند و [[مقام]] [[رهبری]] جهانیان را اشغال نمایند. در تقویت نیروی رفاهی و تحکیم قوای نظامی و تهیه سلاحهای جنگی تا سر حد [[قدرت]] بکوشند. | |||
#طرحها و برنامههای [[سیاسی]]، [[اقتصادی]] و [[اجتماعی]] [[اسلام]] را استخراج کنند و به سمع جهانیان برسانند و [[ارزش]] و مزایای برنامههای خدایی را برای [[بشر]] اثبات کنند. افکار جهانیان را برای پذیرفتن [[قوانین]] خدایی آماده سازند و اسباب و مقدمات [[حکومت]] جهانی [[اسلام]] و [[مبارزه با ظلم]] و [[بیدادگری]] را مهیا نمایند. اما افرادی که حل مشکلاتشان را از [[قوانین]] موضوعه بشری [[انتظار]] دارند و [[قوانین]] [[اجتماعی]] و [[سیاسی]] [[اسلام]] را به طور کلی نادیده گرفتهاند، [[احکام اسلام]] را در مساجد و معابد محصور کرده و در بازار و اجتماعشان اثری از [[اسلام]] دیده نمیشود. انواع [[فساد]] و [[بیدادگری]] را مشاهده میکنند و به جز گفتن "[[خدا]] [[فرج]] [[امام زمان]] را نزدیک کند" عکسالعملی نشان نمیدهند. در [[علوم]] و صنایع، کاسه لیس دیگرانند. [[اختلافات]] داخلی و پراکندگی در بینشان حکفرماست، با اجانب میسازد، ولی با خودشان نمیسازند. | |||
::::::درباره چنین ملتی نمیتوان گفت که [[منتظر فرج]] [[آل محمد]] و [[نهضت]] [[مهدی]] [[موعود]] هستند. چنین افرادی برای تأسیس [[حکومت]] جهانی [[اسلام]] [[آمادگی]] ندارند، گرچه روزی صد مرتبه بگویند: الهم عجل فرجه الشریف. من این مطلب را از [[روایات]] [[انتظار فرج]] به خوبی میفهمم. به علاوه در [[روایات]] دیگر هم کم و بیش بدین موضوع اشاره شده است. از باب نمونه: [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: خودتان را برای [[ظهور]] و [[نهضت]] [[قائم]] ما آماده سازید ولو به [[ذخیره]] کردن یک تیر باشد<ref> بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۶۶.</ref>»<ref>[[حبیبالله طاهری|طاهری، حبیبالله]]، [[سیمای آفتاب (کتاب)|سیمای آفتاب]]، ص ۲۲۱ - ۲۲۲.</ref>. | ::::::درباره چنین ملتی نمیتوان گفت که [[منتظر فرج]] [[آل محمد]] و [[نهضت]] [[مهدی]] [[موعود]] هستند. چنین افرادی برای تأسیس [[حکومت]] جهانی [[اسلام]] [[آمادگی]] ندارند، گرچه روزی صد مرتبه بگویند: الهم عجل فرجه الشریف. من این مطلب را از [[روایات]] [[انتظار فرج]] به خوبی میفهمم. به علاوه در [[روایات]] دیگر هم کم و بیش بدین موضوع اشاره شده است. از باب نمونه: [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: خودتان را برای [[ظهور]] و [[نهضت]] [[قائم]] ما آماده سازید ولو به [[ذخیره]] کردن یک تیر باشد<ref> بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۶۶.</ref>»<ref>[[حبیبالله طاهری|طاهری، حبیبالله]]، [[سیمای آفتاب (کتاب)|سیمای آفتاب]]، ص ۲۲۱ - ۲۲۲.</ref>. | ||
}} | }} | ||
خط ۳۰۰: | خط ۳۰۰: | ||
'''[[وظایف]] فردی و اخلاقی:''' | '''[[وظایف]] فردی و اخلاقی:''' | ||
#'''سنخیت با امام''': [[منتظران واقعی]]، وضعیت [[فکری]]، روحی و عملی خود را به گونهای سامان میبخشند که سنخیت کاملی با [[امام مهدی|امام زمان]] {{ع}} داشته باشد. به طور کلی هرانسانی دارای سه مرتبه وجودی (افکار، صفات و [[اعمال]]) است و هیچ انسانی از این قاعده مستثنا نیست. اگر کسی بخواهد به [[انسان]] دیگری نزدیک شود، چارهای ندارد جز اینکه بکوشد نوع [[اعتقاد]]، باورها، صفات و [[رفتار]] خود را به ایشان نزدیک سازد تا از این طریق [[شیعه]] و پیرو واقعی او باشند. [[امام باقر]] {{ع}} در [[تفسیر]] آیه {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اصْبِرُواْ وَصَابِرُواْ وَرَابِطُواْ}}<ref>آل عمران( ۳)، آیه ۲۰۰</ref> فرمود: اصبروا، یعنی [[صبر]] کنید بر ادای [[واجبات]] و صابروا، یعنی [[شکیبا]] باشید بر اذیت [[دشمنان]] و رابطوا، یعنی رابطه ناگسستنی با [[امام]] خود، [[امام مهدی|مهدی منتظر]] {{ع}} داشته باشید<ref>منتخب الاثر، ص ۵۱۵، ج ۸؛ الغیبة النعمانی، ص ۱۹۹؛ تفسیر برهان، ج ۱، ص ۲۳۴.</ref>. | |||
#'''[[پرهیزکاری]] و [[تزکیه]] نفس''': یکی از [[وظایف]] و بایستههای مهم [[منتظران]]، آراستن درون با [[فضایل]] انسانی و چنگ زدن به مکارم [[اخلاقی]] است؛ یعنی، همانطور که [[قرآن]] میفرماید: اگر میخواهید [[محبوب]] [[خدا]] باشید، [[تقواپیشگی]] کنید؛ این [[قانون]] در مورد [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} نیز هست. از [[امام صادق]] {{ع}} [[نقل]] شده است: برای [[صاحب الامر]]، غیبتی طولانی است؛ در این دوران هرکس باید [[تقوا]] پیشه سازد و به [[دین]] خود چنگ زند<ref>الغیبة النعمانی، ص ۲۵۰، باب ۱۴، ح ۵</ref>. | |||
#'''یاد [[یار]]''': [[منتظر حقیقی]]، کسی است که از یاد و نام [[محبوب]] خود غافل نمیشود و پیوسته در [[فکر]] و [[اندیشه]] او است. شخص [[مؤمن]]، در هیچ حالی از حالات و هیچ وقتی از اوقات و هیچ مکانی از مکانها، از یاد امامش و [[انتظار]] قدوم [[مبارک]] او، خالی و فارغ نیست. [[روایت]] شده است: وقتی [[امام کاظم|امام موسی بن جعفر]] {{ع}} از [[امام غایب]] و [[نعمت]] [[باطنی]] [[خدا]] یاد کرد، فردی پرسید: آیا از [[امامان]] کسی [[غایب]] میشود؟ فرمود: بلی، شخص او از دیدگاههای [[مردم]] [[غایب]] میشود؛ ولی یاد او از دلهای [[مؤمنان]] [[نهان]] نمیشود و او دوازدهمین نفر از ما است<ref>{{متن حدیث|نَعَمْ یغیب عَنْ أَبْصَارِ النَّاسِ شَخْصُهُ وَ لَا یغیب عَنْ قُلُوبِ المؤمنین ذکره وَ هُوَ الثانی عَشَرَ مِنَّا}}؛ علامه مجلسی، بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۱۵۰.</ref> بزرگداشت یاد و نام [[امام مهدی]]{{ع}} مصادیق و شکلهای مختلفی دارد که به بعضی از آنها اشاره میشود: | |||
##برپا خاستن به هنگام شنیدن نام ایشان؛ [[نقل]] شده است: روزی در مجلس [[امام صادق|حضرت صادق]] {{ع}}، نام [[مبارک]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} برده شد؛ [[امام ششم]] به منظور [[تعظیم]] و [[احترام]] نام آن [[حضرت]] از جای خود برخاست و [[قیام]] فرمود<ref>نجم الثاقب، ص ۵۲۳</ref>. [[امام رضا]] {{ع}} نیز با شنیدن نام آن [[حضرت]] برخاست و دست خود را به نشانه [[تواضع]] بر سر گذاشت<ref>بحار الانوار، ج ۴۹، ص ۱۳۷</ref>. | |||
##نکوداشت روزهای منسوب به آن [[حضرت]]؛ مانند [[نیمه شعبان]] و [[اعیاد]] چهارگانه [[اسلامی]]: فطر، [[قربان]]، [[غدیر]] و [[جمعه]]. | |||
##آغاز کردن هر روز با [[سلام]] به پیشگاه [[امام]] {{ع}}؛ [[منتظران]] [[امام مهدی]]{{ع}} در آغاز هرروز و در [[تعقیب نماز]] صبح، [[سلام]] به مولای خود را فراموش نمیکنند و متناسب با [[فرصت]] وقت، یکی از زیارتها و [[دعاها]] را میخوانند و ...<ref>ر. ک: نشریه موعود، مقاله شیعه، انتظار و وظایف منتظران، مهر و آبان ۸۰</ref>. | |||
#'''اظهار [[محبّت]] و مودّت''': یکی از اوصاف [[منتظران]] [[شیعیان]] [[خالص]] [[امام مهدی|امام زمان]] {{ع}}، [[مهرورزی]] و [[محبّت]] سرشار به آن [[حضرت]] است. البته این [[محبت]] و [[مهرورزی]] دوطرفه است؛ زیرا [[امام]] [[معصوم]] نیز [[شیعیان]] و [[یاران]] خود را [[دوست]] دارد و شفیق و [[دلسوز]] آنها است: [[امام]] همدم و رفیق، [[پدر]] [[مهربان]] و [[برادر]] [[دلسوز]] است<ref>{{متن حدیث|الامام الانیس الرفیق وَ الْوَالِدُ الشفیق وَ الاخ الشفیق ...}}، کافی، ج ۱، ص ۱۹۱، ح ۱</ref> [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]] {{صل}} درباره [[لزوم]] [[دوستی]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} میفرماید: هرکس [[دوست]] دارد [[خدا]] را [[ملاقات]] کند؛ در حالیکه ایمانش کامل و اسلامش [[نیکو]] باشد، پس باید [[دوستدار]] [[حضرت]] [[حجّت]]، [[صاحب الزمان]] [[منتظر]] باشد<ref>{{متن حدیث|مَنْ أَحَبَّ انَّ یلقی اللَّهِ وَ قَدْ کمل ایمانه وَ حُسْنِ اسلامه فلیتولّ الْحُجَّةِ صَاحِبِ الزَّمَانِ الْمُنْتَظَرُ}}؛ بحار الانوار، ج ۳۶، ص ۲۹۶، ح </ref> خود [[امام مهدی]]{{ع}} نیز [[مردم]] را به کارهایی سفارش فرموده که موجب ازدیاد [[محبّت]] و [[مودّت]] میشود: هریک از شما باید به اموری بپردازد که او را به [[محبّت]] ما نزدیک کند و از کارهایی که ناخوشایند ما است، دوری جوید؛ زیرا [[ظهور]] ما به صورت ناگهانی فرامیرسد. | |||
#'''[[حزن]] و [[اندوه]] و ندبه''': [[محزون بودن]] در [[فراق]] [[امام مهدی]]{{ع}}، ندبه و اظهار [[شوق]] به لقای او از اوصاف [[منتظران]] [[عاشق]] پیشه است. [[امام عسکری|امام حسن عسکری]] {{ع}} فرمود: [[شیعیان]] ما در یک [[اندوه]] دائم به سر میبرند تا فرزندم -که [[پیامبر]] {{صل}} نوید ظهورش را داده است- ظاهر شود<ref>{{متن حدیث|لا تزال شیعتنا فی حزن حتّی یظهر ولدی الّذی بشّر به النبی}}؛ یوم الخلاص، ج ۱، ص ۳۹۲، ح ۴۴۵.</ref> | |||
#'''اظهار [[اشتیاق]] و چشم به راه بودن''': شور طلب و علاقه [[دیدار]] [[یار]] و اظهار شیدایی و [[اشتیاق]] به [[محبوب]]، از ویژگیهای بارز [[منتظران]] است؛ چنانکه در [[دعای ندبه]] آمده است: {{متن حدیث|لیت شعری این اسْتَقَرَّتْ بک النوی بَلْ ای ارْضَ تقلّک أَوْ ثری ابرضوی أَمْ غیرها أَمْ ذی طوی ...}}<ref>«ای کاش میدانستم در چه جایی منزل گرفتهای و چه سرزمین و مکان تو را در بر گرفته است! آیا در کوه رضوی هستی و یا در جایی دیگر و یا در ذی طوی هستی ....» اقبال الاعمال، ص ۲۹۸.</ref> [[امام علی]] {{ع}} وقتی از [[امام مهدی]]{{ع}} و صفات آن [[حضرت]] میگوید؛ ناگاه از درون سینه آهی میکشد و [[شوق دیدار]] آن بزرگوار را ابراز میدارد. | |||
#'''[[صبر]] و بردباری''': در [[روایات]] زیادی توصیه به [[صبر]] و [[بردباری]] در این دوران شده و برای [[منتظران]] [[صابر]]، پاداشها و ثوابهای چندی بیان گشته است. [[امام صادق]] {{ع}} میفرماید: {{متن حدیث|من دین الائمة الورع و العفّة و الصلاح و انتظار الفرج بالصّبر}}<ref>«از آیین امامان است: تقوا، عفّت، صالح بودن و انتظار فرج با صبر و شکیبایی» منتخب الاثر، ص ۴۹۸.</ref> [[پیامبر خاتم|رسول گرامی اسلام]] {{صل}} فرموده است: خوشا به حال شکیبایان در [[غیبت]] و [[محبّت]] او، که آنان را [[خدای تبارک و تعالی]]، در کتابش چنین توصیف فرموده است: {{متن قرآن|هُدًى لِّلْمُتَّقِينَ*الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ}}<ref>یوم الخلاص، ج ۱، ص ۳۵۶، ح ۳۶۱</ref>. در [[روایات]] دیگر نیز [[متقین]] به [[شیعیان]] و [[غیب]] به [[حجت]] [[غایب]] [[تفسیر]] شده است<ref>الزام الناصب، ص ۱۳۷</ref>. همچنین [[روایت]] شده است: کسی که [[منتظر]] امر ما باشد ([[ظهور مهدی]]) و بر آنچه در این راه از [[آزار]] و [[ترس]] و [[وحشت]] میبیند، [[صبر]] کند، فردا ([[روز رستاخیز]])، در جرگه ما خواهد بود<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۵۶</ref>. | |||
'''[[وظایف دینی]] و اعتقادی:''' | '''[[وظایف دینی]] و اعتقادی:''' | ||
#'''[[ثبات]] قدم در دینداری''': [[پیروی]] از [[پیشوایان]] [[معصوم]]، پای فشردن بر شاخصهای [[زندگی]] سالم، [[اجرای حدود الهی]]، حقمدار ماندن، تقویت [[ایمان]] و [[اعتقاد]] و داشتن [[ثبات]] قدم در دینداری، گرفتار نیامدن در دام بدعتها و [[انحرافات]] و ... از بایستههای اساسی [[عصر غیبت]] است. [[پیامبر خاتم|رسول خدا]] {{صل}} فرمود: [[سوگند]] به آنکه مرا به [[حقّ]] برانگیخت! [[فرزند]] به پا خاسته من [[غایب]] خواهد شد ... پس هرکه [[روزگار غیبت]] وی را [[درک]] کند؛ بر ریسمان محکم [[دین خدا]] چنگ زند و بر [[ابلیس]] خبیث راهی نگشاید که با افسون [[شک]] و [[تردید]]، او را از [[آیین]] من، دور و از [[دین]] من بیرون سازد<ref>. اثبات الهداة، ج ۳، ص ۴۵۹.</ref>. باید به این هشدار [[پیامبر خاتم|رسول خدا]] {{صل}} نیز توجّه کرد که: او غیبتی طولانی نخواهد داشت و امتها درباره او به سرگردانی و [[حیرت]] خواهند افتاد و از [[دین]] خود [[منحرف]] میشوند؛ در این هنگام او مثل ستارهای درخشان به سوی [[مردم]] رو میآورد. [[امام عسکری|امام حسن عسکری]] {{ع}} میفرماید: به [[خدا]] [[سوگند]]! او غیبتی خواهد داشت که در آن، تنها کسانی از [[هلاکت]] [[نجات]] مییابند که [[خداوند]] آنان را بر قول امامتش ثابت قدم داشته و در [[دعا]] برای تعجیل فرجش، موفّق کرده است<ref>بحار الانوار، ج ۵۱، ۷۲؛ کتاب الغیبة طوسی، ص ۱۷۶.</ref>. | |||
#'''[[دعا]]''': مؤثّرترین وسیله برای ایجاد رابطه روحی با [[امام مهدی|امام عصر]] {{ع}} و نیز عامل مؤثر در [[ظهور]] آن [[حضرت]]، دعای [[مردم]] برای [[فرج]] آن [[حضرت]] است. در کتاب مکیال المکارم، برای [[دعا]] در [[فرج]] [[امام مهدی|امام زمان]] {{ع}} صد فایده مهم [[نقل]] شده است؛ از جمله: | |||
##[[دعا برای فرج]]، موجب [[فرج]] خواهد بود. | |||
##موجب زیاد شدن [[نعمت]] [[پروردگار]] میشود. | |||
##سبب [[ناراحتی]] و [[اضطراب]] شدید [[شیطان]] میگردد. | |||
##باعث کامل شدن [[ایمان]] است. | |||
##باارزشترین [[اعمال]] و اجر [[رسالت پیامبر]] است. | |||
##موجب [[دعا کردن]] متقابل [[امام مهدی|امام زمان]] {{ع}} برای دعاکننده است. | |||
##موجب [[نجات]] از فتنههای [[آخر الزمان]] و سالم ماندن از [[هلاکت]] روحی است و ...<ref>ر. ک: مکیال المکارم، ج ۱، ص ۶۲۶- ۶۴۹.</ref>. | |||
#'''[[شناخت]] و [[معرفت]] [[امام]]''': یکی از [[وظایف]] و بایستههای مهم [[منتظران]]، [[شناخت امام]] {{ع}} و آشنایی و ارتباط هرچه بیشتر با آن [[حضرت]] است. [[شناخت امام]] {{ع}} به حدی [[ضرورت]] دارد که در [[روایات معتبر]] [[شیعه]] و [[سنی]] آمده است: هرکس بمیرد و [[امام]] زمانش را نشناسد، به [[مرگ جاهلی]] مرده است<ref>کمال الدین، ج ۱، ص ۳۷۱؛ بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۱۶۰؛ ینابیع المودّة، ج ۲، ص ۳۷۲.</ref>. این [[معرفت]] هم شامل نام و [[نسب]] میشود و هم شامل اوصاف و ویژگیها و هم اهداف و برنامهها میباشد. به همین جهت در یکی از دعاهای معتبر و معروف میگوییم: {{متن حدیث|اللهم عرّفنی نفسک فانّک ان لم تعرّفنی نفسّک لم اعرف نبیک، اللّهم عرّفنی رسولک فانّک ان لم تعرّفنی رسولک، لم اعرف حجّتک، اللّهم عرّفنی حجّتک فانّک ان لم تعرّفنی حجّتک ضللت عن دینی}}<ref>کافی، ج ۱، ص ۳۳۷، ح ۵؛ کمال الدین، ج ۲، ص ۵۱۲</ref> | |||
#'''ارتباط و پیوند با [[ولایت]]''': حفظ و تقویت پیوند قلبی با [[امام مهدی|امام عصر]] {{ع}} و تجدید دایمی [[عهد]] و [[پیمان]] با آن [[حضرت]]، یکی دیگر از [[وظایف]] مهمی است که هر [[شیعه]] [[منتظر]] در [[عصر غیبت]] بر عهده دارد. | |||
#'''[[توسل]] و [[زیارت]] آن حضرت''': بایسته است [[شیعیان]] [[منتظر]] در همه حالات - به ویژه هنگام شداید و سختیها و تهاجم [[دشمن]]- به [[امام زمان]] {{ع}}، متوسّل شوند و رفع مشکل خود را از مولای خود بخواهند؛ چنانکه توصیه شده هنگام [[سختی]] گفته شود: {{عربی|یا صاحب الزمان اغثنی: یا صاحب الزمان ادرکنی}}<ref>مختصر نجم الثاقب، ص ۱۳۳.</ref>. در این رابطه [[زیارت]] [[روز جمعه]]، [[زیارت یاسین]]، [[دعای عهد]] و ... را بخوانند<ref>ر. ک: سیمای آفتاب، ص ۲۹۲ و ۲۹۳.</ref> و با [[امام]] خود، [[ارتباط قلبی]] و انس درونی فراهم سازند. | |||
#'''[[صدقه]] و [[زیارت]] از طرف [[امام]] {{ع}}''': [[صدقه]] دادن برای [[سلامتی]] آن [[حضرت]] از اوصاف [[منتظران]] و دوستداران [[حقیقی]] [[امام مهدی]]{{ع}} است. اعمالی چون [[قرائت قرآن]]، [[حج]]، [[طواف]]، [[زیارت]] [[مرقد]] [[ائمه]] {{عم}} و هرکار خیر دیگری را میتوان به [[نیابت]] از آن [[حضرت]] به جای آورد و ضمن اظهار ارادت و [[دوستی]] واقعی خود، یاد و نام او را همیشه در [[دل]] و [[جان]] خود زنده نگه داشت. [[سید ابن طاووس]] در [[کشف]] المحجة سفارش میکند: [[صدقه]] دادن از سوی آنجناب را، پیش از [[صدقه]] دادن از سوی خود و عزیزانت، قرار ده و [[دعا]] برای آن [[حضرت]] را، بر [[دعا کردن]] برای خودت مقدّم بدار و نیز در هرکار خیری که مایه وفای به [[حق]] آن [[حضرت]] است، آن بزرگوار را مقدّم بدار که سبب میشود به سوی تو توجّه فرماید و به تو [[احسان]] کند<ref>کشف المحجة، ص ۱۵۲</ref>. | |||
#'''[[تسلیم]] بودن و عدم تعیین وقت''': روزی مهزم به [[امام صادق]] {{ع}}، عرض کرد: فدایت شوم! خبر ده مرا از این امری که منتظرش هستیم کی خواهد بود؟ [[امام]] فرمود: ای مهزم! تعیین کنندگان وقت [[دروغ]] میگویند و عجله کنندگان هلاک میگردند و [[تسلیم]] شدگان نجاتاند<ref>کافی، ج ۱، ص ۳۶۸.</ref>. همچنین در [[تفسیر]] آیه {{متن قرآن|أَتَى أَمْرُ اللَّهِ فَلاَ تَسْتَعْجِلُوهُ}}<ref>نحل آیه ۱</ref>، فرمود: این امر ما است، خدای عزّ و جل امر فرموده که در آن عجله نشود تا اینکه سه [[لشکر]] آن را تأیید کنند: [[فرشتگان]]، [[مؤمنان]] و [[رعب]]؛ [[خروج قائم]]، همانند [[خروج]] [[پیامبر خاتم|رسول خدا]] {{صل}} خواهد بود ..<ref>الغیبة النعمانی، ص ۱۰۴</ref>»<ref>[[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]، ص ۲۰۳، ۲۱۲.</ref>. | |||
}} | }} | ||
{{پاسخ پرسش | {{پاسخ پرسش | ||
خط ۳۳۴: | خط ۳۳۴: | ||
«باتوجّه به [[احادیث]] [[خاندان]] [[وحی]]، در [[عصر غیبت]]، [[وظایف]] و تکالیفی برای [[شیعه]] مشخّص و معین نمودهاند که بخشی از آنها بدین ترتیب است: | «باتوجّه به [[احادیث]] [[خاندان]] [[وحی]]، در [[عصر غیبت]]، [[وظایف]] و تکالیفی برای [[شیعه]] مشخّص و معین نمودهاند که بخشی از آنها بدین ترتیب است: | ||
#'''[[معرفت]] و [[شناخت]] آن [[حضرت]]''': یکی از [[وظایف]] [[شیعه]] نسبت به [[امام زمان]] {{ع}} به دست آوردن [[شناخت]] صفات و [[آداب]] و ویژگیهای آن جناب و [[علایم حتمی]] [[ظهور]] او میباشد. زیرا آن [[حضرت]]، امامی است [[واجب الاطاعه]]، و هرکس که اطاعتش [[واجب]] است باید صفاتش را [[شناخت]]، تا با شخص دیگری که [[مقام]] او را به [[دروغ]] و [[ستم]] ادّعا میکند، اشتباه نگردد. بنابراین [[شناخت]] و دانستن صفات مولایمان [[امام مهدی|حضرت حجّت]] {{ع}} [[واجب]] است. [[امام صادق]] {{ع}} فرموده است: به درستی که [[بهترین]] و واجبترین فریضهها بر [[انسان]] [[شناخت]] [[پروردگار]] و [[اقرار]] به [[بندگی]] او است ... و پس از آن [[شناخت]] [[فرستاده خدا]] است و [[گواهی]] دادن به [[پیغمبری]] او ... و بعد از آن، شناختن امامی است که به صفت و نامش در حال [[سختی]] و راحتی به او [[اقتدا]] مینمایی<ref> مکیال المکارم، موسوی اصفهانی، ج ۲، ص ۱۷۱</ref> | |||
#'''[[انتظار فرج]] و [[ظهور]] آن [[حضرت]]''': در رابطه با این [[وظیفه]]، مطالبی را بهطور جداگانه آوردهایم که ما را از توضیح در این بخش مستغنی میکند. | |||
#'''[[محزون بودن]] از [[فراق]] آن [[حضرت]]''': این امر، یکی از نشانههای [[دوستی]] و [[اشتیاق]] به آن [[امام]] است. [[امام رضا]] {{ع}} میفرماید: چه بسیار [[زنان]] جگرسوخته مؤمنه و چه بسیار مردان [[مؤمن]] جگرسوخته خواهند بود، آنگاه که [[ماء معین]] ([[امام زمان]]) مفقود و [[غایب]] گردد<ref> کمال الدّین و تمام النّعمة، شیخ صدوق، ص ۳۷۱</ref>. و نیز [[امام صادق]] {{ع}} میفرماید: شخص مهموم و [[اندوهگین]] به خاطر ما که [[غم]] و اندوهش از جهت ظلمی است که بر ما رفته، [[نفس]] کشیدنش تسبیحگویی است، و همّ او به خاطر امر ما [[عبادت]] است، و [[پنهان]] داشتن سرّ ما، برای او به منزله [[جهاد]] در راه [[خداوند]] است<ref> اصول کافی، مرحوم کلینی، ج ۲، ص ۲۲۶</ref> | |||
#'''[[دعا کردن]] برای آن [[حضرت]]''': این [[وظیفه]] نیز به طور جداگانه در همین فصل آمده که میتوانید مراجعه فرمایید. | |||
#'''[[صدقه]] دادن به [[نیابت]] از آن [[حضرت]]''': این امر نشانه [[مودّت]] و [[دوستی]] آن جناب و [[ولایت]] اوست. [[سید بن طاووس]] در کتاب [[کشف]] المحجة به فرزندش چنین سفارش میکند: ... در [[پیروی]] و [[وفاداری]] و تعلّق خاطر و بستگی نسبت به آن [[حضرت]] به گونهای باش که [[خدا]] و [[رسول]] او {{صل}} و [[پدران]] آن [[حضرت]] و خود او از تو میخواهند، و [[حاجات]] آن بزرگوار را بر خواستههای خود مقدّم بدار، هنگامی که نمازهای [[حاجت]] را به جای میآوری، و [[صدقه]] دادن از سوی آن [[حضرت]] را، پیش از [[صدقه]] دادن از سوی خودت و عزیزانت قرار ده، و [[دعا کردن]] برای آن [[حضرت]] را مقدم بدار، که سبب میشود به سوی تو توجّه فرماید و به تو [[احسان]] نماید ...<ref> مکیال المکارم، موسوی اصفهانی، ج ۲، ص ۲۸۸</ref> | |||
#ح'''ج رفتن به [[نیابت]] آن [[حضرت]]''': این کار، بین [[شیعیان]] در روزگار قدیم متداول بوده است. حاجیان معمولا در مراسم عبادی -[[سیاسی]] [[حج]]، بعد از آنکه [[اعمال]] [[واجب]] خود را انجام دادند، سعی میکنند [[اعمال]] [[حج]] را به [[نیابت]] از طرف محبوبترین افراد خود نیز انجام دهند. [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} که محبوبترین افراد نزد [[شیعیان]] است، از هرکس شایستهتر است که به [[نیابت]] از آن [[حضرت]] [[حج]] به جای آورده شود. و بهطور مسلّم، این عمل باعث میشود که [[حج]] خود او نیز، بیشتر مورد قبول حقتعالی قرار گیرد. ولی باید توجّه داشت که [[پول]] حجّی که نیابتا از [[امام زمان]] {{ع}} انجام میگیرد حتما [[پاک]] و بدون [[شبهه]] باشد. | |||
#'''[[قیام]] هنگام شنیدن نام آن [[حضرت]]''': [[شایسته]] است یک [[شیعه]] واقعی هرگاه نام [[مبارک]] آن [[حضرت]]، خصوصا [[قائم]] برده میشود، برخیزد و به [[احترام]] آن [[امام]] تمام قد بایستد، چنانکه [[سیره]] بعضی از [[امامان]] [[معصوم]]- {{عم}}- ما چنین بوده است. | |||
#'''[[دعا]] برای حفظ [[ایمان]]''': چون در [[عصر غیبت]] خطرات بسیار و امواج خطرناکی خانه [[دل]] [[انسان]] را تهدید میکند، لازم است که ضمن تلاش جدّی برای تخلّق به [[اخلاق]] [[الهی]]، دست به [[دعا]] بلند کرد و از [[خداوند]] [[استمداد]] نمود. دعایی است که [[سید بن طاووس]] در کتاب مهج الدّعوات آورده، در [[حدیثی]] که [[غیبت]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} در آن یاد شده، [[راوی]] گوید: عرض کردم: شیعیانت چکار کنند؟ فرمود: بر شما باد به [[دعا کردن]] و [[انتظار فرج]] کشیدن. سپس گوید عرضه داشتم: به چه چیزی [[دعا]] کنیم؟ فرمود: میگویی: {{متن حدیث|اللّهمّ انت عرّفتنی نفسک، و عرّفتنی رسولک، و عرّفتنی ملائکتک، و عرّفتنی نبیک و عرّفتنی ولاة امرک؛ اللّهمّ لا آخذ الّا ما اعطیت، و لا اوقی الّا ما وقیت، اللّهمّ لا تغیبنی عن منازل اولیائک، و لا تزغ قلبی بعد اذ هدیتنی، اللّهمّ اهدنی لولایة من فرضت طاعته}}<ref>«بار خدایا! تو خودت و فرستادهات و فرشتگانت و پیغمبرت و والیان امرت را به من شناساندی، بار خدایا! من نگیرم جز آنچه که تو عطا کنی و هیچ نگهدارندهای جز تو برایم نیست؛ بار خدایا! مرا از منازل دوستان خود دور مگردان، و دلم را پس از آنکه هدایت کردهای منحرف منمای؛ خدایا! مرا به [[ولایت]] کسی که اطاعتش را بر من واجب ساختهای هدایت فرمای» مکیال المکارم، موسوی اصفهانی، ج ۲، ص ۲۶۱.</ref> | |||
#'''سعی در [[اصلاح جامعه]]، و [[امر به معروف و نهی از منکر]]''': از جمله [[وظایف]] مهمّ [[شیعیان]] و شیفتگان [[حضرت]] [[حجت]] {{ع}} [[اصلاح جامعه]] خود است. البته بدیهی است که امّتی میتواند در رابطه این امر مهمّ موفّق باشد که [[خودسازی]] را مقدم بر دیگرسازی بداند و به خود بیشتر بپردازد. سعی و تلاش در راه [[اصلاح]] دیگران و [[مبارزه]] با کجرویها و [[فسادها]] و اهتمام به [[امر به معروف و نهی از منکر]] به منظور [[اصلاح جامعه]] و [[تربیت]] [[انسانهای صالح]] و [[شایسته]] [[وظیفه]] [[عاشقان]] در [[عصر غیبت]] است. [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]] {{صل}} میفرماید: هرکس صبح کند و به امور [[مسلمانان]] اهتمام نورزد، [[مسلمان]] نیست، و کسی که بشنود فریاد انسانی را که از [[مسلمانان]] [[کمک]] میطلبد و به ندای او پاسخ مثبت ندهد، [[مسلمان]] نیست<ref> میزان الحکمة، محمّدی ریشهری، ج ۴، ص ۵۳۱</ref> آری، بزرگترین آمر به معروف و ناهی از منکر در [[عصر ظهور]]، خود [[امام مهدی]] {{ع}} است. پس چگونه ممکن است [[جامعه منتظر]]، [[خشنودی]] [[مهدی]] {{ع}} را بخواهد، و در این بعد به [[مهدی]] {{ع}} [[اقتدا]] نکند؟! | |||
#'''[[تزکیه]] و [[خودسازی]]''': پاکسازی درون از صفات پلید، و [[زیور]] دادن آن به وسیله [[اخلاق پسندیده]]، از جمله وظایفی است که در هر زمان [[واجب]] است، ولی یاد کردن آن به طور خصوص، در [[وظایف]] [[زمان غیبت]] [[امام مهدی|حضرت ولی عصر]] {{ع}}، از این جهت است که [[درک]] [[فضیلت]] صحبت او و قرار گرفتن در اعداد [[اصحاب]] آن جناب، بستگی به آن دارد. [[امام صادق]] {{ع}} میفرماید: هرکس که [[دوست]] میدارد از [[اصحاب حضرت قائم]] {{ع}} باشد، میبایست [[منتظر]] باشد و در این حال به [[پرهیزکاری]] و [[اخلاق نیکو]] [[رفتار]] نماید، در حالیکه [[منتظر]] باشد، پس چنانچه بمیرد و پس از مردنش [[قائم]] {{ع}} به پا خیزد، [[پاداش]] او همچون [[پاداش]] کسی خواهد بود که آن [[حضرت]] را [[درک]] کرده است، پس کوشش کنید و در [[انتظار]] بمانید، گوارا باد شما را ای گروه مشمول [[رحمت خدا]]<ref> مکیال المکارم، موسوی اصفهانی، ج ۲، ص ۴۳۷</ref>. | |||
