چرا تعیین وقت ظهور را یکی از محورهای آسیبشناسی مهدویت شمردهاند؟ (پرسش): تفاوت میان نسخهها
چرا تعیین وقت ظهور را یکی از محورهای آسیبشناسی مهدویت شمردهاند؟ (پرسش) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۵ ژانویهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۰۸:۳۹
، ۲۵ ژانویهٔ ۲۰۲۲جایگزینی متن - '. ::::::' به '. '
جز (جایگزینی متن - '</ref>. ::::::' به '</ref>. ') |
جز (جایگزینی متن - '. ::::::' به '. ') |
||
خط ۱۳۴: | خط ۱۳۴: | ||
«از آسیبهایی که به طور جدی افراد و [[جوامع]] [[منتظر]] را تهدید میکند و صریحاً در [[روایات اهل بیت]]{{عم}} به آن اشاره شده، "[[توقیت]]" است. این مفهوم از نظر لغوی به معنای مشخص کردن زمان و محدود نمودن آن برای یک شیء میباشد<ref>{{عربی|فالتَّوْقِيتُ و التَّأْقِيتُ: أَن يُجْعَل للشيءِ وَقْتٌ يختض به، و هو بيانُ مقدار المُدَّة}}. (لسان العرب، ج۲، ص۱۰۷) - {{عربی|و التَّوْقيت: تحديدُ الأَوقات}}. (همان، ص۱۰۸).</ref> و در اصطلاح به [[تعیین زمان]] [[ظهور]] [[امام غایب]] گفته میشود. پیشتر گفتیم که [[زمان ظهور]] [[امام]] مشخص نیست و [[علم]] آن تنها در [[اختیار]] [[خداوند متعال]] است. از تفاوتهای [[غیبت کبرا]] با [[غیبت صغرا]]، به نامحدود بودن زمان آن در مقایسه با اتمام [[زمان غیبت صغرا]] مربوط میشود. آسیبی که در مسأله [[توقیت]] نهفته است، همچون برداشت [[انحرافی]] از [[انتظار]]، به خلط و دخالت [[اراده الهی]] و [[اراده]] انسانی مربوط میشود. در واقع، همان گونه که رقم خوردن وضعیت [[غیبت]] به [[اراده الهی]] مربوط میشود هنگامه [[قیام]] و [[ظهور]] [[حضرت صاحب]]{{ع}} نیز تنها بر اساس [[اراده الهی]] مشخص شده و به صورت ناگهانی و دفعی به وقوع خواهد پیوست<ref>قابل توجه است که در روایات معصومان این چنین آمده که زمان وقوع امر فرج برای امام معلوم بوده است که با تغییر آن و حصول بداء در این باره، زمان دیگری برای ایشان مشخص نشده و علم آن تنها در اختیار خداوند است. (کافی، ج۱، ص۳۶۸).</ref>. | «از آسیبهایی که به طور جدی افراد و [[جوامع]] [[منتظر]] را تهدید میکند و صریحاً در [[روایات اهل بیت]]{{عم}} به آن اشاره شده، "[[توقیت]]" است. این مفهوم از نظر لغوی به معنای مشخص کردن زمان و محدود نمودن آن برای یک شیء میباشد<ref>{{عربی|فالتَّوْقِيتُ و التَّأْقِيتُ: أَن يُجْعَل للشيءِ وَقْتٌ يختض به، و هو بيانُ مقدار المُدَّة}}. (لسان العرب، ج۲، ص۱۰۷) - {{عربی|و التَّوْقيت: تحديدُ الأَوقات}}. (همان، ص۱۰۸).</ref> و در اصطلاح به [[تعیین زمان]] [[ظهور]] [[امام غایب]] گفته میشود. پیشتر گفتیم که [[زمان ظهور]] [[امام]] مشخص نیست و [[علم]] آن تنها در [[اختیار]] [[خداوند متعال]] است. از تفاوتهای [[غیبت کبرا]] با [[غیبت صغرا]]، به نامحدود بودن زمان آن در مقایسه با اتمام [[زمان غیبت صغرا]] مربوط میشود. آسیبی که در مسأله [[توقیت]] نهفته است، همچون برداشت [[انحرافی]] از [[انتظار]]، به خلط و دخالت [[اراده الهی]] و [[اراده]] انسانی مربوط میشود. در واقع، همان گونه که رقم خوردن وضعیت [[غیبت]] به [[اراده الهی]] مربوط میشود هنگامه [[قیام]] و [[ظهور]] [[حضرت صاحب]]{{ع}} نیز تنها بر اساس [[اراده الهی]] مشخص شده و به صورت ناگهانی و دفعی به وقوع خواهد پیوست<ref>قابل توجه است که در روایات معصومان این چنین آمده که زمان وقوع امر فرج برای امام معلوم بوده است که با تغییر آن و حصول بداء در این باره، زمان دیگری برای ایشان مشخص نشده و علم آن تنها در اختیار خداوند است. (کافی، ج۱، ص۳۶۸).</ref>. | ||
