تفسیر عصر حضور امامان معصوم: تفاوت میان نسخه‌ها
←ویژگی‌های تفسیر در عصر حضور
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
|||
| خط ۲۹۳: | خط ۲۹۳: | ||
نکته دیگری که در بیان ویژگی [[تفسیر]] در [[عصر حضور]] درخور توجه است، ذکر [[تأویل]] و معنای اشاری برای [[آیات]] می‌باشد که در بین [[آثار تفسیری]] [[روایی]] و نقلی محض آن عصر به چشم می‌خورد، برای نمونه: | نکته دیگری که در بیان ویژگی [[تفسیر]] در [[عصر حضور]] درخور توجه است، ذکر [[تأویل]] و معنای اشاری برای [[آیات]] می‌باشد که در بین [[آثار تفسیری]] [[روایی]] و نقلی محض آن عصر به چشم می‌خورد، برای نمونه: | ||
از [[امام باقر]]{{ع}} در تأویل [[آیه]] {{متن قرآن|اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يُحْيِي الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا}}<ref>«بدانید که خداوند زمین را پس از سترون شدن آن بارور می‌کند؛ به راستی که ما آیات را برایتان روشن بیان داشتیم باشد که خرد ورزید» سوره حدید، آیه ۱۷.</ref> نقل شده که فرمود: {{متن حدیث|يُحْيِيهَا اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِالْقَائِمِ بَعْدَ مَوْتِهَا}}؛«[[خدای عزّ و جلّ]] [[زمین]] را بعد از مردنش | از [[امام باقر]]{{ع}} در تأویل [[آیه]] {{متن قرآن|اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يُحْيِي الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا}}<ref>«بدانید که خداوند زمین را پس از سترون شدن آن بارور می‌کند؛ به راستی که ما آیات را برایتان روشن بیان داشتیم باشد که خرد ورزید» سوره حدید، آیه ۱۷.</ref> نقل شده که فرمود: {{متن حدیث|يُحْيِيهَا اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ بِالْقَائِمِ بَعْدَ مَوْتِهَا}}؛«[[خدای عزّ و جلّ]] [[زمین]] را بعد از مردنش [[کافر]] شدن [[اهل]] آن به واسطۀ [[حضرت]] [[قائم]] [{{ع}}] زنده می‌کند» <ref>مجلسی، بحار الانوار، ج۵۱، ص۵۴، ح۳۷.</ref>. | ||
از [[ابن عباس]] در تأویل آیۀ مزبور نقل شده که گفت: «یعنی [[زمین]] را بعد از مردنش، یعنی بعد از [[ستم]] اهل مملکتش، به واسطه [[قائم آل محمد]] | از [[ابن عباس]] در تأویل آیۀ مزبور نقل شده که گفت: «یعنی [[زمین]] را بعد از مردنش، یعنی بعد از [[ستم]] اهل مملکتش، به واسطه [[قائم آل محمد]] [[عجل الله تعالی فرجه]] [[اصلاح]] می‌کند»<ref>مجلسی، بحار الانوار، ج۵۱، ص۵۳، ح۳۲.</ref>. | ||
البته تأویل و معنای اشاری آیات بیشتر از [[مفسران]] [[برگزیده]] نقل شده است، ولی در بین آثار تفسیری غیر آنان نیز به‌ندرت دیده می‌شود که یک نمونۀ آن همین تأویلی است که از ابن عباس نقل شد. | البته تأویل و معنای اشاری آیات بیشتر از [[مفسران]] [[برگزیده]] نقل شده است، ولی در بین آثار تفسیری غیر آنان نیز به‌ندرت دیده می‌شود که یک نمونۀ آن همین تأویلی است که از ابن عباس نقل شد. | ||
نمونه دیگر آن تأویلی است که از [[مجاهد]] نقل شده که در ذیل آیات پایانی [[ | نمونه دیگر آن تأویلی است که از [[مجاهد]] نقل شده که در ذیل آیات پایانی [[سوره نصر]] {{متن قرآن|...فَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ وَاسْتَغْفِرْهُ إِنَّهُ كَانَ تَوَّابًا}}<ref>«آنگاه، با سپاس، پروردگارت را به پاکی بستای و از وی آمرزش خواه که او بی‌گمان بسیار توبه‌پذیر است» سوره نصر، آیه ۳.</ref> گفته است: {{عربی|"واعلم انك ستموت غداً"}}<ref>سیوطی، الدر المنثور، منشور مکتبة آیة الله المرعشی، ج۶، ص۴۰۶.</ref> یعنی از این [[آیات]]، اشاره به نزدیک شدن [[رحلت رسول خدا]]{{صل}} را استفاده کرده است. نمونه‌های دیگری از تأویل‌های نقل شده از [[مفسران]] [[برگزیده]] را در مصادر یادشده در پاورقی بنگرید<ref>مجلسی، بحار الانوار، ج۵۱، ص۴۷-۶۴ (باب الآیات المؤوّلة بقیام القائم{{ع}}، ح۷، ۹، ۱۰، ۱۱، ۱۳، ۲۰، ۲۱، ۲۳ و ۶۵)؛ ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب، ج۴، ص۴۳۱ و ۴۳۵؛ صدوق، کمال الدین، ص۴۶۰-۴۶۱.</ref>. | ||
در بین [[آثار تفسیری]] [[روایی]] و [[نقلی]] آن عصر، [[روایات]] مجعول و ناهمگون با [[عصمت انبیاء]] نیز دیده می‌شود که نمونه‌ای از آنها در [[مکاتب تفسیری]] در تفسیرهای نقل شده از [[سعید بن جبیر]] و [[حسن بصری]] آمده است<ref>رمزی، الاسرائیلیات فی التفسیر و الحدیث؛ ص۱۸ (برحسب نقل: مروّتی، سهراب، پژوهشی پیرامون تاریخ تفسیر قرآن کریم (سده نخست هجری) ص۱۶۱).</ref>. | در بین [[آثار تفسیری]] [[روایی]] و [[نقلی]] آن عصر، [[روایات]] مجعول و ناهمگون با [[عصمت انبیاء]] نیز دیده می‌شود که نمونه‌ای از آنها در [[مکاتب تفسیری]] در تفسیرهای نقل شده از [[سعید بن جبیر]] و [[حسن بصری]] آمده است<ref>رمزی، الاسرائیلیات فی التفسیر و الحدیث؛ ص۱۸ (برحسب نقل: مروّتی، سهراب، پژوهشی پیرامون تاریخ تفسیر قرآن کریم (سده نخست هجری) ص۱۶۱).</ref>. | ||