همچنین وظایفی از قبیل: اظهار [[اشتیاق]] به [[دیدار]] آن [[حضرت]]، حضور در مجالس حضرتش، درخواست [[معرفت]] او از [[خدا]]، اهتمام و تصمیم قلبی بر [[یاری]] وی، [[زیارت]] و [[سلام]] آن [[حضرت]] در هر مکان، هدیه [[ثواب]] [[نماز]] به آن جناب، [[دعوت]] [[مردم]] به او، [[دعا]] برای جلوگیری از نسیان یاد آن سرور، اهتمام در [[ادای حقوق]] [[برادران دینی]] و ...»<ref>[[یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص ۲۳۵ تا ۲۳۹.</ref>. | همچنین وظایفی از قبیل: اظهار [[اشتیاق]] به [[دیدار]] آن [[حضرت]]، حضور در مجالس حضرتش، درخواست [[معرفت]] او از [[خدا]]، اهتمام و تصمیم قلبی بر [[یاری]] وی، [[زیارت]] و [[سلام]] آن [[حضرت]] در هر مکان، هدیه [[ثواب]] [[نماز]] به آن جناب، [[دعوت]] [[مردم]] به او، [[دعا]] برای جلوگیری از نسیان یاد آن سرور، اهتمام در [[ادای حقوق]] [[برادران دینی]] و ...»<ref>[[یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ص ۲۳۵ تا ۲۳۹.</ref>. | ||
خط ۳۵۶: | خط ۳۵۶: | ||
'''[[وظایف]] عام''' این [[وظایف]]، در سخنان [[معصومان]]{{عم}} در شمار [[تکالیف]] [[عصر غیبت]] یاد شده است؛ امّا ویژه این دوران نیست و لازم است در همه زمانها انجام شود. شاید ذکر آنها در شمار [[وظایف]] [[دوران غیبت]] برای تأکید بوده است. برخی از این [[وظایف]]، بدین قرار است: | '''[[وظایف]] عام''' این [[وظایف]]، در سخنان [[معصومان]]{{عم}} در شمار [[تکالیف]] [[عصر غیبت]] یاد شده است؛ امّا ویژه این دوران نیست و لازم است در همه زمانها انجام شود. شاید ذکر آنها در شمار [[وظایف]] [[دوران غیبت]] برای تأکید بوده است. برخی از این [[وظایف]]، بدین قرار است: | ||
#'''[[شناخت]] [[امام]] هر زمان:''' [[امام صادق]]{{ع}} خطاب به [[فضیل]] فرمود: "[[امام]] خود را بشناس که اگر شناختی، دیر و زود شدن این امر، آسیبی به تو نخواهد رساند ...."<ref> {{متن حدیث|" اعْرِفْ إِمَامَكَ فَإِنَّكَ إِذَا عَرَفْتَ لَمْ يَضُرَّكَ تَقَدَّمَ هَذَا الْأَمْرُ أَوْ تَأَخَّرَ "}}، محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۱، ص ۳۷۱، ح ۲</ref>. [[امیر مؤمنان علی]]{{ع}} در این باره فرمود: "[[پیشوایان]]، مدیران [[الهی]] بر مردمند و رؤسای [[بندگان]] اویند. هیچکس جز کسی که آنها را بشناسد و آنها نیز او را بشناسند وارد [[بهشت]] نخواهد شد و جز کسی که آنها را [[انکار]] کند و آنها نیز او را [[انکار]] کنند، داخل [[دوزخ]] نشود ...."<ref> {{متن حدیث|" وَ إِنَّمَا الْأَئِمَّةُ قُوَّامُ اللَّهِ عَلَى خَلْقِهِ وَ عُرَفَاؤُهُ عَلَى عِبَادِهِ وَ لَا يَدْخُلُ الْجَنَّةَ إِلَّا مَنْ عَرَفَهُمْ وَ عَرَفُوهُ وَ لَا يَدْخُلُ النَّارَ إِلَّا مَنْ أَنْكَرَهُم"}}، سید رضی، نهج البلاغه، ص ۲۱۲، خطبه ۱۵۲</ref><ref> یکی از کاملترین متنهای امامشناسی، زیارت معتبر و ارزشمندی است که از وجود مقدّس امام هادی علیه السّلام به ما رسیده و نام آن، زیارت جامعه کبیره است؛ یعنی بزرگترین و کاملترین زیارتی که با آن، میشود همه معصومان علیهم السّلام را زیارت کرد</ref> | |||
#'''[[پایداری]] در [[محبت]] [[اهل بیت]]{{عم}}:''' یکی از [[وظایف]] مهم ما در هر عصر و زمان، [[محبت]] و [[دوستی]] با [[اهل بیت]] [[پیامبر]]{{صل}} در [[جایگاه]] [[دوستان]] [[خداوند]] سبحانه و تعالی است. در [[دوران غیبت]] واپسین پیشوای [[معصوم]]، به سبب [[پنهانزیستی]] [[امام]]، ممکن است عواملی [[انسان]] را از این [[وظیفه]] مهم دور سازد؛ از این رو در [[روایات]]، سفارش شده است که بر [[محبت]] به آن [[انوار]] [[مقدس]] پایدار باشیم. فراموش نکنیم این [[محبت]]، [[دستور]] [[پروردگار متعال]] است. سالها پیش از آنکه آن [[حضرت]]، [[زندگی]] [[دنیایی]] خود را آغاز کند، انسانهای [[پاک]] به او ابراز [[محبت]] کردهاند. [[رسول اکرم]]{{صل}}، آن اشرف [[انبیا]] و واپسین فرستاده [[الهی]]، آنگاه که سخن از واپسین [[وصی]] خود به میان میآورد، در نهایت [[احترام]]، از بزرگترین واژگان [[محبت]] یعنی {{عربی|" بِأَبِي وَ أُمِّي "}}؛ بهره برده است؛ آنجا که فرمود: "[[پدر]] و مادرم فدایش باد! که او همنام من و شبیه من و [[شبیه ]] [[موسی بن عمران]] است که بر او نورهایی احاطه دارد .... "<ref>{{عربی|" بِأَبِي وَ أُمِّي سَمِيِّي وَ شَبِيهِي وَ شَبِيهُ مُوسَى بْنِ عِمْرَانَ عَلَيْهِ جُيُوبُ النُّور"}}، علی بن محمّد خزاز قمی، کفایة الاثر، ص ۱۵۶</ref> | |||
#'''[[پرهیزگاری]]:''' [[پروای الهی]]، در همه زمانها لازم و [[واجب]] است؛ اما در [[دوران غیبت]] به [[دلیل]] شرایط خاص، اهمیت بیشتری دارد؛ چرا که در این دوران، عوامل فراوانی دست به هم داده تا [[انسانها]] را به بیراهه کشانده [[گمراه]] سازند. [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: "هرکس شاد میشود از آنکه از [[یاران قائم]] باشد، پس میبایست [[پرهیزکار]] بوده، نیکوییهای [[اخلاقی]] را عمل کند؛ در حالی که [[منتظر]] است؛ پس اگر از [[دنیا]] برود و پس از آن، [[قائم]] [[قیام]] کند، پاداشی مانند آنکس که [[قائم]] را [[درک]] نماید، خواهد داشت؛ پس کوشش کنید و [[منتظر]] باشید. گوارایتان بادای گروه مورد [[رحمت]] [[الهی]] واقع شده!" <ref> نعمانی، الغیبة، ص ۲۰۰</ref> | |||
#'''[[پیروی]] از دستورهای [[امامان]]{{عم}}:''' از آنجا که همه [[امامان]]{{عم}}، [[نور]] واحدی هستند، دستورها و فرمودههای ایشان نیز یک [[هدف]] را دنبال میکند؛ بنابراین، [[پیروی]] از هر کدام، [[پیروی]] از همه آنها است. در زمانی که یکی از آنها در دسترس نیست، دستورهای دیگران چراغ راه [[هدایت]] است. [[امام صادق]]{{ع}} در پاسخ کسی که گفت: " شنیدهایم [[صاحب الامر]] [[غایب]] خواهد شد؛ پس چه کنیم؟ فرمود: چنگ بزنید به آنچه از [[پیشوایان]] قبل در دستتان است، تا اینکه امر بر شما [[آشکار]] شود"<ref>[[شیخ طوسی]]، کتاب الغیبة، ص ۱۵۹، ح ۴ و ۵</ref>. | |||
#'''دستگیری از [[ضعفا]] و فقیران:''' [[کمک]] به [[ضعفا]] و محرومان در همه زمانها کاری بس ارزشمند است و در [[دین اسلام]] به آن سفارش شده است؛ اما به [[علت غیبت]] [[امام]]، در [[دوران غیبت]] [[ارزش]] بیشتری دارد. [[امام باقر]]{{ع}} فرمود: "... هر آینه باید [[قوی]] شما ضعیفتان را [[کمک]] نماید و باید ثروتمندتان بر فقیرتان عطوفت نماید و فرد برای [[برادر دینی]] خود [[خیرخواهی]] نماید ... پس اگر شخص در این حال از [[دنیا]] رفت پیش از آنکه [[قائم]] [[ظهور]] کند، [[شهید]] از [[دنیا]] رفته است .... "<ref> محمد بن ابی القاسم طبری آملی، بشارة المصطفی، ص ۱۱۳</ref> البته [[فقر]]، گاهی [[فقر]] [[اقتصادی]] و گاهی [[فقر]] [[فرهنگی]] و [[معنوی]] است. | |||
'''[[وظایف]] خاص''': [[وظایف]] خاص، وظایفی است که به نوعی با [[غیبت]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} در ارتباط است که به شمارش آنها میپردازیم: | '''[[وظایف]] خاص''': [[وظایف]] خاص، وظایفی است که به نوعی با [[غیبت]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} در ارتباط است که به شمارش آنها میپردازیم: | ||
#'''[[دوستی]] با [[دوستان]] و [[دشمنی]] با [[دشمنان]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}:''' در [[روایات]] فراوانی از [[پیامبر اکرم]]{{صل}} بر [[محبت]] و [[دوستی]] با [[اهل بیت]]{{عم}} و [[دشمنی]] با [[دشمنان]] ایشان تأکید شده و این مربوط به همه زمانها است؛ امّا در برخی [[روایات]] به صورت ویژه به [[دوستی]] با [[دوستان]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} و [[دشمنی]] با [[دشمنان]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]] سفارش شده است. [[امام باقر]]{{ع}} از [[رسول خدا]]{{صل}} [[روایت]] کند که فرمود: "خوشا بر احوال کسی که [[قائم]] [[اهل بیت]] مرا [[درک]] کرده و در [[غیبت]] و پیش از قیامش پیرو او باشد؛ دوستانش را [[دوست]] بدارد و با دشمنانش [[دشمن]] باشد؛ چنین کسی در [[روز قیامت]]، از [[رفقا]] و [[دوستان]] من و گرامیترین [[امت]] من خواهد بود"<ref> {{متن حدیث|" طُوبَى لِمَنْ أَدْرَكَ قَائِمَ أَهْلِ بَيْتِي وَ هُوَ يَأْتَمُ بِهِ فِي غَيْبَتِهِ قَبْلَ قِيَامِهِ وَ يَتَوَلَّى أَوْلِيَاءَهُ وَ يُعَادِي أَعْدَاءَهُ ذَلِكَ مِنْ رُفَقَائِي وَ ذَوِي مَوَدَّتِي وَ أَكْرَمُ أُمَّتِي عَلَيَّ يَوْمَ الْقِيَامَةِ"}}، [[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج۱، ص ۲۸۶، ح ۲</ref>. | |||
#'''[[صبر]] بر سختیهای دوران [[غیبت]]:''' امروزه کم نیستند افرادی که به دلیلهایی، [[باور]] به آن [[امام غایب]] و یاد آن [[حضرت]] را برنمیتابند و در این راه، از هرگونه ایجاد [[مانع]] و اذیت و [[آزار]] فرو نمیگذارند. از آنجا که یکی از آموزههای مهم [[دینی]] [[صبر]] بر مشکلات و مصیبتها است، لازم است در این دوران، بیش از هر زمان دیگر برابر این مشکلات و مصیبتها [[شکیبایی]] داشته باشیم. [[امام حسین بن علی]]{{عم}} فرمود: "... کسی که در [[غیبت]] او بر اذیت و [[تکذیب]] [[صبر]] کند، بسان مجاهدی است که با [[شمشیر]] در رکاب [[پیامبر اکرم]]{{صل}} با [[دشمنان]] [[مبارزه]] کند<ref> {{متن حدیث|" أَمَا إِنَ الصَّابِرَ فِي غَيْبَتِهِ عَلَى الْأَذَى وَ التَّكْذِيبِ بِمَنْزِلَةِ الْمُجَاهِدِ بِالسَّيْفِ بَيْنَ يَدَيْ رَسُولِ اللَّهِ {{صل}}"}}، [[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج۱، ص ۳۱۷، ح ۳؛ عیون اخبار الرضا{{ع}}، ج ۱، ص ۶۸، ح ۳۶</ref>. | |||
#'''[[دعا برای فرج]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}:''' [[دعا]] و [[نیایش]]، در [[فرهنگ]] [[اسلامی]] [[جایگاه]] والایی دارد. یکی از مصادیق [[دعا]] میتواند رفع گرفتاریهای همه انسانها باشد. در نگاه [[شیعه]]، این مهم تحقق نمییابد، مگر آن زمانی که واپسین [[ذخیره الهی]] از پس پرده [[غیبت]] بیرون آمده [[جهان]] را به [[نور]] خود روشن سازد؛ از اینرو است که در برخی [[روایات]] سفارش شده است برای [[فرج]] و [[گشایش]] دست به [[دعا]] برداریم. در [[روایت]] است که خود آن [[حضرت]]، در بخشی از [[توقیع]] [[شریف]] فرمود: "و برای [[تعجیل فرج]] بسیار [[دعا]] کنید"<ref> {{متن حدیث|" وَ أَكْثِرُوا الدُّعَاءَ بِتَعْجِيلِ الْفَرَج"}}، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۴۸۳، ح ۴</ref>. | |||
#'''آماده باش دائمی:''' از مهمترین [[وظایف]] [[دوران غیبت]]، [[آمادگی]] دائمی و [[راستین]] است. در این باره در کتابهای [[روایی]] [[روایات]] فراوانی وجود دارد. [[امام باقر]]{{ع}} ذیل [[آیه]] شریف {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اصْبِرُواْ وَصَابِرُواْ وَرَابِطُواْ وَاتَّقُواْ اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ}}<ref> ای مؤمنان! شکیبایی ورزید و یکدیگر را به شکیب فرا خوانید و از مرزها نگهبانی کنید و از خداوند پروا بدارید باشد که رستگار شوید؛ سوره آل عمران، آیه: ۲۰۰.</ref>؛ فرمود: بر انجام [[واجبات]] [[شکیبایی]] کنید و برابر [[دشمنان]]، یکدیگر را [[یاری]] نمایید و برای [[یاری]] پیشوای [[منتظر]]، همواره [[آمادگی]] خود را حفظ کنید<ref> {{متن حدیث|" اصْبِرُوا عَلَى أَدَاءِ الْفَرَائِضِ وَ صابِرُوا عَدُوَّكُمْ وَ رابِطُوا إِمَامَكُمُ الْمُنْتَظَرَ"}}، نعمانی، الغیبة، ص ۱۹۹</ref>. همچنین [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: "هریک از شما برای [[ظهور]] [[امام مهدی|قائم]]{{ع}} ابزار [[جنگی]] فراهم کنید؛ اگر چه یک تیر باشد. [[امید]] است همین که کسی این [[نیت]] را داشته باشد، حقّتعالی او را از [[اصحاب]] و [[یاوران]] او قرار دهد"<ref> نعمانی، الغیبة،، ص ۳۲۰، ح ۱۰</ref>. | |||
#'''بزرگداشت نام و یاد آن حضرت:''' یکی از مسؤولیتهای [[شیعه]] برابر [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} در این دوران، بزرگداشت نام و یاد آن [[حضرت]] است. این بزرگداشت، جلوههای فراوانی دارد؛ از تشکیل نشستهای [[دعا]] و [[نیایش]] گرفته، تا اقدامهای [[فرهنگی]] و ترویجی و از تشکیل حلقههای بحث و گفتوگو گرفته، تا پژوهشهای بنیادین و سودمند، همه و همه میتواند در راستای بلندی بخشیدن به این نام بزرگ باشد. | |||
#'''حفظ پیوند با [[مقام]] [[ولایت]]''' حفظ و تقویت پیوند قلبی با [[امام مهدی|امام عصر]]{{ع}} و تجدید دائمی [[عهد]] و [[پیمان]]، یکی دیگر از [[وظایف]] مهمی است که هر [[شیعه]] [[منتظر]] در [[عصر غیبت]] بر عهده دارد. [[امام باقر]]{{ع}} درباره ثابت قدمان بر امر [[ولایت]] فرموده است: "زمانی بر [[مردم]] آید که امامشان [[غیبت]] کند. خوشا بر افرادی که در آن زمان، بر امر ما ثابت بمانند! کمترین ثوابی که برای آنها خواهد بود، این است که باری تعالی به آنها ندا کرده و فرماید: "ای [[بندگان]] وای کنیزان من! به [[نهان]] من [[ایمان]] آوردید و [[غیب]] مرا [[تصدیق]] کردید؛ پس به [[ثواب]] نیکوی خود، شما را مژده میدهم. شما [[بندگان]] و کنیزان [[حقیقی]] من هستید. از شما میپذیرم و از شما درمیگذرم و برای شما میبخشم و به واسطه شما [[باران]] بر بندگانم میبارم و [[بلا]] را از آنها بگردانم. و اگر شما نبودید، بر آنها [[عذاب]] میفرستادم .... "<ref>[[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج۱، ص ۳۳۰، باب ۳۱، ح ۱۵</ref>. | |||
شکی نیست [[امامان معصوم]]{{عم}} سخنی از نزد خود نمیگویند و آنچه در این سخن بدان اشاره فرمودهاند برگرفته از علومی است که از [[پیامبر اکرم]]{{صل}} و آن [[حضرت]] نیز از [[وحی الهی]] دریافت کرده است؛ بنابراین جای هیچ تردیدی باقی نخواهد ماند. بنابراین یکی از کارهایی که این پیوند را ناگسستنی میکند [[تجدید عهد]] هر [[روزه]] با آن [[یار]] سفر کرده است. در اینباره سفارش شده در پگاه هر روز، زانوی [[ادب]] در مقابل ساحت آن [[امام همام]] بر [[زمین]] نهاده به [[دستور امام]] [[صادق]]{{ع}} این عهدنامه را [[نجوا]] نماید که اگر [[چهل]] صبح چنین کند، [[امید]] است از [[یاران]] آن [[حضرت]] باشد؛ دعایی که اینگونه آغاز میشود: {{متن حدیث|"بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيم اللَّهُمَّ بَلِّغْ مَولانا صَاحِبَ الزَّمَانِ اَيْنَما کَانَ وَ حَيثُما کَانَ مِنْ مَشَارِقِ الأرْضِ وَ مَغَارِبِهَا سَهْلِهَا وَ جَبَلهَا غَنِيّ وَ عَنْ وَالِدَيَّ و عَنْ وُلْدِي وَ إخْوَانِي التَّحِيَّةَ وَ السَّلَامَ عَدَدَ خَلْقِ اللَّهِ وَ زَنَةَ عَرْشِ اللَّه..."}}<ref>کفعمی، ابراهیم بن علی، مصباح کفعمی، ص ۵۵۰؛ و نیز ر.ک: شیخ عباس قمی، مفاتیح الجنان.</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص ۴۱۷ - ۴۲۳.</ref>»<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۲ (کتاب)|درسنامه مهدویت ج۲]]، ص۲۲۲-۲۳۳.</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]، ص ۱۷۴-۱۸۰.</ref>. | شکی نیست [[امامان معصوم]]{{عم}} سخنی از نزد خود نمیگویند و آنچه در این سخن بدان اشاره فرمودهاند برگرفته از علومی است که از [[پیامبر اکرم]]{{صل}} و آن [[حضرت]] نیز از [[وحی الهی]] دریافت کرده است؛ بنابراین جای هیچ تردیدی باقی نخواهد ماند. بنابراین یکی از کارهایی که این پیوند را ناگسستنی میکند [[تجدید عهد]] هر [[روزه]] با آن [[یار]] سفر کرده است. در اینباره سفارش شده در پگاه هر روز، زانوی [[ادب]] در مقابل ساحت آن [[امام همام]] بر [[زمین]] نهاده به [[دستور امام]] [[صادق]]{{ع}} این عهدنامه را [[نجوا]] نماید که اگر [[چهل]] صبح چنین کند، [[امید]] است از [[یاران]] آن [[حضرت]] باشد؛ دعایی که اینگونه آغاز میشود: {{متن حدیث|"بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيم اللَّهُمَّ بَلِّغْ مَولانا صَاحِبَ الزَّمَانِ اَيْنَما کَانَ وَ حَيثُما کَانَ مِنْ مَشَارِقِ الأرْضِ وَ مَغَارِبِهَا سَهْلِهَا وَ جَبَلهَا غَنِيّ وَ عَنْ وَالِدَيَّ و عَنْ وُلْدِي وَ إخْوَانِي التَّحِيَّةَ وَ السَّلَامَ عَدَدَ خَلْقِ اللَّهِ وَ زَنَةَ عَرْشِ اللَّه..."}}<ref>کفعمی، ابراهیم بن علی، مصباح کفعمی، ص ۵۵۰؛ و نیز ر.ک: شیخ عباس قمی، مفاتیح الجنان.</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص ۴۱۷ - ۴۲۳.</ref>»<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۲ (کتاب)|درسنامه مهدویت ج۲]]، ص۲۲۲-۲۳۳.</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]، ص ۱۷۴-۱۸۰.</ref>. | ||
خط ۴۰۶: | خط ۴۰۶: | ||
«[[دین اسلام]]، [[کاملترین]] و آخرین [[دین الهی]] است که از سوی [[خداوند متعال]] و توسط [[پیامبر خاتم|پیامبر اسلام]]{{صل}} برای [[هدایت]] [[انسانها]] به سوی [[کمالات]] [[دنیوی]] و [[اخروی]]، [[ابلاغ]] شده است، ولی ختم [[نبوت]]، به معنای ختم [[رهبری]] و [[امامت]] نیست؛ زیرا، وجود [[تکلیف]]، مستلزم وجود [[حجت الهی]] بر روی [[زمین]] است. به همین [[دلیل]]، بعد از [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]]{{صل}} [[امامان]]، عهدهدار [[هدایت]] [[انسانها]] هستند. [[امام علی|امیر المؤمنین علی]]{{ع}} میفرماید: "هرگز، روی [[زمین]]، از قیامکنندهای با [[حجت]] و [[دلیل]]، خالی نمیماند، خواه ظاهر و [[آشکار]] باشد، خواه بیمناک و [[پنهان]]. چنین است تا دلائل و اسناد روشن [[الهی]]، از بین نرود و به [[فراموشی]] نگراید."<ref>شرح نهج البلاغه، ج ۱۸، ص ۳۴۷، حکمت ۱۴۳.</ref>. طبق فرمایش [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} [[حجت الهی]]، همیشه روی [[زمین]] هست و با [[وجود امام]] و [[حجت الهی]] و [[دین اسلام]]، باید به تکالیفی که از سوی [[دین]] [[ابلاغ]] شده، عمل شود. بنابراین، از این لحاظ، [[مردم]] دوره [[غیبت]]، از حیث [[مکلف]] بودن به [[تکالیف]] [[اسلامی]]، با [[مردم]] دوره حضور [[امام]]، هیچ فرقی ندارند و باید به همه [[تکالیف]] [[اسلامی]] که اصطلاحا، [[فروع]] [[دین]] نامیده میشوند، عمل کنند، لکن در دوره [[غیبت]] و مستور بودن [[امام]]{{ع}} برخی از [[تکالیف]]، به [[دلیل]] مستور بودن [[امام]]، اهمیت بیشتری مییابد، به گونهای که برخی از مؤلفان، تعداد این [[تکالیف]] را هشتاد مورد دانستهاند<ref>میرزا محمد تقی موسوی اصفهانی، مکیال المکارم فی فوائد الدعاء للقائم، ج ۲، ص ۱۰۴.</ref>. چون [[تبیین]] همه آنها در این موجز نمیگنجد، به تعدادی از مهمترین این [[وظایف]] اشاره میشود: | «[[دین اسلام]]، [[کاملترین]] و آخرین [[دین الهی]] است که از سوی [[خداوند متعال]] و توسط [[پیامبر خاتم|پیامبر اسلام]]{{صل}} برای [[هدایت]] [[انسانها]] به سوی [[کمالات]] [[دنیوی]] و [[اخروی]]، [[ابلاغ]] شده است، ولی ختم [[نبوت]]، به معنای ختم [[رهبری]] و [[امامت]] نیست؛ زیرا، وجود [[تکلیف]]، مستلزم وجود [[حجت الهی]] بر روی [[زمین]] است. به همین [[دلیل]]، بعد از [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]]{{صل}} [[امامان]]، عهدهدار [[هدایت]] [[انسانها]] هستند. [[امام علی|امیر المؤمنین علی]]{{ع}} میفرماید: "هرگز، روی [[زمین]]، از قیامکنندهای با [[حجت]] و [[دلیل]]، خالی نمیماند، خواه ظاهر و [[آشکار]] باشد، خواه بیمناک و [[پنهان]]. چنین است تا دلائل و اسناد روشن [[الهی]]، از بین نرود و به [[فراموشی]] نگراید."<ref>شرح نهج البلاغه، ج ۱۸، ص ۳۴۷، حکمت ۱۴۳.</ref>. طبق فرمایش [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} [[حجت الهی]]، همیشه روی [[زمین]] هست و با [[وجود امام]] و [[حجت الهی]] و [[دین اسلام]]، باید به تکالیفی که از سوی [[دین]] [[ابلاغ]] شده، عمل شود. بنابراین، از این لحاظ، [[مردم]] دوره [[غیبت]]، از حیث [[مکلف]] بودن به [[تکالیف]] [[اسلامی]]، با [[مردم]] دوره حضور [[امام]]، هیچ فرقی ندارند و باید به همه [[تکالیف]] [[اسلامی]] که اصطلاحا، [[فروع]] [[دین]] نامیده میشوند، عمل کنند، لکن در دوره [[غیبت]] و مستور بودن [[امام]]{{ع}} برخی از [[تکالیف]]، به [[دلیل]] مستور بودن [[امام]]، اهمیت بیشتری مییابد، به گونهای که برخی از مؤلفان، تعداد این [[تکالیف]] را هشتاد مورد دانستهاند<ref>میرزا محمد تقی موسوی اصفهانی، مکیال المکارم فی فوائد الدعاء للقائم، ج ۲، ص ۱۰۴.</ref>. چون [[تبیین]] همه آنها در این موجز نمیگنجد، به تعدادی از مهمترین این [[وظایف]] اشاره میشود: | ||
#'''[[شناخت]] و [[معرفت]] [[حجت خدا]]:''' مهمترین وظیفهای که هر [[شیعه]] بر عهده دارد، [[کسب معرفت]] نسبت به وجود [[مقدس]] [[حجة الله]] و [[امام عصر]]{{ع}} است. [[پیامبر]]{{صل}} میفرماید: "هرکس بمیرد و [[امام]] زمانش را نشناسد، به [[مرگ جاهلیت]] مرده است"<ref>{{متن حدیث|" مَنْ مَاتَ وَ لَمْ يَعْرِفْ إِمَامَ زَمَانِهِ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّةً "}}؛ محمد باقر مجلسی، بحار الأنوار، ج ۸، ص ۳۶۸ و ج ۳۲، ص ۳۳۳.</ref>؛ چون در عصر ما، [[امام]]{{ع}} [[غایب]] است، پس [[شناخت]] آن، [[همت]] بیشتری را میطلبد و بدون [[تردید]]، مقصود از شناختی که [[پیامبر]]{{صل}} تحصیل آنرا برای هرکس [[واجب]] دانسته، [[شناخت]] سطحی نیست، بلکه ما باید [[امام مهدی|امام عصر]] خود را آنچنانکه هست، بشناسیم، به گونهای که این [[شناخت]]، موجب در [[امان]] ماندن ما از شبهههای [[ملحدان]] و مایه نجاتمان از [[اعمال]] [[گمراهکننده]] [[مدعیان دروغین]] و رسیدن به [[سعادت دنیوی]] و [[اخروی]] باشد. | |||
#'''[[تهذیب نفس]] و کسب [[فضایل]] [[اخلاقی]]:''' [[وظیفه]] مهم دیگری که هر [[شیعه]] بر عهده دارد، [[تهذیب نفس]] و آراستن خود به [[اخلاق نیکو]] است. چنانچه [[امام صادق]]{{ع}} در روایتی میفرماید: "هرکس [[دوست]] دارد از [[یاران امام مهدی]] {{ع}} باشد پس [[منتظر]] ([[ظهور]] آن [[حضرت]]) باشد و به [[پرهیزگاری]] و [[اخلاق نیکو]] عمل کند"<ref>{{متن حدیث|" قَالَ مَنْ سُرَّ أَنْ يَكُونَ مِنْ أَصْحَابِ الْقَائِمِ فَلْيَنْتَظِرْ وَ لْيَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاقِ "}}؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۴۰.</ref>؛ توصیه به [[پرهیزکاری]] در عصر [[غیبت]]، نه تنها در [[کلام]] [[معصومان]] قبل از [[امام زمان]]{{ع}} آمده، بلکه در [[توقیعات]] هم ذکر شده است. در یکی از این [[توقیعات]]، [[امام]]{{ع}} میفرماید: "پس [[تقوای الهی]] پیشه کنید و به امر ما [[تسلیم]] شوید و امر را به ما واگذارید که بازگشت به سوی ما است ..."<ref>مکیال المکارم فی فوائد الدعاء للقائم، ج ۱، ص ۳۰۸.</ref>. مسئله [[تهذیب نفس]] و دوری گزیدن از [[گناهان]] و [[اعمال]] ناشایست، به عنوان یکی از [[وظایف منتظران]] در عصر [[غیبت]] از چنان اهمیتی برخوردار است که در [[توقیع]] شریفی که از [[ناحیه مقدسه]] [[امام زمان]]{{ع}} به [[شیخ مفید]] صادر گردید، [[اعمال]] ناشایست و گناهانی که از [[شیعیان]] سر میزند، یکی از اسباب طولانی شدن [[غیبت]] و دوری [[شیعیان]] از [[توفیق]] [[دیدار]]، شمرده شده است<ref>بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۱۷۷.</ref>. | |||
#'''[[انتظار]] [[فرج]]:''' همانگونه که از [[امام صادق]]{{ع}} [[نقل]] شد، هرکس که [[دوست]] دارد از [[یاران]] [[امام]] باشد، باید [[منتظر]] باشد. بنابراین، یکی از [[وظایف]] [[مردم]] در دوره [[غیبت]]، [[انتظار]] [[فرج]] [[امام مهدی]] {{ع}} است. [[پیامبر]]{{صل}} میفرماید: "[[برترین]] [[اعمال امت]] من، [[انتظار]] [[فرج]] ([[حضرت مهدی]]) از نزد [[خداوند]] عز و جل است"<ref>{{متن حدیث|" أَفْضَلُ أَعْمَالِ أُمَّتِي انْتِظَارُ الْفَرَجِ مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَ "}}؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۸.</ref>. | |||
آنچه از [[احادیث]] مذکور استفاده میشود، این است که ما، در عین عمل به [[تکالیف دینی]] خود، همیشه باید [[منتظر ظهور]] [[امام زمان]]{{ع}} باشیم و از [[رحمت]] واسعه [[الهی]] [[ناامید]] و مأیوس نگردیم. همین [[انتظار]]، خود، وظیفهای است مستقل که دوره [[غیبت]] را به دوره تلاش برای رسیدن به دوره [[حکومت]] سراسر [[عدل]] [[امام مهدی]] {{ع}} تبدیل میکند و [[ضعف]] و [[سستی]] و [[ناامیدی]] را از [[جامعه اسلامی]] دور میسازد»<ref>[[رسول رضوی|رضوی، رسول]]، [[امام مهدی (کتاب)|امام مهدی]]، ص ۹۷-۱۰۰.</ref>. | آنچه از [[احادیث]] مذکور استفاده میشود، این است که ما، در عین عمل به [[تکالیف دینی]] خود، همیشه باید [[منتظر ظهور]] [[امام زمان]]{{ع}} باشیم و از [[رحمت]] واسعه [[الهی]] [[ناامید]] و مأیوس نگردیم. همین [[انتظار]]، خود، وظیفهای است مستقل که دوره [[غیبت]] را به دوره تلاش برای رسیدن به دوره [[حکومت]] سراسر [[عدل]] [[امام مهدی]] {{ع}} تبدیل میکند و [[ضعف]] و [[سستی]] و [[ناامیدی]] را از [[جامعه اسلامی]] دور میسازد»<ref>[[رسول رضوی|رضوی، رسول]]، [[امام مهدی (کتاب)|امام مهدی]]، ص ۹۷-۱۰۰.</ref>. | ||
خط ۴۱۹: | خط ۴۱۹: | ||
*«اعمالی که [[منتظران]] باید انجام دهند چنین است: | *«اعمالی که [[منتظران]] باید انجام دهند چنین است: | ||
