امام حسن مجتبی در معارف و سیره فاطمی: تفاوت میان نسخه‌ها
امام حسن مجتبی در معارف و سیره فاطمی (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۰۱:۵۸
، ۱۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۲وظیفهٔ شمارهٔ ۲
بدون خلاصۀ ویرایش |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) جز (وظیفهٔ شمارهٔ ۲) |
||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
در دوره متأخر نیز تک‌نگاری‌هایی درباره [[زندگی]] آن [[حضرت]]{{ع}} نوشته شده، که از آن جمله است: [[الحیاة السیاسیة للامام الحسن (کتاب)|الحیاة السیاسیة للامام الحسن]]{{ع}}، [[سید جعفر مرتضی عاملی]]؛ [[امام حسن]] و [[امام حسین]]{{عم}}، [[سید محسن امین عاملی]]؛ [[صلح امام حسن]]{{ع}}، شیخ [[راضی آل یاسین]]؛ زندگی [[امام حسن مجتبی]]{{ع}}، [[سید هاشم رسولی محلاتی]]؛ [[الامام المجتبی مهجة قلب المصطفی (کتاب)|الامام المجتبی مهجة قلب المصطفی]]{{صل}}، [[احمد رحمانی همدانی]]؛ و [[حیات امام حسن بن علی (کتاب)|حیات امام حسن بن علی]]{{ع}}، [[باقر شریف قرشی]]. | در دوره متأخر نیز تک‌نگاری‌هایی درباره [[زندگی]] آن [[حضرت]]{{ع}} نوشته شده، که از آن جمله است: [[الحیاة السیاسیة للامام الحسن (کتاب)|الحیاة السیاسیة للامام الحسن]]{{ع}}، [[سید جعفر مرتضی عاملی]]؛ [[امام حسن]] و [[امام حسین]]{{عم}}، [[سید محسن امین عاملی]]؛ [[صلح امام حسن]]{{ع}}، شیخ [[راضی آل یاسین]]؛ زندگی [[امام حسن مجتبی]]{{ع}}، [[سید هاشم رسولی محلاتی]]؛ [[الامام المجتبی مهجة قلب المصطفی (کتاب)|الامام المجتبی مهجة قلب المصطفی]]{{صل}}، [[احمد رحمانی همدانی]]؛ و [[حیات امام حسن بن علی (کتاب)|حیات امام حسن بن علی]]{{ع}}، [[باقر شریف قرشی]]. | ||
درباره تعامل آن حضرت{{ع}} با مادرش، [[فاطمه]]{{س}}، با وجود اطلاعات درخور توجه، تاکنون کتاب مستقلی نوشته نشده و فقط [[ابن عقده زیدی]] [[مذهب]] کتابی مشتمل بر [[روایات]] فاطمه{{س}} از زبان فرزندانش نوشته است<ref>طوسی، محمد بن حسن، الفهرست، ص۱۴.</ref> | درباره تعامل آن حضرت{{ع}} با مادرش، [[فاطمه]]{{س}}، با وجود اطلاعات درخور توجه، تاکنون کتاب مستقلی نوشته نشده و فقط [[ابن عقده زیدی]] [[مذهب]] کتابی مشتمل بر [[روایات]] فاطمه{{س}} از زبان فرزندانش نوشته است<ref>طوسی، محمد بن حسن، الفهرست، ص۱۴.</ref><ref>[[سید علی رضا عالمی|عالمی، سید علی رضا]]، [[حسن بن علی (مقاله)| مقاله «حسن بن علی»]]، [[دانشنامه فاطمی ج۱ (کتاب)|دانشنامه فاطمی]]، ج۱، ص ۱۸۲.</ref> | ||
==امام حسن{{ع}} و [[حضرت فاطمه]]{{س}}== | ==امام حسن{{ع}} و [[حضرت فاطمه]]{{س}}== | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
