حج در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

حج در قرآن (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۴ ژوئیهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۳:۴۰

۳٬۱۳۹ بایت اضافه‌شده ، ‏۴ ژوئیهٔ ۲۰۲۲

←‏تکرار حج

دیداریویکی‌متن

Msadeq

مدیران

۱۱۵٬۱۸۳

ویرایش

@@ خط ۱۳۳: / خط ۱۳۳: @@
 === تکرار حج ===
-حج در [[عمر]] تنها یک بار واجب است،<ref>ارشادالاذهان، ج ۱، ص۳۰۷؛ مواهب الجلیل، ج ۳، ص۴۱۲.</ref> زیرا امر مستفاد از آیه «ولِلّهِ عَلَی النّاسِ حِجُّ البَیتِ» ([[آل‌عمران]] / ۳، ۹۷) و آیات دیگر، تنها بر ایجاد ماهیت حج دلالت دارند و ایجاد ماهیت با انجام یک بار حج محقق می‌شود؛ همچنین در این مورد به [[روایات]] <ref>تذکرة الفقهاء، ج ۷، ص۱۵ ـ ۱۶؛ فتح العزیز، ج ۷، ص۲ ـ ۴.</ref> و [[سیره پیامبر]] که پس از [[نزول آیات]] [[حج]] تنها یک بار این عمل را انجام دادند <ref>الاقناع، ج۱، ص۲۳۰؛ حواشی الشروانی، ج۴، ص۴.</ref> استناد شده است. در روایتی نیز نقل شده که پس از نزول آیات حج از [[پیامبر]] سؤال شد که آیا [[حج]] هر سال [[واجب]] است که [[آیه]] «لا تَسـ ٔ لوا عَن اَشیاءَ اِن تُبدَ لَکُم تَسُؤکُم» ([[مائده]] / ۵، ۱۰۱) نازل شد و [[مسلمانان]] را از [[پرسش]] بیشتر در این باره [[نهی]] کرد.<ref>سنن ابن ماجه، ج ۲، ص۹۶۳؛ فقه القرآن، ج ۱، ص۲۷۰؛ مستدرک الوسائل، ج ۸، ص۱۴.</ref> در مقابل، در روایتی در [[تفسیر آیه]] ۹۷ [[آل عمران]] / ۳ نقل شده است که [[خداوند]] در این [[آیه حج]] را بر [[توانگران]] در هر سال واجب کرده است <ref>الکافی، ج ۴، ص۲۶۵؛ تهذیب، ج ۵، ص۱۶؛ وسائل الشیعه، ج ۱۱، ص۱۶.</ref> یا نقل شده که در هر ۵ سال یک بار حج واجب می‌گردد؛<ref>مواهب الجلیل، ج ۳، ص۴۱۲؛ اعانة الطالبین، ج ۲، ص۳۲۲.</ref> ولی دیگر [[فقیهان]] این [[روایات]] را بر [[وجوب]] علی البدل <ref> تذکرة الفقهاء، ج ۷، ص۱۶؛ ذخیرة المعاد، ج ۱، ص۵۴۹.</ref> یا وجوب کفایی <ref>کشف اللثام، ج ۱، ص۲۷۶؛ ذخیرة المعاد، ج ۱، ص۵۴۹.</ref> حمل کرده‌اند؛ به این معنا که در هر سال گروهی از توانگران باید حج گزارده، [[خانه کعبه]] را از [[زائر]] خالی نگذارند یا بر [[استحباب]] حمل شده است.<ref>المعتبر، ج ۲، ص۷۴۷؛ الاقناع، ج ۱، ص۲۳۰؛ مغنی المحتاج، ج ۱، ص۴۶۰.</ref> اما تکرار حج [[مستحب]] شمرده شده است. برخی استحباب آن را از آیه «واِذ جَعَلنَا البَیتَ مَثابَةً لِلنّاسِ» (بقره / ۲، ۱۲۵) استفاده کرده‌اند؛<ref>اقصی البیان، ج ۱، ص۳۸۶ - ۳۸۷.</ref> با این [[استدلال]] که «مَثابَة» موضعی است که فرد دوباره به آن [[رجوع]] می‌کند.