#'''[[خودسازی]]:''' بخش قابل توجهی از سخنان [[امام خمینی|مرحوم امام]]، راجع به اینست که [[منتظر]] باید پیوسته خود را در محضر [[امام زمان]] و [[خدا]] ببیند و [[معصیت]] نکند. به نظر او [[تزکیه نفس]] لازمه [[انتظار]] است: "شما الآن تحت نظر [[خدا]] و تحت نظر [[امام زمان]]{{ع}} هستید. [[ملائکه]] شما را [[مراقبت]] میکنند، [[نامه اعمال]] شما را به [[امام زمان]]{{ع}} عرضه میدارند"<ref>[[سید روح الله خمینی|خمینی، سید روح الله]]، صحیفه نور، ج ۷، ص ۲۰۳.</ref>. "حالا ببینید که تحت [[مراقبت]] هستید. [[نامه اعمال]] ما میرود پیش [[امام زمان]]{{ع}} هفتهای دو دفعه (به حسب [[روایت]]). من میترسم ما که ادعای این را داریم که تبع این بزرگوار هستیم، [[شیعه]] این بزرگوار هستیم، اگر [[نامه اعمال]] را ببیند و میبیند تحت [[مراقبت]] خداست نعوذ بالله شرمنده بشود ... نکند که خدای نخواسته از من و شما و سایر [[دوستان]] [[امام زمان]]{{ع}} یک وقت چیزی صادر بشود که موجب افسردگی [[امام زمان]]{{ع}} باشد. [[مراقبت]] کنید از خودتان، پاسداری کنید از خودتان ..."<ref>[[سید روح الله خمینی|خمینی، سید روح الله]]، صحیفه نور، ج ۷، ص ۲۶۷.</ref>. "اگر یک وقت [[نامه عمل]] یک [[روحانی]] را بردند و به [[امام زمان]]{{ع}} دادند و آن [[ملائکه]] [[الهی]] که بردند دادند، گفتند که این هم [[روحانی]] شماست، اینها پاسداران [[اسلام]] شما، و [[امام زمان]] خجالت بکشد- نعوذ بالله"<ref>[[سید روح الله خمینی|خمینی، سید روح الله]]، صحیفه نور، ج ۷، ص ۲۵۳.</ref>. اینکه [[اعمال]] ما زیر نظر [[ائمه]] هست یا اینکه [[اعمال]] ما به آنها عرضه میشود ریشه [[قرآنی]] و نیز [[روایی]] دارد. در [[قرآن]] آمده است: {{متن قرآن|اعْمَلُواْ فَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَرَسُولُهُ وَالْمُؤْمِنُونَ}}<ref>عمل کنید زود است ببیند خدا کردار شما را و پیمبرش و مؤمنان؛ سوره توبه: ۹/ ۱۰۵.</ref>؛ در [[روایتها]] آمده که مقصود از "مؤمنون" [[ائمه]] هستند<ref>مراجعه شود به: الطبرسی، [الشیخ] فضل بن حسن، مجمع البیان، دار الفکر، لبنان، ۱۴۱۴ ق، ج ۵، ص ۱۰۹؛ الطباطبائی، [العلامة] سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، جماعة المدرسین، قم، ج ۱۰- ۹، ص ۳۸۵؛ العروسی الحویزی، علی بن جمعة، نور الثقلین، ج ۲، ص ۲۶۲.</ref>. پس [[خدا]]، [[رسول]] و [[امامان]] [[اعمال]] ما را میبینند. علاوه بر آن، [[نامه عمل]] ما هم به محضر آنان برده میشود. از [[امام رضا]]{{ع}} [[نقل]] شده است: آیا نمیدانی [[اعمال]] [[شیعیان]] ما هر صبح و عصر بر ما [[امامان]] عرضه میگردد؟<ref>{{متن حدیث|"أَ مَا عَلِمْتَ أَنَّا مَعَاشِرَ الْأَئِمَّةِ تُعْرَضُ عَلَيْنَا أَعْمَالُ شِيعَتِنَا صَبَاحاً وَ مَسَاء"}}؛ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۴۳، ۹۹.</ref>. | |||
#'''پاکسازی ([[جامعه]]):''' مقصود از پاکسازی [[مبارزه]] با مظاهر [[گناه]] و [[پلیدی]] است. [[منتظر]] باید تلاش کند [[جامعه]] را از [[ظلم و ستم]] [[پاک]] نماید و این شرط [[انتظار]] است. او باید برای [[رضای خدا]]، بر علیه [[زشتیها]] [[قیام]] نماید. "امیدوارم که ما همه ... به آن وظایفی که [[اسلام]]، [[قرآن]]، تحت لوای [[حضرت]] [[صاحب الزمان]]{{ع}} برای ما تعیین فرمودهاند عمل کنیم و صورتها را محتوای واقعی به آن بدهیم و الفاظ را معانی [[حقیقی]]، شاید این وصفی که برای [[حضرت صاحب]] {{ع}} ذکر شده است دنبال همین [[آیه شریفه]] که میفرماید که: {{متن قرآن|قُلْ إِنَّمَا أَعِظُكُم بِوَاحِدَةٍ أَن تَقُومُوا لِلَّهِ مَثْنَى وَفُرَادَى}}<ref>بگو: شما را به یک چیز اندرز میدهم، و آن اینکه: دو نفر دو نفر یا یک نفر یک نفر برای خدا قیام کنید؛ سوره سبأ: ۳۴/ ۴۶. </ref> دنبال همین معنا باشد که همه باید [[قیام]] بکنیم [[قیام]] واحدی که بالاترین [[قیام]] همان [[قیام]] آن شخص [[واحد]] است و همه قیامها باید دنبال آن [[قیام]] باشد. [[خدای تبارک و تعالی]] میفرماید که: من فقط یک [[موعظه]] دارم به شما {{متن قرآن|قُلْ إِنَّمَا أَعِظُكُم بِوَاحِدَةٍ}} به [[امت]] بگو که فقط من یک [[موعظه]] دارم به شما و آن [[موعظه]] این است که [[قیام]] کنید و [[قیام]] لله باشد، [[قیام]] لله کنید. البته آن [[حضرت]] [[قیام]] لله میفرمایند و آن للهی که و آن خلوصی که برای ایشان هست برای دیگران نیست. لکن شیعههای بزرگوار آن [[حضرت]] هم باید [[پیروی]] از او بکنند در اینکه [[قیام]] کنند برای [[خدا]]"<ref>[[سید روح الله خمینی|خمینی، سید روح الله]]، صحیفه نور، ج ۷، ص ۳۶.</ref>. "به همه ما [[تکلیف]] است که باید مقابله کنیم با این دستگاههای [[ظالم]] خصوصا دستگاههایی که با اساس مخالفند"<ref>[[سید روح الله خمینی|خمینی، سید روح الله]]، صحیفه نور، ج ۹، ص ۲۰۲.</ref>. [[امام خمینی|حضرت امام]] همچنین درباره کسانی که میگویند: "من که دلم بیشتر نسوخته به [[اسلام]] از [[حضرت صاحب]] {{ع}}، خوب ایشان هم که میبینند این را، خود ایشان بیایند، چرا من بکنم؟" میفرماید: "این اشخاص میخواهند از [[تکلیف]] شانه خالی کنند این [[منطق]] اشخاصی است که میخواهند از زیر بار دربروند. [[اسلام]] اینها را نمیپذیرد. [[اسلام]] اینها را به هیچ چیز نمیشمرد ..."<ref>[[سید روح الله خمینی|خمینی، سید روح الله]]، صحیفه نور، ج ۲، ص ۲۸.</ref>. بر اساس [[ادله]] مربوط به [[امر به معروف و نهی از منکر]] باید بر علیه مظاهر [[فساد]] و [[پلیدی]] [[مبارزه]] کرد و زمینه را برای [[ظهور]] [[حضرت]] فراهم نمود<ref>آیهها و روایتها درباره امر به معروف و نهی از منکر زیاد است، از جمله آیههای: ۱۱۰ و ۱۱۴ سوره آل عمران.</ref>. | |||
#'''[[آماده سازی]]:''' سومین [[وظیفه]] [[منتظر]] آنست که خود و [[جامعه]] را برای [[ظهور امام زمان]] و [[یاری]] او آماده نماید. "[[آمادگی]] و [[آماده سازی]]" از لوازم [[انتظار]] به معنای [[حقیقی]] کلمه است. "ما باید فراهم کنیم کار را. فراهم کردن اسباب این است که کار را نزدیک بکنیم. کار را همچو بکنیم که مهیا بشود عالم برای آمدن [[حضرت]] {{ع}}"<ref>[[سید روح الله خمینی|خمینی، سید روح الله]]، صحیفه نور، ج ۲۰، ص ۱۹۸.</ref>. "در بعضی [[روایات]]- که من حالا نمیدانم صحت و سقمش را- هست که یکی از چیزهای [[مستحب]] این است که [[مؤمنین]] در حال [[انتظار]] اسلحه هم داشته باشند، اسلحه مهیا، نه اینکه اسلحه را بگذارند کنار و بنشینند [[منتظر]]. اسلحه داشته باشند برای اینکه با [[ظلم]] مقابله کنند، با [[جور]] مقابله کنند. [[تکلیف]] است، [[نهی از منکر]] است. به همه ما [[تکلیف]] است که باید مقابله کنیم ..."<ref>[[سید روح الله خمینی|خمینی، سید روح الله]]، صحیفه نور، ج ۹، ص ۲۰۲، به همین مضمون مراجعه شود به: همان، ج ۱۵، ص ۲۲.</ref>. در مورد آماده بودن [[منتظر]]، [[روایت]] زیر [[نقل]] میشود:{{متن حدیث|" عَنْ أَبِي بَصِيرٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ {{ع}} لِيُعِدَّنَّ أَحَدُكُمْ لِخُرُوجِ الْقَائِمِ وَ لَوْ سَهْماً فَإِنَ اللَّهَ إِذَا عَلِمَ ذَلِكَ مِنْ نِيَّتِهِ رَجَوْتُ لِأَنْ يُنْسِئَ فِي عُمُرِهِ حَتَّى يُدْرِكَهُ وَ يَكُونَ مِنْ أَعْوَانِهِ وَ أَنْصَارِهِ "}}<ref>مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۶۶، ح ۱۴۶.</ref>. پس صرف اینکه کسی بگوید من در [[انتظار]] [[حضرت مهدی]] هستم، او [[منتظر]] شناخته نمیشود، بلکه باید شرطهای سهگانه آن، یعنی [[خودسازی]]، پاکسازی و [[آمادهسازی]] را نیز تحصیل نماید. به عبارت دیگر، [[منتظر واقعی]] کسی است که خود را ساخته، برای پاکسازی [[جامعه]] از آلودگی تلاش و خود را برای [[یاری]] [[امام زمان]] آماده نموده است. این [[حقیقت]] [[انتظار]] در [[کلام]] [[امام خمینی]] است و این معنای از [[انتظار]] است که [[برترین]] [[اعمال]] و [[بهترین]] عبادتها است. "و اگر نظر شماها مثل نظر بعضی عامیهای [[منحرف]] آن است که برای [[ظهور]] آن بزرگوار باید کوشش در تحقق [[کفر]] و [[ظلم]] کرد و تا عالم را [[ظلم]] فراگیرد و مقدمات [[ظهور]] فراهم شود {{متن قرآن|إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُونَ}}<ref>"ما از خدا هستیم و ما بازگردنده به سوی او هستیم".</ref>"<ref>وصیتنامه سیاسی الهی امام خمینی، بخشی از بند "ع"؛ سوره بقره، آیه:۱۵۶</ref>»<ref>[[فرجالله هدایتنیا|هدایتنیا، فرجالله]]؛ [[امام مهدی در نگاه امام خمینی (مقاله)|امام مهدی در نگاه امام خمینی]]، ص 367-371.</ref>. | |||
}} | }} | ||
{{پاسخ پرسش | {{پاسخ پرسش | ||
خط ۴۶۹: | خط ۴۶۹: | ||
از همین رو یکی از [[وظایف]] مهم و اساسی در [[دوران غیبت]]، رعایت [[تقوا]] و توجه به [[احکام]] و [[وظایف]] شرعی است که [[خداوند]] برای ما معین نموده است. به همین جهت است که وقتی از [[علامه]] درباره راه رسیدن به [[امام زمان]] {{ع}} سؤال میشود، بر روی [[تقوا]] و انجام [[وظایف]] شرعی تأکید میکند و ضمن [[اعتقاد]] به امکان [[تشرف]] به محضر [[امام زمان]] {{ع}} برای رسیدن و وصال به آن [[امام]] [[عزیز]] میگویند: «در این مورد رعایت سه مطلب ضروری است: | از همین رو یکی از [[وظایف]] مهم و اساسی در [[دوران غیبت]]، رعایت [[تقوا]] و توجه به [[احکام]] و [[وظایف]] شرعی است که [[خداوند]] برای ما معین نموده است. به همین جهت است که وقتی از [[علامه]] درباره راه رسیدن به [[امام زمان]] {{ع}} سؤال میشود، بر روی [[تقوا]] و انجام [[وظایف]] شرعی تأکید میکند و ضمن [[اعتقاد]] به امکان [[تشرف]] به محضر [[امام زمان]] {{ع}} برای رسیدن و وصال به آن [[امام]] [[عزیز]] میگویند: «در این مورد رعایت سه مطلب ضروری است: | ||
#برای [[دیدار]] [[امام زمان]] {{ع}} باید بسیار با [[تقوا]] و [[پرهیزگار]] بود. | |||
#باید [[محبت]]، [[عشق]] و [[معرفت]] فرد زیاد باشد. البته هرگز کسی نخواهد توانست به حدی [[معرفت]] کسب کند که در خور [[امام زمان]] {{ع}} باشد، اما میتوان در [[حد ]] [[توان]] نسبت به این مسئله تلاش کرد. | |||
#مداومت کردن بر یکی از زیارتهای مشهور.»<ref>آیت الله سعادت پرور پس از نقل کلام فوق میگویند: خود ایشان در این مورد زیارتی را که با (سلام علی آل یاسین) آغاز میشود، توصیه میفرمودند. توصیههای اخلاقی آیت الله سعادت پرور، نرم افزار گنج سعادت.</ref> | |||
::::::و در جای دیگری در پاسخ به این پرسش که راه رسیدن به [[امام زمان]] {{ع}} چیست؟ میگوید: «[[امام زمان]] {{ع}} خود فرموده است: شما خوب باشید، ما خودمان شما را پیدا میکنیم»<ref>در محضر علامه طباطبایی، صفحه ۱۱۶، سؤال ۲۷۳.</ref>. | ::::::و در جای دیگری در پاسخ به این پرسش که راه رسیدن به [[امام زمان]] {{ع}} چیست؟ میگوید: «[[امام زمان]] {{ع}} خود فرموده است: شما خوب باشید، ما خودمان شما را پیدا میکنیم»<ref>در محضر علامه طباطبایی، صفحه ۱۱۶، سؤال ۲۷۳.</ref>. | ||
خط ۴۹۰: | خط ۴۹۰: | ||
| پاسخدهنده = احمد زمانی | | پاسخدهنده = احمد زمانی | ||
| پاسخ = [[حجت الاسلام و المسلمین]] '''[[احمد زمانی]]'''، در کتاب ''«[[اندیشه انتظار (کتاب)|اندیشه انتظار]]»'' در اینباره گفته است: | | پاسخ = [[حجت الاسلام و المسلمین]] '''[[احمد زمانی]]'''، در کتاب ''«[[اندیشه انتظار (کتاب)|اندیشه انتظار]]»'' در اینباره گفته است: | ||
#« '''[[شناخت امام عصر]]{{ع}}:''' [[شناخت]] ما نسبت به هر موجودی باعث [[تقرب]] و یا دور شدن از آن موجود میشود و تکالیفی را بر دوش ما میگذارد که به صورت طبیعی انجام آن [[وظایف]]، موجب [[آرامش]] و سکینۀ [[روح]] و [[قلب]] میگردد. [[عثمان بن سعید عمری]] که خود [[وکیل]] [[امام هادی]]، [[عسکری]] و [[قائم آل محمد]]{{عم}} بوده است، میگوید در محضر [[امام حسن عسکری]]{{ع}} بودم. از آن [[حضرت]] نسبت به [[روایت]] معروفِ [[نقل]] شده از پدرانش سؤال کردند: آیا صحیح است که آنان فرمودهاند: "همانا [[زمین]] از [[حجت الهی]] تا [[روز قیامت]] خالی نخواهد بود و او در میان [[مردم]] است و هر کسی که بمیرد و [[امام]] زمانش را نشناسد به [[مرگ جاهلیت]] از [[دنیا]] رفته است؟ "<ref>{{متن حدیث|"أَنَّ الْأَرْضَ لَا تَخْلُو مِنْ حُجَّةِ اللَّهِ عَلَى خَلْقِهِ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ وَ مَنْ مَاتَ وَ لَمْ يَعْرِفْ إِمَامَ زَمَانِهِ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّةً "}}.</ref>. [[امام عسکری]]{{ع}} پاسخ داد: این مطلب [[حق]] است و همانند روزِ روشن، [[حق]] است و نمیتوان آن را [[انکار]] کرد. آنگاه پرسیدند: یابن [[رسول الله]]! [[حجت]] و [[امام زمان]] پس از شما چه کسی است؟ فرمود: [[امام زمان]] پس از من پسرم، [[محمد]] است. او [[امام]] و [[حجت]] بعد از من است. هر کس بمیرد و او را نشناسد به [[مرگ جاهلیت]]<ref>{{متن حدیث|ابْنِي مُحَمَّدٌ هُوَ الْإِمَامُ وَ الْحُجَّةُ بَعْدِي مَنْ مَاتَ وَ لَمْ يَعْرِفْهُ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّة}}؛ مرگ جاهلیت به فرمایش امام صادق{{ع}} همان مرگ در گمراهی است و بعضی آن را مردن به آیین یهود و انصارای منسوخ دانستهاند که نتیجه یکی است.</ref> مرده است. سپس فرمود: [[آگاه]] باشید برای آن [[حجت الهی]] [[غیبت]] شگفتانگیزی است که در آن دوران، انسانهای [[ناآگاه]] در سرگردانی و [[اضطراب]] شدیدی به سر میبرند و آنانی که راه [[باطل]] را پیمودهاند عَلَم [[مخالفت]] را در دست دارند و یا [[همراهی]] میکنند نابود میگردند و عدهای که برای [[فریب]] [[مردم]]، زمان خاصی را معین میکنند، [[دروغ]] میگویند. سپس از پردۀ [[غیبت]] خارج خواهد شد و [[ظهور]] میکند. آنگاه فرمود: پس گویا از هم اکنون [[پرچمها]] و علائمی را میبینم که بر بالای سرش حرکت میکنند<ref>{{متن حدیث|أَمَا إِنَّ لَهُ غَيْبَةً يَحَارُ فِيهَا الْجَاهِلُونَ وَ يَهْلِكُ فِيهَا الْمُبْطِلُونَ وَ يَكْذِبُ فِيهَا الْوَقَّاتُونَ ثُمَّ يَخْرُجُ فَكَأَنِّي أَنْظُرُ إِلَى الْأَعْلَامِ وَ رَايَاتٍ تَخْفِقُ فَوْقَ رَأْسِهِ}}؛ طبرسی، اعلام الوری، ص ۴۴۳؛ اربلی، کشف الغمة، ج ۲، ص ۵۲۸؛ القمی، کفایة الأثر، ص ۲۹۶ و شیخ صدوق، کمال الدین، ج ۲، ص ۴۰۹. اختلاف مختصری در بعضی نسخهها است که رؤیت پرچمها در نجف و کوفه مطرح شده و در آدرس اول به صورت مطلق ذکر شده است.</ref>. [[شناخت امام عصر]]{{ع}} آنقدر مهم و پراهمیت است که از دهها و صدها سال قبل، [[پیشوایان معصوم]]، [[مردم]] را بدان ترغیب میکردند و ادامه [[زندگی معنوی]] و استمرار [[هدایت]] را مربوط به آن میدانستند. [[زراره]] از [[امام صادق]]{{ع}} پرسید: چنانچه در [[عصر غیبت]] واقع شدم و دسترسی به [[امام عصر]]{{ع}} نداشتم، [[بهترین]] کار جهت تلاش برای رسیدن به او چیست؟ [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: [[خواندن]] دعای ذیل که در بردارندۀ [[شناخت]] و نقش [[معرفت امام زمان]]{{ع}} است]: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ عَرِّفْنِي نَفْسَكَ فَإِنَّكَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِي نَفْسَكَ لَمْ أَعْرِفْ نَبِيَّكَ اللَّهُمَّ عَرِّفْنِي رَسُولَكَ فَإِنَّكَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِي رَسُولَكَ لَمْ أَعْرِفْ حُجَّتَكَ اللَّهُمَّ عَرِّفْنِي حُجَّتَكَ فَإِنَّكَ إِنْ لَمْ تُعَرِّفْنِي حُجَّتَكَ ضَلَلْتُ عَنْ دِينِي }}<ref>بارخدایا! خودت را به من بشناسان، چنانچه "[[توفیق]] [[شناخت]] تو را پیدا نکنم و" خودت را به من نشناسانی پیامبرت را نخواهم [[شناخت]]. بارخدایا! پیامبرت را به من بشناسان، چنانچه [[توفیق]] [[شناخت]] پیامبرت را به من [[عنایت]] نکنی [[حجت]] تو را نخواهم [[شناخت]]. بارخدایا! [[حجت]] و ولیت را به من بشناسان، چنانچه ولیت را به من نشناسانی از [[دین]] و فطرتم "که به من [[عنایت]] کردهای" [[منحرف]] گشته و [[گمراه]] خواهم شد؛ اصول کافی، ج ۱، ص ۳۳۷، باب فی الغیبة، ح ۵؛ کتاب الغیبة، نعمانی، ص ۱۶۷ و شیخ عباس قمی، مفاتیح الجنان، ص ۸۸۵ (ملحقات).</ref>. | |||
#'''[[انتظار فرج]]:''' [[انتظار فرج]]، چشم داشتن به حاکمیتی است که به وسیله آن ناپاکان، ستمپیشگان، متظاهران بیاعتقاد و معتقدان بیکردار به [[شمشیر]] [[عدالت]] و [[دیانت]] سپرده شوند و [[دین]] از [[بدعتها]]، کجیها و نارواییهای بشری پیراسته گردد. از سوی دیگر توسط [[پاکترین]] [[انسانها]] که [[اسوه]] زیباییها و [[صفات جمال]] [[حق]] است [[عدالت]]، [[راستی]]، [[حقیقت]]، [[دانایی]]، [[صفا]] و [[صمیمیت]] و مجموعه [[فضائل]]، [[حاکم]] گردد<ref>جمعی از نویسندگان، چشم به راه مهدی{{ع}}، ص ۲۲۲.</ref>. [[انتظار فرج]] بدون بازتاب عملی و بدون آشنایی با الفبای [[مبارزه]] و [[جهاد]] و باطلستیزی، مفهوم و معنا ندارد. پس آنانی را که به صرف ذکر و [[دعا]]، [[دل]] خویشتن را خوش میدارند و گاهی هم مجلس جشن و دعایی برگزار میکنند ولکن از [[زندگی]] [[مجاهدان]] فی [[سبیل الله]] و آوارگی و دربهدری آنان و محرومیتها و زندانهای آنان بیخبرند، نمیتوان [[منتظر]] نامید، زیرا [[منتظران]]، همیشه با [[آگاهی]] و [[آمادگی]] خاصی به سر میبرند و از ترفندها و شگردهای مختلف [[فرهنگی]]، [[سیاسی]] و [[نظامی]] [[دشمنان دین]] و [[بشریت]] نه تنها بیخبر نیستند بلکه درباره عکس العملهای سریع و مناسب آن میاندیشند و در جای خود وارد عمل میگردند و خسارتهای جبرانناپذیری را بر [[دشمنان اسلام]] و [[انسانیت]] وارد میسازند. [[پیامبر گرامی اسلام]] و [[امامان معصوم]]، [[انتظار فرج]] را در [[زمان غیبت کبری]] یک امر عبادی دانستهاند و تلاش کردهاند [[یاران]] خویش را در چنین حالتی نگه دارند و از آنانی که مثل بعضی از [[یاران]] [[موسی بن عمران]]{{ع}} که گفتند: {{متن قرآن|فَاذْهَبْ أَنتَ وَرَبُّكَ فَقَاتِلا إِنَّا هَاهُنَا قَاعِدُونَ}} <ref>پس تو و پروردگارت بروید و با [[دشمنان]] بجنگید، ما در این جا نشستهایم؛ سوره مائده، آیه ۲۴.</ref>. حرف میزدند، اظهار تنفر و انزجار داشتهاند. حال بر برخی از [[احادیث]] [[انتظار فرج]] مروری میکنیم: | |||
##قال [[رسول الله]]{{صل}}: [[برترین]] [[اعمال امت]] من [[انتظار فرج]] است<ref>{{متن حدیث|"أَفْضَلُ أَعْمَالِ أُمَّتِي انْتِظَارُ الْفَرَج" }}؛ صدوق، کمالالدین، ج ۲، ص ۶۴۴.</ref>. | |||
##[[امیرمؤمنان]]، [[علی بن ابی طالب]]{{ع}} فرمود: [[بهترین]] [[عبادت]] [[انسان]] [[مؤمن]]، [[انتظار فرج]] از سوی [[خداوند]] است<ref>{{متن حدیث|"أَفْضَلُ عِبَادَةِ الْمُؤْمِنِ انْتِظَارُ فَرَجِ اللَّهِ"}}؛ البرقی، المحاسن، ج ۱، ص ۲۹۱.</ref>. | |||
##[[امام صادق]]{{ع}} فرمود: در شبها و روزهایت [[انتظار فرج]] مولایت را داشته باش<ref>{{متن حدیث|"تَوَقَّعْ أَمْرَ صَاحِبِكَ لَيْلَكَ وَ نَهَارَك"}}؛ بحارالانوار، ج ۹۵، ص ۱۵۷؛ سید بن طاووس، الاقبال، ص ۲۰۰.</ref>. | |||
#'''[[دعا برای سلامتی]] و [[ظهور امام زمان]]{{ع}}:''' درخواست صحت و [[سلامتی]] برای وجودی که منبع [[فیض الهی]] است و [[خداوند]] [[منان]] او را واسطه [[نعمتها]] به [[بندگان]] قرار داده است، وظیفهای عقلایی است که هر اندیشمندی را بدان توجه میدهد، زیرا [[دعا]] برای آن وجود واسطه در [[فیض]] [[دعا]] برای خود انسانهاست و بدون عنایتهای او، ادامه حیات ممکن نیست و [[انسان]] بدون [[همراهی]] [[حجت خدا]] نمیتواند به سوی [[کمالات]] و معنویات سیر کند و حقایق هستی را همانگونه که هست دریابد. از این رو [[امام زمان]]{{ع}} به [[اسحاق بن یعقوب]] سفارش کرد و فرمود: برای [[فرج]] و [[ظهور]] بقیة اللهالاعظم{{ع}} بسیار [[دعا]] کنید و آن را از [[خدا]] بخواهید، زیرا [[ظهور]] او، [[فرج]] و [[گشایش]] در کارهای شماست<ref>{{متن حدیث|"أَكْثِرُوا الدُّعَاءَ بِتَعْجِيلِ الْفَرَجِ فَإِنَّ فِي ذَلِكَ فَرَجَكُمْ"}}؛ بحارالانوار، ج ۵۳، ص ۱۸۰، ب ۳۱ و الخرائج، ج ۳، ص ۱۱۱۳.</ref>. | |||
#'''[[آماده کردن زمینه ظهور]] و برداشتن موانع''' [[مبارزه]] با تهدیدها و موانع [[ظهور]] از جمله اموری است که یک [[انسان]] [[منتظر]] به آن توجه دارد و از فرصتهایی که موجب سرعت بخشیدن و [[گشایش]] در پدیدار شدن آن [[مصلح بزرگ]] است بیشترین بهرهبرداری را میکند. [[انسان]] [[منتظر]] با دیدگاهها و مواضع حکومتهای طاغوتی که در جهت [[گسترش ظلم]] گام برمیدارند [[مبارزه]] میکند و توسعه بیدادگری آنان را تهدید و [[مانع]] [[ظهور]] میداند و برای آشنایی [[مردم]] با [[فرهنگ انتظار]] و ذوب نشدن در عادات و رسومی که توسط حکوتهای [[باطل]] اشاعه مییابد تلاش میکند و هرگز خسته نمیشود. او پرتلاشترین مبلغی است که خود تجسم [[تقوا]]، [[عدالت]]، [[راستی]] و [[صداقت]] است که با [[کردار]] صحیح خویش و [[دعوت]] [[مردم]] به مدینۀ فاضلۀ [[زمان ظهور]]، اصلاحگری را محقق میسازد و [[مردم]] [[جهان]] را [[عاشق]] و دلباختۀ آن [[عدالت]] گستر [[الهی]] مینماید تا آنان لحظه شمار ظهورش باشند. [[تبیین]] و آگاهسازی از برنامههای آن [[مصلح بزرگ]] میتواند زیباترین [[زمینه ظهور]] [[حجت الهی]] را فراهم آورد؛ همانطور که [[جهل]] و [[ناآگاهی]] سبب تأخیر میگردد. به [[راستی]] اگر [[امام زمان]] {{ع}} مصلحی است که بر حقائق و [[خزائن الهی]] سیطره پیدا میکند و [[احکام]] فطری که هم آهنگ با ذات و [[فطرت]] [[انسان]] هاست را به [[اجرا]] در میآورد و آنان را بار دیگر زنده میکند تا [[مردم]] حیات سعادتمندی را آغاز کنند، چرا در این راه تلاش نگردد و برای آمدنش روز و شب [[دعا]] نشود؟. [[امام صادق]] {{ع}} از جد گرامیاش، [[امیرمؤمنان]] {{ع}} [[نقل]] کرده است که فرمود: [[منتظر]] و آماده [[فرج]] باشید و از [[رحمت الهی]] مأیوس نگردید که [[بهترین]] [[اعمال]] نزد [[خداوند متعال]] [[انتظار فرج]] است و مادامی که بندۀ [[مؤمن]] [[منتظر]] و آماده [[فرج]] باشد و [[منتظر]] و آماده امر [[فرج]] ما [[اهل بیت]] باشد، مانند کسی است که در [[راه خدا]] در [[خون]] خود غلت زند و به [[شهادت]] برسد<ref>{{متن حدیث|انْتَظِرُوا الْفَرَجَ وَ لا تَيْأَسُوا مِنْ رَوْحِ اللَّهِ فَإِنَّ أَحَبَّ الْأُمُورِ إِلَى اللَّهِ انْتِظَارُ الْفَرَجِ وَ مَا دَاوَمَ عَلَيْهِ الْمُؤْمِن و الْمُنْتَظِرُ لِأَمْرِنَا كَالْمُتَشَحِّطِ بِدَمِهِ فِي سَبِيلِ اللَّهِ }؛ معجم احادیث المهدی، ج ۳، ح ۶۱۹ و نیز میتوان به آیه ۲۰۰ سورۀ آل عمران، مراجعه نمود.</ref>. [[امام صادق]] {{ع}} فرمود: باید هر یک از شما [[مردم]] برای [[ظهور]] و [[خروج قائم]] [[آل محمد]] {{صل}} اسلحهای آماده کند هر چند یک تیر باشد چون وقتی [[خداوند]] ببیند کسی به [[نیت]] [[یاری]] [[مهدی]] اسلحه تهیه کرده است، [[امید]] میرود [[خداوند]] [[عمر]] او را طولانی و دراز کند تا ظهورش را [[درک]] نماید تا از [[یاران]] او محسوب گردد <ref>{{متن حدیث| لَيُعِدَّنَّ أَحَدُكُمْ لِخُرُوجِ الْقَائِمِ وَ لَوْ سَهْماً فَإِنَّ اللَّهَ تَعَالَى إِذَا عَلِمَ ذَلِكَ مِنْ نِيَّتِهِ رَجَوْتُ لِأَنْ يُنْسِئَ فِي عُمُرِهِ حَتَّى يُدْرِكَهُ فَيَكُونَ مِنْ أَعْوَانِهِ وَ أَنْصَارِه}}؛ نعمانی، کتاب الغیبة، ص ۳۲۰، ح ۱۰ و بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۶۶، ب ۲۷.</ref>. | |||
#'''[[سازماندهی]] و تمرین امور جهادی و دفاعی:''' جهت ساماندهی نیروی موحد و [[خداشناس]] در راستای توسعه و [[گسترش عدالت جهانی]] بقیة اللهالاعظم{{ع}} [[نیاز]] به تشکل و [[سازماندهی]] [[نیرومندی]] است. این حرکت بزرگ بدون تمرین و آشنایی با تکنیک و تاکتیکهای مربوطه و دیگر نیروهای توانمند [[جهان اسلام]] ممکن نیست. [[خداوند سبحان]] این [[دستور]] اکید را به [[رسول خدا]]{{صل}} و دیگر [[مسلمانان]] در قالب [[وحی]] چنین فرمود: {{متن قرآن|وَأَعِدُّواْ لَهُم مَّا اسْتَطَعْتُم مِّن قُوَّةٍ وَمِن رِّبَاطِ الْخَيْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَعَدُوَّكُمْ وَآخَرِينَ مِن دُونِهِمْ لاَ تَعْلَمُونَهُمُ اللَّهُ يَعْلَمُهُمْ وَمَا تُنفِقُواْ مِن شَيْءٍ فِي سَبِيلِ اللَّهِ يُوَفَّ إِلَيْكُمْ وَأَنتُمْ لاَ تُظْلَمُونَ}}<ref> و آنچه در توان دارید از نیرو و اسبان آماده در برابر آنان فراهم سازید که بدان دشمن خداوند و دشمن خود را به هراس میافکنید؛ و نیز جز آنها کسانی دیگر را که شما نمیشناسید (اما) خداوند آنان را میشناسد؛ و آنچه در راه خداوند ببخشید، به شما تمام باز خواهند داد و بر شما ستم نخواهد رفت؛ سوره انفال، آیه: 60.</ref>. آیۀ شریفۀ فوق دربردارنده [[دستور]] ساماندهی نیروهای مسلح (منظم و نامنظم) است تا با پیشرفتهترین ابزار روز آشنا گردند و از آن [[بهترین]] بهرهبرداری را کنند. در ذیل [[آیه شریفه]] فوق بعد از [[فرمان]] [[آمادهسازی]] و سامانبخشی به نیروهای رزمنده، نتیجه را ذکر میکند و آن ایجاد [[رعب]] و [[وحشت]] در [[دل]] [[دشمنان]] شناخته شده و پشت پرده است [و سپس [[دستور]] [[انفاق]] به همگان میدهد]. حال زمانی که این نتیجه بزرگ حاصل شد کسی [[تجاوز]] و [[تعدی]] به حدود و ثغور [[کشورهای اسلامی]] نخواهد کرد و [[امنیت]] روحی و [[معنوی]] ایجاد خواهد شد. | |||
#'''ایستادن و [[احترام]] به هنگام شنیدن نام "[[قائم]]":''' از سنتهای کهن و زیبا که در میان [[شیعیان]] و علاقهمندان به [[حضرت مهدی]]{{ع}} در بسیاری از [[کشورهای اسلامی]] مطرح است این است آنگاه که کسی نام "[[قائم]]"<ref>واژه و امام "القائم" بر دیگر ائمه معصومین{{ع}} هم اطلاق گردیده است. در زیارت علی بن موسی الرضا{{ع}} و امام نهم و امام دهم و... میخوانیم: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى عَلِيِّ بْنِ مُوسَى الرِّضَا الْمُرْتَضَى عَبْدِكَ وَ وَلِيِّكَ الْقَائِمِ بِعَدْلِكَ الدَّاعِي إِلَى دِينِكَ وَ دِينِ آبَائِهِ الصَّادِقِينَ صَلَاةً لَا يَقْوَى عَلَى إِحْصَائِهَا غَيْرُكَ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ التَّقِيِّ النَّقِيِّ الرَّضِيِّ صَلَاةً لَا يُحْصِيهَا غَيْرُكَ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى عَلِيِّ بْنِ مُحَمَّدٍ عَبْدِكَ وَ حُجَّتِكَ عَلَى عِبَادِكَ صَلَاةً لَا يَقْوَى عَلَى إِحْصَائِهَا غَيْرُك}}؛ من لا یحضره الفقیه، ج ۲، ص ۶۰۳ و کامل الزیارات، ص ۱۶۵، ب ۱۰۲.</ref> را ببرد و مقصودش [[حضرت]] بقیة اللهالاعظم{{ع}} باشد، گرچه قرائن کوچکی بر آن دلالت کند [[مردم]] به [[احترام]] آن بزرگوار به پا میخیزند و میایستند و دست بر سینه یا روی سر خویش میگذارند یا به نشانه [[تعظیم]] در برابرش [[خم]] میشوند و یا [[درود]] و [[صلوات بر محمد]] و [[آل محمد]] میفرستند؛ همانطور که در میان [[اهل سنت]] آنگاه که نام [[رسول خدا]]{{صل}} را میشنوند نوعی [[احترام]] میکنند و به پا میخیزند. | |||
