آیه مباهله: تفاوت میان نسخه‌ها
←سوم: احادیث اهل سنت
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
|||
| خط ۷۳: | خط ۷۳: | ||
۱. در [[صحیح مسلم]] در بخش فضائل الصحابه باب «فضائل [[علی بن ابیطالب]]{{ع}}» از [[سعد بن ابی وقاص]] نقل شده است که [[معاویه]] به سعد گفت: شنیده‌ام که تو علی{{ع}} را [[لعن]] نمی‌کنی! چرا [[علی بن ابی طالب]] را [[سب]] و [[دشنام]] نمی‌گویی؟ سعد در پاسخ به معاویه گفت: من سه سخن از [[پیامبر گرامی]]{{صل}} به یاد دارم که به سبب آنها نمی‌توانم علی{{ع}} را دشنام دهم! چنانچه من یکی از این سه [[فضیلت]] را می‌داشتم برای من از تعداد زیادی شتران سرخ موی محبوب‌تر بود. سپس داستان «[[حدیث منزلت]]» [در جریان [[جنگ تبوک]]] و داستان سپردن [[پرچم]] به دست علی{{ع}} [در جریان [[جنگ خیبر]]] را ذکر می‌کند و بعد می‌افزاید: {{متن حدیث|وَ لَمَّا نَزَلَتْ هَذِهِ الْآيَةُ {{متن قرآن|...فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَكُمْ...}}دَعَا رَسُولُ اللَّهِ{{صل}} عَلِيّاً وَ فَاطِمَةَ وَ حَسَناً وَ حُسَيْناً{{عم}} وَ قَالَ: اللَّهُمَّ هَؤُلَاءِ أَهْلِي}}<ref>القشیری، صحیح مسلم، جرء ۱۵، ص۱۷۱.</ref>؛ یعنی هنگامی که آیه مباهله نازل شد، [[رسول خدا]]{{صل}} علی و فاطمه و حسن و حسین{{عم}} را فراخواند، سپس عرضه داشت: بار الها اینان‌اند [[اهل بیت]] من. | ۱. در [[صحیح مسلم]] در بخش فضائل الصحابه باب «فضائل [[علی بن ابیطالب]]{{ع}}» از [[سعد بن ابی وقاص]] نقل شده است که [[معاویه]] به سعد گفت: شنیده‌ام که تو علی{{ع}} را [[لعن]] نمی‌کنی! چرا [[علی بن ابی طالب]] را [[سب]] و [[دشنام]] نمی‌گویی؟ سعد در پاسخ به معاویه گفت: من سه سخن از [[پیامبر گرامی]]{{صل}} به یاد دارم که به سبب آنها نمی‌توانم علی{{ع}} را دشنام دهم! چنانچه من یکی از این سه [[فضیلت]] را می‌داشتم برای من از تعداد زیادی شتران سرخ موی محبوب‌تر بود. سپس داستان «[[حدیث منزلت]]» [در جریان [[جنگ تبوک]]] و داستان سپردن [[پرچم]] به دست علی{{ع}} [در جریان [[جنگ خیبر]]] را ذکر می‌کند و بعد می‌افزاید: {{متن حدیث|وَ لَمَّا نَزَلَتْ هَذِهِ الْآيَةُ {{متن قرآن|...فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَكُمْ...}}دَعَا رَسُولُ اللَّهِ{{صل}} عَلِيّاً وَ فَاطِمَةَ وَ حَسَناً وَ حُسَيْناً{{عم}} وَ قَالَ: اللَّهُمَّ هَؤُلَاءِ أَهْلِي}}<ref>القشیری، صحیح مسلم، جرء ۱۵، ص۱۷۱.</ref>؛ یعنی هنگامی که آیه مباهله نازل شد، [[رسول خدا]]{{صل}} علی و فاطمه و حسن و حسین{{عم}} را فراخواند، سپس عرضه داشت: بار الها اینان‌اند [[اهل بیت]] من. | ||