در [[منابع حدیثی]]، روایاتی که امام حسن{{ع}} از مادر خود شنیده بود، آمده است<ref>ر.ک: طبری امامی، محمد بن جریر، دلائل الامامه، ص۷۳.</ref>. علاوه بر آن، زنده نگه داشتن یاد فاطمه{{س}}، از [[رفتار]] و گفتار امام حسن{{ع}} مشهود است. حضرت{{ع}} در [[روز]] [[صلح با معاویه]]، از جایگاه پدرش علی{{ع}} و مادرش فاطمه{{س}} سخن گفت و به وجود آنان [[افتخار]] کرد و معاویه را، بدان سبب که مادرش [[هند]] بود، به شدت نکوهید<ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ص۴۶؛ ر.ک: مفید، محمد بن محمد، الارشاد، ج۲، ص۱۵؛ طبرسی، احمد بن علی، الاحتجاج، ج۱، ص۴۱۹- ۴۳۰.</ref>. | در [[منابع حدیثی]]، روایاتی که امام حسن{{ع}} از مادر خود شنیده بود، آمده است<ref>ر.ک: طبری امامی، محمد بن جریر، دلائل الامامه، ص۷۳.</ref>. علاوه بر آن، زنده نگه داشتن یاد فاطمه{{س}}، از [[رفتار]] و گفتار امام حسن{{ع}} مشهود است. حضرت{{ع}} در [[روز]] [[صلح با معاویه]]، از جایگاه پدرش علی{{ع}} و مادرش فاطمه{{س}} سخن گفت و به وجود آنان [[افتخار]] کرد و معاویه را، بدان سبب که مادرش [[هند]] بود، به شدت نکوهید<ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ص۴۶؛ ر.ک: مفید، محمد بن محمد، الارشاد، ج۲، ص۱۵؛ طبرسی، احمد بن علی، الاحتجاج، ج۱، ص۴۱۹- ۴۳۰.</ref>. | ||
هنگام [[شهادت]] نیز به برادرش، حسین{{ع}}، [[وصیت]] کرد پیکرم را بر سر [[مزار رسول خدا]]{{صل}}، سپس به سوی مادرم فاطمه{{س}} و پس از آن به [[بقیع]] ببر و همان جا [[دفن]] کن<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۱، ص۳۰۰.</ref>. به گفته [[شیخ مفید]]، امام حسن{{ع}} را، به وصیت خودش، در کنار جده‌اش، [[فاطمه بنت اسد]]، [[دفن]] کردند<ref>مفید، محمد بن محمد، الارشاد، ج۲، ص۱۷، ۱۹.</ref> | هنگام [[شهادت]] نیز به برادرش، حسین{{ع}}، [[وصیت]] کرد پیکرم را بر سر [[مزار رسول خدا]]{{صل}}، سپس به سوی مادرم فاطمه{{س}} و پس از آن به [[بقیع]] ببر و همان جا [[دفن]] کن<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۱، ص۳۰۰.</ref>. به گفته [[شیخ مفید]]، امام حسن{{ع}} را، به وصیت خودش، در کنار جده‌اش، [[فاطمه بنت اسد]]، [[دفن]] کردند<ref>مفید، محمد بن محمد، الارشاد، ج۲، ص۱۷، ۱۹.</ref><ref>[[سید علی رضا عالمی|عالمی، سید علی رضا]]، [[حسن بن علی (مقاله)| مقاله «حسن بن علی»]]، [[دانشنامه فاطمی ج۱ (کتاب)|دانشنامه فاطمی]]، ج۱، ص ۱۸۵.</ref> | ||
==[[امام حسن]]{{ع}} در دوران خلفا== | ==[[امام حسن]]{{ع}} در دوران خلفا== | ||
| خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
از زندگی آن حضرت{{ع}} در دوران [[خلافت عثمان]]، رویدادهای بیشتری ثبت شده است. سخنان آن حضرت{{ع}} در مشایعت [[ابوذر غفاری]] - که از منتقدان سرسخت [[عثمان]] به شمار می‌رفت - یکی از آنهاست؛ در حالی که عثمان [[مردم]] را از مشایعت و صحبت با [[ابوذر]]، در هنگام تبعیدش به [[ربذه]]، [[نهی]] کرده بود<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۲۵۳.