پرش به محتوا

اوس و خزرج در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۵ مهٔ ۲۰۲۲
جز
جایگزینی متن - 'حاکم غسانی' به 'حاکم غسانی'
جز (جایگزینی متن - '</div> <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">' به '</div>')
جز (جایگزینی متن - 'حاکم غسانی' به 'حاکم غسانی')
خط ۲۰: خط ۲۰:
مطمئن‌ترین [[راه]] برای [[تعیین]] مدت [[زمان]] سکونت بنی‌قیله در یثرب، [[محاسبه]] نسل‌های آنان است. با بررسی نسب‌نامه‌های انصاریان معاصر با [[پیامبر]]، مشخص می‌شود که ۱۱ تا ۱۷ واسطه میان آنان و [[اوس]] و [[خزرج]] وجود دارد، بر این اساس می‌توان [[حدس]] زد که آنان دست کم ۴۰۰ سال در یثرب سکونت داشته‌اند. این حدس با [[اخبار]] حاکی از [[حکومت]] چند صد ساله خُزاعه در [[مکه]]<ref>اخبار مکه، ج ۱، ص ۱۰۱؛ البدء و التاریخ، ج ۴، ص ۱۲۶.</ref> و غَسانیان در [[شام]]<ref>سنی ملوک الارض و الانبیاء،ص ۸۱؛ التعریف والاعلام، ص ۳۸؛ تاریخ ابن‌خلدون، ج ۲، ص ۳۳۸.</ref> همخوانی دارد.
مطمئن‌ترین [[راه]] برای [[تعیین]] مدت [[زمان]] سکونت بنی‌قیله در یثرب، [[محاسبه]] نسل‌های آنان است. با بررسی نسب‌نامه‌های انصاریان معاصر با [[پیامبر]]، مشخص می‌شود که ۱۱ تا ۱۷ واسطه میان آنان و [[اوس]] و [[خزرج]] وجود دارد، بر این اساس می‌توان [[حدس]] زد که آنان دست کم ۴۰۰ سال در یثرب سکونت داشته‌اند. این حدس با [[اخبار]] حاکی از [[حکومت]] چند صد ساله خُزاعه در [[مکه]]<ref>اخبار مکه، ج ۱، ص ۱۰۱؛ البدء و التاریخ، ج ۴، ص ۱۲۶.</ref> و غَسانیان در [[شام]]<ref>سنی ملوک الارض و الانبیاء،ص ۸۱؛ التعریف والاعلام، ص ۳۸؛ تاریخ ابن‌خلدون، ج ۲، ص ۳۳۸.</ref> همخوانی دارد.


[[در آستانه ظهور]] [[اسلام]] اوس و خزرج از یک [[قبیله]] فراتر رفته، هریک به چند واحد مستقل قبیله‌ای تفکیک شده بودند. برخی از این زیرشاخه‌ها هم از یثرب کوچ کردند؛ به عنوان نمونه بنی قُطْن بن [[عوف]] بن خزرج به منطقه [[عمان]] [[مهاجرت]] کردند<ref>جمهرة انساب العرب، ص ۳۵۳.</ref>. از آنجا که ازدیان پیش از انشعاب و رسیدن به شام، در [[یمن]] از چشمه [[غسان]] نوشیدند اوس و خزرج هم جزو غسانیان شمرده می‌شدند؛ اما بعدها از محدوده این [[لقب]] خارج شدند، زیرا تنها [[مهاجران]] [[ازدی]] شام غسان خوانده شدند<ref>المعارف، ص ۱۰۷؛جمهرة انساب العرب، ص ۳۳۱؛ صبح الاعشی، ج ۱، ص ۳۱۹.</ref>. شواهدی از [[ارتباط]] غسانیان شام و [[قبیله خزرج]] در یثرب وجود دارد. بخشهایی از خزرج چون [[بنوجردش بن حارث]]، <ref> المقتضب، ص ۲۲۶.</ref> [[بنوعامر بن مالک الاغرّ]]<ref>جمهرة انساب‌العرب، ص۳۶۲؛ المقتضب، ص ۲۲۷.</ref> و [[بنو عُدَی بن کعب]]<ref> المقتضب، ص ۲۲۶.</ref> و نیز [[بنو عوف بن زُرَیق]]<ref>وفاء الوفاء، ج ۱، ص ۲۰۶.</ref> به شام رفته، به غسانیان پیوسته بودند. [[ابن‌حزم]]، ابوجبله [[حاکم]] غسانی شام را نیز از تبار خزرج دانسته<ref>جمهرة انساب العرب، ص ۳۵۶.</ref>؛ امّا سَمْهودی ضمن ردّ این خبر، وی را فردی [[خزرجی]] معرفی کرده که نزد غسانیان شام از اعتباری برخوردار بود<ref> وفاءالوفاء، ج ۱، ص ۱۶۷، ۱۷۹.</ref>.
[[در آستانه ظهور]] [[اسلام]] اوس و خزرج از یک [[قبیله]] فراتر رفته، هریک به چند واحد مستقل قبیله‌ای تفکیک شده بودند. برخی از این زیرشاخه‌ها هم از یثرب کوچ کردند؛ به عنوان نمونه بنی قُطْن بن [[عوف]] بن خزرج به منطقه [[عمان]] [[مهاجرت]] کردند<ref>جمهرة انساب العرب، ص ۳۵۳.</ref>. از آنجا که ازدیان پیش از انشعاب و رسیدن به شام، در [[یمن]] از چشمه [[غسان]] نوشیدند اوس و خزرج هم جزو غسانیان شمرده می‌شدند؛ اما بعدها از محدوده این [[لقب]] خارج شدند، زیرا تنها [[مهاجران]] [[ازدی]] شام غسان خوانده شدند<ref>المعارف، ص ۱۰۷؛جمهرة انساب العرب، ص ۳۳۱؛ صبح الاعشی، ج ۱، ص ۳۱۹.</ref>. شواهدی از [[ارتباط]] غسانیان شام و [[قبیله خزرج]] در یثرب وجود دارد. بخشهایی از خزرج چون [[بنوجردش بن حارث]]، <ref> المقتضب، ص ۲۲۶.</ref> [[بنوعامر بن مالک الاغرّ]]<ref>جمهرة انساب‌العرب، ص۳۶۲؛ المقتضب، ص ۲۲۷.</ref> و [[بنو عُدَی بن کعب]]<ref> المقتضب، ص ۲۲۶.</ref> و نیز [[بنو عوف بن زُرَیق]]<ref>وفاء الوفاء، ج ۱، ص ۲۰۶.</ref> به شام رفته، به غسانیان پیوسته بودند. [[ابن‌حزم]]، ابوجبله [[حاکم غسانی]] شام را نیز از تبار خزرج دانسته<ref>جمهرة انساب العرب، ص ۳۵۶.</ref>؛ امّا سَمْهودی ضمن ردّ این خبر، وی را فردی [[خزرجی]] معرفی کرده که نزد غسانیان شام از اعتباری برخوردار بود<ref> وفاءالوفاء، ج ۱، ص ۱۶۷، ۱۷۹.</ref>.


