آیا اعتقاد به تام بودن علم معصوم غلو است؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

در اینکه مراد قائلین علم تام امام، از واژه تام کدام یک از معانی سه گانه فوق است، اختلاف نظرهایی در میان علما وجود داشته و هر یک معنایی را قصد کرده‌اند؛ برخی براین باورند که [[اهل بیت پیامبر]] {{صل}} با [[علم حضوری]] خودشان به همه حوادث گذشته و [[آینده]] و به همه موضوعات خارجی، بدون استثنا [[علم]] دارند<ref>علم امام، محمدحسین مظفر: "امام علم حضوری به همه جزئیات حوادث ـ حتی به وقت قیامت ـ دارد، امام همان‌طور که در خانه خود نشسته است به علم حضوری می‌داند فلان شخص مشغول دزدی (...) و فلان شخص مشغول خواندن قرآن است؛ امام حتی وقت قیامت و تعداد قطرات باران و زمان و مکان باریدن آن و اوصاف بچه‌هایی که در شکم‌های مادرانشان هستند را به علم حضوری می‌داند؛ (...) خلاصه اینکه امام به همۀ حوادث گذشته و آینده و به همۀ موضوعات خارجی علم حضوری دارد".</ref>. برخی دیگر [[جان]] و [[روح]] [[اهل بیت]] {{ع}} را متصل به [[لوح محفوظ]]<ref>لوحی که در آن تمامی موجودات هستی با تمام [[حقیقت]] و واقعیتشان منعکس‌اند و از این روست که اگر کسی بدین [[لوح]] دست یابد و از آن [[آگاه]] گردد، گویا بر همه چیز عالم [[آگاه]] گشته است؛ ر.ک. [[محسن غرویان|غرویان، محسن]]، [[سید محمد حسین میرباقری|میرباقری، سید محمد حسین]]، [[محمد رضا غلامی|غلامی، محمد رضا]]، «[[بحثی مبسوط در آموزش عقاید (کتاب)|بحثی مبسوط در آموزش عقاید]]»، ص ۴۳.</ref> دانسته و معتقدند که اتصال به [[لوح محفوظ]] سبب [[آگاهی تام]] [[اهل بیت]] {{ع}} به [[عالم ربوبی]] می‌‌شود<ref>خراسانی، محمد کاظم، «کفایة الاصول»، ج١، ص٣٧۴: "آری، کسی که مشمول عنایت خداوند باشد و جان پاکش به عالم لوح محفوظ که از بزرگترین عوالم ربوبی و اصل کتاب است، اتصال یابد، حقایق آن چنان که هست نزد او هویدا می‌گردد؛ همانگونه که چه بسا برای رسول گرامی اسلام(ص) و برخی از اوصیا اتفاق می‌افتد و بر همه موجودات آن چنان که بوده‌اند و خواهند شد، معرفت پیدا می‌کند".</ref>.<ref>ر.ک: سبحانی، سید محمد جعفر؛ «منابع علم امامان شیعه»، ص ۴۳-۵۱؛ نقوی، سید انیس الحسن، «علم غیب ائمه معصومین{{ع}}»؛ ص۵۲ ـ ۵۵؛ بهدار، محمد رضا، «گستره علم امام در اندیشه علمای شیعه»، فصلنامه تحقیقات کلامی، ش ۳، ص ۴۱-۵۳؛ موسوی، سید علی، «تبیین و بررسی گستره علم امام از دیدگاه علامه طباطبایی و امام خمینی»، ص۱۲۸.</ref>

## [[قرآن کریم]] از [[آگاهی]] [[برگزیدگان الهی]] از برخی [[علوم]] مختص به [[خدا]] [[خبر]] داده است<ref>{{متن قرآن|عَالِمُ الْغَيْبِ فَلا يُظْهِرُ عَلَى غَيْبِهِ أَحَدًا إِلاَّ مَنِ ارْتَضَى مِن رَّسُولٍ}}«او دانای نهان است پس هیچ کس را بر نهان خویش آگاه نمی‌کند. جز فرستاده‌ای را که بپسندد». سوره جن، آیه۲۶ - ۲۷.</ref>، با این حال براساس برخی [[آیات]] [[معصومین]]{{ع}} هیچ‌گونه استقلالی در کسب علوم ندارند و هر کمالی که به آن رسیده‌ از ناحیۀ خداوند بوده و هر [[مقام]] و عظمتی که دارند خداوند به آنها اعطاء کرده است، به طوری که خدای متعال [[اطاعت]] از آنها را در ردیف اطاعت از خود قرار داده است: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ}}<ref>«ای مؤمنان، از خداوند فرمان برید و از پیامبر و زمامدارانی که از شمایند فرمانبرداری کنید» سوره نساء، آیه ۵۹.</ref>.<ref>ر.ک: قاضی طباطبایی، سید محمدعلی، «مقدمه‌ای بر کتاب علم امام»، ص۵۲۰؛ هاشمی، سید علی، «علوم برگزیدگان»، ص۴۰۸.</ref>.