نبوت در لغت: تفاوت میان نسخه‌ها
←معناشناسی نبوت
بدون خلاصۀ ویرایش |
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
| پرسش مرتبط = نبوت (پرسش) | | پرسش مرتبط = نبوت (پرسش) | ||
}} | }} | ||
==معنای لغوی نبوت== | |||
[[نبوت]] در کتاب‌های لغت<ref>معانی القرآن (للفراء)؛ ابن منظور، لسان العرب؛ کسایی، معانی القرآن، جوهری، صحاح اللغه.</ref> در چهار معنای زیر به [[کار]] رفته است: | [[نبوت]] در کتاب‌های لغت<ref>معانی القرآن (للفراء)؛ ابن منظور، لسان العرب؛ کسایی، معانی القرآن، جوهری، صحاح اللغه.</ref> در چهار معنای زیر به [[کار]] رفته است: | ||
#[[خبر]]: بیشتر [[دانشمندان]] واژۀ «[[نبی]]»<ref>این واژه به‌صورت نبیء (با همزه) نیز خوانده میشود. از سیبویه نقل شده است که فقط اهل مکه این واژه را چنین تلفظ می‌کنند. دیگران همزۀ آن را همانند واژگان الذریه و البریه انداخته‌اند؛ اسماعیل‌بن‌حماد جوهری، الصحاح، ج۳، ص۲۵۱۹.</ref> را از ریشۀ «[[نبأ]]»، به‌معنای خبر دانسته‌اند<ref>خلیل‌بن‌احمد فراهیدی گوید: {{عربی|النبی ینبأ عن اللّه عزوجل}}؛ ترتیب کتاب العین، ص۵۹۱؛ جوهری گفته است: {{عربی|النبأ: الخبر. تقول نَبَأ ونَبَّأَ ای اخبر ومنه اخذ النبی لانه انبأ عن اللّه تعالی وهو فعیل بمعنی فاعل}}؛ جوهری، اسماعیل‌بن‌حماد، الصحاح، ج۱، ص۷۴.</ref> که در اثر [[کثرت]] استعمال به نبی تبدیل شده است<ref>فراء: {{عربی|النبی هو من انبأ عن الله فترک الهمزه}}</ref>، بنابراین «نبی» بر خبررسان اطلاق میشود. | #[[خبر]]: بیشتر [[دانشمندان]] واژۀ «[[نبی]]»<ref>این واژه به‌صورت نبیء (با همزه) نیز خوانده میشود. از سیبویه نقل شده است که فقط اهل مکه این واژه را چنین تلفظ می‌کنند. دیگران همزۀ آن را همانند واژگان الذریه و البریه انداخته‌اند؛ اسماعیل‌بن‌حماد جوهری، الصحاح، ج۳، ص۲۵۱۹.</ref> را از ریشۀ «[[نبأ]]»، به‌معنای خبر دانسته‌اند<ref>خلیل‌بن‌احمد فراهیدی گوید: {{عربی|النبی ینبأ عن اللّه عزوجل}}؛ ترتیب کتاب العین، ص۵۹۱؛ جوهری گفته است: {{عربی|النبأ: الخبر. تقول نَبَأ ونَبَّأَ ای اخبر ومنه اخذ النبی لانه انبأ عن اللّه تعالی وهو فعیل بمعنی فاعل}}؛ جوهری، اسماعیل‌بن‌حماد، الصحاح، ج۱، ص۷۴.</ref> که در اثر [[کثرت]] استعمال به نبی تبدیل شده است<ref>فراء: {{عربی|النبی هو من انبأ عن الله فترک الهمزه}}</ref>، بنابراین «نبی» بر خبررسان اطلاق میشود. | ||
| خط ۱۴: | خط ۱۳: | ||