بیزمانی و دفعی بودن [[زمان ظهور]]، به طور صریح در [[روایات]] ذکر شده است که در قالب [[انتظار]] صبح و [[شام]] از آن یاد شده<ref>غیبت نعمانی، ص۱۵۹.</ref> است. نیز در ادعیهای که در باب [[فرج]] و [[انتظار]] [[موعود]] وارد شده، به مانند هنگامه [[قیامت]] و مشابه با آن، اشاره شده است<ref>مصباح کفعمی، ص۱۷۷.</ref>. در این راستا، واکنش صحیح این است که برابر [[اراده الهی]] [[تسلیم]] بوده و به جای سعی در دخالت و تغییر مقدرات [[پروردگار]] به [[وظایف]] خود مشغول شد و در مسیر [[فهم]] و به کار بستن [[اوامر]] و [[دستورات]] [[خداوند]] قرار گرفت. | بیزمانی و دفعی بودن [[زمان ظهور]]، به طور صریح در [[روایات]] ذکر شده است که در قالب [[انتظار]] صبح و [[شام]] از آن یاد شده<ref>غیبت نعمانی، ص۱۵۹.</ref> است. نیز در ادعیهای که در باب [[فرج]] و [[انتظار]] [[موعود]] وارد شده، به مانند هنگامه [[قیامت]] و مشابه با آن، اشاره شده است<ref>مصباح کفعمی، ص۱۷۷.</ref>. در این راستا، واکنش صحیح این است که برابر [[اراده الهی]] [[تسلیم]] بوده و به جای سعی در دخالت و تغییر مقدرات [[پروردگار]] به [[وظایف]] خود مشغول شد و در مسیر [[فهم]] و به کار بستن [[اوامر]] و [[دستورات]] [[خداوند]] قرار گرفت. | ||
در کنار وضعیت مطلوب [[تسلیم]] برابر [[اراده خداوند]]، درباره موضوع [[ظهور]] و زمان وقوع آن، میتوان از عکسالعمل [[توقیت]] نام برد که در [[روایات]] به شدت از آن [[نهی]] شده است - [[کتاب کافی]]، به نام کراهیة التوقیت به وجود آمده است - و ضمن بیان اینکه [[اهل بیت]]{{عم}} نیز زمانی را برای [[ظهور]] مشخص نمیکنند، به عاملان این امر نسبت [[دروغ]] داده شده است؛ برای مثال، هنگامی که [[ابوبصیر]] از [[امام صادق]]{{ع}} در باره [[قائم]] سوال میکند، [[امام]] در پاسخ میفرماید: تعیینکنندگان وقت [[دروغگو]] هستند و ما خاندانی هستیم که [[تعیین وقت]] نمیکنیم<ref>کافی، ج۱، ص۳۶۸.</ref>. | |||
علاوه بر این، [[معصومان]]{{عم}} امر فرمودهاند که هر کس چنین نسبتی به آنان روا داشت، [[تکذیب]] شود<ref>غیبت نعمانی، ص۲۸۹.</ref>. ایشان ضمن خودداری از [[تعیین وقت]]، امر [[ظهور]] را موکول به زمانی دانستهاند که نشانههایی پدیدار شود و از این رو [[باب ]] [[توقیت]] و تحدید زمان را بستهاند<ref>غیبت نعمانی، ص۲۹۰.</ref>. | علاوه بر این، [[معصومان]]{{عم}} امر فرمودهاند که هر کس چنین نسبتی به آنان روا داشت، [[تکذیب]] شود<ref>غیبت نعمانی، ص۲۸۹.</ref>. ایشان ضمن خودداری از [[تعیین وقت]]، امر [[ظهور]] را موکول به زمانی دانستهاند که نشانههایی پدیدار شود و از این رو [[باب ]] [[توقیت]] و تحدید زمان را بستهاند<ref>غیبت نعمانی، ص۲۹۰.</ref>. | ||
خط ۱۴۳: | خط ۱۴۴: | ||
در روایتی از [[امام باقر]]{{ع}} آمده است: هنگامی که [[حضرت موسی]]{{ع}} برای پیغام بردن نزد [[پروردگار]] خود رفت، [[قوم]] خود را به سی روز [[وعده]] داد و چون [[خداوند]] ده روز بر این ایام افزود، [[قوم]] او گفتند: "[[موسی]] با ما [[خلف]] [[وعده]] کرد" و از این رو به انحرافگراییدند. پس از ذکر این مطلب، [[امام باقر]]{{ع}} فرمود: اگر ما به شما خبری دادیم و طبق گفته ما شد، بگویید [[خدا]] راست فرموده است و اگر به شما خبری گفتیم و برخلاف گفته ما واقع شد، بگویید [[خدا]] راست فرموده تا دو [[پاداش]] گیرید<ref>کافی، ج۱، ص۳۶۹.</ref>. | در روایتی از [[امام باقر]]{{ع}} آمده است: هنگامی که [[حضرت موسی]]{{ع}} برای پیغام بردن نزد [[پروردگار]] خود رفت، [[قوم]] خود را به سی روز [[وعده]] داد و چون [[خداوند]] ده روز بر این ایام افزود، [[قوم]] او گفتند: "[[موسی]] با ما [[خلف]] [[وعده]] کرد" و از این رو به انحرافگراییدند. پس از ذکر این مطلب، [[امام باقر]]{{ع}} فرمود: اگر ما به شما خبری دادیم و طبق گفته ما شد، بگویید [[خدا]] راست فرموده است و اگر به شما خبری گفتیم و برخلاف گفته ما واقع شد، بگویید [[خدا]] راست فرموده تا دو [[پاداش]] گیرید<ref>کافی، ج۱، ص۳۶۹.</ref>. | ||
