پرش به محتوا

اولین مسلمانان: تفاوت میان نسخه‌ها

۷٬۹۴۵ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۵ مهٔ ۲۰۲۲
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی
خط ۳۹: خط ۳۹:


دیگر مسلمانانی که مؤرخان و سیره‌نویسان، آنان را نخستین [[مسلمانان]] شمرده‌اند، عبارت‌اند از: [[خباب بن أرت]]<ref>ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب، ص۴؛ ابن اسحاق، سیره ابن اسحاق، ص۱۴۳؛ احمد بن ابی یعقوب یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۲۳.</ref>، [[ابوبکر]]<ref>ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب، ص۴؛ ابن اسحاق، سیره ابن اسحاق، ص۱۳۹؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۲۵۰.</ref>، [[عثمان بن عفان]]<ref>ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب، ص۴؛ ابن اسحاق، سیره ابن اسحاق، ص۱۴۰؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۲۵۰.</ref>، [[طلحه بن عبیدالله]]<ref>ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب، ص۴؛ ابن اسحاق، سیره ابن اسحاق، ص۱۴۰؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۲۵۰.</ref>، [[زبیر بن عوام]]<ref>ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب، ص۴؛ ابن اسحاق، سیره ابن اسحاق، ص۱۴۰؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۲۵۰.</ref>، [[سعد بن ابی وقاص]]<ref>ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب، ص۴؛ ابن اسحاق، سیره ابن اسحاق، ص۱۴۰؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۲۵۰.</ref>، [[عبدالرحمان بن عوف]]<ref>ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب، ص۴؛ ابن اسحاق، سیره ابن اسحاق، ص۱۴۰؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۲۵۰.</ref>، [[سعید بن زید]] و همسرش [[فاطمه بنت عمر بن خطاب]]<ref>ابن اسحاق، سیره ابن اسحاق، ص۱۴۳؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۲۵۲.</ref>، [[صهیب]]<ref>ابن اسحاق، سیره ابن اسحاق، ص۱۴۴؛ عزالدین ابن اثیر، اسدالغابه فی معرفة الصحابه، ج۲، ص۴۱۹؛ ابن عبد البر، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، ج۲، ص۷۲۸؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۲۱۶.</ref> و [[بلال حبشی]]<ref>ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب، ص۴؛ عزالدین ابن اثیر، اسدالغابه فی معرفة الصحابه، ج۱، ص۲۴۳؛ ابن عبد البر، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، ج۱، ص۱۷۸.</ref>.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[اولین مسلمانان (مقاله)|اولین مسلمانان]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص۱۸۵.</ref>
دیگر مسلمانانی که مؤرخان و سیره‌نویسان، آنان را نخستین [[مسلمانان]] شمرده‌اند، عبارت‌اند از: [[خباب بن أرت]]<ref>ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب، ص۴؛ ابن اسحاق، سیره ابن اسحاق، ص۱۴۳؛ احمد بن ابی یعقوب یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۲۳.</ref>، [[ابوبکر]]<ref>ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب، ص۴؛ ابن اسحاق، سیره ابن اسحاق، ص۱۳۹؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۲۵۰.</ref>، [[عثمان بن عفان]]<ref>ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب، ص۴؛ ابن اسحاق، سیره ابن اسحاق، ص۱۴۰؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۲۵۰.</ref>، [[طلحه بن عبیدالله]]<ref>ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب، ص۴؛ ابن اسحاق، سیره ابن اسحاق، ص۱۴۰؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۲۵۰.</ref>، [[زبیر بن عوام]]<ref>ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب، ص۴؛ ابن اسحاق، سیره ابن اسحاق، ص۱۴۰؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۲۵۰.</ref>، [[سعد بن ابی وقاص]]<ref>ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب، ص۴؛ ابن اسحاق، سیره ابن اسحاق، ص۱۴۰؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۲۵۰.</ref>، [[عبدالرحمان بن عوف]]<ref>ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب، ص۴؛ ابن اسحاق، سیره ابن اسحاق، ص۱۴۰؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۲۵۰.</ref>، [[سعید بن زید]] و همسرش [[فاطمه بنت عمر بن خطاب]]<ref>ابن اسحاق، سیره ابن اسحاق، ص۱۴۳؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۲۵۲.</ref>، [[صهیب]]<ref>ابن اسحاق، سیره ابن اسحاق، ص۱۴۴؛ عزالدین ابن اثیر، اسدالغابه فی معرفة الصحابه، ج۲، ص۴۱۹؛ ابن عبد البر، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، ج۲، ص۷۲۸؛ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۲۱۶.</ref> و [[بلال حبشی]]<ref>ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب، ص۴؛ عزالدین ابن اثیر، اسدالغابه فی معرفة الصحابه، ج۱، ص۲۴۳؛ ابن عبد البر، الاستیعاب فی معرفة الأصحاب، ج۱، ص۱۷۸.</ref>.<ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[اولین مسلمانان (مقاله)|اولین مسلمانان]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص۱۸۵.</ref>
==نخستین گرونده به رسول خدا{{صل}}==
[[رسول اکرم]]{{صل}} بر اساس ارزش‌های بلند و والایی [[تربیت]] یافت که [[قرآن کریم]] بدان تصریح کرده و فرموده است:
{{متن قرآن|وَإِنَّكَ لَعَلَى خُلُقٍ عَظِيمٍ}}<ref>«و به راستی تو را خویی است سترگ» سوره قلم، آیه ۴.</ref>.
