علم ذاتی در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی
جز (جایگزینی متن - 'علامه جوادی آملی' به 'علامه جوادی آملی')
خط ۶۵: خط ۶۵:
ذاتی بودن علم امام در معنای اول یعنی [[فطری]] بودن و [[همراهی]] [[علوم ویژه]] با [[امام]] از ابتدای [[آفرینش]] او، مطلبی مورد [[اختلاف]] است. ذاتی در این معنا [[علمی]] است که از درون عالِم می‌جوشد و وابسته به دیگری نیست. این علم، ویژه [[خدای سبحان]] است و به صورت [[بدیهی]] در [[اندیشه]] [[اسلامی]] نیست؛ زیرا مخالف [[توحید]] است<ref>علامه طباطبائی، المیزان، ج۲۰، ص۵۳.</ref>. در [[آیات]] متعدد بر این نکته تأکید شده است که [[پیامبران]] و دیگر [[برگزیدگان خداوند]] از خود هیچ [[دانش]] مستقلی ندارند<ref>{{متن قرآن|وَلَا يُحِيطُونَ بِشَيْءٍ مِنْ عِلْمِهِ إِلَّا بِمَا شَاءَ}} «و آنان بر چیزی از دانش وی جز آنچه او بخواهد چیرگی ندارند» سوره بقره، آیه ۲۵۵.</ref>.
ذاتی بودن علم امام در معنای اول یعنی [[فطری]] بودن و [[همراهی]] [[علوم ویژه]] با [[امام]] از ابتدای [[آفرینش]] او، مطلبی مورد [[اختلاف]] است. ذاتی در این معنا [[علمی]] است که از درون عالِم می‌جوشد و وابسته به دیگری نیست. این علم، ویژه [[خدای سبحان]] است و به صورت [[بدیهی]] در [[اندیشه]] [[اسلامی]] نیست؛ زیرا مخالف [[توحید]] است<ref>علامه طباطبائی، المیزان، ج۲۰، ص۵۳.</ref>. در [[آیات]] متعدد بر این نکته تأکید شده است که [[پیامبران]] و دیگر [[برگزیدگان خداوند]] از خود هیچ [[دانش]] مستقلی ندارند<ref>{{متن قرآن|وَلَا يُحِيطُونَ بِشَيْءٍ مِنْ عِلْمِهِ إِلَّا بِمَا شَاءَ}} «و آنان بر چیزی از دانش وی جز آنچه او بخواهد چیرگی ندارند» سوره بقره، آیه ۲۵۵.</ref>.