#صوت خفی: چون خبری که به [[انبیا]] می‌‌رسد دیگران نمی‌شنوند<ref>جوهری: {{عربی|النبئه الصوت الخفی}}</ref>.<ref>ر.ک: [[جعفر سبحانی|سبحانی، جعفر]]، [[منشور جاوید (کتاب)|منشور جاوید]]، ج ۳، ص ۸۷؛ [[محمد تقی مصباح یزدی|مصباح یزدی، محمد تقی]]، [[راه و راهنماشناسی (کتاب)|راه و راهنماشناسی]]، ص ۴۲.</ref> | #صوت خفی: چون خبری که به [[انبیا]] می‌‌رسد دیگران نمی‌شنوند<ref>جوهری: {{عربی|النبئه الصوت الخفی}}</ref>.<ref>ر.ک: [[جعفر سبحانی|سبحانی، جعفر]]، [[منشور جاوید (کتاب)|منشور جاوید]]، ج ۳، ص ۸۷؛ [[محمد تقی مصباح یزدی|مصباح یزدی، محمد تقی]]، [[راه و راهنماشناسی (کتاب)|راه و راهنماشناسی]]، ص ۴۲.</ref> | ||
==معنای لغوی== | |||
درباره مفهوم واژه نبوت، از سوی اهل لغت، سه احتمال داده شده است: | |||
۱. از [[نبأ]] اشتقاق یافته و به معنی خبر باشد؛ زیرا [[نبی]] از [[خدا]] خبر می‌دهد و [[مردم]] را از ذات و صفات و [[افعال]] و [[احکام]] او [[آگاه]] می‌سازد<ref>ر.ک: ابن فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۵، ص۳۸۵؛ ابن منظور، لسان العرب، ج۶، ص۵۶۲ - ۵۶۱؛ راغب اصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، ص۴۸۲.</ref>. | |||
٢. این واژه، از «نَبوَه» و «نباوه» اشتقاق یافته و به معنای [[رفعت]] است و چون [[پیامبر]]{{صل}} نسبت به دیگران [[برتر]] و از [[مقام]] رفیعی برخوردار است، [[نبیّ]] نامیده شده است<ref>ر.ک: ابن فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۵، ص۳۸۵؛ ابن منظور، لسان العرب، ج۶، ص۵۶۲ - ۵۶۱؛ راغب اصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، ص۴۸۲.</ref>؛ چنانکه [[قرآن]] هم درباره [[ادریس]] نبی فرموده است: {{متن قرآن|وَاذْكُرْ فِي الْكِتَابِ إِدْرِيسَ إِنَّهُ كَانَ صِدِّيقًا نَبِيًّا * وَرَفَعْنَاهُ مَكَانًا عَلِيًّا}}<ref>«و در این کتاب، ادریس را یاد کن که پیامبری بسیار راستگو بود * و ما او را به جایگاهی فرازمند فرا بردیم» سوره مریم، آیه ۵۶-۵۷.</ref>. | |||
۳. به معنی طریق؛ زیرا [[پیامبران]] راه‌های [[هدایت]] [[انسان]] به سوی خدای سبحان‌اند<ref>ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ج۵، ص۳۸۵.</ref>. | |||
از میان این سه احتمال، احتمال اول، طرفداران بیشتری دارد و با [[رسالت]] پیامبران که خبردهی و آگاهی‌بخشی است، مناسب‌تر است، چنانکه برخی از لغت‌شناسان نیز بر این باورند که [[پیامبر]] را از آن جهت [[نبی]] نامیده‌اند که از حقایقی سخن می‌گوید که خردهای با [[ناب]] و [[عقول]] [[زیرک]] بدان [[آرامش]] می‌گیرند<ref>راغب اصفهانی، المفردات فی غریب القرآن، ص۴۸۲: {{عربی|النُّبُوَّةُ: سِفَارَةٌ بين اللّه و بين ذوي العقول من عباده لإزاحة عللهم في أمر مَعادِهم و مَعاشِهم. و النَّبِيُّ لكونه منبِّئا بما تسكن إليه العقول الذَّكيَّة}}.</ref>. | |||
== منابع == | == منابع == | ||