آن بزرگوار در [[اعتقاد]] و [[اندیشه]] و [[رفتار]] و [[اخلاق]]، الگویی متفاوت با [[مردم]] [[جزیرة العرب]] به شمار می‌آمد، وی از همان [[دوران کودکی]] به موازات ارزش‌های [[رسالت]] [[پیامبران]] به ویژه بزرگ [[پیامبر خدا]] [[حضرت ابراهیم]] [[خلیل]]{{ع}} حرکت می‌کرد و این خط آن‌چنان بود که به [[آداب و رسوم]] [[جامعه جاهلی]] نمی‌انجامید ازاین‌رو به ایجاد هسته و کانون خانواده‌ای با [[ایمان]] پرداخت که از خود و [[خدیجه]] و علی تشکیل یافته بود.
[[نبی اکرم]] [[تصمیم]] گرفت مجرای [[تاریخ]] را بشکافد و از میان جریان عام راهی گشوده و با مدد کانونی که تشکیل داده بود در برابر [[فساد]] موجود، از خود [[پایداری]] نشان دهد و دست به ایجاد موجی خروشان بزند تا رفته‌رفته به طوفانی بنیان‌کن تبدیل شود و بساط [[بت‌پرستی]] و [[جاهلیت]] را از صفحه [[روزگار]] براندازد.
[[علی بن ابی طالب]]{{ع}} [[تربیت یافته]] دامان [[رسول خدا]]{{صل}} هیچ‌گاه بر بتی [[سجده]] نکرد و چشم بر هم زدنی به [[خدا]] [[شرک]] نورزید و آن‌گاه که [[وحی]] بر رسول خدا فرود آمد، در کنار او حضور داشت و به [[گواه]] تمام [[منابع تاریخی]] وی نخستین گرونده به رسالت [[خاتم الأنبیاء]] بود.
از [[انس بن مالک]] [[روایت]] شده گفت: [[نبوّت]] [[روز]] [[دوشنبه]] بر [[پیامبر اکرم]]{{صل}} نازل شد و علی{{ع}} روز سه‌شنبه [[نماز]] گزارد<ref>تاریخ دمشق، ج۱، ص۴۱؛ کامل، ج۲، ص۵۸؛ تاریخ طبری، ج۲، ص۵۵؛ سنن ترمذی، ج۵، ص۶۰۰، حدیث ۳۷۳۵.</ref>.
از [[سلمان فارسی]] منقول است گفت: نخستین فرد [[امّت]] که در کنار [[حوض کوثر]] بر پیامبرش وارد می‌شود علی بن ابی طالب است که قبل از همه به [[اسلام]] گروید<ref>استیعاب ابن عبد البرّ مالکی در حاشیه اصابه، ج۳، ص۲۹؛ و در تاریخ طبری، ج۲، ص۵۵ آمده است علی نخستین اسلام‌آورنده است و در تاریخ دمشق ابن عساکر، ج۱، ص۳۲، ۳۶، ۶۵ وارد شده که علی نخستین اسلام‌آورنده است؛ تاریخ بغداد، ج۲، ص۸۱، شماره ۴۵۹.</ref>.