#'''انجام [[امور عبادی]] به [[نیابت]] [[حضرت مهدی]] {{ع}}:''' انسانهای [[عاشق]] در همه حال به [[فکر]] [[معشوق]] خویش هستند؛ آن هم معشوقی که هستی آنان در گروِ وجود اوست و نه تنها [[نجات]] آنان بلکه نجاتبخشی [[جهان]] در دست اوست. [[شادابی]]، [[آرامش]]، [[سلامتی]] و تندرستی او سبب [[آرامش]] دیگران است و به عبارت دیگر روند [[تکامل]] [[جامعه]] و [[بشریت]] در سایه وجود پر کفایتِ اوست. از این رو [[صدقه]] دادن و هدیه کردن [[اعمال عبادی]] به بقیة اللهالاعظم {{ع}} از جمله اموری است که تأثیر به سزایی دارد و [[عاشق]] با اهدای اینگونه امور و به جا آوردن [[حج]] و [[عمره]] و [[صدقه]] دادن و هدیه کردن آن، [[محبت]] و [[عشق]] درونی خود را نشان میدهد و به خود [[آرامش]] میبخشد. [[امیرمؤمنان]]، [[علی بن ابی طالب]] {{ع}} با انجام چنین اعمالی نسبت به [[رسول خدا]] {{صل}} و پدرش [[ابی طالب]] به این حرکت [[مشروعیت]] داد و آن را برای آیندگان، اعمالی زیبا و خداپسندانه معرفی کرد. از [[امام باقر]] {{ع}} سؤال شد: [[مردم]] میگویند همانا [[ابوطالب]] [[پدر]] [[امام علی بن ابی طالب]] {{ع}}] در میان امواج [[آتش جهنم]] به سر میبرد، آیا صحیح است؟ فرمود: چه میگویید!! چنانچه [[اعتقاد]] و [[ایمان]] [[ابوطالب]] در کفهای از ترازو قرار گیرد و [[ایمان]] دیگر [[مردم]] را در آن کفه دیگر قرار دهند، [[ایمان]] او بر آنها [[برتری]] خواهد یافت<ref>{{متن حدیث|لَوْ وُضِعَ إِيمَانُ أَبِي طَالِبٍ فِي كِفَّةِ مِيزَانٍ وَ إِيمَانُ هَذَا الْخَلْقِ فِي الْكِفَّةِ الْأُخْرَى لَرَجَحَ إِيمَانُهُ }}؛</ref> سپس فرمود: آیا نمیدانید همانا أمیرمؤمنان، [[علی بن ابی طالب]] {{ع}} بر این [[سیره]] عمل میکرد: [[دستور]] میداد از سوی [[عبدالله]] [[پدر]] [[پیامبر خدا]] و فرزندش [[محمد بن عبدالله]] و نیز از سوی [[ابوطالب]] [[حج]] نیابتی به جا آورند. این کار را در زمان حیات خویش ادامه میداد و سپس [[وصیت]] کرد بعد از مرگش نیز اینگونه [[حج]] نیابتی را در [[حق]] آنان ادامه دهند<ref>{{متن حدیث|ثُمَّ قَالَ أَ لَمْ تَعْلَمُوا أَنَّ أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ عَلِيّاً ع كَانَ يَأْمُرُ أَنْ يُحَجَّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ وَ آمِنَةَ وَ أَبِي طَالِبٍ فِي حَيَاتِهِ ثُمَّ أَوْصَى فِي وَصِيَّتِهِ بِالْحَجِّ عَنْهُمْ}}؛ علامه امینی، الغدیر، ج ۷، ص ۳۸۰.</ref>. | |||
#'''توجه به خواستههای [[مرجعیت]] [[عامه]] [[شیعه]] در بحرانهای مختلف :''' بر اساس [[اعتقاد]] بالندۀ [[تشیع]] و [[اسلام ناب]]، بعد از [[پیامبر خدا]] {{صل}} زمام امور [[امت اسلامی]] در دست [[امامان معصوم]] {{عم}} است. بعد از [[غیبت]] کبرای [[امام عصر]]، [[حجت بن الحسن]] المهدی {{ع}} [[زمامداری]] [[جامعه]] بر عهده [[فقها]] و [[مراجع]] بزرگ نهاده شده است. [[احادیث معتبر]] زیادی بیانگر موضوع فوق است که برخی از آنها را ذکر میکنیم. در این [[روایات]] ابتدا [[لزوم]] مراجعه به آنان و سپس [[اطاعت]] کردن از آنها در [[عصر غیبت]] مطرح شده است: | |||
##[[علامه]] [[طبرسی]] از [[یوسف بن محمد بن زیاد]] و [[علی بن محمد بن سیار]] [[حدیثی]] را [[نقل]] کرده است که آنان [[خدمت]] [[امام حسن عسکری]] {{ع}} بودند و پرسشهای تفسیری داشتند و چگونگی [[تقلید]] کورکورانۀ بعضی از [[یهود]] را پرسیدند. [[حضرت]] آن را محکوم کرد و فرمود: [[خداوند]] میفرماید: {{متن قرآن|فَوَيْلٌ لِّلَّذِينَ يَكْتُبُونَ الْكِتَابَ بِأَيْدِيهِمْ ثُمَّ يَقُولُونَ هَذَا مِنْ عِندِ اللَّهِ لِيَشْتَرُواْ بِهِ ثَمَنًا قَلِيلاً فَوَيْلٌ لَّهُم مِّمَّا كَتَبَتْ أَيْدِيهِمْ وَوَيْلٌ لَّهُمْ مِّمَّا يَكْسِبُونَ}}<ref> بنابراین، وای بر کسانی که (یک) نوشته را با دستهای خود مینویسند آنگاه میگویند که این از سوی خداوند است تا با آن بهایی کم به دست آورند؛ و وای بر آنان از آنچه دستهایشان نگاشت و وای بر آنان از آنچه به دست میآورند؛ سوره بقره، آیه: 79.</ref>. سپس [[امام عسکری]] {{ع}} نسبت به ویژگیها و صفات برجسته [[فقهای شیعه]] و [[وظایف]] [[امت اسلامی]] در [[عصر غیبت]] چنین فرمود: پس [[فقیهان]] برجسته ما آنانی هستند که [[نفس]] را خویش نگهداری کنند و در [[پاسداری از دین]] خویش کوشا باشند و [[هوای نفس]] را [[سرکوب]] نمایند و در برابر مولای خود [[تسلیم]] باشند. پس بر عوام [[واجب]] است که از آنان [[تقلید]] کنند و در برابر [[اوامر]] آنان از [[دل]] و [[جان]] بکوشند. این [[منصب]] والا لایق برخی از [[فقها]] و [[عالمان دینی]] است، نه همه آنان<ref>{{متن حدیث| فَأَمَّا مَنْ كَانَ مِنَ الْفُقَهَاءِ صَائِناً لِنَفْسِهِ حَافِظاً لِدِينِهِ مُخَالِفاً عَلَى هَوَاهُ مُطِيعاً لِأَمْرِ مَوْلَاهُ فَلِلْعَوَامِّ أَنْ يُقَلِّدُوهُ وَ ذَلِكَ لَا يَكُونُ إِلَّا بَعْضَ فُقَهَاءِ الشِّيعَةِ لَا جَمِيعَهُم}}؛ الطبرسی، احتجاج، ج ۲، ص ۴۵۸ و وسائل الشیعه، ج ۲۷، ص ۱۳۱. (در نسخۀ وسائل الشیعه آمده است: لاکُهم...).</ref>. | |||
##[[محمد بن عثمان عمری]] نامهای را به محضر بقیة اللهالاعظم {{ع}} ارسال داشت و [[وظایف]] [[امت اسلامی]] را در عصر [[غیبت صغری]] و کبری پرسید. آن [[حضرت]] پاسخ داد:همانا در بحرانها و حوادث در میان [[امت اسلامی]] به [[راویان حدیث]] و ناقلان گفتار ما مراجعه کنید [تا [[تکلیف]] و [[وظایف]] شما را در [[عصر غیبت]] مشخص کنند]. همانا آنان [[حجت]] و [[راهنما]] از سوی من برای شما هستند و من نیز [[حجت]] و راهنمای آنان از سوی [[خداوند]] خواهم بود و اما نسبت به زمان حال [[غیبت صغری]] [[محمد بن عثمان]] - [[خداوند]] از او و پدرش [[خشنود]] گردد - مورد [[اطمینان]] ماست و نوشته او، نوشته ما خواهد بود<ref>{{متن حدیث|وَ أَمَّا الْحَوَادِثُ الْوَاقِعَةُ فَارْجِعُوا فِيهَا إِلَى رُوَاةِ حَدِيثِنَا فَإِنَّهُمْ حُجَّتِي عَلَيْكُمْ وَ أَنَا حُجَّةُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَ أَما مُحَمَّدُ بْنُ عُثْمَانَ الْعَمْرِيُّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ وَ عَنْ أَبِيهِ مِنْ قَبْلُ فَإِنَّهُ ثِقَتِي وَ كِتَابُهُ كِتَابِي ...}}؛ وسائل الشیعة، ج ۲۷، ص ۱۴۰ و قطبالدین راوندی، الخرائج و الجرائح، ج ۳، ص ۱۱۱۴.</ref>. | |||
#[[پشتیبانی]] [[معنوی]] و [[اقتصادی]] حوزههای [[دینی]] و [[فرهنگی]]: از دیرباز حوزههای اندیشۀ [[دینی]] و [[فرهنگی]] توسط [[مراجع تقلید]] و علمای سرشناس [[اداره]] گردیده و در مجموع نتایج بسیار سودمندی را به دنبال داشته است. [[تربیت]] مبلغان، مدرسان، دینشناسان، نویسندگان، [[مجتهدان]] و [[عالمان]] سختکوش و [[متعهد]] و [[مصلحان]] بزرگ در همین حوزهها انجام گرفته و [[امید]] و [[آمال]] [[امت اسلامی]] گشتهاند | |||
#'''[[توسل به حضرت]] بقیة اللهالأعظم {{ع}}''' [[توسل]] به [[ولی الله الاعظم]] {{ع}} از بزرگترین [[وظایف]] عاشقانهای است که هر عارف پاکباختهای با آن [[آرامش]] مییابد و صبح و شامش را با آن قرین میسازد. [[توسل]] یعنی برای کسب [[فیض]] و [[نعمت]] بیشتر [[حق تعالی]]، او را واسطه قرار دادن و درخواست [[کمک]] از او برای حل مشکلات و به دست آوردن توفیقات بیشتر، زیرا او در این عصر، [[واسطه فیض]] [[حق]] - جل و علا - است. در [[دعا]] و [[توسل]] منقول از [[ائمه]] {{ع}} (گر چه مرسل است) در بند مربوط به [[حضرت بقیة الله]] میخوانیم: ای [[وصی]] [[امام حسن عسکری]] و ای [[جانشین]] [[حجت خداوند]]! ای به پاخاستهای که انتظارت را میکشند [[هدایت]] گر! ای [[فرزند پیامبر]] [[خدا]]! ای [[حجت خدا]] بر همۀ مخلوق! ای آقای ما و ای سرور ما! همانا ما به شما رو آوردیم و شما را در نزد [[خداوند]] شفیع خود قرار دادیم و به شما [[توسل]] جستیم و شما را برای برآورده شدن خواستههای خود پیش رو قرار دادیم. ای [[آبرومند]] و [[صاحب]] [[عِرض]] والا در نزد [[خداوند]]! برای ما در نزد [[خداوند]] [[شفاعت]] کنید<ref>{{متن حدیث| يَا وَصِيَّ الْحَسَنِ وَ الْخَلَفَ الْحُجَّةَ أَيُّهَا الْقَائِمُ الْمُنْتَظَرُ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ يَا حُجَّةَ اللَّهِ عَلَى خَلْقِهِ يَا سَيِّدَنَا وَ مَوْلَانَا إِنَّا تَوَجَّهْنَا وَ اسْتَشْفَعْنَا وَ تَوَسَّلْنَا بِكَ إِلَى اللَّهِ وَ قَدَّمْنَاكَ بَيْنَ يَدَيْ حَاجَاتِنَا يَا وَجِيهاً عِنْدَ اللَّهِ اشْفَعْ لَنَا عِنْدَ اللَّه}}؛ بحارالانوار، ج ۹۹، ص ۲۴۹.</ref>. اینگونه [[توسل]] و [[تمسک]] که از سوی [[ائمه معصومین]] {{عم}} وارد شده، سبب شده است که بسیاری از افراد به او [[تمسک]] جویند و [[خداوند]] به [[برکت]] آنان [[خواستهها]] و نیازمندیهای آنان را بر آورد. امروز هم نباید غافل بود. او همچون [[خورشید]] در پس پرده [[غیبت]] است. باید در مشکلات [[سیاسی]]، [[اقتصادی]]، [[اجتماعی]] و [[فرهنگی]] از او [[استمداد]] کرد و به او [[متوسل]] شد. [[خداوند]] به [[برکت]] [[حضرت]] بقیة اللهالاعظم {{ع}} همۀ مشکلات را بر ما و [[جامعه]] ما آسان میگرداند»<ref>[[احمد زمانی|زمانی، احمد]]، [[اندیشه انتظار (کتاب)|اندیشه انتظار ]]، ص236- 276.</ref>. | |||
}} | }} | ||
{{پاسخ پرسش | {{پاسخ پرسش | ||
خط ۵۱۶: | خط ۵۱۶: | ||
'''[[وظایف منتظران]] در قبال [[امام عصر]]{{ع}}:''' شخص [[منتظر]] در قبال [[امام]] خویش تکالیفی دارد که انجام آنها لازمه [[انتظار]] است. در این مجال پارهای از این [[وظایف]] را ذکر میکنیم: | '''[[وظایف منتظران]] در قبال [[امام عصر]]{{ع}}:''' شخص [[منتظر]] در قبال [[امام]] خویش تکالیفی دارد که انجام آنها لازمه [[انتظار]] است. در این مجال پارهای از این [[وظایف]] را ذکر میکنیم: | ||
#'''[[معرفت]] و [[شناخت امام]]{{ع}}:''' از مهمترین [[وظایف منتظران]] در برابر [[امام]]{{ع}} [[شناخت]] آن [[حضرت]] است، منظور از [[شناخت امام]]، تنها [[شناخت]] ظاهری و حسب و [[نسب]] وی نیست، چه آنکه بسیاری از کسانی که به [[دشمنی]] و [[جنگ]] با [[ائمه]]{{عم}} برخاستند به طور کامل حسب و [[نسب]] و چهره ظاهری [[امام]] را میشناختند، بلکه مقصود از [[معرفت]] و [[شناخت امام]]{{ع}} [[شناخت]] [[مقام امام]] و [[اعتقاد به امامت]] او و [[واجب]] الطاعة دانستن وی و واسطه [[نزول]] [[رحمت]] و [[الطاف]] الهیه قرار دادن او است. چنین معرفتی ما را با رمز [[عبودیت]] [[خالق]] هستی آشنا نموده و از [[بندگی]] [[طاغوتها]] میرهاند. [[روایات]] متعددی براین مهم تأکید و دلالت دارند که به پارهای از این [[روایات]] اشاره میکنیم: [[پیامبر اکرم]]{{صل}} فرمودند: "هرکس بمیرد و [[امام]] زمانش را نشناسد به [[مرگ جاهلیت]] مرده است"<ref>{{متن حدیث|"مَنْ مَاتَ وَ لَمْ يَعْرِفْ إِمَامَ زَمَانِهِ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّةً"}}؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۴۰۹، باب ۳۸، ح ۹.</ref>. آری شناختن [[امام]]{{ع}} شناختن خطِّ حرکت تکاملی و خصوصیات آن است و نشناختن این خط یا مستلزم رکود است و سقوط یا [[انحراف]] و حرکت در جهت ضد، و اینها همه دوری و دور شدن از [[هدایت]] است و سقوط در ورطه [[هلاکت]] و [[جاهلیت]]. | |||
#'''[[انتظار فرج]]:''' از جمله [[وظائف]] مهم [[مردم]] در [[زمان غیبت]] [[انتظار فرج]] و چشم به راه [[ظهور]] [[دولت حق]] بودن است تا آنجا که در [[روایات]] به عنوان [[برترین]] [[عبادت]] شمرده شده، [[پیامبر اسلام]]{{صل}} فرمودهاند: "با فضیلتترین عبادتها [[انتظار فرج]] است"<ref>قندوزی حنفی، سلیطان، ینابیع المودة، ج ۳، باب ۹۴، ص ۳۹۷۲.</ref>. در پارهای از [[روایات انتظار فرج]] از [[واجبات]] شمرده شده است چنانکه از [[عبدالعظیم حسنی]] [[روایت]] شده که گفت: "به سرورم [[حضرت]] [[محمد بن علی]] الجواد{{ع}} وارد شدم خواستم که درباره [[قائم]] از آن [[حضرت]] سؤال کنم که آیا همان [[مهدی]] است یا غیر او؟ پس خود [[حضرت]] آغاز سخن کرده به من فرمود:ای [[ابوالقاسم]] به درستی که [[قائم]] از ماست و اوست [[مهدی]] که [[واجب]] است در زمان غیبتش انتظارش کشیده شود و در ظهورش [[اطاعت]] گردد و او سومین از [[فرزندان]] من است"<ref>کمال الدین فی تمام النعمة، ج ۲، ص ۳۷۷، ح ۱.</ref>. | |||
#'''[[غمگین]] بودن در [[فراق]] [[حضرت]]:''' از جمله [[وظایف منتظران]]، در [[دوران غیبت]] گریان بودن در [[فراق]] آن [[حضرت]] است. از [[حضرت]] [[امام صادق]]{{ع}} [[روایت]] شده که فرمودند: "به [[خدا]] قسم [[غایب]] میشود [[امام]] شما زمانی از روزگار و [[مردم]] آزموده میشوند تا آنکه گفته میشود مُرد با کشته شد و به کدام وادی رفت و هر آینه چشمان [[مؤمنان]] بر او گریان میشود"<ref>{{متن حدیث|"... وَ اللَّهِ لَيَغِيبَنَّ إِمَامُكُمْ سِنِيناً مِنْ دَهْرِكُمْ وَ لَيُمَحَّصُ حَتَّى يُقَالَ مَاتَ أَوْ هَلَكَ بِأَيِّ وَادٍ سَلَكَ وَ لَتَدْمَعَنَّ عَلَيْهِ عُيُونُ الْمُؤْمِنِينَ..."}}؛ کمال الدین فی تمام النعمة، ج٣. همان، ص ۳۴۷، باب ۳۳، ح ۳۵.</ref>؛ [[امام عسکری]]{{ع}} فرمودند: "[[شیعیان]] ما در یک [[اندوه]] دائم به سر میبرند تا فرزندم ـ که [[پیامبر]]{{ع}} نویدش را داده است ـ ظاهر شود"<ref>{{متن حدیث|"لَا تَزَالُ شِيعَتُنَا فِي حُزْنٍ حَتَّى يَظْهَرَ وَلَدِيَ الَّذِي بَشَّرَ بِهِ النَّبِيُّ{{صل}}"}}بحار الأنوار، ج ۵۰، ۳۱۸.</ref>. و این سرشک [[غم]] است که از چشمان [[منتظران]] [[یوسف زهرا]] جاری است و هر بامداد [[جمعه]] در [[غم]] دوری [[قبله]] دلشان اینگونه میسرایند: "آیا کسی است که مرا [[یاری]] کند تا به [[همراهی]] او ناله و [[گریه]] را طولانی کنم؟ آیا نالهکننده و بیتابی هست که من با [[زاری]] او را در هنگام تنهائیش [[یاری]] و [[همراهی]] کنم؟ آیا در چشمی خار رفته است که چشم من (در [[ناراحتی]] و [[اشک]]) با او هم دردی نماید؟"<ref>مفاتیح الجنان، دعای ندبه.</ref>. | |||
#'''یاد [[حضرت]]:''' [[منتظر حقیقی]]، کسی است که از یاد و نام [[محبوب]] خود غافل نمیشود و پیوسته در [[فکر]] و [[اندیشه]] اوست. شخص [[مؤمن]]، در هیچ حالی از حالات، هیچ وقتی از اوقات و هیچ مکانی از مکانها، از یاد امامش و [[انتظار]] قدوم [[مبارک]] او، خالی و فارغ نیست. [[روایت]] شده است [[امام]] [[موسی بن جعفر]]{{ع}} از [[امام غایب]] و [[نعمت]] [[باطنی]] [[خدا]] یاد کرد، فردی پرسید: آیا از [[امامان]] کسی [[غایب]] میشود؟ [[حضرت]] فرمود:"بلی، شخص او از دیدگاههای [[مردم]] [[غایب]] میشود؛ ولی یاد او از دلهای [[مؤمنان]] [[نهان]] نمیشود و او دوازدهمین نفر از ما است"<ref>{{متن حدیث|"نَعَمْ يَغِيبُ عَنْ أَبْصَارِ النَّاسِ شَخْصُهُ وَ لَا يَغِيبُ عَنْ قُلُوبِ الْمُؤْمِنِينَ ذِكْرُهُ وَ هُوَ الثَّانِي عَشَرَ مِنَّا"}}؛ بحارالانوار، ج ۵۱، ص ۱۵۰.</ref>. [[امام زمان]]{{ع}} به عنوان [[ذخیره الهی]] و [[رحمت]] [[واسع]] [[حق]]، نام و یاد [[شیعیان]] و منتظرانش را از خاطر نمیبرد و [[لطف]] و [[عنایت]] آن [[حضرت]] مدام شامل حال و چراغ راه آنان است، چنان که خود در نامهای به [[شیخ مفید]] چنین مرقوم فرمودهاند: "ما از رسیدگی به حال شما کوتاهی نمیکنیم و یاد شما را از خاطر نمیبریم" <ref>{{متن حدیث|"إِنَّا غَيْرُ مُهْمِلِينَ لِمُرَاعَاتِكُمْ وَ لَا نَاسِينَ لِذِكْرِكُمْ"}}؛ الاحتجاج، ج ۲، ص ۵۹۸.</ref>. از این رو جا دارد شیفتگان و چشم انتظاران قدوم [[مبارک]] آن [[حضرت]] همیشه به یاد حضرتش باشند<ref>میزان الحکمة، ج ۲، ص ۲۰۹، ح ۳۰۷۳.</ref>. یاد کردن آن [[حضرت]]، نمودهای مختلفی دارد که به چند نمونه اشاره میکنیم: 1. توجه قلبی. ۲. [[صدقه]] دادن. ۳. هدیه دادن. ۴. [[زیارت]]. ۵. [[دعا کردن]]. ۶. [[تجدید بیعت]] و [[میثاق]]. ۷. نکوداشت نام [[حضرت]] | |||
#'''موّدت و [[محبّت]]:''' یکی از [[وظایف منتظران]] [[مودت]] و [[دوستی]] [[محمد]] و [[آل محمد]]{{صل}} است چه آنکه این [[محبت]] آنقدر مهم است که اجر زحمات و [[پاداش]] [[رسالت پیامبر]] اکرم{{صل}} قرار گرفته است: {{متن قرآن|قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى وَمَنْ يَقْتَرِفْ حَسَنَةً نَزِدْ لَهُ فِيهَا حُسْنًا إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ شَكُورٌ}}<ref>«بگو: برای این (رسالت) از شما مزدی نمیخواهم جز دوستداری خویشاوندان (خود) را و هر کس کاری نیک انجام دهد برای او در آن پاداشی نیک بیفزاییم که خداوند آمرزندهای سپاسپذیر است» سوره شوری، آیه ۲۳.</ref>. در این میان اظهار [[محبّت]] و [[دوستی]] خصوصاً به بازمانده [[ابراهیم خلیل]]<ref>اشاره به کلام حضرت علی{{ع}} درباره حضرت مهدی{{ع}} که در کتاب الزام الناصب نقل گردیده است.</ref> به عنوان [[وظیفه منتظران]] در [[روایات]] [[جایگاه]] خاصی دارد. از [[حضرت]] [[رسول اکرم]]{{صل}} [[روایت]] شده که فرمودند: "در [[شب معراج]] خطاب از جانب [[حضرت حق]] جل جلاله به من رسید که آیا میخواهی اوصیای خودت را ببینی؟ گفتم: بله، خطاب شد نظر کن مقابل روی خود، چون نگاه کردم اشباح [[دوازده وصی]] خود را دیدم و [[حجّت]] [[قائم]] مثل [[ستاره درخشان]] میان آنها میدرخشید. پس عرض کردم: خدایا اینها کیستند؟ خطاب شد: اینها [[امامان]] برحقند و آن کسی که میان آنان درخشان است [[قائم]]{{ع}} است که [[حلال]] مرا [[حلال]] و [[حرام]] مرا [[حرام]] میکند (یعنی [[احکام دین]] را ظاهر میکند) و [[انتقام]] از [[دشمنان]] من میکشد،ای [[محمد]]{{صل}} او را [[دوست]] بدار زیرا من او و هر کس که او را [[دوست]] بدارد [[دوست]] میدارم"<ref>موسوی اصفهانی، سید محمدتقی، وظیفة الأنام فی زمن غیبة الامام، ص ۵۶.</ref>. و فرمودند: هر کس [[دوست]] دارد [[خدا]] را [[ملاقات]] کند؛ در حالی که ایمانش کامل و اسلامش [[نیکو]] باشد، پس باید [[دوست]] دار [[حضرت صاحب الزمان]] باشد<ref>{{متن حدیث|"... مَنْ أَحَبَّ أَنْ يَلْقَى اللَّهَ وَ قَدْ كَمُلَ إِيمَانُهُ وَ حَسُنَ إِسْلَامُهُ فَلْيَتَوَلَّ الْحُجَّةَ صَاحِبَ الزَّمَانِ"}}؛ بحارالانوار، ج ۳۶، ص ۲۹۶، ح ۱۲۵.</ref>. | |||
::::::'''[[وظایف]] فردی شخص [[منتظر]]:''' مقصود از [[وظایف]] فردی آن دسته از تکالیفی است که شخص [[منتظر]] نسبت به خودش باید رعایت کند؛ که عبارتند از: | ::::::'''[[وظایف]] فردی شخص [[منتظر]]:''' مقصود از [[وظایف]] فردی آن دسته از تکالیفی است که شخص [[منتظر]] نسبت به خودش باید رعایت کند؛ که عبارتند از: | ||
#[[تهذیب نفس]] و [[خودسازی]]: از مهمترین [[وظایف]] فردی [[منتظران]] [[دولت حق]]، [[پارسایی]] و [[آراستگی]] به [[اخلاق]] خوب و [[پسندیده]] است. [[امام صادق]]{{ع}} میفرمایند: "هرکس [[دوست]] دارد در شمار [[اصحاب]] و [[یاران حضرت قائم]]{{ع}} باشد، باید در [[عصر انتظار]] [[مظهر]] [[[اخلاق نیک]] [[اسلامی]] باشد چنین کسی اگر پیش از [[قیام قائم]] درگذرد [[پاداش]] او مانند کسانی باشد که [[قائم]] را [[درک]] کنند و به حضور او برسند..."<ref>بحار الانوار (المکتبة الاسلامیة، ذی القعدة الحرام ۱۳۸۴ هـ ق) ج ۵۲، ص ۱۴۰.</ref>. [[امام عصر]]{{ع}} در ندایی [[نورانی]] [[منتظران]] را به انجام [[اعمال پسندیده]] در [[زمان غیبت]] فرا خوانده و میفرماید: "پس هریک از شما باید آنچه را که موجب [[دوستی]] ما میشود پیشه خود سازد و از هرآنچه که موجب [[ناخشنودی]] ما میگردد دوری گزیند زیرا [[فرمان]] ما به یک باره و ناگهانی فرا میرسد و در آن زمان [[توبه]] و بازگشت برای کسی سودی ندارد و [[پشیمانی]] از [[گناه]] کسی را از [[کیفر]] ما [[نجات]] نمیبخشد"<ref>{{متن حدیث|"... فَيَعْمَلُ كُلُّ امْرِئٍ مِنْكُمْ مَا يَقْرُبُ بِهِ مِنْ مَحَبَّتِنَا وَ لِيَتَجَنَّبَ مَا يُدْنِيهِ مِنْ كَرَاهِيَتِنَا وَ سَخَطِنَا فَإِنَّ امْرَأً يَبْغَتُهُ فَجْأَةٌ حِينَ لَا تَنْفَعُهُ تَوْبَةٌ وَ لَا يُنَجِّيهِ مِنْ عِقَابِنَا نَدَمٌ عَلَى حَوْبَةٍ..."}}؛ الاحتجاج، ج ۲، ص ۹۹۹.</ref>. | |||
#'''[[تمسک به ریسمان ولایت]]:''' از [[وظایف منتظران]] [[تمسک]] به [[ولایت ائمه]]{{عم}} در حوزه فردی است چه آنکه تنها راه [[نجات]] و [[سعادت]] [[تمسک]] جستن به آن بزرگواران است و جدایی از ایشان چیزی جز [[خسران]] و [[بدبختی]] را به دنبال نخواهد داشت: "آن که از شما [[اهل بیت]] جدا شد [[گمراه]] گردید و آنکه به شما [[تمسک]] نمود [[رستگار]] شد"<ref>مفاتیح الجنان، زیارت جامعه کبیره.</ref>. در [[روایات]] زیادی این [[وظیفه]] مهم ذکر شده است. [[امام صادق]]{{ع}} میفرماید: "زمانی بر [[مردم]] فرا رسد که پیشوایشان از آنان [[غایب]] گردد، [[زراره]] پرسید: در آن زمان [[مردم]] چه کنند؟ [[حضرت]] فرمود: به همان امر ([[ولایت]]) که بر آنند چنگ زنند تا اینکه (امامشان) بر ایشان [[آشکار]] شود"<ref>{{متن حدیث|"يَأْتِي عَلَى النَّاسِ زَمَانٌ يَغِيبُ عَنْهُمْ إِمَامُهُمْ فَقُلْتُ لَهُ مَا يَصْنَعُ النَّاسُ فِي ذَلِكَ الزَّمَانِ قَالَ يَتَمَسَّكُونَ بِالْأَمْرِ الَّذِي هُمْ عَلَيْهِ حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَهُمْ"}}؛ کمال الدین وتمام النعمة، ج ۲، ص ۳۵۲، باب ۳۳، ح ۴۴.</ref>؛ و فرموده است: "خوشا به حال [[شیعیان]] ما، آنان که در [[زمان غیبت]] [[قائم]] ما به ریسمان ([[ولایت]]) ما چنگ زنند"<ref>{{متن حدیث|"طُوبَى لِمَنْ تَمَسَّكَ بِأَمْرِنَا فِي غَيْبَةِ قَائِمِنَا فَلَمْ يَزِغْ قَلْبُهُ بَعْدَ الْهِدَايَةِ"}}؛ کمال الدین وتمام النعمة، ج ۲، ص ۳۶۱، ح ۵.</ref>؛ [[تمسک]] به [[ولایت]] [[اهل بیت]] یعنی علاوه بر [[اعتقاد به امامت]] آن بزرگواران خط [[اعتقادی]] و عملی خویش را با [[استواری]] و [[صلابت]] نگاه داشتن چنان که [[امام صادق]]{{ع}} میفرماید: "هرگاه [[زمان غیبت]] فرارسید به [[دستورات]] [[امامان]] پیشین چنگ درزنید تا [[امام]] آخرین [[ظهور]] کند"<ref> {{متن حدیث|"إِذَا كَانَ ذَلِكَ فَتَمَسَّكُوا بِالْأَمْرِ الْأَوَّلِ حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَكُمُ الْآخِرُ"}}؛ بحار الانوار، پیشین، ج ۵۲، ص ۱۳۳، ح ۳۷.</ref>؛ و نیز فرمودند: "هرگاه روزی رسید که امامی از [[آل محمد]]{{صل}} در میان خود حاضر نداشتید همان [[امامانی]] را که [[دوست]] میداشتید [[دوست]] بدارید و همان کسانی (خط باطلی) را که [[دشمن]] میداشتید [[دشمن]] بدارید و همواره در خط [[ولایت]] حقّه باشید و صبح و [[شام]] در حالت [[انتظار]] به سر ببرید... و همان [[دینی]] را که داشتید داشته باشید تا [[خداوند]] ستاره [[هدایت]] شما را طالع سازد و [[صاحب]] [[دین]] را برساند"<ref> بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۳۴، ح ۳۸.</ref>. | |||
#'''[[صبر]] و [[پایداری]]:''' [[روح]] و جوهر اصلی [[انتظار]]، [[صبر]] و [[مقاومت]] است؛ زیرا [[هدف]] اصلی از [[انتظار]] زنده نگه داشتن [[روح]] [[امید]] و [[نشاط]] و احساس [[تعهد]] و [[مسئولیت]] و پیوند روحی با [[امام موعود]] است و زنده بودن این [[امید]] و [[احساس مسئولیت]] بدون [[صبر]] ممکن نیست [[انتظار]] بدون عنصر [[صبر]] و [[پایداری]]، پوستهای است بدون مغز و قالبی است بیمحتوا، از این رو همواره [[خصلت]] [[الهی]] و حیاتی [[انتظار]]، با [[صبر]] و [[شکیبایی]] قرین گشته است [[امام صادق]]{{ع}} میفرمایند: "از [[دین]] [[امامان]]، [[پارسایی]] است... و [[انتظار فرج]] با [[صبر]] و [[شکیبایی]]"<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۲، ح ۱.</ref>.بنابراین یکی از مهمترین [[وظایف منتظران]] در [[دوران غیبت]]، صبرو [[پایداری]] است | |||
::::::'''[[وظایف]] [[اجتماعی]] [[منتظران]]:''' [[منتظران]] در [[دوران غیبت]] نسبت به [[جامعه]] تکالیفی دارند که در اینجا به برخی از آنها اشاره میکنیم: | ::::::'''[[وظایف]] [[اجتماعی]] [[منتظران]]:''' [[منتظران]] در [[دوران غیبت]] نسبت به [[جامعه]] تکالیفی دارند که در اینجا به برخی از آنها اشاره میکنیم: | ||
#'''ایجاد زمینه مردمی برای [[ظهور امام زمان]]{{ع}}''' تحقّق [[حاکمیت معصوم]]{{ع}} ظرفیت و قابلیت و بلوغی خاص میطلبد، [[جامعه]] باید به حدی برسد که خیر خودش را که تن دادن به [[حاکمیت]] [[عدل]] است، تشخیص دهد. تجربه [[حاکمیت معصوم]] بدون [[بلوغ]] و کمال در [[فهم]]، با عدم [[توفیق]] ظاهری روبرو میشود. براین اساس لازم است [[بشریت]] به این استعداد برسد که [[توانایی]] دریافت [[نور]] [[حقیقت]] از [[خورشید]] [[امامت]] را پیدا کند، چه آنکه علّت [[غیبت]] آن [[حضرت]] از [[ناحیه]] [[مردم]] است همانگونه که مرحوم خواجه [[طوسی]] در کتاب [[شریف]] تجرید الاعتقاد میفرمایند:{{عربی|و عدمه منّا}}<ref>کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد، ص ۱۸۲.</ref> (عدم [[حضور امام]]{{ع}} از [[ناحیه]] ما است). پس رفع [[مانع]] [[ظهور]] و ایجاد زمینه آن نیز تاحدودی به دست [[مردم]] است. آری، [[فرهنگ انتظار]]، [[فرهنگ]] [[آمادهسازی]] [[جامعه]] برای پذیرش آزادانه [[حاکمیت الهی]] است، و این مهم به عهده [[منتظران واقعی]] آن [[ذخیره الهی]] میباشد. | |||
#'''[[اصلاح اجتماعی]]:''' از [[وظایف]] مهم [[اجتماعی]] [[مردم]] در عصر [[غیبت کبری]] داشتن [[روحیه]] اصلاحگری و جلوگیری از [[فساد]] در سطح [[جامعه]] است. هر فردی باید در قبال آحاد اجتماع [[اسلامی]] [[احساس مسئولیت]] نموده و در راه [[اصلاح]] افراد تلاش نماید تا زمینه پذیرش [[حکومت عدل جهانی]] [[حضرت مهدی]]{{ع}} فراهم گردد. راه [[اصلاح جامعه]] [[امر به معروف و نهی از منکر]] است و بزرگترین امرکننده به معروف و نهیکننده از منکر در روزگار [[ظهور]]، خود [[حضرت مهدی]]{{ع}} است، [[جامعه منتظر]] باید [[خشنودی]] [[مهدی]]{{ع}} را بخواهد و در بعد [[اصلاح اجتماعی]] به آن [[حضرت]] [[اقتدا]] نماید. [[پیامبر اکرم]]{{صل}} فرمودهاند: "خوشا به حال منتظرانی که به حضور [[قائم اهل بیت]] من برسند آنانکه پیش از [[قیام]] او نیز پیرو اویند"<ref>{{متن حدیث|"طُوبَى لِمَنْ أَدْرَكَ قَائِمَ أَهْلِ بَيْتِي وَ هُوَ مُقْتَدٍ بِهِ قَبْلَ قِيَامِهِ..."}}؛ بحار الانوار، پیشین، ج ۲۵، ص ۱۳۰، ح ۲۵.</ref>. شاخص مهم این اقتداء [[امر به معروف و نهی از منکر]] کردن و خروش در مقابل [[گناه]] و [[فساد]] است، افراد [[منتظر]] [[مصلح جهانی]]، [[گناه]] و [[فساد]] در [[جامعه منتظر]] را بر نمیتابند. [[شیعه]] [[منتظر]] دریافته که با [[اصلاح]] خود به تنهایی [[کارها]] درست نمیشود چون او با [[جامعه]] مرتبط است او میداند که [[جامعه]] [[فاسد]] ممکن است فرد [[صالح]] را هم [[فاسد]] کند [[درک]] این [[ضرورت]] او را به [[اصلاح جامعه]] میکشاند. | |||