مشاهده میشود که [[امام]] [[معصوم]]، ضمن این بیان به [[اراده الهی]] و نحوه رویارویی با انکشاف این [[اراده]]، اشاره فرمودهاند. | مشاهده میشود که [[امام]] [[معصوم]]، ضمن این بیان به [[اراده الهی]] و نحوه رویارویی با انکشاف این [[اراده]]، اشاره فرمودهاند. | ||
[[توقیت]] در [[زمان غیبت]] [[امام غایب]] هیچ ثمره مفیدی نخواهد داشت و در نهایت به [[هلاکت]] شخص وقت گذار منتهی میشود و با [[گذشت]] زمان، [[تکذیب]] آنان را همراه خواهد داشت. در [[روایات]] نیز آمده است [[غیبت]]، به [[حیرت جاهلان]]، [[هلاکت]] مبطلان و [[تکذیب]] وقّاتون میانجامد<ref>بحار الانوار، ج۵۱، ص۱۶۰.</ref> و تنها راه [[نجات]] از [[تکذیب]] و [[هلاکت]] و رسیدن به [[نجات]]، [[تسلیم]] برابر [[اراده الهی]] است<ref>کمالالدین، ج۲، ص۳۷۹.</ref>. | |||
آسیب [[توقیت]]، علاوه بر [[تعیین زمان]] مشخص برای [[ظهور]]، در قالب تطبیق [[علایم ظهور]] بر مصداقهای خاص نیز واقع میشود. برخی از افراد، مستقیماً به [[تعیین وقت]] نمیپردازند؛ اما با توجه به نشانههایی که برای [[ظهور امام مهدی]]{{ع}} بیان شده است و معمولاً کیفیت دقیق و خصوصیات آنها روشن نیست، آنها را به بستری برای تحلیلها و تفسیرهای شخصی و احتمالی خود بدل کرده و هر از چند گاهی، در پی تطبیق [[علایم ظهور]] بر پدیدههای حادث شده بر میآیند و بدین وسیله از [[نزدیکی ظهور]] خبر میدهند. چنین جریانی غالباً به [[توقیت]] میانجامد و از آنجا که نشانههای ذکر شده برای [[ظهور]] در بستر زمانی مشخصی [[پیشگویی]] شدهاند، تطبیق یک حادثه با نشانهای از [[ظهور]]، در بستر این تقویم زمانی به [[توقیت]] میانجامد. | |||
جریان [[توقیت]]، از عمدهترین [[آسیبهای جامعه منتظر]] است که به روشنترین وجه ممکن به [[یأس]] و [[ناامیدی]] از [[ظهور]] میانجامد و در درازمدت به تزلزل و تردید در [[اعتقادات]] و باورهای [[جامعه]] منجر میشود. با این حال بعضی آگاهانه یا ناآگاهانه برای [[ظهور]] [[تعیین وقت]] میکنند که کمترین اثر آن بروز احساس [[ناامیدی]] برای کسانی است که این وعدههای دروغین را [[باور]] کرده ولی خلاف آن را مشاهده کردهاند. | |||
آسیب [[توقیت]] برای کسانی که اهل سوءاستفاده نبوده و واقعاً مشتاق [[ظهور امام]] هستند، ناشی از نا آرامیای است که با افزودن بر [[میزان]] [[معرفت امام]]، قابل درمان است. بر این اساس مجموعهای از [[روایات]] [[معصومان]] وارد شده است که [[معرفت امام]] را راه درمان تشویش و [[نگرانی]] از تقدیم و تأخیر امر [[ظهور]] میداند. [[امام]] [[معصوم]] به [[منتظران]] [[دستور]] میدهند که [[امام]] خود را بشناسید؛ چرا که اگر شناختید، تقدم یا تأخر این امر به زیان شما نخواهد بود<ref>کافی، ج۱، ص۳۷۱.</ref>. چنین منتظرانی با دیرشدن زمان بود [[ظهور]]، چیزی از دست از نمیدهند و در [[جهاد]] بزرگ [[امام]]، همراه او خواهند بود<ref>کافی، ج۱، ص۳۷۱.</ref>»<ref>[[سید محمد میرتبار|میرتبار، سید محمد]]، [[آسیبشناسی جامعه منتظر (کتاب)|آسیبشناسی جامعه منتظر]]، ص ۶۶-۷۱</ref>. | |||
}} | }} | ||
{{پاسخ پرسش | {{پاسخ پرسش |