</ref>. نقل شده است که امام حسن{{ع}} در سال سی‌ام [[هجرت]]، به همراه برادرش، در [[فتوحات]] [[خراسان]] و [[گرگان]] حضور داشت<ref>طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، ج۳، ص۳۲۳-۳۲۴؛ ابن اثیر جزری، الکامل، ج۳، ص۱۰۹- ۱۱۰.</ref>. برخی [[مورخان]] درباره [[صحت]] گزارش‌های شرکت حضرت{{ع}} در فتوحات، تردید جدی کرده‌اند<ref>ر.ک: عاملی، سیدجعفر مرتضی، الحیاة السیاسیة للامام الحسن{{ع}}، ص۱۳۳-۱۳۵.</ref>. | از زندگی آن حضرت{{ع}} در دوران [[خلافت عثمان]]، رویدادهای بیشتری ثبت شده است. سخنان آن حضرت{{ع}} در مشایعت [[ابوذر غفاری]] - که از منتقدان سرسخت [[عثمان]] به شمار می‌رفت - یکی از آنهاست؛ در حالی که عثمان [[مردم]] را از مشایعت و صحبت با [[ابوذر]]، در هنگام تبعیدش به [[ربذه]]، [[نهی]] کرده بود<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۲۵۳.</ref>. نقل شده است که امام حسن{{ع}} در سال سی‌ام [[هجرت]]، به همراه برادرش، در [[فتوحات]] [[خراسان]] و [[گرگان]] حضور داشت<ref>طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، ج۳، ص۳۲۳-۳۲۴؛ ابن اثیر جزری، الکامل، ج۳، ص۱۰۹- ۱۱۰.</ref>. برخی [[مورخان]] درباره [[صحت]] گزارش‌های شرکت حضرت{{ع}} در فتوحات، تردید جدی کرده‌اند<ref>ر.ک: عاملی، سیدجعفر مرتضی، الحیاة السیاسیة للامام الحسن{{ع}}، ص۱۳۳-۱۳۵.</ref>. | ||
بنا بر گزارشی، آن حضرت{{ع}} هنگام [[هجوم]] [[مخالفان]] عثمان، در [[منزل]] او حضور داشت تا از آسیب رسیدن به عثمان، به عنوان [[خلیفه]] [[مسلمانان]]، جلوگیری کند و خود نیز زخمی شد و جانش در معرض خطر قرار گرفت<ref>بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، ج۶، ص۱۸۴.</ref>. این عملکرد هوشمندانه [[سیاسی]] ایشان - که به پیشنهاد پدرش، علی{{ع}}، صورت گرفت - این [[شبهه]] را که [[بنی‌هاشم]] با [[کشته شدن عثمان]] موافق‌اند، منتفی ساخت<ref>ر.ک: قرشی، باقر شریف، حیاة الامام الحسن بن علی{{ع}}، ج۱، ص۲۸۰-۲۸۲؛ عاملی، سیدجعفر مرتضی، الحیاة السیاسیة للامام الحسن{{ع}}، ص۱۶۲ -۱۶۷.</ref>. درباره [[صحت]] این گزارش‌های [[تاریخی]]، نقدهایی وجود دارد<ref>امینی، عبدالحسین، الغدیر، ج۹، ص۲۴۳؛ عاملی، سیدجعفر مرتضی، الحیاة السیاسیة للامام الحسن{{ع}}، ص۱۶۲-۱۶۷.</ref> | بنا بر گزارشی، آن حضرت{{ع}} هنگام [[هجوم]] [[مخالفان]] عثمان، در [[منزل]] او حضور داشت تا از آسیب رسیدن به عثمان، به عنوان [[خلیفه]] [[مسلمانان]]، جلوگیری کند و خود نیز زخمی شد و جانش در معرض خطر قرار گرفت<ref>بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، ج۶، ص۱۸۴.</ref>. این عملکرد هوشمندانه [[سیاسی]] ایشان - که به پیشنهاد پدرش، علی{{ع}}، صورت گرفت - این [[شبهه]] را که [[بنی‌هاشم]] با [[کشته شدن عثمان]] موافق‌اند، منتفی ساخت<ref>ر.ک: قرشی، باقر شریف، حیاة الامام الحسن بن علی{{ع}}، ج۱، ص۲۸۰-۲۸۲؛ عاملی، سیدجعفر مرتضی، الحیاة السیاسیة للامام الحسن{{ع}}، ص۱۶۲ -۱۶۷.