<ref>مجمع البیان، ج ۱، ص۳۷۸.</ref> در [[روایات اسلامی]] نیز بر تکرار حج بسیار تأکید شده است.<ref>ر. ک: وسائل الشیعه، ج ۱۱، ص۱۲۳ - ۱۳۳.</ref> [[سیره]] [[پیامبران الهی]] و [[امامان]] که مکرر [[حج]] می‌گزاردند <ref>وسائل الشیعه، ج ۱۱، ص۱۳۱ ـ ۱۳۲؛ مستدرک الوسائل، ج ۸، ص۴۸ ـ ۴۹.</ref> نیز مؤید [[استحباب]] زیاد تکرار حج است.
+حج در [[عمر]] تنها یک بار واجب است،<ref>ارشادالاذهان، ج ۱، ص۳۰۷؛ مواهب الجلیل، ج ۳، ص۴۱۲.</ref> زیرا امر مستفاد از آیه {{متن قرآن|فِيهِ آيَاتٌ بَيِّنَاتٌ مَقَامُ إِبْرَاهِيمَ وَمَنْ دَخَلَهُ كَانَ آمِنًا وَلِلَّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَيْهِ سَبِيلًا وَمَنْ كَفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ عَنِ الْعَالَمِينَ}}<ref>«در آن نشانه‌هایی روشن (چون) مقام ابراهیم وجود دارد و هر که در آن در آید در امان است و حجّ این خانه برای خداوند بر عهده مردمی است که بدان راهی توانند جست؛ و هر که انکار کند (بداند که) بی‌گمان خداوند از جهانیان بی‌نیاز است» سوره آل عمران، آیه ۹۷.</ref> و آیات دیگر، تنها بر ایجاد ماهیت حج دلالت دارند و ایجاد ماهیت با انجام یک بار حج محقق می‌شود؛ همچنین در این مورد به [[روایات]] <ref>تذکرة الفقهاء، ج ۷، ص۱۵ ـ ۱۶؛ فتح العزیز، ج ۷، ص۲ ـ ۴.</ref> و [[سیره پیامبر]] که پس از [[نزول آیات]] [[حج]] تنها یک بار این عمل را انجام دادند <ref>الاقناع، ج۱، ص۲۳۰؛ حواشی الشروانی، ج۴، ص۴.</ref> استناد شده است. در روایتی نیز نقل شده که پس از نزول آیات حج از [[پیامبر]] سؤال شد که آیا [[حج]] هر سال [[واجب]] است که [[آیه]] {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَسْأَلُوا عَنْ أَشْيَاءَ إِنْ تُبْدَ لَكُمْ تَسُؤْكُمْ وَإِنْ تَسْأَلُوا عَنْهَا حِينَ يُنَزَّلُ الْقُرْآنُ تُبْدَ لَكُمْ عَفَا اللَّهُ عَنْهَا وَاللَّهُ غَفُورٌ حَلِيمٌ}}<ref>«ای مؤمنان! از چیزهایی مپرسید که چون برای شما آشکار گردانند به اندوهتان می‌افکند و اگر هنگامی که قرآن فرو فرستاده می‌شود از آنها بپرسید برای شما روشن می‌شود؛ خداوند از آن (پرسش) ها در گذشت؛ و خداوند آمرزنده‌ای بردبار است» سوره مائده، آیه ۱۰۱.</ref> نازل شد و [[مسلمانان]] را از [[پرسش]] بیشتر در این باره [[نهی]] کرد.<ref>سنن ابن ماجه، ج ۲، ص۹۶۳؛ فقه القرآن، ج ۱، ص۲۷۰؛ مستدرک الوسائل، ج ۸، ص۱۴.