این [[حدیث]] را [[ترمذی]] در صحیح خود نقل نموده و می‌افزاید: «ابوعیسی می‌گوید: این [[حدیث حسن صحیح]] و [[غریب]]<ref>{{عربی|الغريب اسناداً او متناً: و هو ما تفرد برواية متنه واحد من الرواة، و يليق أن يوصف بالغريب المطلق أي الفريد من الجهتين: السند و المتن}}.</ref> است»<ref>الترمذی، سنن الترمذی، ج۵، ص۴۵۵-۴۵۶ و ص۷۱.</ref> | این [[حدیث]] را [[ترمذی]] در صحیح خود نقل نموده و می‌افزاید: «ابوعیسی می‌گوید: این [[حدیث حسن صحیح]] و [[غریب]]<ref>{{عربی|الغريب اسناداً او متناً: و هو ما تفرد برواية متنه واحد من الرواة، و يليق أن يوصف بالغريب المطلق أي الفريد من الجهتين: السند و المتن}}.</ref> است»<ref>الترمذی، سنن الترمذی، ج۵، ص۴۵۵-۴۵۶ و ص۷۱.</ref>.<ref>[[محمد ساعدی|ساعدی، محمد]]، [[آیات امامت و ولایت در تفسیر المنار (کتاب)|آیات امامت و ولایت در تفسیر المنار]]، ص ۳۰۳.</ref> | ||
===چهارم: [[احادیث]] [[امامیه]]=== | |||
[[مفسران]] و [[محدثان]] امامیه نیز در [[نزول]] این [[آیه شریفه]] درباره [[اصحاب کساء]] [[اتفاق نظر]] دارند. در ادامه چند نمونه از این احادیث را ذکر می‌کنیم: | |||
#در [[تفسیر نورالثقلین]] [[روایات]] فراوانی در این زمینه نقل شده است، از جمله به نقل از [[عیون اخبار الرضا]] از [[امام رضا]]{{ع}} روایتی را نقل می‌کند: [[حضرت]] و عده‌ای از [[علما]] در مجلس [[مأمون]] درباره فرق بین [[عترت]]{{عم}} و [[امت]] و [[فضیلت]] عترت بر امت بحث می‌کردند. علمای حاضر در جلسه پرسیدند: آیا [[خدا]] کلمه «اصطفانا» را در کتاب خود [[تفسیر]] کرده است؟ حضرت فرمود: ظاهر این کلمه را در [[دوازده]] جا تفسیر کرده، غیر از [[باطن]] آن... اما سوم در آنجا است که [[خداوند]] [[پاکان]] [[خلق]] خود را از دیگران متمایز ساخته، به [[رسول]] خود دستور می‌دهد که با [[اهل]] بیتش به درگاه خدا [[ابتهال]] و با [[نصارا]] [[مباهله]] کند و می‌فرماید: {{متن قرآن|فَمَنْ حَاجَّكَ فِيهِ مِنْ بَعْدِ مَا جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ...}}<ref>«بنابراین، پس از دست یافتن تو به دانش، به هر کس که با تو به چالش برخیزد؛ بگو: بیایید تا فرزندان خود و فرزندان شما و زنان خود و زنان شما و خودی‌های خویش و خودی‌های شما را فرا خوانیم آنگاه (به درگاه خداوند) زاری کنیم تا لعنت خداوند را بر دروغگویان نهیم» سوره آل عمران، آیه ۶۱.</ref> پس [[پیامبر]]{{صل}} علی، [[حسنین]]، و [[فاطمه]]{{س}} را آورد. آیا معنا و مراد {{متن قرآن|أَنْفُسَنَا وَأَنْفُسَكُمْ}} را می‌دانید چیست و کیست؟ علمای حاضر در جلسه گفتند: مقصود از {{متن قرآن|أَنْفُسَنَا}}، خود آن حضرت{{صل}} است. امام رضا{{ع}} فرمود: [[اشتباه]] کردید، مقصود از {{متن قرآن|أَنْفُسَنَا}}، [[علی بن ابی طالب]]{{ع}} است. یکی از [[ادله]] این معنا [[کلام]] [[رسول خدا]]{{صل}} است که به «بنی ولیعه» فرمود {{عربی|او لأبعثن إليهم رجلا كنفسی}} [یعنی بنی ولیعه باید از خلافکاری خود دست بردارند، در غیر این صورت مردی را که نفس من و مانند من است، به سوی آنان خواهم فرستاد] و منظورش [[علی بن ابی طالب]]{{ع}} بود. مقصود از {{متن قرآن|أَبْنَائِنَا} حسن و حسین{{عم}} و مراد از {{متن قرآن|نِسَاءَنَا}}، [[فاطمه]]{{س}} است و این خصوصیت و امتیازی است که احدی از [[امت]]، مقدم بر ایشان نیست و فضیلتی است که احدی از افراد [[بشر]] به آن نمی‌رسد و شرافتی است که هیچ فردی نمی‌تواند به آن نائل گردد؛ یعنی نفس علی{{ع}} را مانند نفس خود قرار داد<ref> تفسیر نورالثقلین، ج۱، ص۳۴۹؛ ر.ک: الصدوق، عیون اخبار الرضا{{ع}}، ج۱، ص۲۰۹ و ۲۱۰.</ref>. | |||