</ref>. درباره [[صحت]] این گزارش‌های [[تاریخی]]، نقدهایی وجود دارد<ref>امینی، عبدالحسین، الغدیر، ج۹، ص۲۴۳؛ عاملی، سیدجعفر مرتضی، الحیاة السیاسیة للامام الحسن{{ع}}، ص۱۶۲-۱۶۷.</ref><ref>[[سید علی رضا عالمی|عالمی، سید علی رضا]]، [[حسن بن علی (مقاله)| مقاله «حسن بن علی»]]، [[دانشنامه فاطمی ج۱ (کتاب)|دانشنامه فاطمی]]، ج۱، ص ۱۸۸.</ref> | ||
==[[امام حسن]]{{ع}} و [[خلافت]] پدر== | ==[[امام حسن]]{{ع}} و [[خلافت]] پدر== | ||
امام حسن{{ع}} در [[زمان]] خلافت پدرش علی{{ع}}، در تمام صحنه‌ها حاضر بود. او در [[همراهی]] [[کوفیان]] با علی{{ع}}، برای مقابله با [[اصحاب جمل]] در سال ۳۶ [[هجرت]]، نقش داشت<ref>بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، ج۳، ص۲۹-۳۰؛ ابن داوود دینوری، احمد، الاخبار الطوال، ص۱۴۴-۱۴۵.</ref> و در این [[جنگ]] سرنوشت‌ساز، [[فرمانده]] جناح راست [[سپاه]] بود<ref>ابن خیاط، تاریخ خلیفة بن خیاط، ص۱۳۸؛ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۳، ص۴۸۵.</ref>. در [[جنگ صفین]] همراه برادرش حسین{{ع}}، فرمانده سواران بود<ref>ابن اعثم کوفی، الفتوح، ج۳، ص۲۴.</ref> و در [[جنگ نهروان]] نیز حضور داشت<ref>طبری، احمد بن عبدالله، ذخائر العقبی، ص۲۲۷.</ref> | امام حسن{{ع}} در [[زمان]] خلافت پدرش علی{{ع}}، در تمام صحنه‌ها حاضر بود. او در [[همراهی]] [[کوفیان]] با علی{{ع}}، برای مقابله با [[اصحاب جمل]] در سال ۳۶ [[هجرت]]، نقش داشت<ref>بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، ج۳، ص۲۹-۳۰؛ ابن داوود دینوری، احمد، الاخبار الطوال، ص۱۴۴-۱۴۵.</ref> و در این [[جنگ]] سرنوشت‌ساز، [[فرمانده]] جناح راست [[سپاه]] بود<ref>ابن خیاط، تاریخ خلیفة بن خیاط، ص۱۳۸؛ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۳، ص۴۸۵.</ref>. در [[جنگ صفین]] همراه برادرش حسین{{ع}}، فرمانده سواران بود<ref>ابن اعثم کوفی، الفتوح، ج۳، ص۲۴.</ref> و در [[جنگ نهروان]] نیز حضور داشت<ref>طبری، احمد بن عبدالله، ذخائر العقبی، ص۲۲۷.</ref><ref>[[سید علی رضا عالمی|عالمی، سید علی رضا]]، [[حسن بن علی (مقاله)| مقاله «حسن بن علی»]]، [[دانشنامه فاطمی ج۱ (کتاب)|دانشنامه فاطمی]]، ج۱، ص ۱۸۹.</ref> | ||
==امام حسن{{ع}} و [[زعامت]] [[مسلمانان]]== | ==امام حسن{{ع}} و [[زعامت]] [[مسلمانان]]== | ||
| خط ۷۲: | خط ۷۲: | ||
در برخی [[روایت‌ها]]، به فراوانی ازدواج‌ها و طلاق‌های آن حضرت{{ع}} اشاره شده است<ref>بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، ج۳، ص۲۷۶؛ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۶، ص۲۱-۲۲.</ref>. این [[روایات]] را - که برخی از [[مستشرقان]]، مانند [[هنری]] لامنس و لورا وچیا والیری، نیز به آنها توجه نشان داده‌اند<ref>لامنس، هنری، الحسن بن علی{{ع}}، دائرة المعارف الاسلامیه، ترجمه احمد محمد شاکر، ج۷، ص۴۰۰- ۴۰۳؛ ر.