[[عباس بن عبد المطلب]] می‌گوید: از [[عمر بن خطاب]] شنیدم می‌گوید: از علی جز به [[نیکی]] یاد نکنید؛ زیرا من از [[رسول خدا]]{{صل}} شنیدم می‌فرمود: علی از سه ویژگی برخوردار است و من علاقمندم دارای یکی از آن ویژگی‌ها باشم، هریک از آن امتیازات نزد من دوست‌داشتنی‌تر از اشیاء روی [[زمین]] است «[[عمر]] می‌گوید:» ماجرا از این قرار بود که روزی من و [[ابو بکر]] و [[ابو عبیده]] جرّاح و جمعی از [[یاران رسول خدا]]{{صل}} نزد آن بزرگوار بودیم، [[حضرت]] دست [[مبارک]] خود را بر شانه [[علی بن ابی طالب]] زد و فرمود: «ای علی! تو از میان [[مسلمانان]] نخستین کسی هستی که به [[اسلام]] گرویدی و اولین فرد از [[مؤمنان]] هستی که به [[خدا]] [[ایمان]] آوردی و نسبت تو به من همچون نسبت [[هارون]] به [[موسی]] است، آن کس که ادعای [[دوستی]] مرا بکند ولی [[بغض]] و [[کینه]] تو را در [[دل]] داشته باشد، در ادعایش دروغگوست»<ref>فصول المهمه ابن صبّاغ مالکی، ص۱۲۶؛ تاریخ دمشق ابن عساکر، ج۱، ص۳۳۱، حدیث ۴۰۱.</ref>.
بنابراین، به اتفاق همه [[تاریخ‌نگاران]] [[امیر مؤمنان]]{{ع}} [[نخستین اسلام آورنده]] است<ref>از جمله منابع روایتی که علی بن ابی طالب را نخستین اسلام آورنده دانسته است می‌توان به سنن بیهقی، ج۶، ص۲۰۶؛ مسند ابو حنیفه، شماره ۳۶۸، ص۱۷۳؛ تاریخ طبری، ج۲، ص۵۵ چاپ مؤسسه أعلمی؛ کامل، ج۲، ص۵۷؛ اسد الغابه، ج۴، ص۱۶؛ تاریخ ابن خلدون، ج۳، ص۷۱۵؛ بدء الوحی و السیرة النبویه، ج۱، ص۲۶۲؛ سیره حلبی، ج۱، ص۴۳۲؛ مروج الذهب، ج۲، ص۲۸۳؛ عیون الأثر، ج۱، ص۹۲؛ اصابه، ج۲، ص۵۰۷.</ref>، تنها در [[میزان]] سنّ مبارک آن حضرت به هنگام [[اعلان]] اسلامش به [[اختلاف]] پرداخته‌اند، امّا هرگاه پی بردیم آن بزرگوار تا زمانی که به اسلام گروید و ایمان آورد، لحظه‌ای به [[کفر]] و [[شرک]] [[آلوده]] نشد، غور و بررسی پیرامون تعیین سنّ [[امام]] به هنگام [[اسلام آوردن]] سودی ندارد، خود آن [[حضرت]] فرمود:
من بر [[فطرت]] [[توحید]] [[چشم]] به [[جهان]] گشودم.
ازاین‌رو، [[محدثان]] هرگاه از آن حضرت یاد می‌کنند جهت [[ارج]] و [[احترام]] به این [[فضیلت]] به اتفاق، جمله «علی کرّم [[الله]] وجهه» را به کار می‌برند، بدین ترتیب، با [[پرورش امام]]{{ع}} در دامان [[رسالت]] که به دست [[نبوّت]] [[تغذیه]] [[معنوی]] شد و [[اخلاق]] بلند و [[پسندیده]] [[نبوی]] او را پیراسته گرداند، [[اسلام]] در ژرفای قلبش جایگزین گشت.
استاد عقّاد آن‌گاه که از [[امام]]{{ع}} سخن می‌گوید اظهار می‌دارد: اگر ما به‌ میلاد [[عقیده]] و [[روح]] دقت کنیم تحقیقا درمی‌یابیم که آن بزرگوار، [[مسلمان]] به [[دنیا]] آمده است؛ زیرا وی دیده بر اسلام گشود و هرگز با [[پرستش]] [[بت‌ها]] آشنایی نداشت، او در خانه‌ای که خاستگاه رسالت [[اسلامی]] بود [[تربیت]] یافت و نحوه [[عبادت]] را قبل از اینکه از [[پدر]] و مادرش بیاموزد، از [[نماز]] [[نبیّ اکرم]]{{صل}} و [[همسر]] پاکدامنش آموخت<ref>عبقریة الامام علی از عباس محمود عقاد، ص۴۳؛ علامه امینی در کتاب الغدیر، ج۳، ص۲۲۰ بیش از ۶۶ روایت بر پیشی داشتن اسلام امام علی{{ع}} بر دیگر صحابه، یادآور شده است.</ref>.<ref>[[سید منذر حکیم|حکیم، سید منذر]]، [[‌پیشوایان هدایت ج۲ (کتاب)|‌پیشوایان هدایت ج۲]] ص ۶۸.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
۷۳٬۴۴۶

ویرایش