ولایت فقیه در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
(←منابع) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
علاوه بر این در آثار علمای دیگری، چون [[مقدس اردبیلی]] ق (م: ۹۳۳ ه.ق)، [[جواد بن محمد حسینی عاملی]] (صاحب مفتاح الکرامه، متوفی ۱۲۲۶ ه.ق) و [[ملا احمد نراقی]] (م: ۱۲۴۵ ه.ق) نیز نکات قابل توجهی در مورد [[ولایت فقیه]] به چشم میخورد. مرحوم شیخ [[محمد حسن نجفی]]، صاحب جواهر (م: ۱۲۶۶ ه.ق) در این رابطه مینویسد: “از عمل و فتوای [[اصحاب]] در [[ابواب فقه]]، عمومیت ولایت فقیه استفاده میشود؛ بلکه شاید از نظر آنان این مطلب از مسلّمات یا ضروریات و بدیهیات باشد”<ref>نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام، ج۱۶، ص۱۷۸.</ref>. | علاوه بر این در آثار علمای دیگری، چون [[مقدس اردبیلی]] ق (م: ۹۳۳ ه.ق)، [[جواد بن محمد حسینی عاملی]] (صاحب مفتاح الکرامه، متوفی ۱۲۲۶ ه.ق) و [[ملا احمد نراقی]] (م: ۱۲۴۵ ه.ق) نیز نکات قابل توجهی در مورد [[ولایت فقیه]] به چشم میخورد. مرحوم شیخ [[محمد حسن نجفی]]، صاحب جواهر (م: ۱۲۶۶ ه.ق) در این رابطه مینویسد: “از عمل و فتوای [[اصحاب]] در [[ابواب فقه]]، عمومیت ولایت فقیه استفاده میشود؛ بلکه شاید از نظر آنان این مطلب از مسلّمات یا ضروریات و بدیهیات باشد”<ref>نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام، ج۱۶، ص۱۷۸.</ref>. | ||
از متأخرین، مرحوم نراقی همه [[شؤون]] [[رسول الله]] را برای [[فقها]] [[ثابت]] میدانند. آقای [[نائینی]] نیز میفرماید: این مطلب از مقبوله [[عمر بن حنظله]] استفاده میشود؛ در هر حال این مسئله تازگی ندارد و ما فقط موضوع را بیشتر مورد بررسی قرار دادیم و شُعبِ [[حکومت]] را ذکر کرده، در دسترس آقایان گذاشتیم تا مسئله روشنتر شود و الا مطلب همان است که بسیاری از [[فقیهان]] فهمیدهاند”<ref>امام خمینی، ولایت فقیه، ص۱۷۲.</ref>.<ref>[[علی اصغر نصرتی|نصرتی، علی اصغر]]، [[نظام سیاسی اسلام (کتاب)|نظام سیاسی اسلام]]، ص ۲۲۷؛ [[اباصلت فروتن|فروتن، اباصلت]]، [[علی اصغر مرادی|مرادی، علی اصغر]]، [[واژهنامه فقه سیاسی (کتاب)|واژهنامه فقه سیاسی]]، ص ۱۸۴؛ [[ | از متأخرین، مرحوم نراقی همه [[شؤون]] [[رسول الله]] را برای [[فقها]] [[ثابت]] میدانند. آقای [[نائینی]] نیز میفرماید: این مطلب از مقبوله [[عمر بن حنظله]] استفاده میشود؛ در هر حال این مسئله تازگی ندارد و ما فقط موضوع را بیشتر مورد بررسی قرار دادیم و شُعبِ [[حکومت]] را ذکر کرده، در دسترس آقایان گذاشتیم تا مسئله روشنتر شود و الا مطلب همان است که بسیاری از [[فقیهان]] فهمیدهاند”<ref>امام خمینی، ولایت فقیه، ص۱۷۲.</ref>.<ref>[[علی اصغر نصرتی|نصرتی، علی اصغر]]، [[نظام سیاسی اسلام (کتاب)|نظام سیاسی اسلام]]، ص ۲۲۷؛ [[اباصلت فروتن|فروتن، اباصلت]]، [[علی اصغر مرادی|مرادی، علی اصغر]]، [[واژهنامه فقه سیاسی (کتاب)|واژهنامه فقه سیاسی]]، ص ۱۸۴؛ [[محمد علی قاسمی|قاسمی، محمد علی]]، [[فقیهان امامی و عرصههای ولایت فقیه (کتاب)|فقیهان امامی و عرصههای ولایت فقیه]]؛ [[تحول]] نظریه [[دولت]] در [[اسلام]]، [[احمد]] [[جهان]] بزرگی؛ [[حکمت]] [[حکومت]] [[فقیه]]، [[حسن]] ممدوحی.</ref> | ||