ک: تقی‌زاده داوری، محمود، تصویر امامان شیعه در دایرة المعارف اسلام، ص۱۳۳-۱۳۷.</ref> - بعضی [[اندیشمندان]] دوره معاصر، به شدت [[نقد]] کرده‌اند<ref>مادلونگ، ویلفرد، جانشینی محمد{{صل}}، ترجمه احمد نمایی، ص۴۶۸؛ قرشی، باقر شریف، حیاة الامام الحسن بن علی{{ع}}، ج۲، ص۴۴۳-۴۵۴.</ref>. | در برخی [[روایت‌ها]]، به فراوانی ازدواج‌ها و طلاق‌های آن حضرت{{ع}} اشاره شده است<ref>بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، ج۳، ص۲۷۶؛ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۶، ص۲۱-۲۲.</ref>. این [[روایات]] را - که برخی از [[مستشرقان]]، مانند [[هنری]] لامنس و لورا وچیا والیری، نیز به آنها توجه نشان داده‌اند<ref>لامنس، هنری، الحسن بن علی{{ع}}، دائرة المعارف الاسلامیه، ترجمه احمد محمد شاکر، ج۷، ص۴۰۰- ۴۰۳؛ ر.ک: تقی‌زاده داوری، محمود، تصویر امامان شیعه در دایرة المعارف اسلام، ص۱۳۳-۱۳۷.</ref> - بعضی [[اندیشمندان]] دوره معاصر، به شدت [[نقد]] کرده‌اند<ref>مادلونگ، ویلفرد، جانشینی محمد{{صل}}، ترجمه احمد نمایی، ص۴۶۸؛ قرشی، باقر شریف، حیاة الامام الحسن بن علی{{ع}}، ج۲، ص۴۴۳-۴۵۴.</ref>. | ||
[[منابع تاریخی]] بر روی نام سه تن از [[همسران]] آن حضرت{{ع}} - که صاحب فرزند بودند - [[اتفاق نظر]] دارند: [[خوله]]، دختر منظور فزاری، [[مادر]] حسن؛ ام‌بشیر، دختر [[ابی‌مسعود]] [[خزرجی]]، [[مادر]] زید؛ و [[ام اسحاق]]، دختر [[طلحة بن عبیدالله]]، مادر [[طلحه]]<ref>ابن قتیبه دینوری، المعارف، ص۲۱۲؛ بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، ج۳، ص۳۰۴.</ref>. برخی گفته‌اند که ام اسحاق، مادر [[حسین اثرم]] و [[ابوبکر]] و قاسم و [[عمرو]] نیز بوده است<ref>مفید، محمد بن محمد، الارشاد، ج۲، ص۲۰؛ ابن حزم اندلسی، جمهرة انساب العرب، ص۳۸-۳۹.</ref>. [[جعده]]، دختر [[اشعث بن قیس]]، دیگر [[همسر]] [[امام]]{{ع}} بود که از ایشان صاحب [[فرزندی]] نشد. بنا بر گزارشی، وی فرزندانی داشته است که در گذشتند<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۲۲۵-۲۲۶، «ملحقات».</ref>. [[ابن سعد]]، [[ام کلثوم]] (دختر [[فضل بن عباس]]) و [[زینب]] (دختر [[سبیع]] [[بجلی]]) را نیز جزو [[همسران]] آن [[حضرت]]{{ع}} نام برده و زینب را مادر عبدالله دانسته است<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۲۲۵-۲۲۶، «ملحقات».</ref>. بنابراین، در منابع متقدم، فقط نام شش تن به عنوان همسر [[امام حسن]]{{ع}} ثبت شده است. حضرت{{ع}} از برخی از [[کنیزان]] خود نیز دارای فرزند بود<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۲۲۵، «ملحقات»؛ علوی، علی بن محمد، المجدی فی انساب الطالبین، ص۱۹-۲۰.