بدیع (اسم الهی): تفاوت میان نسخه‌ها

[[بدیع]] بر وزن فعیل، صفت مشبهه از ریشه (ب - د - ع) است که در لغت به دو صورت لازم و متعدی به کار رفته است. در صورت اول بدیع به معنای موجود بی‌مانند و بی‌نظیر است؛<ref>المصباح، ص۳۸، «بدع».</ref> ولی در صورت دوم می‌تواند مفید یکی از دو معنای زیر باشد:

#معنای فاعلی (مبدِع)؛ یعنی کسی که [[آفریدن]] او جدید و بدون سابقه و نمونه پیشین است.<ref>مفردات، ص۱۱۰؛ لسان‌العرب، ج ۱، ص۳۴۲؛ النهایه، ج ۱، ص۱۰۶، «بدع».</ref>

== تبیین اسم بدیع ==

بدیع به عنوان اسمی از اسمای حسنای الهی دو معنا می‌تواند داشته باشد:

#کسی که نه در ذات خود نظیری دارد و نه در صفات و [[افعال]].<ref> اسماء اللّه الحسنی، ص۲۲۷؛ النور الاسنی، ص۴۵۹.</ref> در این صورت مفهوم بدیع مانند مفاد {{متن قرآن|لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْءٌ}}<ref>«چیزی مانند او نیست» سوره شوری، آیه ۱۱.</ref> خواهد بود. گفته شده: {{متن قرآن|بَدِيعُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ}} یعنی [[خداوند]] در آسمان‌های عالم [[ارواح]] و [[زمین]] عالم اجساد نظیر و مثل ندارد.<ref>تفسیر ابن‌عربی، ج ۱، ص۳۹۳.</ref> به این مفهوم در برخی از [[روایات]] نیز اشاره شده است: {{متن حدیث| فَإِنَّكَ بَدِيعٌ لَمْ يَكُنْ قَبْلَكَ شَيْءٌ}}<ref>بحارالانوار، ج ۸۸، ص۶۹.</ref> برخی بدیع را معادل اسم «اوّل» خداوند دانسته‌اند.<ref>شرح الاسماء، ص۹۴؛ شرح اسماء الله الحسنی، ص۱۵۰.</ref>

== بدیع بودن خداوند و [[نفی]] فرزند از او ==

در دو آیه‌ای که بدیع در آنها به کار رفته، بدیع بودن خداوند دلیل نفی فرزند از او قرار داده شده است: {{متن قرآن|وَجَعَلُوا لِلَّهِ شُرَكَاءَ الْجِنَّ وَخَلَقَهُمْ وَخَرَقُوا لَهُ بَنِينَ وَبَنَاتٍ بِغَيْرِ عِلْمٍ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى عَمَّا يَصِفُونَ}}<ref>«و برای خداوند شریک‌هایی از پریان تراشیدند در حالی که او آنان را آفریده است و (برخی دیگر) از بی‌دانشی برای او پسرانی و دخترانی برساختند؛ پاکا و فرا برترا که اوست از آنچه (آنان) وصف می‌کنند» سوره انعام، آیه ۱۰۰.</ref>، {{متن قرآن|بَدِيعُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ أَنَّى يَكُونُ لَهُ وَلَدٌ وَلَمْ تَكُنْ لَهُ صَاحِبَةٌ وَخَلَقَ كُلَّ شَيْءٍ وَهُوَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ}}<ref>«آفریننده  آسمان‌ها و زمین است، چگونه او را فرزندی تواند بود در حالی که او را همسری نیست و همه چیز را آفریده است و او به هر چیزی داناست» سوره انعام، آیه ۱۰۱.</ref>، {{متن قرآن|وَقَالُوا اتَّخَذَ اللَّهُ وَلَدًا سُبْحَانَهُ بَلْ لَهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ كُلٌّ لَهُ قَانِتُونَ}}<ref>«و گفتند خداوند فرزندی گزیده است؛ پاکا که اوست، بلکه هر چه در آسمان و زمین است از اوست؛ همه فرمانبردار اویند» سوره بقره، آیه ۱۱۶.</ref>، {{متن قرآن|بَدِيعُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَإِذَا قَضَى أَمْرًا فَإِنَّمَا يَقُولُ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ}}<ref>«پدیدآور آسمان‌ها و زمین است و چون (انجام) کاری را بخواهد تنها می‌گوید: باش! بی‌درنگ خواهد بود» سوره بقره، آیه ۱۱۷.</ref> با تکیه بر بدیع بودن خداوند، به دو صورت می‌توان [[فرزند داشتن]] او را نفی کرد:  

#اگر بدیع به معنای ذات بی‌مانند باشد، فرزند داشتن چنین ذاتی غیر ممکن است؛ زیرا فرزند داشتن عبارت از این است که موجودی برخی از اجزای وجود خود را از خود جدا کرده و به تدریج او را [[تربیت]] کند تا نوعی همانند خودش شود، و [[ذات الهی]] [[منزه]] از مثل و مانند است. <ref>المیزان، ج ۱، ص۲۶۱.</ref>

== منابع ==

{{منابع}}

{{پایان منابع}}