کمتر از ۱۰۰ سال پیش از [[هجرت]] [[پیامبر]]{{صل}}، [[مالک بن عجلان خزرجی]] از غسانیان [[شام]] بر ضدّ [[حاکمان]] [[یهودی]] یثرب کمک خواست و طی توطئه‌ای شماری از سران و بزرگان یهودی یثرب کشته شدند و [[دارایی]] آنان در [[اختیار]] بنی‌قیله قرار گرفت<ref> وفاء الوفاء، ج ۱، ص ۱۹۰.</ref> [[حمایت]] غسانیان تابع [[روم]] که در این [[زمان]] عمدتاً [[مسیحی]] شده بودند، از مالک بن عجلان و [[اوس]] و [[خزرج]]، در برابر حاکمان یهودی یثرب را می‌توان در راستای گسترش [[آیین مسیحیت]] بر ضدّ [[کیش]] [[یهود]] دانست، به ویژه آنکه همزمان در جنوب [[حجاز]] و در [[یمن]] همین فرایند با [[حمله]] حبشی‌های مسیحی به یمن دنبال شد. گسترش آیین مسیحیت در یمن، حجاز و شام زمینه [[نفوذ]] بیشتر امپراتوری روم شرقی و در نتیجه [[تسلط]] آنها بر راههای تجاری را افزایش می‌داد <ref>تاریخ عرب قبل از اسلام، ص ۱۰۴.</ref>.
کمتر از ۱۰۰ سال پیش از [[هجرت]] [[پیامبر]]{{صل}}، [[مالک بن عجلان خزرجی]] از غسانیان [[شام]] بر ضدّ [[حاکمان]] [[یهودی]] یثرب کمک خواست و طی توطئه‌ای شماری از سران و بزرگان یهودی یثرب کشته شدند و [[دارایی]] آنان در [[اختیار]] بنی‌قیله قرار گرفت<ref> وفاء الوفاء، ج ۱، ص ۱۹۰.</ref> [[حمایت]] غسانیان تابع [[روم]] که در این [[زمان]] عمدتاً [[مسیحی]] شده بودند، از مالک بن عجلان و [[اوس]] و [[خزرج]]، در برابر حاکمان یهودی یثرب را می‌توان در راستای گسترش [[آیین مسیحیت]] بر ضدّ [[کیش]] [[یهود]] دانست، به ویژه آنکه همزمان در جنوب [[حجاز]] و در [[یمن]] همین فرایند با [[حمله]] حبشی‌های مسیحی به یمن دنبال شد. گسترش آیین مسیحیت در یمن، حجاز و شام زمینه [[نفوذ]] بیشتر امپراتوری روم شرقی و در نتیجه [[تسلط]] آنها بر راههای تجاری را افزایش می‌داد <ref>تاریخ عرب قبل از اسلام، ص ۱۰۴.</ref>.
۲۱۸٬۸۳۴

ویرایش