</ref> | [[منابع تاریخی]] بر روی نام سه تن از [[همسران]] آن حضرت{{ع}} - که صاحب فرزند بودند - [[اتفاق نظر]] دارند: [[خوله]]، دختر منظور فزاری، [[مادر]] حسن؛ ام‌بشیر، دختر [[ابی‌مسعود]] [[خزرجی]]، [[مادر]] زید؛ و [[ام اسحاق]]، دختر [[طلحة بن عبیدالله]]، مادر [[طلحه]]<ref>ابن قتیبه دینوری، المعارف، ص۲۱۲؛ بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، ج۳، ص۳۰۴.</ref>. برخی گفته‌اند که ام اسحاق، مادر [[حسین اثرم]] و [[ابوبکر]] و قاسم و [[عمرو]] نیز بوده است<ref>مفید، محمد بن محمد، الارشاد، ج۲، ص۲۰؛ ابن حزم اندلسی، جمهرة انساب العرب، ص۳۸-۳۹.</ref>. [[جعده]]، دختر [[اشعث بن قیس]]، دیگر [[همسر]] [[امام]]{{ع}} بود که از ایشان صاحب [[فرزندی]] نشد. بنا بر گزارشی، وی فرزندانی داشته است که در گذشتند<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۲۲۵-۲۲۶، «ملحقات».</ref>. [[ابن سعد]]، [[ام کلثوم]] (دختر [[فضل بن عباس]]) و [[زینب]] (دختر [[سبیع]] [[بجلی]]) را نیز جزو [[همسران]] آن [[حضرت]]{{ع}} نام برده و زینب را مادر عبدالله دانسته است<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۲۲۵-۲۲۶، «ملحقات».</ref>. بنابراین، در منابع متقدم، فقط نام شش تن به عنوان همسر [[امام حسن]]{{ع}} ثبت شده است. حضرت{{ع}} از برخی از [[کنیزان]] خود نیز دارای فرزند بود<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۲، ص۲۲۵، «ملحقات»؛ علوی، علی بن محمد، المجدی فی انساب الطالبین، ص۱۹-۲۰.</ref><ref>[[سید علی رضا عالمی|عالمی، سید علی رضا]]، [[حسن بن علی (مقاله)| مقاله «حسن بن علی»]]، [[دانشنامه فاطمی ج۱ (کتاب)|دانشنامه فاطمی]]، ج۱، ص ۱۸۹.</ref> | ||
==شهادت امام حسن{{ع}}== | ==شهادت امام حسن{{ع}}== | ||
در [[تاریخ شهادت]] آن حضرت{{ع}} [[اختلاف]] هست. این [[تاریخ]] در [[منابع اهل سنت]]، [[سال]] ۴۹ یا [[ربیع الاول]] سال ۵۰ یا ۵۱ [[هجرت]]<ref>بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، ج۳، ص۲۹۹؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۳۸۹؛ ابن جوزی، صفة الصفوه، ج۱، ص۳۸۷.</ref>، و در منابع [[شیعی]]، صفر سال ۵۰ هجرت<ref>مفید، محمد بن محمد، الارشاد، ج۲، ص۱۵؛ ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب، ج۳، ص۱۹۲.</ref> و در [[اعلام الوری]]، [[۲۸ صفر]] سال ۵۰ هجرت ثبت شده است<ref>طبرسی، فضل بن حسن، اعلام الوری، ج۱، ص۴۰۳.</ref>. | در [[تاریخ شهادت]] آن حضرت{{ع}} [[اختلاف]] هست. این [[تاریخ]] در [[منابع اهل سنت]]، [[سال]] ۴۹ یا [[ربیع الاول]] سال ۵۰ یا ۵۱ [[هجرت]]<ref>بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، ج۳، ص۲۹۹؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۳۸۹؛ ابن جوزی، صفة الصفوه، ج۱، ص۳۸۷.</ref>، و در منابع [[شیعی]]، صفر سال ۵۰ هجرت<ref>مفید، محمد بن محمد، الارشاد، ج۲، ص۱۵؛ ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب، ج۳، ص۱۹۲.</ref> و در [[اعلام الوری]]، [[۲۸ صفر]] سال ۵۰ هجرت ثبت شده است<ref>طبرسی، فضل بن حسن، اعلام الوری، ج۱، ص۴۰۳.</ref>. | ||