#'''[[همدلی]] و [[وحدت]]:''' از جمله [[وظایف]] [[اجتماعی]] [[منتظران]]، [[همدلی]] و وفاق و مشفق بودن نسبت به همدیگر میباشد، آنان مدعیاند که چشم به راه حرکتی هستند که بناست [[آرمان]] [[مقدس]] [[پیامبران]] از [[آدم]]{{ع}} تا خاتم{{صل}} و [[آرمان]] [[مقدس]] [[امامان معصوم]] از [[علی بن ابیطالب]]{{ع}} تا [[امام حسن عسکری]]{{ع}} تحقق بخشد و [[بشریت]] را یکسره به رهایی برساند، روشن است که پیوند افراد این حوزه [[اعتقادی]] مهم و درخشان تا چه اندازه باید صمیمی، [[پاک]]، [[استوار]]، منسجم و عمیق باشد. آنان که [[اشتیاق]] به [[دولت کریمه]] دارند و در شبهای [[مبارک]] [[ماه رمضان]] در زمزمه عاشقانهشان به درگاه [[خدای متعال]] چنین عرضه میدارند:"خدایا پراکندگی مارا به [[برکت]] وجود و [[ظهور حضرت مهدی]]{{ع}} پیوسته و متحد ساز و به سبب او شکاف میان ما را پرکن و [[تفرقه]] و جدایی ما را به سبب او پیوند زده و [[اصلاح]] فرما"<ref> | |||
{{متن حدیث|"اللَّهُمَّ الْمُمْ بِهِ شَعَثَنَا وَ اشْعَبْ بِهِ صَدْعَنَا وَ ارْتُقْ بِهِ فَتْقَنَا"}}؛ مفاتیح الجنان، اعمال شبهای ماه رمضان، دعای افتتاح.</ref>. باید برای ایجاد زمینه ظهورش در نزدیک شدن [[دلها]] و [[اتحاد]] قلبها بکوشند و یک [[دل]] بر [[میثاق]] با امامشان [[اصرار]] ورزند و لبیک عملی همگانی به ندای زیبای [[مهدی]]{{ع}}، بدهند که وجود مبارکشان فرمودند: "اگر [[شیعیان]] ما که [[خداوند]] در [[طاعت]] خویش آنان را موفق بدارد از روی میل قلبی، در راه ایفای پیمانی که بر عهده گرفتهاند همدل و متفق شوند هرگز [[یمن]] و [[سعادت]] [[دیدار]] و [[ملاقات]] ما از آنان به تأخیر نخواهد افتاد و هر آینه [[سعادت]] [[دیدار]] ما که براساس [[معرفت]] [[حقیقی]] و صادقانه است با شتاب برای آنان رخ مینماید"<ref> {{متن حدیث|"لَوْ أَنَّ أَشْيَاعَنَا وَفَّقَهُمُ اللَّهُ لِطَاعَتِهِ عَلَى اجْتِمَاعٍ مِنَ الْقُلُوبِ فِي الْوَفَاءِ بِالْعَهْدِ عَلَيْهِمْ لَمَا تَأَخَّرَ عَنْهُمُ الْيُمْنُ بِلِقَائِنَا وَ لَتَعَجَّلَتْ لَهُمُ السَّعَادَةُ بِمُشَاهَدَتِنَا عَلَى حَقِّ الْمَعْرِفَةِ وَ صِدْقِهَا مِنْهُمْ بِنَا فَمَا يَحْبِسُنَا عَنْهُمْ إِلَّا مَا يَتَّصِلُ بِنَا مِمَّا نَكْرَهُهُ وَ لَا نُؤْثِرُهُ مِنْهُمْ"}}؛ الاحتجاج، ج ۲، ص ۶۰۲.</ref>. | {{متن حدیث|"اللَّهُمَّ الْمُمْ بِهِ شَعَثَنَا وَ اشْعَبْ بِهِ صَدْعَنَا وَ ارْتُقْ بِهِ فَتْقَنَا"}}؛ مفاتیح الجنان، اعمال شبهای ماه رمضان، دعای افتتاح.</ref>. باید برای ایجاد زمینه ظهورش در نزدیک شدن [[دلها]] و [[اتحاد]] قلبها بکوشند و یک [[دل]] بر [[میثاق]] با امامشان [[اصرار]] ورزند و لبیک عملی همگانی به ندای زیبای [[مهدی]]{{ع}}، بدهند که وجود مبارکشان فرمودند: "اگر [[شیعیان]] ما که [[خداوند]] در [[طاعت]] خویش آنان را موفق بدارد از روی میل قلبی، در راه ایفای پیمانی که بر عهده گرفتهاند همدل و متفق شوند هرگز [[یمن]] و [[سعادت]] [[دیدار]] و [[ملاقات]] ما از آنان به تأخیر نخواهد افتاد و هر آینه [[سعادت]] [[دیدار]] ما که براساس [[معرفت]] [[حقیقی]] و صادقانه است با شتاب برای آنان رخ مینماید"<ref> {{متن حدیث|"لَوْ أَنَّ أَشْيَاعَنَا وَفَّقَهُمُ اللَّهُ لِطَاعَتِهِ عَلَى اجْتِمَاعٍ مِنَ الْقُلُوبِ فِي الْوَفَاءِ بِالْعَهْدِ عَلَيْهِمْ لَمَا تَأَخَّرَ عَنْهُمُ الْيُمْنُ بِلِقَائِنَا وَ لَتَعَجَّلَتْ لَهُمُ السَّعَادَةُ بِمُشَاهَدَتِنَا عَلَى حَقِّ الْمَعْرِفَةِ وَ صِدْقِهَا مِنْهُمْ بِنَا فَمَا يَحْبِسُنَا عَنْهُمْ إِلَّا مَا يَتَّصِلُ بِنَا مِمَّا نَكْرَهُهُ وَ لَا نُؤْثِرُهُ مِنْهُمْ"}}؛ الاحتجاج، ج ۲، ص ۶۰۲.</ref>. | ||
#'''[[همیاری]] و [[همکاری]]:''' یکی از [[وظایف]] [[اجتماعی]] [[منتظران]] در [[دوران غیبت]] تلاش در رفع نیازهای [[برادران دینی]] خود و احساس دیگرخواهی و انساندوستی است. [[امامان معصوم]]{{عم}} [[جامعه اسلامی]] را در تبیینی کلی به [[وظایف]] انسانی توجه دادهاند و ادای مسئولیتهای [[اجتماعی]] را در همه جا و همه زمانها [[تکلیف]] شمردهاند. [[امام رضا]]{{ع}} میفرمایند: "... [[خداوند]] توانمندان را مکلّف کرده است که برای امور [[ناتوانان]] و بینوایان بپاخیزند..."<ref>شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا{{ع}}، ج ۲، ص ۸۸.</ref>. کوشش در رفع [[نیاز]] [[نیازمندان]] به آن درجه از اهمیت برخوردار است که مستقیماً به [[ولایت]] [[امامان]] و [[ولایت الهی]] پیوند مییابد. [[امام]] [[موسی کاظم]]{{ع}} میفرماید:"هر کس [[برادر]] مؤمنش حاجتی را به او عرضه کند بیگمان این [[رحمت الهی]] است که به او روی آورده است، اگر آن را پذیرفت (برای برآوردن [[نیاز]] او [[اقدام]] کرد) خود را به [[ولایت]] ما پیوند زده است و این پیوند به [[ولایت]] [[خدا]] متصل است"<ref> {{متن حدیث|"مَنْ أَتَاهُ أَخُوهُ الْمُؤْمِنُ فِي حَاجَةٍ فَإِنَّمَا هِيَ رَحْمَةٌ مِنَ اللَّهِ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى سَاقَهَا إِلَيْهِ فَإِنْ قَبِلَ ذَلِكَ فَقَدْ وَصَلَهُ بِوَلَايَتِنَا وَ هُوَ مَوْصُولٌ بِوَلَايَةِ اللَّهِ"}}؛ اصول کافی، ج ۲، ص ۲۰۱، ح ۱۳.</ref>. [[معلی بن خنیس]] میگوید از [[امام صادق]]{{ع}} از [[حق مؤمن]] پرسیدم [[امام]] فرمود: "هفتاد [[حق]] است و من جز هفت [[حق]] را به تو نگویم که من نسبت به تو مهربانم، [[بیم]] دارم تاب نیاوری... پس گفت: تو سیر نباشی و او گرسنه، تو پوشاک نداشته باشی و او برهنه باشد و... برای رفع نیازهای او شب و روز بکوشی آنگاه که چنین کردید [[ولایت]] خود را به [[ولایت]] ما پیوند دادی، و [[ولایت]] ما به [[ولایت]] [[خدای بزرگ]] متصل است"<ref> {{متن حدیث|"سَبْعُونَ حَقّاً- لَا أُخْبِرُكَ إِلَّا بِسَبْعَةٍ فَإِنِّي عَلَيْكَ مُشْفِقٌ أَخْشَى أَنْ لَا تَحْتَمِلَ فَقُلْتُ بَلَى إِنْ شَاءَ اللَّهُ فَقَالَ{{ع}} لَا تَشْبَعُ وَ يَجُوعُ وَ لَا تَكْتَسِي وَ يَعْرَى وَ تَكُونُ دَلِيلَهُ وَ قَمِيصَهُ الَّذِي يَلْبَسُهُ وَ لِسَانَهُ الَّذِي يَتَكَلَّمُ بِهِ وَ تُحِبُّ لَهُ مَا تُحِبُّ لِنَفْسِكَ وَ إِنْ كَانَتْ لَكَ جَارِيَةٌ بَعَثْتَهَا لِتُمَهِّدَ فِرَاشَهُ وَ تَسْعَى فِي حَوَائِجِهِ بِاللَّيْلِ وَ النَّهَارِ فَإِذَا فَعَلْتَ ذَلِكَ وَصَلْتَ"}}؛ بحارالانوار، ج ۷۱، ص ۲۵۵.</ref>. | |||
#'''[[آمادگی نظامی]]:''' از [[وظایف]] [[اجتماعی]] [[منتظران]] [[آمادگی]] در بعد [[نظامی]] است. [[امام صادق]]{{ع}} در دستوری درخشان [[منتظران]] را فرا میخواند تا همواره نیرومند و مسلح باشند و دوره [[انتظار مهدی]]{{ع}} را با دست پر به سر آورند: "هریک از شما باید برای [[خروج قائم]] اسلحه تهیه کند اگر چه به اندازه یک تیر، چون هرگاه [[خداوند]] ببیند کسی به [[نیت]] [[یاری]] [[مهدی]]{{ع}} اسلحه تهیه کرده است، امیدوارم عمرش طولانی کند تا آن [[حضرت]] را [[درک]] نماید و در زمره [[یاوران مهدی]] قرار گیرد (یا برای این [[آمادگی]] به [[ثواب]] [[درک]] [[ظهور]] برسد"<ref> {{متن حدیث|"لِيُعِدَّنَّ أَحَدُكُمْ لِخُرُوجِ الْقَائِمِ وَ لَوْ سَهْماً فَإِنَّ اللَّهَ إِذَا عَلِمَ ذَلِكَ مِنْ نِيَّتِهِ رَجَوْتُ لِأَنْ يُنْسِئَ فِي عُمُرِهِ حَتَّى يُدْرِكَهُ وَ يَكُونَ مِنْ أَعْوَانِهِ وَ أَنْصَارِهِ"}}؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۶۶، ح ۱۴۶ و غیبت نعمانی، ص ۱۷۳.</ref>»<ref>[[میرزا عباس مهدویفرد|مهدویفرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص140-160.</ref>. | |||
}} | }} | ||
{{پاسخ پرسش | {{پاسخ پرسش | ||
خط ۵۳۹: | خط ۵۳۹: | ||
| پاسخدهنده = سید مهدی شمسالدین | | پاسخدهنده = سید مهدی شمسالدین | ||
| پاسخ = [[حجت الاسلام و المسلمین]] '''[[سید مهدی شمسالدین]]'''، در کتاب''«[[در ساحل انتظار (کتاب)|در ساحل انتظار]]»'' در اینباره گفته است: | | پاسخ = [[حجت الاسلام و المسلمین]] '''[[سید مهدی شمسالدین]]'''، در کتاب''«[[در ساحل انتظار (کتاب)|در ساحل انتظار]]»'' در اینباره گفته است: | ||
#«آشنایی با [[امام زمان]]، و [[شناخت]] شخص او، و [[معرفت]] به شخصیت [[عظیم]] آسمانیاش<ref>کمال الدین: ۱ / ۴۱۳ - ۳۰۲ - کافی: ۱ / ۳۷۱ - ۲۷۲.</ref> [[امام صادق]]{{ع}}به [[زراره]] فرمودند: اگر [[امامت]] را بشناسی، تقدیم و تأخیر [[ظهور امام زمان]] {{ع}} به تو ضرری نمیرساند)<ref>کافی: ۱ / ۳۷۱.</ref> | |||
#[[ادبورزی]] در برابر نام مبارکش<ref>مکیال المکارم - کمال الدین ۲ / ۳۸۱ - نجم الثاقب / ۵۲۳.</ref> | |||
#علاقه مندی به [[حضرت مهدی]] و اشاعه [[عشق]] و [[محبت]] به او در [[جامعه]]<ref>روضه کافی / ۲۲۹ - مجالس صدوق / ۸۸.</ref>. | |||
#[[محزون بودن]] و [[گریستن]] و گریاندن به جهت [[فراق]] و [[غیبت]] آن [[حضرت]] (نه بیتفاوت بودن نسبت به آن)<ref>کمال الدین: ۲ / ۳۷۱ - بحارالانوار: ۸ / ۲۲ - غیبت نعمانی / ۱۵۲.</ref>. | |||
#اقامه مجلس به جهت بزرگداشت [[امام عصر]] حضور در مجالس تشکیل شده بنام آن [[حضرت]]، و سرودن و [[خواندن]] [[شعر]] در [[مدح]] ایشان<ref>وسائل الشیعه: ۱۰ / ۴۶۷.</ref>. | |||
#[[شناخت]] اجمالی [[علائم]] و شرائط [[ظهور]]<ref>غیبت نعمانی / ۲۵۲.</ref>. | |||
#[[صدقه]] دادن به [[نیابت از امام زمان]]، و نیز [[صدقه]] دادن برای [[سلامتی]] آن [[حضرت]]<ref>مجالس صدوق / ۲۰۱.</ref> | |||
#انجام [[حج]]، [[زیارات]]، [[طواف]] به [[نیابت]] از آن [[حضرت]]، و حتى [[نائب]] گرفتن برای آن [[امام غائب]] در [[حج]] و [[زیارت]]<ref>فروع کافی: ۴ / ۳۱۴.</ref>، و نیز [[وظایف]] عام [[شیعیان]] اهداء [[ثواب]] [[نماز]] مستحبی برای ایشان | |||
#[[تجدید بیعت]] مکرر با [[امام عصر]]<ref> بحارالانوار: ۱۱۰۱۰۲.</ref>. مخصوصا بعد از [[نماز صبح]] و در هر [[روز جمعه]]<ref>بحارالانوار: ۱۰۲ / ۱۱۰</ref>. | |||
#هدیه دادن به آن [[حضرت]]<ref>کافی: ۱ / ۵۳۷ - امالی / ۳۲۶.</ref> حداقل یکبار در سال مثل صرف [[مال]] در مصارف مورد [[رضایت]] آن [[حضرت]]، اقامه مجلس برای او، [[کمک]] به [[فقرا]] به [[نیابت]] از او، و...). | |||
#رسیدگی به حال [[شیعیان]] آن [[حضرت]] و شادمان نمودن [[مؤمنین]].<ref>من لا یحضره الفقیه: ۲ / ۷۳ - کافی: ۲ / ۱۹۲.</ref>. | |||
#فرستادن [[صلوات]] و [[درود]] بر آن [[حضرت]])<ref>جمال الاسبوع / ۴۹۳.</ref>. | |||
#[[توسل]] به [[امام عصر]] لیلا، و [[استغاثه]] به آن [[حضرت]]<ref>بحارالانوار: ۹۴ / ۳۵ - ۲۲ - اقبال / ۶۸۷.</ref>. | |||
#[[صبر]] و [[تحمل]] اذیتها و آزارهای [[دشمنان]] و مخالفین<ref>روضه کافی / ۳۷ - ۲۴۷ - تحف العقول / ۳۱۲.</ref> (و مقابله با آنها در ابعاد [[اعتقادی]]، [[سیاسی]]، [[اقتصادی]]، [[اجتماعی]]، و [[نظامی]]، در [[حد ]] [[توان]]). | |||
#[[اتحاد]] و هماهنگی با [[مؤمنین]] بجهت [[آمادگی]] برای [[نصرت امام زمان]]، و تدارک ابزار لازم و [[آموزش]] [[فنون]] مورد [[نیاز]] به جهت [[دفاع]] و [[یاری]] رسانی نسبت به آن [[حضرت]]<ref>بحارالانوار: ۵۳ / ۱۷۷.</ref>. | |||
#[[ترک گناه]] و [[معصیت]]، و نیز هر عمل و [[رفتاری]] که موجبات [[ناراحتی]] آن [[حضرت]] را فراهم میکند؛ و [[توبه]] از کردههای ناشایست<ref>بحارالانوار: ۵۳ / ۱۷۷.</ref>. | |||
#[[تعظیم]] و [[تکریم]] مشاهد و مکانهای متعلق و منسوب به آن [[حضرت]]، (مثل ترمیم، تنظیف، انجام [[نماز]] و [[عبادت]]، تکرر رفت و آمد، حضور با وضو و [[لباس تمیز]] و معطر، پرهیز از مزاح و خنده و لغویات و [[امور دنیوی]] در آنجا، و انجام [[عبادات]] مخصوص آن مکانها)<ref>مکیال المکارم.</ref>. | |||
#عدم [[تعیین زمان]] خاصی برای [[ظهور]] آن [[حضرت]]، و [[تکذیب]] هرگونه ادعائی در این باره<ref>جمال الاسبوع / ۵۲۳ - غیبت نعمانی / ۲۸۹ - کانی: ۱ / ۳۶۸.</ref>. | |||
#[[تکذیب]] [[نواب]] [[خاصه]] در [[زمان غیبت کبری]]<ref>کمال الدین: ۲ / ۵۱۶.</ref> | |||
#دعای مکرر برای دستیابی به [[توفیق]] لقاء و [[دیدار]] و [[زیارت]] آن سرور<ref>یبت نعمانی / ۱۵۹ - ۱۶۰ - کمال الدین: ۲ / ۳۵۱ - بحارالانوار: ۱۰۲ / ۱۱۱ - ۹۰.</ref> (و این امری تحقق یافتنی است، کما اینکه [[مرحوم مجلسی]] فرمود: در بعضی از [[اخبار]] است که [[امام زمان]] بین [[مردم]] تردد و رفت و آمد دارد ولی [[مردم]] او رانمیشناسند؛ و برای من و بعضی از [[نیکان]] مسائلی اتفاق افتاده که از [[اسرار]] پنهانی [[امام]] است<ref> بحارالانوار: ۵۲ / ۱۹۴.</ref> و مرحوم [[سید مرتضی]] فرمود: [[تشرف]] به محضر زمان [[علی]] در [[زمان غیبت]] جایز است<ref>کلمات المحققین / ۵۳۳ (کتاب غیبت).</ref>. و سیدبن طاوس به فرزندش فرمود: پسرم! راه رسیدن به [[امام]] زمانت برای هر کس که [[خداوند]] [[عنایت]] خود را شامل حالش کند باز است)<ref>کشف المحجة / ۱۵۴.</ref>. | |||
#[[پیروی]] صادقانه از آن [[حضرت]] در [[اخلاق]] و [[کردار]] و [[سیره]] عملی<ref>بحارالانوار: ۲۰ / ۳۴۰ - روضه کافی / ۲۳۴ - ۲۴۰ - کافی: ۲ / ۷۸ | |||
.</ref> | .</ref> | ||
#بجای آوردن نمازهای مخصوص در [[زمان غیبت]]<ref>مفاتیح الجنان - جمال الاسبوع | ۲۸۰ - نجم الثاقب / ۲۵۰ - بحارالانوار: ۵۳ / ۲۳۱ - مکارم الاخلاق / ۱۳۶۳.</ref>. | |||
#اداء [[حقوق]] مومنین و [[پایبندی]] به [[اخلاق]] صحیح برخورد با دیگران، و [[مهربانی]] و عطوفت و مراودت و [[دوستی]] با [[شیعیان]] و [[پیروان اهل بیت]]<ref>بحارالانوار: ۱۰۰ / ۱۲۲ - کامل الزیارات / ۳۱۹ - کافی: ۲ / ۱۹۶ - امالی طوسی | ۲۳۶.</ref> | |||
#[[آمادگی]] کامل [[نظامی]] و تهیه [[سلاح]] [[جنگی]] و [[تربیت]] نیروی دفاعی بجهت [[یاری]] آن [[حضرت]] در [[هنگام ظهور]]<ref>غیبت نعمانی / ۳۲۰ - روضه کافی / ۳۸۱ - بحارالانوار: ۹۳ / ۳۲۹ - تفسیر برهان: ۱ / ۳۳۵ - تفسیر عیاشی: ۱ / ۲۱۲.</ref> (و این علاوه بر مطلب ارائه شده در [[وظیفه]] پانزدهم و اخص از آن است). | |||
#[[گریستن]] بر [[حضرت]] [[امام حسین]]{{ع}}و [[دعا]] برای فراهم آمدن وسائل [[انتقام]] گیری از [[دشمنان]] و [[قاتلان]] آن [[حضرت]] با [[ظهور]] [[منتقم]] [[حقیقی]] [[جهان]] [[حضرت صاحب الزمان]]. بهعلاوه که در [[روایات]]، از [[گریستن]] بر [[مظلوم]] [[کربلا]] بهعنوان اداء [[حق]] [[ائمه اطهار]] [[علی]] یاد شده است<ref>کامل الزیارات ۸۱.</ref>همچنین است [[زیارت]] [[قبر مطهر]] [[حضرت]] [[سیدالشهداء]]<ref>کامل الزیارات / ۱۲۷ - ۱۲۸ - ۱۴۶.</ref>»<ref>[[سید مهدی شمسالدین|شمسالدین، سید مهدی]]، [[در ساحل انتظار (کتاب)|در ساحل انتظار]]، ص۴۹-۵۵.</ref>. | |||
}} | }} | ||
{{پاسخ پرسش | {{پاسخ پرسش | ||
خط ۶۱۷: | خط ۶۱۷: | ||
«در مورد [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} و [[موقعیت]] او، [[شیعیان]] آن [[حضرت]] هر یک [[وظایف]] سنگینی بر عهده دارند، اینک به برخی از آنها اشاره میکنیم: | «در مورد [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} و [[موقعیت]] او، [[شیعیان]] آن [[حضرت]] هر یک [[وظایف]] سنگینی بر عهده دارند، اینک به برخی از آنها اشاره میکنیم: | ||
#'''[[ایمان]] به [[حتمی بودن خروج مهدی]] {{ع}}''': در [[روایات]] [[اهل سنت]] میخوانیم که [[پیامبر]]{{صل}} فرمود: {{متن حدیث|من أنکر خروج المهدیّ فقد کفر بما أنزل علی محمّد}}<ref>«هر کس منکر خروج مهدی شود به آنچه بر محمّد{{صل}} نازل شده کفر ورزیده است» فرائد السمطین، ج ۲، ص ۳۳۴، ح ۵۸۵ و...</ref>. | |||
#'''صبوری و تمسّک به [[دین حق]] در [[فتنهها]]''': [[امام صادق]] {{ع}} فرمود: {{متن حدیث|طُوبی لِمَنْ تَمَسَّکَ بِاَمْرِنا فِی غَیْبَةِ قائِمِنا فَلَمْ یَزِغْ قَلْبُهُ بَعْدَ الْهِدایَةِ...}}<ref>«خوشا به حال کسی که در غیبت قائم ما متمسک به امر ما شده و قلب او بعد از هدایت منحرف نشود...» کمال الدین، ص ۳۵۸</ref>. | |||
#'''تمسّک به [[ولایت امام غایب]]''': [[امام باقر]]{{ع}} از [[پیامبر خاتم|رسول خدا]]{{صل}} [[نقل]] کرده که فرمود: {{متن حدیث|طُوبي لِمَن أدرکَ قائمَ أهلِ بيتي وَهو يأتَمُّ به في غَيبَتِهِ قَبْلَ قِيامِهِ و ...}}<ref>«خوشا به حال کسی که قائم [[اهل بیت]] مرا درک کند و در غیبت او قبل از قیامش به او اقتدا کند و...» کمال الدین، ص ۲۸۶؛ بحارالأنوار، ج ۵۱، ص ۷۲، ح ۱۴</ref>. | |||
#'''طلب [[معرفت امام زمان]] {{ع}} از [[خداوند متعال]]''': کلینی به [[سند]] خود از [[ابوبصیر]] [[نقل]] کرده که [[امام باقر]]{{ع}} به من فرمود: {{متن حدیث|هَلْ عَرَفْتَ إِمَامَكَ قَالَ قُلْتُ إِي وَالله قَبْلَ أَنْ أَخْرُجَ مِنَ الْكُوفَةِ فَقَالَ حَسْبُكَ إِذاً}}؛<ref>«آیا امامت را شناخته ای؟ عرض کردم: آری به خدا سوگند قبل از آنکه از کوفه خارج شوم. فرمود: بس است تو را در این هنگام» کافی، ج ۱، ص ۱۸۵، ح ۱۲</ref> | |||
#'''[[تجدید بیعت]] و [[ثبات بر اطاعت]]''': در [[دعای عهد]] از [[امام صادق]] {{ع}} میخوانیم: بار خدایا! همانا من برای او [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} در این روزم [[عهد]] و [[پیمان]] و بیعتی را در گردنم تجدید میکنم، بیعتی که از آن بازنگشته و هرگز آن را زایل نمیسازم. بار خدایا! مرا از [[یاران]] و [[کمک]] کاران و مدافعین از آن [[حضرت]] قرار بده.... در این [[دعا]] سخن از [[تجدید عهد]] با [[امام]] خود در هر روز است.<ref>{{متن حدیث|للَّهُمَّ إِنِّي أُجَدِّدُ لَهُ فِي صَبِيحَةِ يَوْمِي هَذَا وَ مَا عِشْتُ مِنْ أَيَّامِي عَهْدا وَ عَقْدا وَ بَيْعَةً لَهُ فِي عُنُقِي لا أَحُولُ عَنْهَا وَ لا أَزُولُ أَبَدا اللَّهُمَّ اجْعَلْنِي مِنْ أَنْصَارِهِ وَ أَعْوَانِهِ وَ الذَّابِّينَ عَنْهُ وَ ...}}؛ بحارالأنوار، ج ۱۰۲، ص ۱۱۱؛ مصباح الزائر، ص ۲۳۵</ref> | |||
#'''مقابله با [[شبهات]] و اشکالات''': [[امام صادق]] {{ع}} در [[حدیثی]] فرمود: إیّاکم والشّک والارتیاب، انفوا عن نفوسکم الشکوک، وقد حذّرتم فاحذروا، ومن اللَّه أسئل توفیقکم وإرشادکم<ref>بحارالأنوار، ج ۵۱، ص ۱۴۶، ح ۱۷</ref> ... خود را از [[شک]] و [[تردید]] دور کنید و از شکها بپرهیزید، شما بر حذر داده شدید پس حذر کنید، و من [[توفیق]] و [[ارشاد]] شما را از [[خداوند]] خواستارم. | |||
#'''[[کمک]] و [[یاری]] [[برادران]] [[مؤمن]]''': [[امام صادق]] {{ع}} در [[حدیثی]] جمله {{متن قرآن|وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ}} در سوره العصر را بر [[مواسات]] و هم [[یاری]] [[برادران دینی]] منطبق ساختهاند<ref>کمال الدین، ص ۶۵۶؛ بحارالأنوار، ج ۲۴، ص ۲۱۴، ح ۱</ref> در [[تفسیر]] [[امام عسکری]] {{ع}} آمده است: هرکس متکفل یتیمی برای ما شود که محنت استتار ما او را وامانده کرده و از [[علوم]] ما که به دستش رسیده او را سرشار کند تا اینکه [[ارشاد]] شده و [[هدایت]] یابد، [[خداوند متعال]] در [[حقّ]] او میفرماید: ای [[بنده]] [[کریم]] که [[یاری]] کننده ای! من از او در این [[کرم]] اولی ترم، ای [[ملائکه]] من برای او در [[بهشت]] به هر حرفی که [[تعلیم]] داده یک ملیون قصر دهید...<ref>{{متن حدیث| يَا أَيُّهَا اَلْعَبْدُ اَلْكَرِيمُ اَلْمُوَاسِي أَنَا أَوْلَى بِالْكَرَمِ مِنْكَ اِجْعَلُوا لَهُ يَا مَلاَئِكَتِي فِي اَلْجِنَانِ بِعَدَدِ كُلِّ حَرْفٍ عَلَّمَهُ أَلْفَ أَلْفِ قَصْرٍ}}؛تفسیر منسوب به [[امام عسکری]] {{ع}}، ص ۳۴۲؛ بحارالأنوار، ج ۲، ص ۴، ح ۵</ref>. | |||
#'''[[فریب]] نخوردن از [[مدعیان دروغین مهدویت]]''': [[امام صادق]] {{ع}} فرمود: {{متن حدیث|ولتعرفنّ اثنی عشر رایه مشتبهه، لا یدری أیّ من أیّ}}<ref>«... و به طور حتم دوازده پرچم و دعوت مشتبه بر پا خواهد شد که از همدیگر تشخیص داده نمیشود...»کمال الدین، ص ۳۴۷؛ بحارالأنوار، ج ۵۲، ص ۲۸۱، ح ۹</ref>. | |||
#'''[[زیاد ]] [[دعا کردن]] برای [[تعجیل فرج]]''': [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} در توقیعی که در جواب سؤالهای [[اسحاق بن یعقوب]] فرستادند فرمودهاند: {{متن حدیث|أَكْثِرُوا الدُّعَاءَ بِتَعْجِيلِ الْفَرَجِ فَإِنَّ ذَلِكَ فَرَجُكُم}}؛<ref>«... زیاد برای تعجیل فرج دعا کنید؛ زیرا فرج شما در آن است» کمال الدین، ص ۴۸۳؛ بحارالأنوار، ج ۵۳، ص ۱۸۰، ح ۱۰</ref>. | |||
#'''[[اجتناب از جزع]]''': کلینی به سندش از [[امام صادق]] {{ع}} [[نقل]] کرده که فرمود: همانا [[مردم]] به جهت عجله کردن در این امر هلاک شدند، [[خداوند]] به خاطر عجله [[بندگان]] عجله نخواهد کرد، زیرا برای این امر نهایتی است...<ref>{{متن حدیث| إنما هلك الناس من استعجالهم لهذا الامر ، إن الله عز وجل لا يعجل لعجلة العباد ، إن لهذا الامر غاية ينتهي إليها ...}}؛ کافی، ج ۱، ص ۳۶۹، ح ۷</ref>. | |||
#'''[[وقت معین نکردن برای ظهور]]''': [[امام صادق]] {{ع}} فرمود: {{متن حدیث|إنّا اهل بیت لا نوقّت}}؛<ref>«... همانا ما [[اهل بیت]] وقت معین نمی کنیم...» بحارالأنوار، ج ۵۲، ص ۱۱۹، ح ۴۸</ref>. | |||
#'''[[دوست]] داشتن [[حضرت]] {{ع}}''': در [[روایات]] فراوانی به [[دوستی]] [[اهل بیت]] [[عصمت]] و [[طهارت]] {{عم}} و از آن جمله [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} سفارش شده است، و این به نوبه خود میتواند در جلب توجه [[مردم]] به [[حضرت]] {{ع}} و [[پیروی]] از [[دستورات]] او و دیگر [[امامان]] تأثیر بسزایی داشته باشد»<ref>[[علی اصغر رضوانی|رضوانی، علی اصغر]]، [[موعودشناسی و پاسخ به شبهات (کتاب)|موعودشناسی و پاسخ به شبهات]]، ص۳۹۹، ۴۲۷ - ۴۳۴.</ref>. | |||
[[امام مهدی|امام زمان]] {{ع}} در بخشی از نامهای که به [[شیخ مفید]] ارسال داشته، نوشته اند: پس هریک از شما باید کاری کند که وی را به [[محبّت]] و [[دوستی]] ما نزدیک سازد و از آنچه خوشایند ما نیست و باعث [[خشم]] و کراهت ما میشود دوری کند<ref>{{متن حدیث|فَلْیَعْمَلْ کُلُّ امْرِئٍ مِنْکُمْ بِمَا یَقْرُبُ بِهِ مِنْ مَحَبَّتِنَا وَ یَتَجَنَّبُ مَا یُدْنِیهِ مِنْ کَرَاهَتِنَا وَ سَخَطِنَا}}؛ احتجاج، ج ۲، ص ۳۲۳و۳۲۴</ref>. روشن است که [[محبّت]] [[اهل بیت]] {{عم}} جنبه شخصی و فردی ندارد، بلکه به ملاک خدایی است؛ زیرا هر گاه [[اهل بیت]] {{عم}} مشاهده کنند که [[شیعیان]] و منتسبان به آنان کارهایی را انجام میدهند که مورد [[رضایت الهی]] است، و نیز از کارهایی که مورد [[سخط]] و [[غضب]] [[خداوند]] است اجتناب میکنند، خوشحال شده و به آنان میبالند. | [[امام مهدی|امام زمان]] {{ع}} در بخشی از نامهای که به [[شیخ مفید]] ارسال داشته، نوشته اند: پس هریک از شما باید کاری کند که وی را به [[محبّت]] و [[دوستی]] ما نزدیک سازد و از آنچه خوشایند ما نیست و باعث [[خشم]] و کراهت ما میشود دوری کند<ref>{{متن حدیث|فَلْیَعْمَلْ کُلُّ امْرِئٍ مِنْکُمْ بِمَا یَقْرُبُ بِهِ مِنْ مَحَبَّتِنَا وَ یَتَجَنَّبُ مَا یُدْنِیهِ مِنْ کَرَاهَتِنَا وَ سَخَطِنَا}}؛ احتجاج، ج ۲، ص ۳۲۳و۳۲۴</ref>. روشن است که [[محبّت]] [[اهل بیت]] {{عم}} جنبه شخصی و فردی ندارد، بلکه به ملاک خدایی است؛ زیرا هر گاه [[اهل بیت]] {{عم}} مشاهده کنند که [[شیعیان]] و منتسبان به آنان کارهایی را انجام میدهند که مورد [[رضایت الهی]] است، و نیز از کارهایی که مورد [[سخط]] و [[غضب]] [[خداوند]] است اجتناب میکنند، خوشحال شده و به آنان میبالند. | ||
خط ۶۴۵: | خط ۶۴۵: | ||
*«یکی از [[وظایف]] [[مؤمنان]]، [[گریه]] کردن در [[فراق]] آن [[حضرت]] و یا بر آنچه از [[مصیبتها]] و ناملایمات به ایشان رسیده است، میباشد. [[امام صادق]] {{ع}} فرمود: "هرکس ما را یاد کند، اگر از چشم او به اندازه بال پشهای [[اشک]] بیرون آید، [[خداوند]] [[گناهان]] او را میآمرزد، هرچند به اندازه کف دریا باشد"<ref>بحار الانوار، ج ۴۴، ص ۲۷۸.</ref>. سُدیر صِیرَفی میگوید: با بعضی [[اصحاب]] بر [[امام صادق]] {{ع}} وارد شدیم. دیدیم بر روی [[خاک]] نشسته و همچون کسی که [[فرزند]] خود را از دست داده و جگرش سوخته باشد، میگریست و میگفت: "ای آقای من! [[غیبت]] تو، [[خواب]] را از من گرفته و [[زمین]] را بر من تنگ کرده است..." [[سدیر]] میگوید: از این حالتِ [[حضرت]]، ناراحت شدیم و عرض کردیم: [[خداوند]] دیدگانت را نگریاند! چه حالتی سبب شده که چنین در ماتم بنشینید؟ [[حضرت]] آهی کشید و فرمود: [[غیبت]] [[امام زمان]] {{ع}}<ref>کمال الدین، ج ۲، ص ۳۵۲؛ بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۲۱۹.</ref>. از دیگر [[تکالیف مؤمنان]]، گریاندن دیگران بر [[فراق]] آن [[حضرت]] یا بر شداید وارده بر آن [[حضرت]] است. از [[امام صادق]] {{ع}} [[روایت]] شده است: هرکس بر [[مصیبت]] [[اهل بیت]] [[گریه]] کند و یا کسی را بگریاند، [[بهشت]] برای او است و هرکس نیز تباکی -خود را شبیه گریهکنندگان سازد- نماید، [[بهشت]] برای او است<ref>لهوف، ص ۱۱؛ بحار الانوار، ج ۴۴، ص ۲۸۸.</ref>»<ref>[[مجتبی تونهای|تونهای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۶۰۱.</ref>. | *«یکی از [[وظایف]] [[مؤمنان]]، [[گریه]] کردن در [[فراق]] آن [[حضرت]] و یا بر آنچه از [[مصیبتها]] و ناملایمات به ایشان رسیده است، میباشد. [[امام صادق]] {{ع}} فرمود: "هرکس ما را یاد کند، اگر از چشم او به اندازه بال پشهای [[اشک]] بیرون آید، [[خداوند]] [[گناهان]] او را میآمرزد، هرچند به اندازه کف دریا باشد"<ref>بحار الانوار، ج ۴۴، ص ۲۷۸.</ref>. سُدیر صِیرَفی میگوید: با بعضی [[اصحاب]] بر [[امام صادق]] {{ع}} وارد شدیم. دیدیم بر روی [[خاک]] نشسته و همچون کسی که [[فرزند]] خود را از دست داده و جگرش سوخته باشد، میگریست و میگفت: "ای آقای من! [[غیبت]] تو، [[خواب]] را از من گرفته و [[زمین]] را بر من تنگ کرده است..." [[سدیر]] میگوید: از این حالتِ [[حضرت]]، ناراحت شدیم و عرض کردیم: [[خداوند]] دیدگانت را نگریاند! چه حالتی سبب شده که چنین در ماتم بنشینید؟ [[حضرت]] آهی کشید و فرمود: [[غیبت]] [[امام زمان]] {{ع}}<ref>کمال الدین، ج ۲، ص ۳۵۲؛ بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۲۱۹.</ref>. از دیگر [[تکالیف مؤمنان]]، گریاندن دیگران بر [[فراق]] آن [[حضرت]] یا بر شداید وارده بر آن [[حضرت]] است. از [[امام صادق]] {{ع}} [[روایت]] شده است: هرکس بر [[مصیبت]] [[اهل بیت]] [[گریه]] کند و یا کسی را بگریاند، [[بهشت]] برای او است و هرکس نیز تباکی -خود را شبیه گریهکنندگان سازد- نماید، [[بهشت]] برای او است<ref>لهوف، ص ۱۱؛ بحار الانوار، ج ۴۴، ص ۲۸۸.</ref>»<ref>[[مجتبی تونهای|تونهای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۶۰۱.</ref>. | ||
