شعبة بن حجاج بن ورد ازدی بصری در علوم قرآنی: تفاوت میان نسخه‌ها

[[ابو بسطام شعبة بن حجاج]] از [[مفسران]] [[عصر حضور]] به شمار می‌آید؛ زیرا افزون بر اینکه [[وفات]] او را در سال ۱۶۰ ه‍‌. ق ذکر کرده‌اند<ref>ر.ک: مزی، تهذیب الکمال، ج۸، ص۳۵۶ (بیروت، دار الفکر، ۱۴۱۴).</ref>، [[شیخ طوسی]] او را از [[اصحاب امام صادق]]{{ع}} به شمار آورده است<ref>رجال الطوسی، ص۲۱۸ (اصحاب الصادق{{ع}}، باب الشین، رقم ۱۷).</ref> و حاج [[خلیفه]] و [[عمر رضا کحاله]] از کتاب [[تفسیری]] داشتن وی خبر داده‌اند<ref>ر.ک: حاج خلیفة، کشف الظنون، ج۱، ص۴۵۱؛ کحاله، معجم المؤلفین، ج۴، ص۳۰۱.</ref>.

وی در نزد [[شیعه]] مجهول است و [[وثاقت]] وی ثابت نیست<ref>ر.ک: مامقانی، تنقیح المقال، ج۱، ص۷۳ (نتائج التنقیح، رقم ۵۵۷۶).</ref>، ولی در نزد [[اهل تسنن]] [[ثقه]] (مورد [[اعتماد]]) است و حتی او را [[امیر المؤمنین]] در [[حدیث]] [[لقب]] داده‌اند<ref>ر.ک: ابن حجر، تقریب التهذیب، ج۱، ص۳۳۵۱ رقم ۶۷؛ مزی، تهذیب الکمال، ج۸، ص۳۵۲-۳۵۵.</ref>. وی در واسط‍ به [[دنیا]] آمده، ولی ساکن [[بصره]] بوده است<ref>ر.ک: مزی، تهذیب الکمال، ج۸، ص۳۴۴ و ۳۵۵.</ref>.<ref>[[علی اکبر بابایی|بابایی، علی اکبر]]، [[تاریخ تفسیر قرآن (کتاب)|تاریخ تفسیر قرآن]]، ص ۲۳۳.</ref>

شعبة بن حجاج بن ورد ازدی بصری از [[تابعان]] تابعان و از [[محدثان]] و محققان بزرگ به شمار می‌رود.

شعبه اول کسی بود که [[تدوین حدیث]] کرد و از احوال محدثان گزارش‌هایی تهیه نمود. [[مشایخ]] و بزرگان [[فقه]] و [[حدیث]] از او [[روایت]] دارند و بر [[وثاقت]] و [[اتقان]] او [[اتفاق نظر]] دارند. [[شافعی]] می‌گوید: «اگر شعبه نبود [[روایت حدیث]] در [[عراق]] شناخته نمی‌شد». [[احمد بن حنبل]] می‌گوید: «شعبه خود امتی بود». [[حاکم]] می‌گوید: «شعبه پیشوای [[پیشوایان]] در حدیث بود». او از دو نفر [[صحابی]] ([[انس بن مالک]] و [[عمرو بن سلمه]]) و چهار صد تن از تابعان روایت دارد. <ref>تهذیب التهذیب، ج ۴، ص۳۳۸، شماره ۵۸۰.</ref>

شیخ [[ابو جعفر طوسی]] او را در زمره [[صحابه امام صادق]]{{ع}} آورده است. <ref>رجال طوسی، ص۲۱۸، شماره ۱۷. معجم رجال الحدیث، ج ۹، ص۲۷. قاموس الرجال، ج ۵، ص۷۸.</ref> از آثار برجسته او [[تفسیر قرآن کریم]] است. <ref>معجم المفسرین، ج ۱، ص۲۲۷.</ref> [[زرکشی]] نیز او را در زمره [[مفسران]] پس از تابعان شمرده است. <ref>البرهان، ج ۲، ص۱۵۹.</ref> استاد [[حسن سندوبی مصری]] در پاورقی کتاب «[[البیان و التبیین (کتاب)|البیان و التبیین]]» نوشته [[جاحظ]]، می‌گوید: «شعبه، [[شیعی]] [[مذهب]] و از ارباب حدیث است» <ref>اعیان الشیعه، ج ۷، ص۳۴۸.</ref>.<ref>[[محمد هادی معرفت|معرفت، محمد هادی]]، [[تفسیر و مفسران (کتاب)|تفسیر و مفسران]]، ص۴۲۲-۴۱۴.</ref>