بنا بر گزارش‌های [[مورخان]] [[اهل سنت]]، وقتی که [[حسن بن علی]]{{ع}} در بستر [[بیماری]] بود، به خواست آن حضرت{{ع}}، قرار بود در کنار [[مرقد]] [[پیامبر]]{{صل}} به [[خاک]] سپرده شود. امام حسن{{ع}} با [[پیش‌بینی]] [[مخالفت]] برخی اشخاص، [[وصیت]] نمود در صورت بروز تنش، او را در [[بقیع]] به خاک بسپارند<ref>بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، ج۳، ص۲۹۷-۲۹۸؛ ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج۱۳، ص۲۸۹.</ref>. بنا بر گزارش [[منابع اهل سنت]]، پس از [[شهادت]] آن [[حضرت]]{{ع}}، [[بنی‌امیه]] (به سرکردگی [[مروان بن حکم]]) مانع شدند که حضرت{{ع}} در کنار [[مرقد]] [[رسول خدا]]{{صل}} به [[خاک]] سپرده شود<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۳۸۹؛ ر.ک: ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج۱۳، ص۲۸۷-۲۹۰.</ref>. برخی از [[اهل سنت]] مدعی شده‌اند [[عایشه]] زمانی که مردان مسلح [[جنگی]] را دید، از [[عاقبت]] امر بیمناک شد و گفت: «[[خانه]]، خانه من است و اجازه نمی‌دهم احدی در آن [[دفن]] شود»<ref>بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، ج۳، ص۲۹۸.</ref>. به گزارش [[شیخ مفید]]<ref>مفید، محمد بن محمد، الارشاد، ج۲، ص۱۸.</ref> و [[ابن شهر آشوب]]<ref>ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب، ج۳، ص۲۰۴.</ref> برای جلوگیری از دفن [[امام حسن]]{{ع}}، عایشه مستقیماً دست به کار شد و سوار بر قاطر، فریاد زد: «کسی را که [[دوست]] نمی‌دارم، اجازه ورود به خانه‌ام نمی‌دهم». [[پشتیبانی]] عایشه از بنی‌امیه در این ماجرا و سوارشدن او بر قاطر، در برخی منابع دیگر هم آمده است<ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ص۸۲.</ref>. پس از این ماجرا، [[امام حسین]]{{ع}}، طبق [[وصیت]]، امام حسن{{ع}} را در [[بقیع]] دفن کرد<ref>مفید، محمد بن محمد، الارشاد، ج۲، ص۱۹؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۳۹۲؛ ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج۱۳، ص۲۸۷.</ref>. با [[شهادت امام حسن]]{{ع}}، هفت [[روز]]، اهالی [[مکه]] و [[مدینه]] به سوگ نشستند<ref>ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج۱۳، ص۲۹۷-۲۹۸.</ref>. در [[تشییع جنازه]] حضرت{{ع}}، از بنی‌امیه فقط [[سعید بن عاص]] حضور داشت که در آن [[زمان]] [[والی مدینه]] بود<ref>بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، ج۳، ص۲۹۹.</ref> | بنا بر گزارش‌های [[مورخان]] [[اهل سنت]]، وقتی که [[حسن بن علی]]{{ع}} در بستر [[بیماری]] بود، به خواست آن حضرت{{ع}}، قرار بود در کنار [[مرقد]] [[پیامبر]]{{صل}} به [[خاک]] سپرده شود. امام حسن{{ع}} با [[پیش‌بینی]] [[مخالفت]] برخی اشخاص، [[وصیت]] نمود در صورت بروز تنش، او را در [[بقیع]] به خاک بسپارند<ref>بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، ج۳، ص۲۹۷-۲۹۸؛ ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج۱۳، ص۲۸۹.