*«درباره [[وظایف]] و [[تکالیف]] [[شیعیان]] در [[دوران غیبت]]، سخنهای بسیاری گفته شده است و حتی در بعضی کتابها از جمله کتاب "مکیال المکارم فی فوائد الدعاء للقائم" تا هشتاد [[وظیفه]] برای [[منتظران]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} برشمرده شده است<ref>مکیال المکارم، ج ۲، ص ۱۰۴.</ref>. ما در اینجا به تعدادی از مهمترین این [[وظایف]] اشاره میکنیم: | *«درباره [[وظایف]] و [[تکالیف]] [[شیعیان]] در [[دوران غیبت]]، سخنهای بسیاری گفته شده است و حتی در بعضی کتابها از جمله کتاب "مکیال المکارم فی فوائد الدعاء للقائم" تا هشتاد [[وظیفه]] برای [[منتظران]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} برشمرده شده است<ref>مکیال المکارم، ج ۲، ص ۱۰۴.</ref>. ما در اینجا به تعدادی از مهمترین این [[وظایف]] اشاره میکنیم: | ||
#'''[[شناخت حجت خدا]] و [[امام عصر]] {{ع}}'''؛ نخستین [[وظیفه منتظران]]، [[کسب معرفت]] نسبت به وجود [[مقدس]] [[امام]] و [[حجت]] زمان خویش است. این موضوع تا بدان درجه از اهمیت است که در [[روایات]] بسیاری که به طریق [[شیعه]] و [[اهل سنت]] از [[پیامبر گرامی اسلام]] {{صل}} و [[ائمه]] [[معصومین]] {{عم}} [[نقل]] شده آمده است: "هرکس بمیرد و [[امام زمان]]ش را نشناسد، به [[مرگ جاهلی]] مرده است"<ref>بحار الانوار، ج ۸، ص ۳۶۸؛ ینابیع الموده، ج ۲، ص ۳۷۲.</ref>. توجه به مفاد دعاهایی که [[خواندن]] آنها در عصر [[غیبت]] تأکید شده است، نیز ما را به اهمیت موضوع [[شناخت حجت خدا]] رهنمون میسازد: "خدایا! خودت را به من بشناسان، که اگر خودت را به من نشناسانی، پیغمبرت را نخواهم [[شناخت]]، بارالها! پیغمبرت را به من بشناسان که اگر پیغمبرت را به من نشناسانی، [[حجت]] تو را نخواهم [[شناخت]]. خدایا! [[حجت]] خود را به من بشناسان که اگر حجتت را به من نشناسانی، از دینم [[گمراه]] میگردم..."<ref>کمال الدین، ج ۲، ص ۵۱۲.</ref>. | |||
#'''[[پیراستگی]] از [[بدیها]] و آراستگیها به [[خوبیها]]''': [[امام صادق]] {{ع}} میفرماید: "هرکس [[دوست]] دارد از [[یاران]] [[قائم]] {{ع}} باشد، باید که [[منتظر]] باشد و در این حال به [[پرهیزکاری]] و [[اخلاق نیکو]] [[رفتار]] نماید..."<ref>غیبة نعمانی، ص ۲۰۰.</ref>. [[امام زمان]] {{ع}} نیز میفرماید، "هریک از شما باید آنچه را که موجب [[دوستی]] ما میشود، پیشه خود سازد و از هرآنچه موجب [[خشم]] ما میگردد، دوری گزیند..."<ref>بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۱۷۶.</ref> در توقیعی که از [[ناحیه مقدسه]] به مرحوم [[شیخ مفید]] صادر گردیده، [[اعمال]] ناشایست و گناهانی که از [[شیعیان]] [[حضرت]] سر میزند، یکی از اسباب و یا تنها سبب طولانی شدن [[غیبت]] و دوری [[شیعیان]] از [[دیدار]] آن [[حضرت]] شمرده شده است<ref>بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۱۷۸.</ref>. | |||
#'''پیوند با [[مقام]] [[ولایت]]''': حفظ و تقویت پیوند قلبی با [[حضرت]] و تجدید دائمی [[عهد]] و [[پیمان]] با آن [[حضرت]]. در روایتی از [[امام باقر]] {{ع}} میخوانیم: "... بر انجام [[واجبات]] [[صبر]] کنید و با دشمنانتان [[پایداری]] کنید و پیوند خود را با [[امام]] منتظرتان مستحکم نمایید"<ref>غیبة نعمانی، ص ۱۹۹.</ref>. اگر [[شیعه]] [[منتظر]]، در آغاز هر روز با حضور و توجه، [[عهد]] و پیمانی را با مقتدای خود تجدید نماید، هرگز به رکود، [[ذلت]]، [[ظلم]] و [[بیعدالتی]] تن نخواهد داد. در همان [[توقیع]] [[حضرت]] به [[شیخ مفید]] آمده است، "اگر [[شیعیان]] ما... در وفای پیمانی که از ایشان گرفته شد، یکدل و مصمم باشند، [[نعمت]] لقای ما از آنان به تأخیر نمیافتد...". | |||
#'''[[کسب آمادگی برای ظهور]]''': از [[امام صادق]] {{ع}} [[روایت]] است که فرمودند: "هریک از شما باید برای [[خروج]] [[حضرت قائم]] {{ع}} (سلاحی) مهیا کند؛ هرچند یک تیر باشد. [[خدای تعالی]] هرگاه بداند کسی چنین نیتی دارد، [[امید]] آن است که عمرش را طولانی کند تا آن [[حضرت]] را [[درک]] نماید..."<ref>غیبة نعمانی، ص ۳۲۱.</ref> در [[روایت]] دیگری از [[امام موسی کاظم]] {{ع}} [[نقل]] شده که: "هرکس اسبی را به [[انتظار]] امر ما نگاه دارد و به سبب آن [[دشمنان]] ما را خشمگین سازد، در حالی که او منسوب به ماست، [[خداوند]] روزیاش را فراخ میگرداند..."<ref>کافی، ج ۶، ص ۵۳۵.</ref>. رمز اینکه [[شیعه]] باید هر لحظه آماده [[یاری امام]] خود باشد، این است که [[زمان ظهور]] برای ما مشخص نیست. البته نحوه [[آمادگی]] بستگی به شرایط زمان و مکان دارد و اگر در بعضی [[روایات]] سخن آماده کردن اسب، تیر و [[شمشیر]] به میان آمده، ذکر این موارد تنها بهعنوان [[تمثیل]] و بیان [[لزوم]] [[آمادگی]] برای [[یاری]] آن [[حضرت]] است. | |||
#'''ارتباط با [[فقها]] و [[مراجع تقلید]]''': [[ائمه]] {{عم}} [[تکلیف]] ما را در [[زمان غیبت]] [[امام]] و عدم دسترسی به [[امام]] [[معصوم]] {{ع}} مشخص کرده و به ما امر فرمودهاند که به فقهای جامع الشرایط مراجعه کنیم<ref>وسائل الشیعه، ج ۱۸، ص ۹۵.</ref>. [[امام عصر]] {{ع}} نیز در یکی از [[توقیعات]] خود در پاسخ "[[اسحاق بن یعقوب]]" میفرماید: "و اما رویدادهایی که پیش میآید به [[راویان حدیث]] ما مراجعه کنید، زیرا آنها [[حجت]] بر شما هستند و من [[حجت خدا]] بر ایشان"<ref>کمال الدین، ج ۲، ص ۴۸۳.</ref>. | |||
#'''[[دعا برای تعجیل فرج]]''': [[امام عصر]] {{ع}} فرمود: "برای [[تعجیل فرج]]، بسیار [[دعا]] کنید که [[فرج]] شما همان است"<ref>غیبة طوسی، ص ۱۷۶.</ref>. | |||
#'''بزرگداشت نام و یاد [[مهدی]] {{ع}}'''<ref>برترینهای فرهنگ مهدویت در مطبوعات، ص ۸۴.</ref>»<ref>[[مجتبی تونهای|تونهای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۷۵۴.</ref>. | |||
*«از [[وظائف]] [[مؤمن]] [[منتظر]]، یاد کردن [[امام عصر]] {{ع}}، در همه زمانها و مکانها -در حد مقدور- است؛ بهویژه در روزها و ساعات مخصوص آن [[حضرت]] مانند: روز [[جمعه]]، [[نیمه شعبان]]، [[شبهای قدر]] و پس از نمازهای یومیه. [[بهترین]] صورت یاد [[حضرت]]، آن صورتی است که [[دل]] و [[روح]] [[مؤمن]] در تسخیر یاد آن [[حضرت]] باشد. یاد و ذکر آن [[حضرت]] در هرحال و در هرصورتی، ذکر و یاد [[خداوند متعال]] است<ref>کافی، ج ۲، ص ۴۹۶.</ref>. زمانهایی که نسبت به یاد [[حضرت مهدی]] {{ع}} در آنها تأکید بیشتری شده است: شب و روز [[نیمه شعبان]]، [[شبهای قدر]]، شب و [[روز عاشورا]]، شب و [[روز جمعه]]، روز نوروز، عصرهای روز [[دوشنبه]] و [[پنجشنبه]]، هنگام [[خواب]]، ثلث آخر شب که آن [[حضرت]] مشغول [[تهجد]] است، هنگام [[طلوع فجر]]، پس از [[نماز صبح]]، اول ظهر، پس از [[نماز ظهر]]، پس از [[نماز عصر]]، هنگام غروب [[آفتاب]]، روز [[عرفه]]، روزهای عید، میلاد [[معصومین]] {{عم}} و ایام [[شهادت]] آنان میباشد. و اما مکانهای ویژه یاد آن [[حضرت]] عبارتند از: [[مسجد الحرام]]، [[مسجد سهله]]، [[مسجد کوفه]]، [[مسجد جمکران]]، [[سرداب مقدس]]، [[مسجد زید]]، [[مسجد صعصعه]]، صحرای [[عرفات]]، [[مشاهد مشرفه]] [[معصومین]] {{عم}} بهویژه [[کربلا]]. یاد و [[ذکر امام]] {{ع}} با [[زیارت]] او، تقدیم [[سلام]] و [[درود]] بر او، [[دعا]] در [[حق]] ایشان، اهدای [[اعمال]] صالحه مثل [[صدقه]] دادن و [[نماز خواندن]] و هم چنین انجام [[نیابت]] از طرف ایشان در [[اعمال]] و [[عبادات]] بهویژه [[حج]]، تحقق مییابد<ref>راه وصال، حسینی مطلق، ص ۱۲۰.</ref>. | *«از [[وظائف]] [[مؤمن]] [[منتظر]]، یاد کردن [[امام عصر]] {{ع}}، در همه زمانها و مکانها -در حد مقدور- است؛ بهویژه در روزها و ساعات مخصوص آن [[حضرت]] مانند: روز [[جمعه]]، [[نیمه شعبان]]، [[شبهای قدر]] و پس از نمازهای یومیه. [[بهترین]] صورت یاد [[حضرت]]، آن صورتی است که [[دل]] و [[روح]] [[مؤمن]] در تسخیر یاد آن [[حضرت]] باشد. یاد و ذکر آن [[حضرت]] در هرحال و در هرصورتی، ذکر و یاد [[خداوند متعال]] است<ref>کافی، ج ۲، ص ۴۹۶.</ref>. زمانهایی که نسبت به یاد [[حضرت مهدی]] {{ع}} در آنها تأکید بیشتری شده است: شب و روز [[نیمه شعبان]]، [[شبهای قدر]]، شب و [[روز عاشورا]]، شب و [[روز جمعه]]، روز نوروز، عصرهای روز [[دوشنبه]] و [[پنجشنبه]]، هنگام [[خواب]]، ثلث آخر شب که آن [[حضرت]] مشغول [[تهجد]] است، هنگام [[طلوع فجر]]، پس از [[نماز صبح]]، اول ظهر، پس از [[نماز ظهر]]، پس از [[نماز عصر]]، هنگام غروب [[آفتاب]]، روز [[عرفه]]، روزهای عید، میلاد [[معصومین]] {{عم}} و ایام [[شهادت]] آنان میباشد. و اما مکانهای ویژه یاد آن [[حضرت]] عبارتند از: [[مسجد الحرام]]، [[مسجد سهله]]، [[مسجد کوفه]]، [[مسجد جمکران]]، [[سرداب مقدس]]، [[مسجد زید]]، [[مسجد صعصعه]]، صحرای [[عرفات]]، [[مشاهد مشرفه]] [[معصومین]] {{عم}} بهویژه [[کربلا]]. یاد و [[ذکر امام]] {{ع}} با [[زیارت]] او، تقدیم [[سلام]] و [[درود]] بر او، [[دعا]] در [[حق]] ایشان، اهدای [[اعمال]] صالحه مثل [[صدقه]] دادن و [[نماز خواندن]] و هم چنین انجام [[نیابت]] از طرف ایشان در [[اعمال]] و [[عبادات]] بهویژه [[حج]]، تحقق مییابد<ref>راه وصال، حسینی مطلق، ص ۱۲۰.</ref>. | ||
خط ۶۷۴: | خط ۶۷۴: | ||
در اینجا ممکن است پرسیده شود: از کجا میتوان فهمید که [[امام زمان]] {{ع}} از ما چه میخواهد و چه کاری را میپسندد؟ در پاسخ به این پرسش باید دو نکته را یادآور شویم: | در اینجا ممکن است پرسیده شود: از کجا میتوان فهمید که [[امام زمان]] {{ع}} از ما چه میخواهد و چه کاری را میپسندد؟ در پاسخ به این پرسش باید دو نکته را یادآور شویم: | ||
#[[امام]] زمان {{ع}}، ادامهدهنده راه [[پیامبر اکرم]] {{صل}} و [[ائمه معصومین]] {{عم}} به [[اعتقاد]] ما، همه [[امامان معصوم]]، [[مفسران]] [[کتاب خدا]] و بیانکنندگان [[سنت]] [[رسول خدا]] {{صل}} هستند. [[رضایت]] و [[خشنودی]] [[امام زمان]] {{ع}} نیز در چیزی نیست جز آنچه در [[کتاب خدا]] آمده یا در سخنان [[رسول خدا]] {{صل}} و دیگر [[امامان معصوم]]: به آن اشاره شده است. به بیان دیگر، اگر کسی به همه [[تکالیف]] و وظایفی که در [[قرآن]] و [[روایات معصومین]] {{عم}} به آنها امر شده است، عمل کند و از همه [[محرمات]] و گناهانی که در این دو منبع [[الهی]] از آنها [[نهی]] شده است، دوری جوید، خواهد توانست [[رضایت]] [[امام عصر]] {{ع}} را چنان که باید و شاید، به دست آورد. بنابراین، هیچ لزومی ندارد که ما حتما از زبان [[امام زمان]] {{ع}} بشنویم که ایشان از چه [[رفتار]] و گفتاری، [[خشنود]] و از چه [[رفتار]] و گفتاری، ناخشنود میشود. چنانکه پیش از این گفته شد، با مراجعه به دعایی مانند "دعای مکارم الاخلاق" که از [[امام سجاد]] {{ع}} [[نقل]] شده است، میتوانیم پی ببریم که [[امام زمان]] {{ع}} از ما چه میخواهد و چه کاری را میپسندد. | |||
#اشاره [[امام زمان]] {{ع}} به عوامل [[خرسندی]] و ناخرسندی خود در [[احادیث]]، [[زیارتها]] و دعاهایی که در طول [[دوران غیبت صغرا]] و پس از آن، به صورت [[توقیع]] با صورتهای دیگر از [[امام مهدی]] {{ع}} برای ما به یادگار مانده است، به صراحت تمام، آنچه موجب [[خرسندی]] یا ناخرسندی آن [[حضرت]] میشود، بیان و چگونه عمل کردن، چگونه سخن گفتن و چگونه اندیشیدن به ما آموخته شده است. از این رو، با مراجعه به مجموعه ارزشمند یادگارهای آن [[حضرت]] و تأمل و [[تدبر]] در آنها میتوان به راحتی [[هدایت]] را از [[گمراهی]] و [[صراط مستقیم]] را از راه کج باز [[شناخت]]. گفتنی است مجموعه سخنان و رهنمودهای [[امام عصر]] {{ع}} را برخی نویسندگان، جمعآوری و در قالب کتاب منتشر کردهاند<ref>از آن جمله میتوان به این کتابها اشاره کرد: | |||
[[محمد خادمی شیرازی]]، مجموعه سخنان، [[توقیعات]] و [[ادعیه]] [[حضرت]] [[بقیه الله]] {{ع}}، چاپ دوم: [[قم]]، [[رسالت]]، ۱۳۷۷؛ [[سید]] [[حسن]] شیرازی، کلمة الإمام المهدی {{ع}}، ترجمه: [[سید حسن افتخارزاده]] سبزواری، [[تهران]]، آفاق، چاپ اول: ۱۴۰۷ ه- ق؛ [[محمد]] الغروی، المختار من کلمات الإمام المهدی {{ع}}، چاپ اول: [[قم]]، مؤلف، ج ۳، ۱۴۱۴ ه- ق.</ref>. | [[محمد خادمی شیرازی]]، مجموعه سخنان، [[توقیعات]] و [[ادعیه]] [[حضرت]] [[بقیه الله]] {{ع}}، چاپ دوم: [[قم]]، [[رسالت]]، ۱۳۷۷؛ [[سید]] [[حسن]] شیرازی، کلمة الإمام المهدی {{ع}}، ترجمه: [[سید حسن افتخارزاده]] سبزواری، [[تهران]]، آفاق، چاپ اول: ۱۴۰۷ ه- ق؛ [[محمد]] الغروی، المختار من کلمات الإمام المهدی {{ع}}، چاپ اول: [[قم]]، مؤلف، ج ۳، ۱۴۱۴ ه- ق.</ref>. | ||
خط ۶۹۹: | خط ۶۹۹: | ||
::::::بنابراین، بر همه [[منتظران]] [[امام عصر]] {{ع}} لازم است که بنا به فرموده [[امامان]] خود، با [[پیروی]] از [[فقیهان]] و [[مجتهدان]] واجد شرایط، [[اعمال]] [[دینی]] خود را انجام دهند. در زمینه [[امور اجتماعی]] و [[سیاسی]] نیز [[وظیفه]] [[مردم]]، [[اطاعت]] از فقیهی است که بزرگان [[شیعه]] به عنوان "[[ولی فقیه]]" [[انتخاب]] کردهاند. | ::::::بنابراین، بر همه [[منتظران]] [[امام عصر]] {{ع}} لازم است که بنا به فرموده [[امامان]] خود، با [[پیروی]] از [[فقیهان]] و [[مجتهدان]] واجد شرایط، [[اعمال]] [[دینی]] خود را انجام دهند. در زمینه [[امور اجتماعی]] و [[سیاسی]] نیز [[وظیفه]] [[مردم]]، [[اطاعت]] از فقیهی است که بزرگان [[شیعه]] به عنوان "[[ولی فقیه]]" [[انتخاب]] کردهاند. | ||
*'''[[دعا برای سلامتی]] [[امام عصر]] {{ع}}''':از [[روایات]] و [[ادعیه]] [[نقل]] شده از [[معصومان]] بر میآید که هر [[شیعه]] [[وظیفه]] دارد پیوسته برای [[سلامتی]] [[امام عصر]] خود و رفع هرگونه خطر و آسیب از وجود [[شریف]] او [[دعا]] کند. در اینجا به نمونههایی از آنها اشاره میکنیم: | *'''[[دعا برای سلامتی]] [[امام عصر]] {{ع}}''':از [[روایات]] و [[ادعیه]] [[نقل]] شده از [[معصومان]] بر میآید که هر [[شیعه]] [[وظیفه]] دارد پیوسته برای [[سلامتی]] [[امام عصر]] خود و رفع هرگونه خطر و آسیب از وجود [[شریف]] او [[دعا]] کند. در اینجا به نمونههایی از آنها اشاره میکنیم: | ||
#[[علامه مجلسی]] در بیان [[اعمال]] [[ماه مبارک رمضان]] مینویسد: از جمله وظایفی که در هر شب ([[ماه رمضان]]) مقرر شده، این است که [[بنده]] در آغاز هر دعای [[نیکو]] و در پایان هر عمل [[پسندیده]]، آن کس را که [[جانشین]] [[خداوند]] - جل [[جلاله ]]- در میان [[بندگان]] و سرزمینهای او میداند، یاد کند؛ زیرا آن [[جانشین]]، عهده دار همه نیازمندیهای [[روزهدار]] است؛ از خوراکی و آشامیدنی او گرفته تا همه آنچه او در نظر دارد؛ یعنی همه اسباب و وسایلی که در [[اختیار]] [[جانشین]] [[پروردگار]] بزرگ ([[رب]] الارباب) است. همچنین هر [[روزهدار]] [[وظیفه]] دارد آن [[جانشین خدا]] را به آنچه [[شایسته]] مانند اوست، [[دعا]] کند و [[معتقد]] باشد که [[خداوند]] - جل [[جلاله ]]- و جانشینش بر وی منت گذاشتهاند که چنین [[جایگاه]] و منزلتی را به او بخشیدهاند<ref>بحارالأنوار، ج ۹۴، صص ۳۴۸ و ۳۴۹، به نقل از: ابن طاووس، سید علی بن موسی، إقبال الأعمال، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، ۱۴۱۷ ه- ق، ص ۸۶.</ref>. [[مجلسی]] پس از این عبارت، روایتی را از ابن ابیقره [[نقل]] میکند که در آن، به [[نقل]] از [[صالحین]] {{عم}} که چنین آمده است: در شب [[بیست و سوم ماه رمضان]]، [[ایستاده]] و نشسته و در هر حالی که هستی و همچنین در تمام این ماه و به هر صورت ممکن، بلکه در تمام مدت روز گارت، پس از بزرگداشت نام [[خدای تعالی]] و [[درود]] و [[صلوات]] بر [[پیامبر]] و [[خاندان]] او بگو: خداوندا، ولی و برپاکننده امرت، [[محمد]]، زاده [[حسن]]، [[مهدی]] را - که [[برترین]] درودها و [[سلامها]] بر او و پدرانش باد - در این ساعت و در همه ساعتها، [[سرپرست]]، نگهدار، [[راهبر]]، [[یاور]]، [[راهنما]] و [[پشتیبان]] باش تا او را [نه، از سر [[زور]]، بلکه] به [[اختیار]] [[مردم]] در [[زمین]] [[جایگاه]] بخشی و او را در درازا و پهنای [[زمین]] بهرهور و کامران سازی<ref>همان.</ref>. چنانکه در عبارت [[مرحوم مجلسی]] نیز آمده بود، دعای ما به [[امام]] زمان{{ع}} در واقع شکرانه [[نعمت]] وجود [[حجت]] خداست. آن شخصیت [[بزرگواری]] که هر چه داریم از اوست و همه نعمتهای مادی و [[معنوی]] عالم به واسطه او به ما ارزانی میشود. | |||
#[[امام سجاد]] {{ع}} در بسیاری از [[دعاها]] و مناجاتهای خود، [[دعا]] به [[امام]] و [[ولی عصر]] را مورد توجه قرار داده است و از جمله در دعای روز [[عرفه]] از [[خداوند]] چنین درخواست میکند: بار خدایا، به ولی خود [[الهام]] کن که [[شکر]] نعمتی را که به او ارزانی داشتهای به جای آرَد و به ما نیز [[الهام]] ده که [[شکر نعمت]] [[هدایت]] او را به جای آریم و او را از جانب خود [[سلطه]] و [[توانایی]] ده و به آسانی راه [[پیروزی]] بر او بگشای و به نیرومندترین ارکان [[قدرت]] خود یاریاش فرمای و پشتش محکم و بازوانش توانا گردان و زیر نظر [[مراقبت]] خویش قرار ده و در سایه حفظ خود حفظش کن و به ملایکه خود یاریاش ده و به [[شکر]] پیروزمند خود مددش رسان<ref>صحیفه سجادیه، ترجمه: عبدالمحمد آیتی، چاپ چهارم: تهران، سروش، ۱۳۸۰، صص ۳۰۵ و۳۲۵، نیایش چهل و هفتم.</ref>. | |||
#[[امام رضا]] {{ع}} نیز از سالها پیش از [[تولد]] [[نسل]] چهارم خود با بیانهای متعدد و متفاوت، او را [[دعا]] کرده و یاریاش را از [[خداوند]] خواسته است. در یکی از این [[دعاها]] چنین میخوانیم: خداوندا! [امور] [[بنده]] و جانشینت را [[اصلاح]] کن، آنچنانکه [امور] [[پیامبران]] و رسولانت را [[اصلاح]] کردی، او را با فرشتگانت در بر گیر و با [[روحالقدس]] از جانب خودت [[یاری]] کن. در پشت سر و پیش روی نگهبانانی قرار ده که او را از [[بدی]] در [[امان]] دارند. [[بیم]] و نگرانی او را به [[امنیت]] و [[آرامش]] تبدیل کن تا تنها تو را بپرستد و کسی را برای تو شریک نگیرد. هیچ یک از آفریدگانت را بر ولیات مسلط مساز. اجازه [[جهاد]] با [[دشمنان]] تو و [[دشمنان]] خودش را به او عطا کن و مرا از [[یاران]] او قرار ده؛ زیرا تو بر همه چیز [[توانایی]]<ref>معجم احادیث الإمام المهدی {{ع}}، ج ۴، ص ۱۷۱، به نقل از: شیخ طوسی، مصباح المتهجد، بیروت، ۱۴۱۱ ه- ق، ص ۳۲۶.</ref>. با توجه به [[روایات]] یاد شده، همه ما [[وظیفه]] داریم که پیوسته به [[یاد امام زمان]] خود باشیم و در دعاهای خود هیچ گاه [[دعا برای سلامتی]] و [[طول عمر]] آن [[حضرت]] را فراموش نکنیم؛ زیرا این [[دعا]] در گام نخست، ادای بخش بسیار ناچیزی از [[حقوق]] بی شماری است که [[امام عصر]] {{ع}} بر عهده همه ما دارند و در مرحله بعد، [[سپاس]] و ستایشی است به درگاه [[خداوند متعال]] که ما را از [[نعمت]] وجود [[حجت]] [[معصوم]] خود بهرهمند ساخته و آن [[حضرت]] را واسطه میان خود و بندگانش قرار داده است. | |||
*'''[[دعا برای تعجیل فرج]]''': یکی از [[وظایف]] مهمی که بنا به تصریح [[حضرت صاحب الامر]] {{ع}} بر عهده همه [[منتظران]] گذاشته شده، [[دعا برای تعجیل فرج]] است. [[امام عصر]] {{ع}} در توقیعی که خطاب به [[اسحاق بن یعقوب]] صادر شده است، میفرماید: "برای [[تعجیل فرج]] بسیار [[دعا]] کنید که [[فرج]] شما همان است". [[امام حسن عسکری]] {{ع}} نیز [[دعا برای تعجیل فرج]] را شرط رهایی از فتنههای [[دوران غیبت]] دانسته است و میفرماید: به [[خدا]] [[سوگند]]، [او] غیبتی خواهد داشت که در آن تنها کسانی از [[هلاکت]] [[نجات]] مییابند که [[خداوند]] آنها را بر قول به امامتش [[ثابت قدم]] داشته و در [[دعا]] برای تعجیل فرجش موفق کرده است<ref>کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۳۸۴.</ref>. [[دعا برای تعجیل فرج]] چنان اهمیتی دارد که [[امام صادق]] {{ع}} میفرماید: هر کس پس از [[نماز صبح]] و [[نماز ظهر]] بگوید: "خداوندا! بر [[محمد]] و [[خاندان]] او [[درود]] فرست و در [[فرج]] ایشان تعجیل کن، نمیرد تا [[قائم]] را دریابد<ref>مصباح المتهجد، ص ۳۲۸.</ref>. در [[روایت]] دیگری نیز آمده است که هر کس چنین کند، [[خداوند]]، شصت [[حاجت]] او را برآورده میسازد؛ سی [[حاجت]] از حوایج [[دنیا]] و سی [[حاجت]] از حوایج [[آخرت]]<ref>ر.ک: ابراهیم بن علی کفعمی، المصباح، تهران، ۱۳۴۹، ص ۴۲۱.</ref>. | *'''[[دعا برای تعجیل فرج]]''': یکی از [[وظایف]] مهمی که بنا به تصریح [[حضرت صاحب الامر]] {{ع}} بر عهده همه [[منتظران]] گذاشته شده، [[دعا برای تعجیل فرج]] است. [[امام عصر]] {{ع}} در توقیعی که خطاب به [[اسحاق بن یعقوب]] صادر شده است، میفرماید: "برای [[تعجیل فرج]] بسیار [[دعا]] کنید که [[فرج]] شما همان است". [[امام حسن عسکری]] {{ع}} نیز [[دعا برای تعجیل فرج]] را شرط رهایی از فتنههای [[دوران غیبت]] دانسته است و میفرماید: به [[خدا]] [[سوگند]]، [او] غیبتی خواهد داشت که در آن تنها کسانی از [[هلاکت]] [[نجات]] مییابند که [[خداوند]] آنها را بر قول به امامتش [[ثابت قدم]] داشته و در [[دعا]] برای تعجیل فرجش موفق کرده است<ref>کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۳۸۴.</ref>. [[دعا برای تعجیل فرج]] چنان اهمیتی دارد که [[امام صادق]] {{ع}} میفرماید: هر کس پس از [[نماز صبح]] و [[نماز ظهر]] بگوید: "خداوندا! بر [[محمد]] و [[خاندان]] او [[درود]] فرست و در [[فرج]] ایشان تعجیل کن، نمیرد تا [[قائم]] را دریابد<ref>مصباح المتهجد، ص ۳۲۸.</ref>. در [[روایت]] دیگری نیز آمده است که هر کس چنین کند، [[خداوند]]، شصت [[حاجت]] او را برآورده میسازد؛ سی [[حاجت]] از حوایج [[دنیا]] و سی [[حاجت]] از حوایج [[آخرت]]<ref>ر.ک: ابراهیم بن علی کفعمی، المصباح، تهران، ۱۳۴۹، ص ۴۲۱.</ref>. | ||
::::::بنابراین، همه [[شیعیان]] باید در طول شبانهروز، در اوقات [[نماز]] و ایامی که در آنها [[دعا]] سفارش شده است، [[دعا برای تعجیل فرج]] را به عنوان یک [[تکلیف]] و [[وظیفه]] مهم [[عصر غیبت]] فراموش نکنند. همچنین این [[دعا]] را بر همه دعاهای خود مقدم کنند تا [[خداوند]] به [[برکت]] این [[دعا]]، آنها را از همه [[فتنهها]] و آشوبهای [[زمان غیبت]] در [[امان]] نگه دارد و همه [[گرفتاریها]] و [[غم]] و غصههای آنها را برطرف سازد. | ::::::بنابراین، همه [[شیعیان]] باید در طول شبانهروز، در اوقات [[نماز]] و ایامی که در آنها [[دعا]] سفارش شده است، [[دعا برای تعجیل فرج]] را به عنوان یک [[تکلیف]] و [[وظیفه]] مهم [[عصر غیبت]] فراموش نکنند. همچنین این [[دعا]] را بر همه دعاهای خود مقدم کنند تا [[خداوند]] به [[برکت]] این [[دعا]]، آنها را از همه [[فتنهها]] و آشوبهای [[زمان غیبت]] در [[امان]] نگه دارد و همه [[گرفتاریها]] و [[غم]] و غصههای آنها را برطرف سازد. | ||
*'''بزرگداشت یاد و نام [[حضرت]] مهدی {{ع}}''':[[مؤمنان]] باید نام همه [[معصومین]] {{عم}} را بزرگ بدارند و جز با [[تعظیم]] و [[احترام]] از آنها یاد نکنند. در این میان، [[امام مهدی]] {{ع}} از [[جایگاه]] ویژهای دارد؛ زیرا | *'''بزرگداشت یاد و نام [[حضرت]] مهدی {{ع}}''':[[مؤمنان]] باید نام همه [[معصومین]] {{عم}} را بزرگ بدارند و جز با [[تعظیم]] و [[احترام]] از آنها یاد نکنند. در این میان، [[امام مهدی]] {{ع}} از [[جایگاه]] ویژهای دارد؛ زیرا | ||
#ایشان [[امام عصر]] و زمان ما و [[حجت]] [[حی]] و حاضر و ناظر [[خداوند]] هستند؛ | |||
#آن [[حضرت]]، [[وارث]] همه [[فضایل]] و شایستگیهایی هستند که در [[خاندان رسالت]] وجود داشته است؛ | |||
#آن [[امام]]، احیاکننده [[مکتب اهل بیت]] {{عم}}، بلکه [[احیا]] کننده [[دین]] و [[دین]] باوری در سراسر [[جهان]] هستند؛ | |||
#ایشان در میان [[امامان]] پیش از خود نیز از [[جایگاه]] ویژهای برخوردار بود. تا آنجا که [[امام صادق]] {{ع}} در پاسخ کسی که از ایشان میپرسد: "آیا [[قائم]] {{ع}} متولد شده است؟"، میفرماید: "خیر، ولی اگر او را دریابیم، در همه ایام زندگانیام [[خدمت]] گزارش خواهم بود"<ref>کتاب الغیبة (نعمانی)، ص ۲۴۵، ح ۴۶.</ref>». | |||
بزرگداشت یاد و [[نام امام مهدی]] {{ع}}، مصداقهای مختلفی دارد که به برخی از آنها اشاره میکنیم: | بزرگداشت یاد و [[نام امام مهدی]] {{ع}}، مصداقهای مختلفی دارد که به برخی از آنها اشاره میکنیم: | ||
خط ۷۴۴: | خط ۷۴۴: | ||