=== خاستگاه [[نظریه ولایت فقیه]] === | === خاستگاه [[نظریه ولایت فقیه]] === | ||
{{اصلی|خاستگاه ولایت فقیه}} | {{اصلی|خاستگاه ولایت فقیه}} | ||
بعضی [[تصور]] میکنند [[ولایت فقیه]] پدیده تازهای است که سابقهای در [[فقه]] و [[فقاهت]] [[اسلامی]] نداشته و از [[اندیشه سیاسی]] [[امام خمینی]] سرچشمه گرفته است؛ در حالی که این مسأله نه تنها ریشه در کلمات [[معصومان]]{{ع}} دارد بلکه آن حضرات به [[دلیل]] ضرورتهای [[دینی]] و [[اجتماعی]]، [[ولایت]] و اختیاراتی را نیز برای [[فقها]] بیان کردهاند<ref>ر.ک: قاسمی، محمد علی و | بعضی [[تصور]] میکنند [[ولایت فقیه]] پدیده تازهای است که سابقهای در [[فقه]] و [[فقاهت]] [[اسلامی]] نداشته و از [[اندیشه سیاسی]] [[امام خمینی]] سرچشمه گرفته است؛ در حالی که این مسأله نه تنها ریشه در کلمات [[معصومان]]{{ع}} دارد بلکه آن حضرات به [[دلیل]] ضرورتهای [[دینی]] و [[اجتماعی]]، [[ولایت]] و اختیاراتی را نیز برای [[فقها]] بیان کردهاند<ref>ر.ک: [[محمد علی قاسمی|قاسمی، محمد علی]]، [[فقیهان امامی و عرصههای ولایت فقیه (کتاب)|فقیهان امامی و عرصههای ولایت فقیه]]؛ جهان بزرگی، احمد، تحول نظریه دولت در اسلام؛ ممدوحی، حسن، حکمت حکومت فقیه.</ref>. از این رو [[تاریخ]] آغاز [[نظریه]] [[ولایت فقیه]] را باید از زمان [[پیامبراکرم]]{{صل}} دانست. | ||
به طور کلی [[مسلمانان]] از [[صدر اسلام]] با دو مسئلۀ اساسی مواجه بودهاند: یکی عدم حضور [[پیامبر اکرم]]{{صل}} در بسیاری از [[شهرها]] و دیگری نیاز مُبرم به [[احکام]] و دستورهای [[سیاسی]] و فردی؛ از این رو آن حضرت به افرادی نیاز داشتند که [[دستورها]] را برای [[مردم]] [[تبیین]] کنند. نیاز به فقهای بنام در زمان [[امامان معصوم]]{{ع}} نیز [[احساس]] میشده است، هر چند بحث ما در اینجا، [[ولایت]] [[فقها]] در گستره زمانی خاص، یعنی در [[زمان غیبت کبری]] است<ref>ر.ک: [[هادی اکبری ملکآبادی|اکبری ملکآبادی، هادی]] و [[رقیه یوسفی سوته|یوسفی سوته، رقیه]]، [[ولایت از دیدگاه علامه طباطبایی (کتاب)|ولایت از دیدگاه علامه طباطبایی]]، ص۱۱۳-۱۱۶.</ref>. | به طور کلی [[مسلمانان]] از [[صدر اسلام]] با دو مسئلۀ اساسی مواجه بودهاند: یکی عدم حضور [[پیامبر اکرم]]{{صل}} در بسیاری از [[شهرها]] و دیگری نیاز مُبرم به [[احکام]] و دستورهای [[سیاسی]] و فردی؛ از این رو آن حضرت به افرادی نیاز داشتند که [[دستورها]] را برای [[مردم]] [[تبیین]] کنند. نیاز به فقهای بنام در زمان [[امامان معصوم]]{{ع}} نیز [[احساس]] میشده است، هر چند بحث ما در اینجا، [[ولایت]] [[فقها]] در گستره زمانی خاص، یعنی در [[زمان غیبت کبری]] است<ref>ر.ک: [[هادی اکبری ملکآبادی|اکبری ملکآبادی، هادی]] و [[رقیه یوسفی سوته|یوسفی سوته، رقیه]]، [[ولایت از دیدگاه علامه طباطبایی (کتاب)|ولایت از دیدگاه علامه طباطبایی]]، ص۱۱۳-۱۱۶.</ref>. |