#در [[تفسیر عیاشی]] از حریز، از [[امام صادق]]{{ع}} [[روایت]] شده که فرمود: «اشخاصی از امیرمؤمنین{{ع}} پیرامون فضائلش پرسیدند، [[حضرت]] شمه‌ای از فضائلش را بر شمرد. سؤال کنندگان تقاضا کردند که باز بشمارد، فرمود: دو نفر از [[احبار]] و کشیش‌های [[نصارا]] نزد [[رسول خدا]]{{صل}} آمدند و درباره [[عیسی]]{{ع}} با آن جناب صحبت کردند و [[خدای عزوجل]] این [[آیه]] را نازل نمود: {{متن قرآن|إِنَّ مَثَلَ عِيسَى عِنْدَ اللَّهِ كَمَثَلِ آدَمَ خَلَقَهُ مِنْ تُرَابٍ...}}<ref>«داستان عیسی نزد خداوند چون داستان آدم است که او را از خاک آفرید و سپس فرمود: باش! و بی‌درنگ موجود شد» سوره آل عمران، آیه ۵۹.</ref> رسول خدا{{صل}} به [[خانه]] آمد و دست علی{{ع}} (و شاید صحیح دست من بوده و به [[اشتباه]] نام [[مقدس]] علی{{ع}} ضبط شده باشد) و حسن و حسین و فاطمه{{س}} را گرفت و بیرون آمد و در حالی که دست به [[آسمان]] بلند کرده و انگشتانش را باز نموده بود، نصارا را [[دعوت]] به [[مباهله]] کرد»<ref>تفسیر العیاشی، ج۱، ص۳۱۰.</ref>. | |||
#مرحوم [[شیخ مفید]] در اختصاص [[حدیثی]] را از [[امام]] [[موسی بن جعفر]]{{ع}} نقل می‌کند که حضرت فرمود: تمام امت بر این مطلب [[اتفاق نظر]] دارند، که وقتی رسول خدا{{صل}} [[مردم]] [[نجران]] را برای مباهله فرا خواند، در کساء (یعنی پوششی که [[خاندان]] حضرت زیر آن قرار گرفتند) هیچ کسی جز [[پیامبر]]{{صل}}، علی، فاطمه، حسن و حسین{{عم}} قرار نداشت؛ لذا در قول [[خدای متعال]]: {{متن قرآن|فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أَبْنَاءَنَا وَأَبْنَاءَكُمْ وَنِسَاءَنَا وَنِسَاءَكُمْ وَأَنْفُسَنَا وَأَنْفُسَكُمْ...}} [[تأویل]] {{متن قرآن|أَبْنَاءَنَا}} حسن و حسین{{عم}}، {{متن قرآن|نِسَاءَنَا}} [[فاطمه]]{{س}} و {{متن قرآن|أَنْفُسَنَا}}، [[علی بن ابی طالب]]{{ع}} است<ref>شیخ المفید، الاختصاص، ج۱۲، ص۵۶.</ref>. | |||
[[قریب]] به این مضمون [[احادیث متواتر]] دیگری نیز از بزرگان [[شیعه امامیه]] در کتب [[تفسیری]] و [[حدیثی]] نقل شده است<ref>ر.ک: الشریف الرضی، حقائق التأویل فی متشابه التنزیل، ص۱۱۰؛ الطوسی، الامالی، ص۳۰۷، و ص۵۶۴؛ ابن فرات الکوفی، تفسیر فرات الکوفی، ص۸۵ - ۹۰؛ الفتال النیشابوری، روضة الواعظین، ج۱، ص۱۶۴؛ الطبرسی، الفضل بن الحسن، اعلام الوری، ص۳۱۶؛ البرهان فی تفسیر القرآن، ج۲، ص۴۳ – ۵۲؛ الراوندی، الخرائج و الجرائح، ج۱، ص۱۳۴ و۱۳۵؛ بحارالانوار، ج۳۵، ص۲۵۱ – ۲۷۱؛ تفسیر العیاشی، ج۱، ص۳۱۱ – ۳۱۳؛ تفسیر القمی، ج۱، ص۱۱۲ و ۱۱۳.</ref>.<ref>[[محمد ساعدی|ساعدی، محمد]]، [[آیات امامت و ولایت در تفسیر المنار (کتاب)|آیات امامت و ولایت در تفسیر المنار]]، ص ۳۱۴.</ref> | |||
===واقعه مباهله=== | ===واقعه مباهله=== | ||