| پاسخدهنده = | | پاسخدهنده = | ||
| پاسخ = سرکار خانم '''[[سکینه طاووسی]]'''، در کتاب ''«[[انتظار از دیدگاه اهل بیت (کتاب)|انتظار از دیدگاه اهل بیت]]»'' در اینباره گفته است: | | پاسخ = سرکار خانم '''[[سکینه طاووسی]]'''، در کتاب ''«[[انتظار از دیدگاه اهل بیت (کتاب)|انتظار از دیدگاه اهل بیت]]»'' در اینباره گفته است: | ||
#«'''شناخت [[حجت خدا]]، [[امام عصر]]{{ع}}:''' مهمترین و واجبترین [[وظیفه]] هر [[شیعه]] [[منتظر]]، [[کسب معرفت]] نسبت به [[مقام]] و [[وجود مقدس امام زمان]]{{ع}} است. [[حضرت حجت بن الحسن]] العسکری{{ع}} ذریه [[رسول خدا]]، چهاردهمین [[معصوم]]، [[دوازدهمین امام]]، ولی [[حی]] [[امت]]، [[واسطه فیض الهی]]، [[امان زمین]] و زمان و... است. این [[جایگاه]] رفیع و [[موقعیت]] ممتاز که دارای [[برکات]] وجودی بی شمار است، [[حقوقی]] را برای آن [[حضرت]] اثبات میکند که [[پیروان]] [[صدیق]] و [[مخلص]] برای تنظیم دقیق رابطه خود با مولا و رهبرشان بر اساس [[ادب]] [[دینی]] باید آن [[حقوق]] را شناخته و در پی آن وظایفی را که متوجه آنان میشود، به [[شایستگی]] انجام دهند<ref>[[انتظار از دیدگاه اهل بیت (کتاب)|انتظار از دیدگاه اهل بیت]]، ص 108-109.</ref>. | |||
#'''[[آراستگی]] به [[خوبیها]] و [[پیراستگی]] از [[بدیها]]:''' [[تکلیف]] دیگری که بر عهده یک [[منتظر راستین]] است، پیرایش و [[تهذیب نفس]] از خصایص [[ناپسند]] و زینت بخشیدن آن به [[اخلاق]] نیکوست. در روایتی که از [[امام]] [[جعفر صادق]]{{ع}} [[نقل]] شده آمده که ایشان میفرمایند: "هر کس از اینکه جزء [[یاران قائم]]{{ع}} باشد شاد و خوشحال میشود، باید [[منتظر]] باشد و با حال [[انتظار]] به [[پرهیزکاری]] و [[اخلاق نیکو]] [[رفتار]] کند، پس اگر (در چنین حالی) از [[دنیا]] برود و [[حضرت قائم]]{{ع}} پس از او [[ظهور]] فرمایند، پاداشی همچون [[پاداش]] کسانی که ایشان را [[درک]] کردهاند خواهد داشت، پس بکوشید و در [[انتظار]] باشید، گوارایتان بادای گروه مورد [[رحمت]] قرار گرفته"<ref>{{متن حدیث|"مَنْ سَرَّهُ أَنْ يَكُونَ مِنْ أَصْحَابِ الْقَائِمِ فَلْيَنْتَظِرْ وَ لْيَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلاَقِ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ فَإِنْ مَاتَ وَ قَامَ الْقَائِمُ بَعْدَهُ كَانَ لَهُ مِنَ الْأَجْرِ مِثْلُ أَجْرِ مَنْ أَدْرَكَهُ فَجِدُّوا وَ اِنْتَظِرُوا هَنِيئاً لَكُمْ أَيَّتُهَا الْعِصَابَةُ الْمَرْحُومَةُ"}}؛ غیبت نعمانی، ص ۲۹۲، ح ۱۶، و نیز در: بحارالانوار، ج ۵۲، ب ۲۲، ص ۱۴۰، ح ۵۰.</ref><ref>[[انتظار از دیدگاه اهل بیت (کتاب)|انتظار از دیدگاه اهل بیت]]، ص 119.</ref>. | |||
#'''[[بصیرت]] و [[فهم]] [[دینی]]:''' [[منتظر]] باید تلقی صحیحی از [[دین اسلام]] داشته باشد؛ زیرا که [[دینشناسی]] در [[عصر غیبت]]، بیشتر معنا یافته و [[انسان]] به [[علت]] کثرت نظریات در مورد [[دین]] پژوهی و افزایش روند برداشتهای ناصواب از [[دین]]، باید [[اسلام ناب]] را از سر چشمهها و منابع اصلیاش دریافت کند. مطالعه در [[تاریخ]] [[ادیان]] گذشته نشان میدهد که پس از گذشت مدتی این [[ادیان]] از [[خلوص]] نخستین خود فاصله گرفته و دچار [[تأویل]]، [[تفسیر]]، حذف و اضافه، [[تحریف]] و... شدهاند. گر چه هرگز [[تحریف]] لفظی در مورد [[قرآن]] وارد نشده است اما [[تحریف]] [[معنوی]] همچون کج اندیشیها، [[تفسیر]] به رأیها، [[جعل حدیث]]، نفوذ فرهنگهای بیگانه، تک بعدی دیدن [[دین]]، مهجور شدن [[وحی]] از زندگیها و... همگی باعث تهدید [[خلوص]] اسلاماند<ref>[[انتظار از دیدگاه اهل بیت (کتاب)|انتظار از دیدگاه اهل بیت]]، ص 133.</ref>. | |||
#'''آماده باشِ کامل:''' یکی دیگر از [[تکالیف]] [[واجب]] بر دوش [[انسان]] [[منتظر]]، [[کسب آمادگی]] است که به بیانی زیباتر میتوان گفت؛ این امری طبیعی است که اگر [[انسان]] [[منتظر]] مهمان عزیزی است سعی میکند، فضا و مکان و استقبال کنندگان را در حد امکان با [[مقام]] فرد [[منتظر]]، کاملاً همانند و هماهنگ کند و از این رو به منظور [[زمینه سازی]]، برای [[حکومت]] [[مصلح جهانی]] چند نوع [[آمادگی]] لازم است | |||
##'''[[آمادگی فکری]]:''' یعنی سطح افکار [[مردم]] [[جهان]]، آن چنان بالا [[رود]] که بدانند مسأله نژاد یا مناطق مختلف جغرافیایی، مسأله قابل توجهی در [[زندگی]] [[بشر]] نیست و تفاوت رنگها، زبانها، سرزمینها، نمیتواند [[بشر]] را از هم جدا سازد. | |||
##'''[[آمادگی]] [[اجتماعی]]:''' [[مردم]] [[جهان]] باید از [[ظلم و ستم]] نظامات موجود، خسته شده و تلخی این [[زندگی مادی]] و تک بعدی را احساس کنند و حتی از اینکه ادامه این راه تک بعدی مشکلات افزون تری را ایجاد نماید مأیوس شده و همه هماهنگ با هم در رفع نابسامانیها تلاش نموده تا [[آمادگی]] برای یک [[انقلاب]] همه جانبه بر اساس ارزشهای واقعی، به وجود آید<ref>حکومت جهانی مهدی، ص ۸۰ - ۸۳.</ref>. | |||
##'''[[آمادگی]] [[علمی]]:''' بر خلاف آنچه بعضی میپندارند که رسیدن به مرحله [[تکامل]] [[اجتماعی]] و رسیدن به جهانی آکنده از [[صلح]] و [[عدالت]] تنها با نابودی تکنولوژی [[جدید]] امکان پذیر است و باید گفت، وجود این صنایع پیشرفته نه تنها مزاحم یک [[حکومت]] عادلانه جهانی نیست، بلکه شاید بدون آن وصول به چنین هدفی محال باشد. برای ایجاد و کنترل یک [[نظام جهانی]]، یک سلسله وسایل مافوق مدرن لازم است نه اینکه باید معجزهای بشود، [[معجزه]] استثنایی است منطقی، برای اثبات [[حقانیت]] یک [[آیین]] آسمانی نه برای [[اداره]] همیشگی [[نظام جامعه]]، بلکه این کار بر محور [[قوانین طبیعی]] صورت میگیرد. | |||
##'''[[آمادگی]] فردی:''' [[حکومت جهانی]] قبل از هر چیز [[نیازمند]] عناصر و افراد آماده و ارزشمند است تا بتواند، بار سنگین [[اصلاحات]] وسیع را به دوش بکشد. این امر در درجه اول به بالاترین سطح [[آگاهی]] و [[آمادگی]] روحی، [[فکری]] افراد برای اجرای برنامه [[عظیم]]، [[نیازمند]] است. [[منتظر واقعی]] هرگز درباره چنین برنامه مهمی نقش تماشاگر را ندارد. اگر از یک سو، [[آمادگی]] شرط حضور و [[ظهور]] باشد و از طرفی دیگر این [[آمادگی]] به دست خود [[انسان]] صورت گیرد، طبیعی است که [[انسان]] میتواند در [[تعجیل فرج]] و [[ظهور]] نقش داشته باشد. | |||
##'''[[آمادگی نظامی]]:''' یکی دیگر از آمادگیهای بسیار مهم، [[آمادگی نظامی]] است؛ زیرا که [[منتظر]] [[قیام]] و [[انقلاب]] [[عظیم]] جهانی، بدون هیچ گونه [[آمادگی نظامی]] نمیتواند به [[کمک]] این [[انقلاب]] بشتابد<ref>حکومت جهانی مهدی، ص ۸۲.</ref>. [[منتظر]] برای حضور فعال در صف پیکارگران [[حضرت مهدی]]{{ع}} و قرار گرفتن در بین [[یاران]] رکابی [[امام عصر]]{{ع}} لازم است دارای [[آمادگی نظامی]] و نیروی سلحشوری باشد، تا به [[نصرت]] فرماندهاش بشتابد. [[تعلیم]] و دستوری تابنده از [[امام صادق]]{{ع}} در این زمینه برای افرادی که طالب حضور در رکاب [[حضرت مهدی]]{{ع}} هستند وارد شده که تکلیفی دیگر برای [[منتظران]] محسوب میشود [[امام]] [[جعفر صادق]]{{ع}} میفرمایند:"هر یک از شما، میبایست برای [[خروج]] [[امام]] [[قائم]]{{ع}}، اسلحه تهیه کند اگرچه یک نیزه، چون وقتی [[خدا]] ببیند کسی به [[نیت]] [[یاری]] [[مهدی]]{{ع}} اسلحه تهیه کرده است [[امید]] است عمرش را طولانی کند تا [[ظهور]] او را [[درک]] نماید و از [[یاران مهدی]]{{ع}} باشد یا برای این [[آمادگی]] به [[ثواب]] [[درک]] حضور برسد"<ref>{{متن حدیث|"لَيُعِدَّنَّ أَحَدُكُمْ لِخُرُوجِ الْقَائِمِ وَ لَوْ سَهْماً فَإِنَّ اللَّهَ تَعَالَى إِذَا عَلِمَ ذَلِكَ مِنْ نِيَّتِهِ رَجَوْتُ لِأَنْ يُنْسِئَ فِي عُمُرِهِ حَتَّى يُدْرِكَهُ فَيَكُونَ مِنْ أَعْوَانِهِ وَ أَنْصَارِهِ"}}؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ب ۲۷، ص ۳۶۶ و نیز: غیبت نعمانی، ب ۲۱، ص ۴۵۵.</ref><ref>[[انتظار از دیدگاه اهل بیت (کتاب)|انتظار از دیدگاه اهل بیت]]، ص 139-141.</ref>. | |||
#'''[[ارتباط با مراجع]] [[تقلید]] و [[فقها]]:''' همه ما در [[عصر غیبت]] موظفیم که به [[احکام اسلام]]، عمل کنیم اما باید بدانیم در زمان خاص خودمان، برای فرا گرفتن مستقیم [[احکام دین]] و دسترسی نداشتن به [[امام]] [[معصوم]] [[تکلیف]] ما چیست؟ آیا بی [[مسئولیت]] و بی تفاوت باشیم یا اینکه با [[احتیاط]] عمل کنیم؟پاسخ به این پرسش مطرح شده، نشانگر [[وظیفه]] هر [[مسلمان]] به ویژه مشخص شدن [[تکلیف]] [[منتظران]] است که طبق فرمایش [[ائمه]] [[معصوم]]{{عم}} باید به [[فقیهان]] جامع الشرایط مراجعه کنیم. [[امام حسن عسکری]]{{ع}} به [[نقل]] از [[امام صادق]]{{ع}}، [[وظیفه منتظران]] را در [[عصر غیبت]]، این چنین ترسیم کردهاند: "اما هر یک از [[فقها]] که [[نفس]] خود را بازدارند و [[دین]] خود را نگهدارند و [[هوای نفس]] خود را پس زنند و [[اوامر]] مولای خود را [[اطاعت]] کنند، بر [[مردم]] لازم است که از او [[پیروی]] کنند و تنها بعضی از فقهای شیعهاند که دارای این صفاتاند نه همه آنها"<ref>عاملی، پیشین، ج ۲۷، ب ۱۰، ص ۱۳۱، ح ۲۰: {{متن حدیث|"وَ أَمَّا مَنْ كَانَ مِنَ الْفُقَهَاءِ صَائِناً لِنَفْسِهِ حَافِظاً لِدِينِهِ مُخَالِفاً عَلَى هَوَاهُ مُطِيعاً لِأَمْرِ مَوْلاَهُ فَلِلْعَوَامِّ أَنْ يُقَلِّدُوهُ وَ ذَلِكَ لاَ يَكُونُ إِلاَّ بَعْضَ فُقَهَاءِ الشِّيعَةِ لاَ كُلَّهُمْ"}}.</ref><ref>[[انتظار از دیدگاه اهل بیت (کتاب)|انتظار از دیدگاه اهل بیت]]، ص 146.</ref>. | |||
#'''نکوداشت یاد و نام [[امام عصر]]{{ع}}:''' بر [[انسان]] [[مؤمن]] لازم است که به [[تکریم]]، [[تعظیم]] و یاد [[ائمه]]{{عم}} بپردازد، به ویژه [[امام مهدی]]{{ع}} که [[جایگاه]] و [[منزلت]] خاصی دارند، بنابراین لازم است که نسبت به [[تعظیم]] و یاد ایشان نهایت تلاش و کوشش را به کار گیریم<ref>[[انتظار از دیدگاه اهل بیت (کتاب)|انتظار از دیدگاه اهل بیت]]، ص 147.</ref>. | |||
#'''[[دعا]] برای [[سلامت]] و [[تعجیل در فرج]] [[امام عصر]]{{ع}}:''' یکی دیگر از وظایفی که بنابر تصریح [[حضرت صاحب الامر]]{{ع}} بر عهده [[منتظران]] و [[عاشقان]] آن [[حضرت]]، نهاده شده [[دعا برای تعجیل فرج]] است. و از آن جایی که [[دعا]]، عملی عبادی و نوعی خواستن است، برخاسته از مفهوم واقعی [[انتظار]] است به همین [[دلیل]] جزء [[تکالیف منتظران]] میباشد. [[امام عصر]]{{ع}} در توقیعی که خطاب به [[اسحاق بن یعقوب]] صادر شده میفرمایند: "برای [[تعجیل در فرج]] بسیار [[دعا]] کنید، همانا در آن، [[گشایش]] کار شما هست" <ref>{{متن حدیث|"وَ أَكْثِرُوا الدُّعَاءَ بِتَعْجِيلِ الْفَرَجِ فَإِنَّ ذَلِكَ فَرَجُكُمْ"}}؛بحارالانوار، ج ۵۳، باب من توقیعانه، ص ۱۸۸، ح ۱۰، و نیز:مجمع البیان، ج ۲، ص ۵۴۵، ح ۳۴۴، و نیز: علی یزدی حائری، الزام الناصب، ج ۲،پنجم، ص ۴۴۱. - الغیبهطوسی، ص ۲۹۳، ح ۲۴۷. و نیز: علل الشرایع، ج ۲، باب ۴۵، ص ۲۳۹، ح ۴.</ref>»<ref>[[انتظار از دیدگاه اهل بیت (کتاب)|انتظار از دیدگاه اهل بیت]]، ص 151.</ref>. | |||
}} | }} | ||
{{پاسخ پرسش | {{پاسخ پرسش | ||
خط ۷۷۳: | خط ۷۷۳: | ||
برای دست یافتن به این [[هدف]] ارزشمند، باید تلاش و [[جدیت]] خود را به کار بریم تا جزء [[منتظران واقعی]] [[حضرت]] قرار گیریم. ویژگی [[منتظران واقعی]] از این قرار است: | برای دست یافتن به این [[هدف]] ارزشمند، باید تلاش و [[جدیت]] خود را به کار بریم تا جزء [[منتظران واقعی]] [[حضرت]] قرار گیریم. ویژگی [[منتظران واقعی]] از این قرار است: | ||
#[[معرفت]] و [[شناخت]] عمیق به [[امام زمان]] {{ع}} با مطالعه کتابهای معتبری که درباره ایشان نوشته شده است؛ | |||
#[[آگاهی]] از اهداف [[امام زمان]] {{ع}} برای آنکه متناسب با این اهداف، خود را آماده کنیم؛ | |||
#[[خودسازی]] و [[تهذیب نفس]]؛ یعنی اهمیت دادن به [[نماز]] و دیگر [[واجبات]] و [[وظایف دینی]]؛ مثل [[احترام]] و [[کمک]] به [[پدر]] و [[مادر]] و [[نیازمندان]] و [[پرهیز از گناه]]، بهویژه دوری از [[مال]] [[حرام]] و [[ظلم]] به دیگران؛ | |||
#همواره به [[یاد امام]] بودن و او را [[شاهد]] و ناظر خود دیدن؛ | |||
#تلاش برای شناساندن و آشنایی دیگران با [[امام زمان]] {{ع}} و [[ترویج]] و [[تبلیغ]] [[فرهنگ مهدویت]]؛ | |||
#اهل [[امر به معروف و نهی از منکر]] بودن؛ | |||
#[[دعا]] برای [[سلامت]] [[حضرت]] و [[تعجیل فرج]] و آنچه به ایشان مربوط است. | |||
عمل به این ویژگیها، [[بهترین]] راه برای [[خشنود]] ساختن [[امام زمان]] {{ع}} است. بهویژه رعایت [[واجبات الهی]] و ترک حرامها که بیشک عامل مهمی در [[خشنودی]] آن [[حضرت]] است»»<ref>[[مهدویت پرسشها و پاسخها (کتاب)|مهدویت پرسشها و پاسخها]]، ص ۲۶۹، ۴۳۰.</ref>. | عمل به این ویژگیها، [[بهترین]] راه برای [[خشنود]] ساختن [[امام زمان]] {{ع}} است. بهویژه رعایت [[واجبات الهی]] و ترک حرامها که بیشک عامل مهمی در [[خشنودی]] آن [[حضرت]] است»»<ref>[[مهدویت پرسشها و پاسخها (کتاب)|مهدویت پرسشها و پاسخها]]، ص ۲۶۹، ۴۳۰.</ref>. | ||
خط ۸۲۰: | خط ۸۲۰: | ||
| پاسخدهنده = پژوهشگران مسجد مقدس جمکران | | پاسخدهنده = پژوهشگران مسجد مقدس جمکران | ||
| پاسخ = '''[[پژوهشگران مسجد مقدس جمکران]]'''، در دو کتاب ''«[[ انتظار چیست منتظر کیست؟ (کتاب)|انتظار چیست منتظر کیست؟]]»'' و ''«[[ آیین انتظار (کتاب)|آیین انتظار]]»''در اینباره گفتهاند: | | پاسخ = '''[[پژوهشگران مسجد مقدس جمکران]]'''، در دو کتاب ''«[[ انتظار چیست منتظر کیست؟ (کتاب)|انتظار چیست منتظر کیست؟]]»'' و ''«[[ آیین انتظار (کتاب)|آیین انتظار]]»''در اینباره گفتهاند: | ||
#*«تحصیل [[شناخت]] صفات و [[ویژگیهای امام عصر]]{{ع}}: اولین و مهمترین [[وظیفه]] هر [[شیعه]] و [[منتظِر]]، آن است که ابتداء [[منتظَر]] - یعنی کسی که انتظارش کشیده میشود - را بشناسد، و [[معرفت]] او و صفات و ویژگی هایش را کسب نماید. این مطلب به اندازهای اهمیت دارد که در [[روایات]] [[فریقین]] ([[شیعه]] و [[سنی]]) از [[پیامبر اکرم]]{{صل}} و [[ائمه هدی]]{{عم}} آمده است: "هرکس بمیرد و [[امام]] زمانش را نشناسد، به [[مرگ جاهلی]] مرده است"<ref>{{متن حدیث|"مَنْ مَاتَ وَ لَمْ يَعْرِفْ إِمَامَ زَمَانِهِ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّة"}}؛ بحار الانوار، ج ۸، ص ۳۶۸ و ج ۳۲، ص ۳۲۱؛ ینابیع الموده، ج ۳، ص ۳۷۲؛ شناخت هستی بخش، ص ۹۸.</ref>؛ در روایتی دیگر که مرحوم کلینی به [[سند صحیح]] از "[[فضیل بن یسار]]" و به [[نقل]] از [[امام باقر]]{{ع}} در [[اصول کافی]] آورده، چنین آمده است:"[[فضیل بن یسار]]: شنیدم که [[حضرت]] اباجعفر ([[امام محمد باقر]]{{ع}})، میفرمودند: هرکس در حالی که امامی نداشته باشد بمیرد، مُردنش، مردن [[جاهلیت]] است و هرکس در حالی که امامش را شناخته است بمیرد، پیش افتادن و یا تأخیر این امر ([[دولت]] [[آل محمد]]{{عم}}) به او ضرر نمیرساند، و هرکس بمیرد در حالیکه امامش را شناخته باشد، همچون کسی است که در [[خیمه]] [[قائم]]{{ع}} با آن [[حضرت]] بوده باشد"<ref> {{متن حدیث|"عَنْ فُضَيْلِ بْنِ يَسَارٍ، قَالَ:سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ عَلَيْهِ السَّلَامُ يَقُولُ: "مَنْ مَاتَ و لَيْسَ لَهُ إِمَامٌ، فَمِيتَتُهُ مِيتَةُ جَاهِلِيَّةٍ و مَنْ مَاتَ و هُوَ عَارِفٌ لِإِمَامِهِ، لَمْ يَضُرَّهُ تَقَدَّمَ هذَا الْأَمْرُ أَوْ تَأَخَّرَ؛ و مَنْ مَاتَ و هُوَ عَارِفٌ لِإِمَامِهِ، كَانَ كَمَنْ هُوَ مَعَ الْقَائِمِ فِي فُسْطَاطِهِ"}}؛ اصول کافی، کتاب الحجه، ج ۱، ص ۳۷۱، ح ۵.</ref>؛ مؤلف محترم کتاب "[[ مکیال المکارم فی فوائد الدعاء للقائم (کتاب)|مکیال المکارم فی فوائد الدعاء للقائم]]"، مقصود از "[[معرفت امام]]{{ع}}" را که در [[روایات]] مورد تأکید قرار گرفته، چنین شرح میدهند: "بدون [[تردید]] مقصود از شناختی که [[امامان]] ما - که درودها و سلامهای [[خداوند]] بر ایشان باد - ما را نسبت به [[امام]] زمانمان امر فرمودهاند؛ شناختن آن [[حضرت]] است آن چنان که هست، به گونهای که (این [[شناخت]]) سبب سالم ماندنمان از شبهههای [[دشمنان]] و ملحدین گردد و مایه نجاتمان از [[گمراه]] ساختن افترا زنندگان شود، و چنین شناختی جز به دو امر حاصل نمیگردد: | |||
##[[شناخت شخص امام]]{{ع}} به نام و نسبت. | |||
##[[شناخت]] صفات و ویژگیهای او. و باید دانست که به دست آوردن این دو [[شناخت]] از اهم [[واجبات]] میباشد...<ref>مکیال المکارم، ج ۲، ص ۱۸۵، بخش ۸.</ref>. البته امر دومی که در [[کلام]] یاد شده به آن اشاره شده، در عصر ما از اهمیت بیشتری برخوردار بوده، و در واقع این نوع [[شناخت]] است که میتواند در [[زندگی فردی]] و [[اجتماعی]] [[منتظران]] منشأ اثر و تحول باشد؛ زیرا اگر کسی حقیقتاً به صفات و [[ویژگیهای امام عصر]]{{ع}} و نقش و [[جایگاه]] آن [[حضرت]] در [[عالم هستی]] و [[فقر]] و [[نیاز]] خود نسبت به او واقف شود، هرگز از یاد و نام آن [[حضرت]] غافل نمیشود<ref>شناخت هستی بخش، ص ۱۰۰.</ref>. | |||
#[[پیوند با مقام ولایت]] و [[امامت]]: پس از اهمیت [[شناخت]] و [[معرفت]] نسبت به [[امام]]{{ع}} و [[واجب الاطاعه]] بودنش، نوبت به پیوند و [[عهد]] با [[مقام ولایت]] میرسد که از [[وظایف]] مهم هر [[شیعه]] [[منتظر]] است، و این مطلب در [[روایات]] بسیاری مورد سفارش و تأکید قرار گرفته است: که به برخی از آنها [[تمسک]] میجوییم: [[ابو زینب]] [[نعمانی]] در کتاب "[[الغیبة ۱ (کتاب)|الغیبة]]" روایتی را در این زمینه آورده است:"[[برید بن معاویه]] میگوید: [[امام باقر]]{{ع}} در [[تفسیر]] [[آیه شریفه]] {{متن قرآن|اصْبِرُوا...}} فرمودند: بر انجام [[واجبات]] [[صبر]] کنید و در مقابل دشمنانتان [[پایداری]] داشته باشید، و پیوند خود را با [[امام]] منتظرتان مستحکم نمایید"<ref>{{متن حدیث|"عَنْ بُرَيْدِ بْنِ مُعَاوِيَةَ الْعِجْلِيِّ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ الْبَاقِرِ{{ع}} فِي مَعْنَى قَوْلِهِ تَعَالَى:}} {{متن قرآن|اصْبِرُوا وَصَابِرُوا وَرَابِطُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ}}؛ شکیبایی ورزید و یکدیگر را به شکیب فرا خوانید و از مرزها نگهبانی کنید و از خداوند پروا بدارید؛ باشد که رستگار شوید؛ سوره آل عمران، آیه ۲۰۰.{{متن حدیث|قَالَ{{ع}} اصْبِرُوا عَلَى أَدَاءِ الْفَرَائِضِ وَ صابِرُوا عَدُوَّكُمْ وَ رابِطُوا إِمَامَكُمُ الْمُنْتَظَرَ"}}؛ الغیبه، ص ۲۰۶، ح ۱۳؛ بحار الانوار، ج ۲۴، ص ۲۱۹، ح ۱۴.</ref>؛ [[روایات]] دیگری نیز به همین مضمون از [[امام صادق]] و [[امام کاظم]]{{عم}} وارد شده است که به جهت اختصار از ذکر آنها صرف نظر میکنیم<ref>ر.ک؛ البرهان فی التفسیر القرآن، ج ۱، ص ۳۳۴، ح ۲.</ref>. این که میبینیم در روایتهای متعددی، [[ائمه]]{{عم}} [[شیعیان]] خود خود را به [[تجدید عهد]] و [[بیعت با امام]] زمان خود سفارش کرده و از آنها خواستهاند که در آغاز هر روز و حتی بعد از هر [[نماز واجب]]، [[دعای عهد]] بخوانند، همه نشان از اهمیت پیوند (و [[میثاق]]) دائمی [[شیعیان]] با [[مقام]] عظمای [[ولایت]] و [[حجت خدا]] دارد. یکی از مشهورترین دعاهای [[عهد]]، دعایی است که مرحوم [[سید بن طاووس]] آن را در کتاب ارزشمند "مصباح الزائر" به [[نقل]] از [[امام صادق]]{{ع}} [[روایت]] کرده و در ابتدای آن آمده است:"هرکس [[چهل]] بامداد، [[خدا]] را با این [[عهد]] بخواند، از [[یاران قائم]] ما خواهد بود، پس اگر پیش از ([[ظهور]]) [[قائم]]{{ع}} از [[دنیا]] برود، [[خداوند تعالی]] او را از قبرش خارج میسازد (تا [[قائم]]{{ع}} را [[یاری]] دهد)، و [[خداوند]] به شماره هر کلمه (از آن) هزار حسنه به او عطا کند و هزار [[بدی]] را از او بر طرف میسازد<ref> {{متن حدیث|"مَنْ دَعَا إِلَى اللَّهِ أَرْبَعِينَ صَبَاحاً بِهَذَا الْعَهْدِ كَانَ مِنْ أَنْصَارِ قَائِمِنَا عَلَيْهِ السَّلَامُ، فَإِنْ مَاتَ قَبْلَهُ أَخْرَجَهُ اللَّهُ تَعَالَى مِنْ قَبْرِهِ، وَ أَعْطَاهُ اللَّهُ بِكُلِّ كَلِمَةٍ أَلْفَ حَسَنَةٍ، وَ مَحَا عَنْهُ أَلْفَ سَيِّئَةٍ"}}؛ مصباح الزائر، ص ۴۵۵؛ بحارالانوار، ج ۱۰۲، ص ۱۱۱؛ شناخت هستی بخش، ص ۱۰۴.</ref>؛ | |||
#[[تهذیب نفس]] و [[خودسازی]]: یکی دیگر از [[وظایف]] مهم [[شیعیان]] [[منتظر]]، [[تهذیب نفس]] و آراستن خود به [[اخلاق]] و [[رفتار نیکو]] میباشد، که در این زمینه نیز روایاتی چند از [[ائمه اطهار]]{{عم}} وارد شده و مورد تأکید قرار گرفته است. در روایتی که [[نعمانی]] به [[سند]] خود از [[امام صادق]]{{ع}} [[نقل]] کرده، آمده است: "... هرکس [[دوست]] دارد از [[یاران حضرت قائم]]{{ع}} باشد، باید که [[انتظار]] بکشد، و در این حال [[پرهیزکاری]] کند و [[اخلاق]] و [[رفتار]] [[نیک]] داشته باشد، در حالی که [[منتظر]] باشد، پس چنانچه بمیرد و پس از مرگش [[قائم]]{{ع}} [[قیام]] کند، [[پاداش]] او همچون [[پاداش]] کسی خواهد بود که آن [[حضرت]] را [[درک]] کرده باشد، پس تلاش کنید و در [[انتظار]] بمانید، گوارا باد برای شماای گروه مشمول [[رحمت]] [[خداوند]]"؛ <ref>{{متن حدیث|"عَنْ أَبِي بَصِيرٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ{{ع}}... قَالَ مَنْ سَرَّهُ أَنْ يَكُونَ مِنْ أَصْحَابِ الْقَائِمِ فَلْيَنْتَظِرْ وَ لْيَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاقِ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ فَإِنْ مَاتَ وَ قَامَ الْقَائِمُ بَعْدَهُ كَانَ لَهُ مِنَ الْأَجْرِ مِثْلُ أَجْرِ مَنْ أَدْرَكَهُ فَجِدُّوا وَ انْتَظِرُوا هَنِيئاً لَكُمْ أَيَّتُهَا الْعِصَابَةُ الْمَرْحُومَةُ"}}؛ الغیبه، ص ۲۰۷، ح ۱۶؛ معجم الاحادیث الامام المهدی{{ع}}، ج ۳، ص ۴۱۷، ح ۹۷۰.</ref>؛ موضوع [[خودسازی]] و [[تهذیب نفس]] از چنان اهمیتی برخوردار است که در [[توقیع شریف]] [[امام عصر]]{{ع}} به [[شیخ مفید]] که ذیلاً به آن اشاره شده، سبب و عامل [[محروم]] گشتن [[شیعیان]] از [[دیدار]] [[حجت خدا]] و طولانی شدن [[غیبت]]، [[اعمال]] [[ناپسند]] و [[گناهان]] برخی از [[شیعیان]] شمرده شده است:"...پس تنها چیزی که ما را از آنان ([[شیعیان]]) [[پنهان]] میدارد، همانا چیزهای ([[اعمال]]) [[ناپسند]] و ناخوشایندی است که از ایشان به ما میرسد و خوشایند و مورد پسند ما نیست و از آنان [[انتظار]] نمیرود" <ref>{{متن حدیث|"... فَمَا يَحْبِسُنَا عَنْهُمْ إِلَّا مَا يَتَّصِلُ بِنَا مِمَّا نَكْرَهُهُ وَ لَا نُؤْثِرُهُ مِنْهُم"}}؛ احتجاج، ج ۲، ص ۶۰۲.</ref>؛ همچنین در بعضی از [[اخبار]] آمده است که [[اعمال شیعیان]] مستمراً به [[امام زمان]]{{ع}} عرضه میشود و اشراف کامل بر [[اعمال]] و [[رفتار]] ما دارند، لذا بایستی بسیار مراقب [[اعمال]] و [[رفتار]] خود باشیم. چنان که در همان [[توقیع شریف]] آمده است:"ما بر [[اخبار]] و احوال شما آگاهیم و احاطه داریم و هیچ چیز از اوضاع شما بر ما پوشیده و مخفی نمیماند"<ref> | |||
{{متن حدیث|"فَإِنَّا نُحِيطُ عِلْماً بِأَنْبَائِكُمْ وَ لَا يَعْزُبُ عَنَّا شَيْءٌ مِنْ أَخْبَارِكُم"}}؛ احتجاج، ج ۲، ص ۵۹۸.</ref>؛ | {{متن حدیث|"فَإِنَّا نُحِيطُ عِلْماً بِأَنْبَائِكُمْ وَ لَا يَعْزُبُ عَنَّا شَيْءٌ مِنْ أَخْبَارِكُم"}}؛ احتجاج، ج ۲، ص ۵۹۸.</ref>؛ | ||
#[[کسب آمادگی برای ظهور]] ([[زمینه سازی]]): یکی دیگر از [[وظایف منتظران در زمان غیبت]] کسب آمادگیهای همه جانبه برای [[ظهور]] آن [[منجی]] عالم است که به فرموده حضرتش، امر [[ظهور]] به یکباره محقق میشود و شاید [[فرصت]] از دست برود، آن گاه [[پشیمانی]] سودی ندارد. [[توقیع شریف]] [[حضرت بقیة الله]]{{ع}} به [[شیخ مفید]] را با دقت ملاحظه کنید:"[[امام عصر]]{{ع}} در [[توقیع شریف]] فرمودند: پس هریک از شما ([[شیعیان]]) باید آنچه را که موجب [[دوستی]] ما میشود، پیشه خود سازد، و از هر آنچه موجب [[خشم]] و [[ناخشنودی]] ما میگردد، دوری گزیند. زیرا [[فرمان]] ما (امر [[ظهور]]) به یکباره وناگهانی فرا میرسد، و در آن زمان [[توبه]] و بازگشت برای او سودی ندارد و [[پشیمانی]] از [[گناه]] نمیتواند او را از [[کیفر]] و [[عقاب]] ما [[نجات]] بخشد"<ref>{{متن حدیث|"… فَيَعْمَلُ كُلُّ امْرِئٍ مِنْكُمْ مَا يَقْرُبُ بِهِ مِنْ مَحَبَّتِنَا وَ لِيَتَجَنَّبَ مَا يُدْنِيهِ مِنْ كَرَاهِيَتِنَا وَ سَخَطِنَا فَإِنَّ امْرَأً يَبْغَتُهُ فَجْأَةٌ حِينَ لَا تَنْفَعُهُ تَوْبَةٌ وَ لَا يُنَجِّيهِ مِنْ عِقَابِنَا نَدَمٌ عَلَى حَوْبَة"}}؛ احتجاج، ج ۲، ص ۵۹۹؛ بحارالانوار، ج ۵۳، ص ۱۷۶.</ref>؛ در [[حدیثی]] دیگر که مرحوم [[نعمانی]] در کتاب "[[الغیبة ۱ (کتاب)|الغیبة]]" به [[سند]] خود از [[امام صادق]]{{ع}} [[نقل]] کرده، در رابطه با تهیه [[سلاح]] و [[آمادگی]] ظاهری نیز چنین آمده است:"...هر یک از شما باید که برای [[خروج]] [[حضرت قائم]]{{ع}} (سلاحی) مهیا کند هر چند که یک تیر باشد، که [[خدای تعالی]] هرگاه بداند که کسی چنین نیتی دارد، امیدوارم عمرش را طولانی کند تا آن [[حضرت]] را [[درک]] کند (و از [[یاران]] و همراهانش قرار گیرد ان شاء [[الله]])"<ref> {{متن حدیث|"...لَيُعِدَّنَّ أَحَدُكُمْ لِخُرُوجِ الْقَائِمِ وَ لَوْ سَهْماً فَإِنَّ اللَّهَ تَعَالَى إِذَا عَلِمَ ذَلِكَ مِنْ نِيَّتِهِ رَجَوْتُ لِأَنْ يُنْسِئَ فِي عُمُرِهِ حَتَّى يُدْرِكَهُ فَيَكُونَ مِنْ أَعْوَانِهِ وَ أَنْصَارِهِ"}}؛ الغیبه، ص ۳۲۰، ح ۱۰.</ref>؛ البته به نظر میرسد که شاید مراد از تهیه [[سلاح]] ولو به یک تیر، [[آمادگی]] [[شیعیان]] باشد. | |||