امام در اندیشه [[علامه]] [[جوادی آملی]]، کون جامع [[نظام تکوین]] و تدوین و از این نظر، [[انسان کامل]] و [[مظهر]] [[صفات الهی]] است. بنابراین، کمالاتی را که خداوند به نحو استقلالی و ذاتی دارد، آنان به نحو عرضی و تبعی واجدند و همان طور که چیزی از حیطه علم بی‌پایان [[خدا]] مخفی نمی‌ماند، [[گستره علم امام]] نیز همه موجودات [[نظام هستی]] را در بر می‌گیرد<ref>عبدالله جوادی آملی، ادب فنای مقربان، ج۱، ص۱۷۶.</ref>. تعبیر ایشان از «[[علم لدنی]]» [[امام]] [[معصوم]] نیز حاکی از این معناست که [[علم]] [[ائمه معصومین]]{{عم}} ذاتی و استقلالی نیست و آن حضرات به عنوان [[انسان کامل]] و آینه‌تمام نمای [[اسم اعظم]] [[حق]]، همه [[علوم]] و [[معارف]] را از نزد [[خدای سبحان]] و بی‌واسطه فراگرفته‌اند<ref>عبدالله جوادی آملی، هدایت در قرآن، ص۲۰۸؛ همو، تسنیم، ج۶، ص۳۵۷.</ref>.
امام در اندیشه [[علامه جوادی آملی]]، کون جامع [[نظام تکوین]] و تدوین و از این نظر، [[انسان کامل]] و [[مظهر]] [[صفات الهی]] است. بنابراین، کمالاتی را که خداوند به نحو استقلالی و ذاتی دارد، آنان به نحو عرضی و تبعی واجدند و همان طور که چیزی از حیطه علم بی‌پایان [[خدا]] مخفی نمی‌ماند، [[گستره علم امام]] نیز همه موجودات [[نظام هستی]] را در بر می‌گیرد<ref>عبدالله جوادی آملی، ادب فنای مقربان، ج۱، ص۱۷۶.</ref>. تعبیر ایشان از «[[علم لدنی]]» [[امام]] [[معصوم]] نیز حاکی از این معناست که [[علم]] [[ائمه معصومین]]{{عم}} ذاتی و استقلالی نیست و آن حضرات به عنوان [[انسان کامل]] و آینه‌تمام نمای [[اسم اعظم]] [[حق]]، همه [[علوم]] و [[معارف]] را از نزد [[خدای سبحان]] و بی‌واسطه فراگرفته‌اند<ref>عبدالله جوادی آملی، هدایت در قرآن، ص۲۰۸؛ همو، تسنیم، ج۶، ص۳۵۷.</ref>.
وی در ادامه بیان می‌کند که ممکن است برخی [[غالیان]] و افراط‌گرایان [[اعتقاد]] داشته باشند [[ائمه اطهار]]{{عم}} به صورت استقلالی از [[علم غیب]] برخوردارند، اما خود ائمه‌{{عم}} چنین سخنانی را شدیداً [[انکار]] کرده و قائلان‌اش نیز [[طعن]] و [[لعن]] شده‌اند<ref>عبدالله جوادی آملی، ادب فنای مهربان، ج۳، ص۴۱۹.</ref>.
وی در ادامه بیان می‌کند که ممکن است برخی [[غالیان]] و افراط‌گرایان [[اعتقاد]] داشته باشند [[ائمه اطهار]]{{عم}} به صورت استقلالی از [[علم غیب]] برخوردارند، اما خود ائمه‌{{عم}} چنین سخنانی را شدیداً [[انکار]] کرده و قائلان‌اش نیز [[طعن]] و [[لعن]] شده‌اند<ref>عبدالله جوادی آملی، ادب فنای مهربان، ج۳، ص۴۱۹.</ref>.


از مجموع مطالب مذکور روشن می‌گردد [[علامه]] [[جوادی آملی]] [[معتقد]] است [[علم ذاتی]] و [[بالاصاله]]، خاص [[خدای تعالی]] است و [[علم امام]] به [[تعلیم]] و [[افاضه]] از جانب [[خداوند متعال]] می‌باشد.<ref>[[زهرا یوسفی|یوسفی، زهرا]]، [[علم امام از دیدگاه شیخ مفید و آیت‌الله جوادی آملی (کتاب)|علم امام از دیدگاه شیخ مفید و آیت‌الله جوادی آملی]]، ص ۱۲۳.</ref>
از مجموع مطالب مذکور روشن می‌گردد [[علامه جوادی آملی]] [[معتقد]] است [[علم ذاتی]] و [[بالاصاله]]، خاص [[خدای تعالی]] است و [[علم امام]] به [[تعلیم]] و [[افاضه]] از جانب [[خداوند متعال]] می‌باشد.<ref>[[زهرا یوسفی|یوسفی، زهرا]]، [[علم امام از دیدگاه شیخ مفید و آیت‌الله جوادی آملی (کتاب)|علم امام از دیدگاه شیخ مفید و آیت‌الله جوادی آملی]]، ص ۱۲۳.</ref>


== پرسش‌های وابسته ==
== پرسش‌های وابسته ==
۲۱۸٬۸۳۷

ویرایش