</ref>. بنا بر گزارش [[منابع اهل سنت]]، پس از [[شهادت]] آن [[حضرت]]{{ع}}، [[بنی‌امیه]] (به سرکردگی [[مروان بن حکم]]) مانع شدند که حضرت{{ع}} در کنار [[مرقد]] [[رسول خدا]]{{صل}} به [[خاک]] سپرده شود<ref>ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۳۸۹؛ ر.ک: ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج۱۳، ص۲۸۷-۲۹۰.</ref>. برخی از [[اهل سنت]] مدعی شده‌اند [[عایشه]] زمانی که مردان مسلح [[جنگی]] را دید، از [[عاقبت]] امر بیمناک شد و گفت: «[[خانه]]، خانه من است و اجازه نمی‌دهم احدی در آن [[دفن]] شود»<ref>بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، ج۳، ص۲۹۸.</ref>. به گزارش [[شیخ مفید]]<ref>مفید، محمد بن محمد، الارشاد، ج۲، ص۱۸.</ref> و [[ابن شهر آشوب]]<ref>ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب، ج۳، ص۲۰۴.</ref> برای جلوگیری از دفن [[امام حسن]]{{ع}}، عایشه مستقیماً دست به کار شد و سوار بر قاطر، فریاد زد: «کسی را که [[دوست]] نمی‌دارم، اجازه ورود به خانه‌ام نمی‌دهم». [[پشتیبانی]] عایشه از بنی‌امیه در این ماجرا و سوارشدن او بر قاطر، در برخی منابع دیگر هم آمده است<ref>ابوالفرج اصفهانی، مقاتل الطالبیین، ص۸۲.</ref>. پس از این ماجرا، [[امام حسین]]{{ع}}، طبق [[وصیت]]، امام حسن{{ع}} را در [[بقیع]] دفن کرد<ref>مفید، محمد بن محمد، الارشاد، ج۲، ص۱۹؛ ابن عبدالبر، الاستیعاب، ج۱، ص۳۹۲؛ ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج۱۳، ص۲۸۷.</ref>. با [[شهادت امام حسن]]{{ع}}، هفت [[روز]]، اهالی [[مکه]] و [[مدینه]] به سوگ نشستند<ref>ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ج۱۳، ص۲۹۷-۲۹۸.</ref>. در [[تشییع جنازه]] حضرت{{ع}}، از بنی‌امیه فقط [[سعید بن عاص]] حضور داشت که در آن [[زمان]] [[والی مدینه]] بود<ref>بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، ج۳، ص۲۹۹.</ref><ref>[[سید علی رضا عالمی|عالمی، سید علی رضا]]، [[حسن بن علی (مقاله)| مقاله «حسن بن علی»]]، [[دانشنامه فاطمی ج۱ (کتاب)|دانشنامه فاطمی]]، ج۱، ص ۱۹۳.</ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
#[[پرونده:1379590.jpg|22px]] [[سید علی رضا عالمی|عالمی، سید علی رضا]]، [[حسن بن علی (مقاله)| مقاله «حسن بن علی»]]، [[دانشنامه فاطمی ج۱ (کتاب)|'''دانشنامه فاطمی ج۱''']] | # [[پرونده:1379590.jpg|22px]] [[سید علی رضا عالمی|عالمی، سید علی رضا]]، [[حسن بن علی (مقاله)| مقاله «حسن بن علی»]]، [[دانشنامه فاطمی ج۱ (کتاب)|'''دانشنامه فاطمی ج۱''']] | ||
{{پایان منابع}} | {{پایان منابع}} | ||