#[[اصلاح جامعه]] ([[امر به معروف و نهی از منکر]]): یکی از [[تکالیف]] مهم و عمده [[دینی]]، [[امر به معروف و نهی از منکر]] است. با این دو عمل است که [[احکام]] و [[واجبات الهی]] برقرار میماند و [[جامعه دینی]]، از [[انحرافات]] به ویژه تهاجم [[فرهنگی]] عصر ما رهایی مییابد. همچنین میدانیم که [[رضا]] و [[خشنودی]] [[حضرت مهدی موعود]]{{ع}}، در آن است که به "معروف" عمل شود و از "منکر" دوری شود؛ بنابراین، [[انسان]] [[منتظر]]، نمیتواند در این باره بی تفاوت باشد. بزرگترین امر کننده به معروف و [[نهی]] کننده از منکر، در روزگار [[ظهور]]، خود [[حضرت حجت]]{{ع}} است، پس چگونه ممکن است که [[جامعه]] [[منتظِر]]، [[خشنودی]] [[حضرت مهدی]]{{ع}} را نخواهد، و در این بُعد، به حضرتش [[اقتدا]] نکند، و به او تشبه نجوید؟! در [[حدیث شریف]] [[نبوی]]{{صل}} چنین آمده است:"خوشا به حال کسی که [[قائم]] اهل بیتم را قبل از قیامش (در زمان غیبتش) در حالی که به او [[اقتدا]] کرده باشد [[درک]] کند"<ref>{{متن حدیث|"طُوبَى لِمَنْ أَدْرَكَ قَائِمَ أَهْلِ بَيْتِي وَ هُوَ مُقْتَدٍ بِهِ قَبْلَ قِيَامِه…"}}؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۳۰؛ خورشید مغرب، ص ۲۷۲.</ref>؛ و شاخص مهم این [[اقتدا]]، [[امر به معروف و نهی از منکر]] کردن، و [[اصلاح جامعه]] و [[آمادگی]] داشتن برای [[اجرای احکام الهی]] است. | |||
#[[انتظار]] کشیدن [[فرج]] و [[صبر]] کردن: [[انتظار]] بدون [[صبر]] و [[پایداری]] در برابر مشکلات، معنی پیدا نمیکند و این در [[حقیقت انتظار]] نیست، زیرا [[روح]] و جوهر اصلی [[انتظار]]، [[مقاومت]] و [[صبر]] است. در [[احادیث]] [[معصومین]]{{عم}} همواره به انتظار فرجی که همراه با [[صبر]] باشد تأکید شده است.[[امیرالمؤمنین]]{{ع}} میفرمایند: "...از [[خدا]] [[کمک]] بگیرید و [[صبر]] کنید، که [[زمین]] از آن [[خدا]] است و به هر کس که بخواهد آن را به [[وراثت]] میدهد(او را [[وارث زمین]] میکند) و سر انجام ([[نیک]]) از آن پرهیز کاران است"<ref> {{متن حدیث|"... اسْتَعِينُوا بِاللَّهِ وَ اصْبِرُوا إِنَّ الْأَرْضَ لِلَّهِ يُورِثُها مَنْ يَشاءُ مِنْ عِبادِهِ وَ الْعاقِبَةُ لِلْمُتَّقِين"}}؛ مکیال المکارم، ج ۲، ص ۱۹۵؛ عصر زندگی، ص ۲۹۰.</ref>؛ [[وعده]] حتمی [[الهی]] درباره [[وراثت]] [[صالحان]] (بر [[زمین]])، در صورت [[صبر]] و [[استقامت]]، تحقق میپذیرد. [[امام صادق]]{{ع}} میفرمایند:"از [[دین]] [[ائمه]]{{عم}} [[پرهیزکاری]]... و [[انتظار فرج]] با [[صبر]] و [[شکیبایی]] است"<ref> {{متن حدیث|"مِنْ دِینِ الْأَئِمهِ اَلْوَرَعْ… وَ انْتِظَارُ الْفَرَجِ بِالصَّبْر"}}؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۲.</ref>؛ | |||
#[[اطاعت]] از [[ولی فقیه]] در [[زمان غیبت]]: در [[دوران غیبت کبری]]، [[ارتباط مستقیم]] با [[امام عصر]]{{ع}} مقدور نمیباشداز این رو میبایست برای آشنایی با [[دستورات]] [[قرآن]] و [[اهل بیت]]{{عم}} به کارشناسان مسائل [[دینی]] که همان [[فقیهان]] [[وارسته]] و [[عادل]] و جامع الشرایط هستند مراجعه نمود و علاوه بر مسائل [[دینی]] در موارد [[حکومتی]] نیز علاوه بر مسائل [[دینی]] به [[ولی فقیه]] که در رأس [[حکومت اسلامی]] است مراجعه نموده و [[تبعیت]] کنند. در این باره [[امام صادق]]{{ع}} میفرمایند:"و اما هرکس از [[فقیهان]] که [[نفس]] خویش را نگهدارد، و [[دین]] خود را حفظ کند، و با خواستههای نفسانی خود [[مخالفت]] کند، و [[مطیع]] امر مولایش باشد، بر توده [[مردم]] ([[واجب]]) است که از او [[تقلید]] کنند، و این شامل بعضی از [[فقیهان]] [[شیعه]] میشود نه تمامی آنها"<ref> {{متن حدیث|"فَأَمَّا مَنْ كَانَ مِنَ الْفُقَهَاءِ صَائِناً لِنَفْسِهِ، حَافِظاً لِدِينِهِ، مُخَالِفاً لِهَوَاهُ، مُطِيعاً لِأَمْرِ مَوْلَاهُ فَلِلْعَوَامِّ أَنْ يُقَلِّدُوهُ وَ ذَلِكَ لَا يَكُونُ إِلَّا [فِي] بَعْضِ فُقَهَاءِ الشِّيعَةِ لَا جَمِيعِهِم"}}؛ تفسیر الامام، منسوب به امام عسکری{{ع}}، ص ۳۰۰؛ فضایل المهدی{{ع}}، ص ۲۱.</ref>؛ [[حضرت]] [[بقیة الله الاعظم]]{{ع}} در [[توقیع شریف]] به [[اسحاق بن یعقوب]] چنین میفرمایند:"...و اما در حوادثی که بوقوع میپیوندد، به [[راویان حدیث]] ما ([[فقها]]) [[رجوع]] کنید که آنان [[حجت]] من بر شما هستند، من نیز [[حجت خدا]] بر آنها هستم..."<ref> {{متن حدیث|"... وَ أَمَّا الْحَوَادِثُ الْوَاقِعَةُ فَارْجِعُوا فِيهَا إِلَى رُوَاةِ حَدِيثِنَا فَإِنَّهُمْ حُجَّتِي عَلَيْكُمْ وَ أَنَا حُجَّةُ اللَّهِ عَلَيْهِمْ..."}}؛ کمال الدین، ج ۲، ص ۲۳۸.</ref>. | |||
سایر [[وظایف منتظران]] در زمان [[غیبت کبری]]: | سایر [[وظایف منتظران]] در زمان [[غیبت کبری]]: | ||
{{ستون-شروع|2}} | {{ستون-شروع|2}} | ||
#[[خواندن]] [[دعای فرج]] آن [[حضرت]]، با [[ادعیه]] وارده از سوی [[معصومین]]{{عم}}<ref>ر.ک؛ مفاتیح الجنان.</ref>. | |||
#اظهار [[اشتیاق]] به [[دیدار]] آن جناب؛ چنانچه در [[دعای عهد]] چنین آمده است:{{متن حدیث|"... اللَّهُمَّ أَرِنِي الطَّلْعَةَ الرَّشِيدَةَ وَ الْغُرَّةَ الْحَمِيدَةَ..."}}<ref>مفاتیح الجنان، ص ۸۹۴.</ref>. | |||
#برگزاری مجالس برای ذکر [[مناقب]] و [[فضایل]] آن [[حضرت]]. | |||
#[[اندوهگین]] بودن از [[فراق]] آن [[حضرت]]. | |||
#[[قیام]] هنگام شنیدن نام مخصوص آن [[حضرت]] ([[قائم]]). | |||
#مداومت به [[خواندن]] [[دعای غریق]]: {{متن حدیث|"يَا اللَّهُ يَا رَحْمَانُ يَا رَحِيمُ يَا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ ثَبِّتْ قَلْبِي عَلَى دِينِكَ"}}. | |||
#[[خواندن]] دعای مخصوص در [[زمان غیبت]] که در [[مفاتیح الجنان]] نیز آمده است<ref>همان، ص ۹۷۴.</ref>. | |||
#شناختن [[علائم ظهور]] [[حضرت]]. | |||
#[[تسلیم]] بودن امر [[خدا]] و عجله نکردن در امر [[ظهور]]، که [[امام صادق]]{{ع}} فرمودند: "عجله کنندگان هلاک گردند و [[تسلیم]] شدگان [[نجات]] یابند"<ref>اصول کافی، ج ۱، ص ۳۶۸.</ref>. | |||
#[[صدقه]] دادن برای [[سلامتی]] آن وجود [[شریف]]. | |||
#[[حج]] رفتن به [[نیابت]] آن [[حضرت]] و نیز فرستادن [[نایب]] از طرف حضرتش. | |||
#[[یاری]] کردن [[حضرت]] با [[رفتار]] و اعمالی که آن [[حضرت]] بر آنها [[رضایت]] قلبی دارند. | |||
#[[زیارت]] کردن آن [[حضرت]] به [[زیارات]] وارده و آل [[یس]]<ref>ر.ک؛ مفاتیح الجنان.</ref>. | |||
#[[صلوات]] و [[درود فرستادن]] بر آن [[حضرت]]. | |||
#هدیه کردن [[نماز]] و [[قرائت قرآن]] برای آن [[حضرت]]. | |||
#[[توسل]] و طلب [[شفاعت]] از [[خداوند]] به وسیله آن [[حضرت]]. | |||
#[[استمداد]] و دادخواهی و عرض [[حاجت]] به آن [[حضرت]]، زیرا [[صاحب الامر]] هستند. | |||
#[[دعوت]] کردن [[مردم]] به سوی آن [[حضرت]]. | |||
#رعایت [[حقوق]] مادی و [[معنوی]] آن [[حضرت]]. | |||
#حفظ [[اسرار]] آن [[حضرت]] و [[تقیه]] از اشرار در مواقع مورد [[لزوم]]. | |||
#در خواست [[صبر]] از [[خداوند]]. | |||
#رعایت [[ادب]] در نام بردن آن [[حضرت]]. | |||
#عدم [[تعیین وقت ظهور]]، و [[تکذیب وقت گذاران]] و مدعیان [[ملاقات]] و [[ارتباط با حضرت]]. | |||
#[[تکذیب]] [[مدعیان نیابت]] [[خاصه]] طبق [[توقیع شریف]] به [[آخرین نایب]] خاص خود<ref>برای اطلاع و استفاده بیشتر رجوع کنید به کتاب "مکیال المکارم فی فوائد دعاء القائم{{ع}}" ج ۲، ص ۱۸۰ - ۵۷۵، که مفصلاً در این زمینه بحث کرده است.</ref>»<ref>[[انتظار چیست منتظر کیست؟ (کتاب)|انتظار چیست منتظر کیست؟]]، ص 39-57.</ref>. | |||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
*«تکالیف بندگان نسبت به آن حضرت عبارتند از: | *«تکالیف بندگان نسبت به آن حضرت عبارتند از: | ||
{{ستون-شروع|2}} | {{ستون-شروع|2}} | ||
#تحصیل [[شناخت]] صفات و [[آداب]] و ویژگیهای آن جناب | |||
#رعایت [[ادب]] نسبت به یاد او | |||
#[[محبت]] او به طور خاص | |||
#[[محبوب]] نمودن او در میان [[مردم]] | |||
#[[انتظار فرج]] و [[ظهور]] آن [[حضرت]]{{ع}} | |||
#اظهار [[اشتیاق]] به [[دیدار]] آن بزرگوار | |||
#ذکر [[مناقب]] و [[فضایل]] آن [[حضرت]]{{ع}} | |||
#تشکیل مجالس [[فضایل]] و [[مناقب]] آن [[حضرت]]{{ع}} | |||
#[[اندوهگین]] بودن [[مؤمن]] از [[فراق]] آن [[حضرت]]{{ع}} | |||
#سرودن و [[خواندن]] [[شعر]] در [[فضایل]] آن [[حضرت]]{{ع}} | |||
#[[قیام]]، هنگام یاد شدن نام یا [[القاب]] آن [[حضرت]]{{ع}} | |||
#[[گریستن]] و گریانیدن و خود را به [[گریه]] کنندگان شبیه نمودن بر [[فراق]] آن [[حضرت]]{{ع}} | |||
#درخواست [[معرفت امام عصر]]{{ع}} از [[خداوند]] | |||
#مداومت به [[خواندن]] [[دعای غریق]] | |||
#شناختن علامتهای [[ظهور]] آن [[حضرت]]{{ع}} | |||
#[[تسلیم]] بودن و عجله نکردن | |||
#[[صدقه]] دادن به [[نیابت]] از آن [[حضرت]]{{ع}} | |||
#[[حج]] رفتن به [[نیابت]] از آن [[حضرت]] یا فرستادن [[نایب]] که از طرف آن جناب [[حج]] کند | |||
#[[زیارت]] مشاهد [[رسول خدا]] و [[ائمه معصومین]]{{عم}} به [[نیابت]] از آن [[حضرت]]{{ع}} | |||
#سعی در [[خدمت]] کردن به آن [[حضرت]]{{ع}} | |||
#اهتمام ورزیدن به [[یاری]] آن جناب{{ع}} | |||
#تصمیم قلبی بر [[یاری]] آن جناب در زمان حضور و [[ظهور]] | |||
#[[تجدید بیعت]] با [[حضرت]] بعد از فرایض همه [[روزه]] و هر [[جمعه]] | |||
#صله آن [[حضرت]]{{ع}} به وسیله [[مال]] | |||
#خیر خواهی برای آن [[حضرت]]{{ع}} | |||
#[[زیارت]] کردن آن [[حضرت]]{{ع}} | |||
#[[درود فرستادن]] بر آن [[حضرت]]{{ع}} | |||
#هدیه کردن [[ثواب]] [[نماز]] به آن جناب{{ع}} | |||
#اهدای [[قرائت قرآن]] به آن [[حضرت]]{{ع}} | |||
#[[توسل]] و طلب [[شفاعت]] و عرض [[حاجت]] بر آن [[حضرت]]{{ع}} | |||
#[[دعوت]] کردن [[مردم]] به آن [[حضرت]]{{ع}} | |||
#رعایت [[حقوق]] آن [[حضرت]]{{ع}} و مواظبت بر ادای آنها | |||
#عالم باید علمش را [[آشکار]] سازد | |||
#[[تهذیب نفس]] | |||
#پیوسته به یاد آن [[حضرت]] بودن و به آدابش عمل کردن | |||
#مقدم داشتن خواسته آن [[حضرت]] بر خواسته خود | |||
#[[احترام]] کردن [[نزدیکان]] و منسوبین به آن [[حضرت]]{{ع}} | |||
#بزرگداشت اماکنی که به قدوم آن [[حضرت]]{{ع}} زینت یافته اند | |||
#[[وقت ظهور]] را تعیین نکردن و [[تکذیب]] وقتگذاران | |||
#[[تکذیب]] [[مدعیان نیابت]] [[خاصه]] در [[زمان غیبت کبری]] | |||
#درخواست [[دیدار]] آن [[حضرت]] با عافیت و [[ایمان]] | |||
#[[اقتدا]] و [[تأسی]] جستن به [[اخلاق]] و [[اعمال]] آن [[حضرت]]{{ع}} | |||
#[[حفظ زبان]] از غیر یاد [[خداوند]] و مانند آن | |||
#[[نماز]] آن [[حضرت]]{{ع}} | |||
#[[گریستن]] در [[مصیبت]] [[حضرت]] ابی [[عبد الله]] الحسین{{ع}} | |||
#[[زیارت]] [[قبر]] مولایمان [[امام حسین]]{{ع}} | |||
#بسیار [[لعنت]] کردن بر [[بنی امیه]] در [[آشکار]] و [[پنهان]] | |||
#مهیا کردن [[سلاح]] در [[انتظار ظهور]] آن جناب»<ref>[[آیین انتظار (کتاب)|آیین انتظار]]، ص 196-227.</ref>. | |||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
}} | }} | ||
خط ۹۱۹: | خط ۹۱۹: | ||
'''[[وظایف]] قلبی:''' | '''[[وظایف]] قلبی:''' | ||
#[[شناخت]] صحیح؛ | |||
#[[اعتقاد صحیح]] و محکم که منشأ عمل شود؛ | |||
#ایجاد و تقویت [[شوق دیدار]] آن [[حضرت]] و [[التزام]] به لوازم آن ([[انتظار فرج]]). | |||
'''[[وظایف]] عملی:''' | '''[[وظایف]] عملی:''' | ||
#آنچه را در معتقدات خود داریم در عمل ظاهر کنیم؛ | |||
#[[دفاع]] و [[حمایت]]. | |||
'''[[وظایف]] زبانی:''' | '''[[وظایف]] زبانی:''' | ||
#اظهار [[شوق]] و [[اشتیاق]] برای تحریک دیگران؛ | |||
#بیان [[فضایل]] آن [[حضرت]]؛ | |||
#[[تبلیغ]]، [[دفاع]] و [[حمایت]]؛ | |||
#[[امر به معروف و نهی از منکر]]. | |||
'''[[وظایف]] [[مالی]]:''' | '''[[وظایف]] [[مالی]]:''' | ||
#پرداخت [[حقوق امام]]{{ع}} در [[اموال]]؛ | |||
#[[حمایت]] و تقویت. | |||
[[شناخت]]: تا ندانیم و نشناسیم که [[منتظر]] چه کسی هستیم، چگونه بدانیم و بفهمیم که چه طوری باید [[منتظر]] باشیم، شاید [[منتظر]] چیزی بودیم که او نداشت. و یا اینکه او برایمان چیزی آورد که اصلاً انتظارش را نداشتیم، بنابراین [[شناخت]]، اصل و پایه و اساس و فوق العاده مهم است، که در چند جلوه ظاهر میشود: | [[شناخت]]: تا ندانیم و نشناسیم که [[منتظر]] چه کسی هستیم، چگونه بدانیم و بفهمیم که چه طوری باید [[منتظر]] باشیم، شاید [[منتظر]] چیزی بودیم که او نداشت. و یا اینکه او برایمان چیزی آورد که اصلاً انتظارش را نداشتیم، بنابراین [[شناخت]]، اصل و پایه و اساس و فوق العاده مهم است، که در چند جلوه ظاهر میشود: | ||
#بشناسیم و بدانیم که او کیست (اهل و [[نسب]]...)؛ | |||
#بشناسیم و بدانیم فوائد وجودی او را (چه میخواهد و چه میکند)؛ | |||
#بشناسیم و بدانیم رابطه میان او و خودمان را. | |||
اگر بدانیم او کیست، چه میخواهد، چه میکند و [[موقعیت]] و [[جایگاه]] ما نسبت به او چگونه است، بهتر و راحتتر میتوانیم نوع رفتارهایمان را با او تنظیم کنیم. | اگر بدانیم او کیست، چه میخواهد، چه میکند و [[موقعیت]] و [[جایگاه]] ما نسبت به او چگونه است، بهتر و راحتتر میتوانیم نوع رفتارهایمان را با او تنظیم کنیم. | ||
آنچه گذشت تصوری کلی از [[وظایف]] [[انسان]] در مقابل غیر بود که در اینجا بحث از [[وظایف]] در پیشگاه [[حضرت ولی عصر]]{{ع}} است و هم اکنون به بررسی این موضوع از دیدگاه [[روایات]] میپردازیم: | آنچه گذشت تصوری کلی از [[وظایف]] [[انسان]] در مقابل غیر بود که در اینجا بحث از [[وظایف]] در پیشگاه [[حضرت ولی عصر]]{{ع}} است و هم اکنون به بررسی این موضوع از دیدگاه [[روایات]] میپردازیم: | ||
#'''[[شناخت کامل]] و جامع و صحیح از آن [[حضرت]]:''' [[امام صادق]]{{ع}} میفرمایند: [[امام]] خود را بشناس و اگر او را شناختی به حالت زیانی نمیرساند که امر [[ظهور]] او به تاخیر بیفتد یا نیافتد<ref>کافی، ج ۱، ص ۳۷۱.</ref>. [[امام صادق]]{{ع}} در ضمن [[حدیثی]] در [[تفسیر]] [[آیه]] {{متن قرآن|يَوْمَ نَدْعُو كُلَّ أُنَاسٍ بِإِمَامِهِمْ}}<ref>«روزی که هر دستهای را با پیشوایشان فرا میخوانیم» سوره اسراء، آیه ۷۱.</ref>، فرمودند: هر کسی [[امام]] زمانش را بشناسد مثل کسی است که در [[ارتش]] آن [[حضرت]] است<ref>کافی، ج ۱، ص ۳۷۱.</ref>. [[امام صادق]]{{ع}}: [[بهترین]] و واجبترین [[واجبات]] بر [[انسان]] [[شناخت]] [[پروردگار]] است و پس از آن [[شناخت]] [[فرستاده خدا]] و [[پیغمبر]] او و... بعد از آن [[شناخت]] امامی است که با [[وصف]] نامش در حال [[سختی]] و راحتی به او [[اقتدا]] کنی<ref>تفسیر برهان، ج ۲، ص ۲۴.</ref>. با توجه به اینکه [[آدمی]] کمالخواه است و دنبال [[زیبایی]] است، اگر بداند کمال و [[جمال]] [[حقیقی]] را در [[پناه]] [[ولی خدا]] میتوان یافت، لحظهای دست از دامن او بر نخواهد داشت. | |||
#'''[[محبت]] خاص و ویژه نسبت به آن وجود [[مبارک]]:''' این [[محبت]] از چند جهت است: | |||
##[[محبت امام زمان]]{{ع}} [[محبت]] ۱۴ [[معصوم]] را به دنبال دارد، در حالی که [[محبت]] دیگر [[ائمه]] [[محبت]] ایشان را به دنبال ندارد، مثل [[عامه]]، شش امامیها و هفت امامیها. | |||
##اکمال [[دین]] و برپایی [[حکومت عدل جهانی]] [[الهی]] به دست ایشان خواهد بود. [[پیامبر مکرم اسلام]]{{صل}} در این خصوص میفرماید: هرکسی که [[خداوند]] را [[ملاقات]] کند، در حالی که ایمانش کامل و اسلامش نیکوست، باید [[ولایت]] و [[محبت]] [[ائمه]] و [[حجت]] [[صاحب الزمان]] را دارا باشد... هرکس ایشان را [[دوست]] بدارد و ولایتشان را داشته باشد من برای او ضمانت میکنم که [[خداوند]] او را به [[بهشت]] خواهد برد<ref>بحارالانوار، ج ۳۶، ص ۲۹۶.</ref>. | |||
#'''علاوه بر اینکه خود [[محب]] است، در جلب [[محبت]] دیگران سعی میکند:''' [[امام صادق]]{{ع}} میفرمایند:[[خداوند]] [[رحمت]] کند بندهای را که دلهای [[مردم]] را به سوی ما بکشاند و به آنچه میشناسد با آنان سخن بگوید و آنچه را منکرند واگذارد<ref>امالی صدوق، ص ۶۱.</ref>. جلب [[محبت]] میتواند با زبان یا با عمل باشد. | |||
#'''داشتن [[شوق دیدار]] و اظهار این شور و [[اشتیاق]]:''' در این مورد همین بس که [[ائمه معصومین]]{{عم}} نسبت به آن وجود [[مبارک]] اظهار [[شوق]] و علاقه مینمودند. [[حضرت علی]]{{ع}}: در ضمن [[حدیثی]] طولانی که در جواب شخصی که از [[حضرت مهدی]]{{ع}} سؤال کرده بود، فرمودهاند: بعد از [[دعا]] برای [[گشایش]] و [[فرج]] آن [[حضرت]] با کشیدن آهی [[محبت]] و شور و [[شوق]] خود را نسبت به آن [[حضرت]] ابراز نمودند<ref>بحارالانوار، ج ۵۱، ص ۱۱۵.</ref>. [[امام صادق]]{{ع}} مکرر میفرمودند: اگر من زمان او را [[درک]] کنم تمام [[عمر]] به او [[خدمت]] خواهم نمود. داشتن [[محبت]] و [[شوق دیدار]]، [[انسان]] را به سعی و تلاش در جهت هماهنگی و یکرنگی وا میدارد. | |||
#'''در مقابل [[شوق دیدار]]، داشتن [[غم]] و [[اندوه]] از [[فراق]] امری طبیعی است:''' [[امام رضا]]{{ع}}: چه بسیار [[زنان]] [[مؤمن]] که جگرسوخته و چه بسیار مردان [[نیکو]] که اسفناک و جگرسوخته خواهند شد، آنگاه که [[ماء معین]] ([[آب]] گوارا) مفقود و [[غایب]] شود<ref>کمال الدین، ج ۲، ص ۳۷۱.</ref>. [[امام صادق]]{{ع}}: امامتان سالیانی از شما [[غایب]] خواهد شد... شما سخت [[امتحان]] خواهید شد و سخنان مخالف در مورد او گفته خواهد شد که او مرده یا کشته و یا در میان درهها رفته و هر آئینه دلهای [[مؤمنان]] در [[فراق]] او گریان خواهد بود<ref>کافی، ج ۱، ص ۳۳۶.</ref>. | |||
#'''[[اطاعت]] محض و [[عجله]] نکردن در مورد [[ظهور]]:''' [[امام صادق]]{{ع}}: وقتگذاران [[دروغگو]] و [[عجلهکنندگان]] هلاک میشوند و تسلیمشدگان [[نجات]] مییابند<ref>کافی، ج ۱، ص ۳۶۸.</ref>. {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ}}<ref>«ای مؤمنان، از خداوند فرمان برید و از پیامبر و زمامدارانی که از شمایند فرمانبرداری کنید» سوره نساء، آیه ۵۹.</ref>. | |||
#'''زنده نگه داشتن یاد آن [[حضرت]] در همه حالات:''' [[امام رضا]]{{ع}}: هرکس که در [[مجلسی]] بنشیند که امر ما در آن زنده میگردد، روزی که [[دلها]] میمیرند، [[دل]] او نخواهد مرد<ref>بحارالانوار، ج ۵۱، ص ۴۴.</ref>. | |||
#'''انجام کارهای خیریه به [[نیابت]] از آن [[حضرت]]:''' و اینکه ایشان را در [[ثواب]] آن شریک بدانیم، اعمالی همچون دادن [[صدقه]]، [[حج]]، [[زیارات]] [[قبور]] [[ائمه]]، [[کمک]] [[مالی]] به دیگران، [[خواندن]] [[دعا]] و [[قرآن]] که به جهت اختصار تنها یک [[حدیث]] که جامع همه موارد باشد مطرح میشود. قال [[رسول]]{{صل}}: [[ایمان]] بندهای کامل نیست تا اینکه من نزد او و از خودش محبوبتر باشم و خاندانم از [[خاندان]] خودش نزد او محبوبتر باشند و [[عترت]] من نزد او از [[عترت]] خودش محبوبتر باشد و ذات من از ذات خودش محبوبتر باشد<ref>امالی صدوق، ص ۲۰۱.</ref>. بر اساس این [[حدیث]] ما باید [[رسول خدا]] و [[عترت طاهره]] او را مقدم بر خود بدانیم، خصوصاً در [[اعمال]] خیری که انجام میدهیم. | |||
#'''سعی و تلاش در راه [[خدمت]] و [[یاری]] نمودن آن [[حضرت]]:''' [[خدمت]] و [[یاری]] نمودن یعنی سعی در انجام هر چیزی که بدانیم مورد تائید آن بزرگوار است. {{متن قرآن|وَلَيَنْصُرَنَّ اللَّهُ مَنْ يَنْصُرُهُ إِنَّ اللَّهَ لَقَوِيٌّ عَزِيزٌ}}<ref>«و بیگمان خداوند به کسی که وی را یاری کند یاری خواهد رساند که خداوند توانمندی پیروز است» سوره حج، آیه ۴۰.</ref>، {{متن قرآن|إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ يَنْصُرْكُمْ وَيُثَبِّتْ أَقْدَامَكُمْ}}<ref>«اگر (دین) خداوند را یاری کنید او نیز شما را یاری میکند و گامهایتان را استوار میدارد» سوره محمد، آیه ۷.</ref> | |||
#'''[[دعا برای ظهور]] آن [[حضرت]] و ایجاد [[آمادگی]] در خود برای بهرهبرداری بیشتر و بهتر:''' [[امام صادق]]{{ع}}: باید هرکدام از شما خود را برای [[خروج قائم]] ما آماده کند ولو به فراهم نمودن یک تیر و از آن جهت که [[خداوند]] به [[نیت]] او [[آگاه]] است امیدوارم [[عمر]] او را به تأخیر بیاندازد (و او را موفق به [[دیدار]] او نماید) و او از اعوان و [[یاران]] او باشد<ref>بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۶۶.</ref>. [[خواندن]] [[ادعیه]] معروف، از جمله دعای معروف [[عهد]] که در مفاتیح آمده است<ref>بحارالانوار، ج ۵۳، ص ۹۵.</ref>. [[امام صادق]]{{ع}}: چون [[عذاب]] و [[شکنجه]] [[فرعون]] بر [[بنی اسرائیل]] طول کشید به [[ضجه]] در آمدند و [[گریه]] فراوان نمودند و به درگاه [[خداوند]] [[زاری]] کردند، پس [[خداوند]] ۱۷۰ سال از ایشان برداشت، و شما نیز اگر چنین کنید [[خداوند]] به ما [[فرج]] میدهد والا امر به نهایت خواهد رسید ([[ظهور]] به تعویق خواهد افتاد)<ref>بحارالانوار، ج ۴، ص ۱۱۸، تفسیر عیاشی، ج ۲، ص ۱۶۲، تفسیر صافی، ج ۲، ص ۴۶۰.</ref>. و دعائی از [[امام صادق]]{{ع}}: {{متن حدیث|"يَا اللَّهُ يَا رَحْمَانُ يَا رَحِيمُ يَا مُقَلِّبَ الْقُلُوبِ وَ الْأَبْصَارِ ثَبِّتْ قَلْبِي عَلَى دِينِكَ"}}<ref>بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۴۸، اثباه الهدی، ج ۳، ص ۴۷۵.</ref>. | |||
#'''[[حفظ دین]] و تلاش در نگهداری [[عقیده]] و [[ایمان]]:''' [[امام]]{{ع}} بعد از بیان اوضاع [[دوران غیبت]] فرمودند: در آن زمان بر [[بندگان]] لازم است که از [[غضب الهی]] دوری جسته و به [[دین الهی]] چنگ بزنند<ref>غیبت نعمانی، ۱۵۸.</ref>. در [[حدیث]] دیگر فرمودند: وقتی حال به این منوال گردید (وقتی اوضاع اینگونه شد، [[آخرالزمان]] و [[عصر غیبت]]) در خانههای خود بنشینید و آرام بگیرید<ref>غیبت نعمانی، ۱۹۴.</ref>. [[امام باقر]]{{ع}} در نصیحتی به یکی از [[یاران]] خود به نام [[ابی جارود]] فرمودند: تو را [[وصیت]] میکنم که راه [[تقوی]] را برگزینی و در وقت [[حکومت]] [[فاسقان]] (در [[عصر غیبت]]) در خانه خود بنشینی و بیرون نروی و حذر کن از [[معاشرت]] با کسانی که از ما خارجند، زیرا ایشان نه با حقند، نه طالب آن<ref>غیبت نعمانی.</ref>. | |||
#'''[[صبر]] و [[استقامت]] و [[ثبات]] در مقابل گرایشهای [[انحرافی]]:''' [[امام جواد]]{{ع}} من از [[حضرت علی]]{{ع}} [[حدیثی]] [[نقل]] کردهاند که: [[قائم]] ما را غیبتی خواهد بود... پس هرکس ثابت بماند بر [[دین]] خود ([[صبر]] و [[پایداری]] داشته باشد) و بددلی پیدا نکند به سبب طولانی شدن مدت [[غیبت]] امامش، پس او با من خواهد بود و در درجه من در [[روز قیامت]]<ref>کمال الدین، ج ۱، ص ۳۰۳، بحارالانوار ج ۵، ص ۱۰۹.</ref>. | |||
#'''[[دعوت]] همگان به [[خوبیها]] و سعی در وانهادن [[بدیها]]:''' [[پیامبر اسلام]]{{صل}}: هرگاه [[بدعتها]] و [[بدیها]] درامت من ظاهر شد، پس باید عالم [[دانش]] خود را ظاهر نماید و هرکس این کار را نکند [[لعنت خدا]] بر او [[باد]]<ref>کافی، ج ۱، ص ۵۴.</ref>. عالم هرکس به مقداری از [[خوبیها]] اطلاع دارد باید آن را به دیگران منتقل کند. [[پیامبر اکرم]]{{صل}}: هرگاه اهل [[بدعت]] و [[تردید]] را بعد از من دیدید، بیزاری خود را از آنان اظهار کنید...<ref>کافی، ج ۲، ص ۳۷۵.</ref> | |||
#'''[[انتظار فرج]] و [[ظهور امام زمان]]{{ع}} :''' [[امام رضا]]{{ع}}: [[افضل]] [[اعمال]] [[مؤمن]] [[انتظار فرج]] است<ref>{{متن حدیث|"أَفْضَلُ الْأَعْمَالِ انْتِظَارُ الْفَرَجِ"}}؛عیون اخبار الرضا، ج ۲، ص ۳۶.</ref>. [[امام صادق]]{{ع}}: هرکس به این امر [[آگاه]] باشد و قبل [[ظهور]] بمیرد مانند کسی است که در رکاب [[قائم]] به [[شهادت]] رسیده است<ref>بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۳۱.</ref>. در [[باب ]] [[انتظار]] و [[فضیلت]] آن سخنها فراوان است و کتابها درباره آن نوشتهاند. | |||
اما [[جایگاه]] والای [[انتظار]] از آن جهت است که [[انتظار]] دو گونه است: | اما [[جایگاه]] والای [[انتظار]] از آن جهت است که [[انتظار]] دو گونه است: | ||
#سازنده | |||
#بازدارنده | |||
::::::آنچه در [[احادیث]] پیرامون [[انتظار]] آمده است مربوط به [[انتظار سازنده]] است. وقتی ما [[منتظر]] چیزی بودیم، به خصوص که امری بسیار بزرگ و [[سرنوشت]] ساز باشد، تمام سعی و تلاش خود را در جهت بهرهبرداری بهتر از واقعه به کار میبندیم و از این جهت تمام [[احادیث]] مربوط به [[وظایف]] ما در مقابل [[امام عصر]] در [[احادیث]] مربوط به [[انتظار]] تجلی پیدا کرده و معنی میشود. ولی چنانچه [[منتظر]] نباشیم و یا [[انتظار]] ما از قسم بازدارنده باشد، [[منتظر]] نبودن نشان از بیاهمیتی ما نسبت به موضوع دارد و [[انتظار]] بازدارنده یعنی اینکه [[صبر]] کنیم تا او خودش همه چیز را درست کند. در آن صورت تمام احادیثی که در رابطه با [[امام زمان]]{{ع}} و [[وظایف]] مربوط به [[زمان غیبت]] آن جناب میباشد، پوچ و بیمعنی خواهد شد» <ref>[[پرسمان نوجوان (کتاب)|پرسمان نوجوان]]، ص 15-22.</ref>. | ::::::آنچه در [[احادیث]] پیرامون [[انتظار]] آمده است مربوط به [[انتظار سازنده]] است. وقتی ما [[منتظر]] چیزی بودیم، به خصوص که امری بسیار بزرگ و [[سرنوشت]] ساز باشد، تمام سعی و تلاش خود را در جهت بهرهبرداری بهتر از واقعه به کار میبندیم و از این جهت تمام [[احادیث]] مربوط به [[وظایف]] ما در مقابل [[امام عصر]] در [[احادیث]] مربوط به [[انتظار]] تجلی پیدا کرده و معنی میشود. ولی چنانچه [[منتظر]] نباشیم و یا [[انتظار]] ما از قسم بازدارنده باشد، [[منتظر]] نبودن نشان از بیاهمیتی ما نسبت به موضوع دارد و [[انتظار]] بازدارنده یعنی اینکه [[صبر]] کنیم تا او خودش همه چیز را درست کند. در آن صورت تمام احادیثی که در رابطه با [[امام زمان]]{{ع}} و [[وظایف]] مربوط به [[زمان غیبت]] آن جناب میباشد، پوچ و بیمعنی خواهد شد» <ref>[[پرسمان نوجوان (کتاب)|پرسمان نوجوان]]، ص 15-22.</ref>. | ||
}} | }} |