</ref> در مقابل، در روایتی در [[تفسیر آیه]] {{متن قرآن|فِيهِ آيَاتٌ بَيِّنَاتٌ مَقَامُ إِبْرَاهِيمَ وَمَنْ دَخَلَهُ كَانَ آمِنًا وَلِلَّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَيْهِ سَبِيلًا وَمَنْ كَفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ عَنِ الْعَالَمِينَ}}<ref>«در آن نشانه‌هایی روشن (چون) مقام ابراهیم وجود دارد و هر که در آن در آید در امان است و حجّ این خانه برای خداوند بر عهده مردمی است که بدان راهی توانند جست؛ و هر که انکار کند (بداند که) بی‌گمان خداوند از جهانیان بی‌نیاز است» سوره آل عمران، آیه ۹۷.</ref> نقل شده است که [[خداوند]] در این [[آیه حج]] را بر [[توانگران]] در هر سال واجب کرده است <ref>الکافی، ج ۴، ص۲۶۵؛ تهذیب، ج ۵، ص۱۶؛ وسائل الشیعه، ج ۱۱، ص۱۶.</ref> یا نقل شده که در هر ۵ سال یک بار حج واجب می‌گردد؛<ref>مواهب الجلیل، ج ۳، ص۴۱۲؛ اعانة الطالبین، ج ۲، ص۳۲۲.</ref> ولی دیگر [[فقیهان]] این [[روایات]] را بر [[وجوب]] علی البدل <ref> تذکرة الفقهاء، ج ۷، ص۱۶؛ ذخیرة المعاد، ج ۱، ص۵۴۹.</ref> یا وجوب کفایی <ref>کشف اللثام، ج ۱، ص۲۷۶؛ ذخیرة المعاد، ج ۱، ص۵۴۹.</ref> حمل کرده‌اند؛ به این معنا که در هر سال گروهی از توانگران باید حج گزارده، [[خانه کعبه]] را از [[زائر]] خالی نگذارند یا بر [[استحباب]] حمل شده است.<ref>المعتبر، ج ۲، ص۷۴۷؛ الاقناع، ج ۱، ص۲۳۰؛ مغنی المحتاج، ج ۱، ص۴۶۰.</ref> اما تکرار حج [[مستحب]] شمرده شده است. برخی استحباب آن را از آیه {{متن قرآن|وَإِذْ جَعَلْنَا الْبَيْتَ مَثَابَةً لِلنَّاسِ وَأَمْنًا وَاتَّخِذُوا مِنْ مَقَامِ إِبْرَاهِيمَ مُصَلًّى وَعَهِدْنَا إِلَى إِبْرَاهِيمَ وَإِسْمَاعِيلَ أَنْ طَهِّرَا بَيْتِيَ لِلطَّائِفِينَ وَالْعَاكِفِينَ وَالرُّكَّعِ السُّجُودِ}}<ref>«و (یاد کن) آنگاه را که خانه (کعبه) را برای مردم جای بازگشت و امن کردیم و (گفتیم) از «مقام ابراهیم» نمازگاه گزینید و به ابراهیم و اسماعیل سفارش کردیم که خانه مرا برای طواف‌کنندگان (مسافر) و مجاوران (حرم) و رکوع‌کنندگان سجده‌گزار، پاکیزه بدارید» سوره بقره، آیه ۱۲۵.</ref> استفاده کرده‌اند؛<ref>اقصی البیان، ج ۱، ص۳۸۶ - ۳۸۷.</ref> با این [[استدلال]] که «مَثابَة» موضعی است که فرد دوباره به آن [[رجوع]] می‌کند.<ref>مجمع البیان، ج ۱، ص۳۷۸.</ref> در [[روایات اسلامی]] نیز بر تکرار حج بسیار تأکید شده است.<ref>ر. ک: وسائل الشیعه، ج ۱۱، ص۱۲۳ - ۱۳۳.</ref> [[سیره]] [[پیامبران الهی]] و [[امامان]] که مکرر [[حج]] می‌گزاردند <ref>وسائل الشیعه، ج ۱۱، ص۱۳۱ ـ ۱۳۲؛ مستدرک الوسائل، ج ۸، ص۴۸ ـ ۴۹.</ref> نیز مؤید [[استحباب]] زیاد تکرار حج است.
 === [[زمان]] [[حج]] ===