پردازش ابنسینا از مسئله نبوت در مقایسه با جریانات كلامی و فلسفی (مقاله)
پردازش ابنسینا از مسئله نبوت | |
---|---|
در مقایسه با جریانات كلامی و فلسفی | |
رتبه علمی | علمی پژوهشی |
زبان | فارسی |
نویسنده | زهره توازیانی |
موضوع | نبوت، نبوت در فلسفه اسلامی، نبوت در کلام اسلامی |
مذهب | شیعه |
منتشر شده در | دوفصلنامه حکمت سینوی |
وابسته به | دانشگاه قم |
محل نشر | قم، ایران |
تاریخ نشر | پاییز و زمستان ۱۳۹۰ |
شماره | ۴۶ |
شماره صفحات | از صفحه ۴۴ تا ۶۲ مجله |
ناشر الکترونیک | پایگاه مجلات تخصصی نور |
پردازش ابنسینا از مسئله نبوت در مقایسه با جریانات كلامی و فلسفی عنوان مقالهای است که با زبان فارسی به بررسی مفهوم مقوله نبوت در اندیشه شیخ الرئیس ابنسینا با توجه به آنچه که در جریانات کلامی و فلسفی است، میپردازد. این مقاله ۱۹ صفحهای به قلم زهره توازیانی نگاشته شده و در دوفصلنامه حکمت سینوی (شماره ۴۶، پاییز و زمستان ۱۳۹۰) منتشر گشته است.[۱]
چکیده مقاله
- نویسنده در ابتدای چکیده مقاله خود مینویسد: «ابنسینا فیلسوف مسلمان مشایی با عنایت به اینکه در دانش فلسفه تنها احکام و عوارض ذاتی وجود، مورد بحث قرار میگیرد، مسئله نبوت را در آثار فلسفی خود مطرح میکند. علاوه بر او برخی از فیلسوفان مسلمان دیگر نیز به طور جدی به این بحث پرداختهاند و برخی نیز به اقتضای لوازمات بعضی از مباحث فلسفی مانند صفات تکلم، علم عنایی خداوند و مراتب هستی به آن اشاره کردهاند و البته بعضی در آثار فلسفی خود، با وجود طرح موضوعاتی مانند خدا و صفات او، به مبحث نبوت نپرداختهاند. پیش از ابنسینا، فارابی در مباحث فلسفی خود مانند اخلاق، سیاست، علمالنفس و ما بعدالطبیعه موضوع نبوت را مطرح میکند».
- نویسنده در انتهای چکیده مقاله خود مینویسد: «پس از شیخالرئیس نیز جریانات فکری در حوزه اسلامی متعرض مسئله نبوت شدهاند. این جریانات هر یک به دلایلی ورود به بحث مذکور را جایز دانستهاند. جریانات فلسفی به ملاحظه عوارض ذاتی وجود و جریانات کلامی به دلیل صبغه کلامی نبوت به آن پرداخته اند. از میان متکلمان، شخصیت های تأثیرگذاری چون فخر رازی، علامه حلی و ایجی نیز گاهی در این بحث سبک و سیاق سینوی را پیش گرفتهاند. در میان جریانات فلسفی، تفکر اشراقی و حکمت صدرایی در فقراتی از بحث خود متأثر از ابنسینا بودهاند. در عین حال فیلسوف معاصر، علامه طباطبائی با پایبندی به آنچه ملاک تعیین کننده مسائل و مطالب فلسفی است، از ورود به موضوع نبوت در آثار فلسفی خود پرهیز میکند».[۲]
فهرست مقاله
- چکیده؛
- طرح مسئله؛
- پیشینه طرح فلسفی مسئله نبوت؛
- ابنسینا و مسئله فلسفی نبوت؛
- نبوت در آثار فلسفی ابنسینا؛
- ضرورت نبوت؛
- جایگاه وجودی پیامبر در نظام هستی؛
- رسالت پیامبر؛
- خصایص نبی؛
- وحی و عقل قدسی؛
- معجزه؛
- تحلیل نهایی از نحوه رویکرد فلسفی ابنسینا به موضوع نبوت؛
- طرح مسئله نبوت در سایر آثار کلامی و فلسفی؛
- جریانات کلامی؛
- جریانات فلسفی؛
- شیخ اشراق؛
- صدرالمتألهین؛
- علامه طباطبائی؛
- نتیجهگیری؛
- منابع و مآخذ.
دربارهٔ پدیدآورنده
خانم دکتر زهره توازیانی (متولد ۱۳۳۸ ش، شهر ری)، تحصیلات دانشگاهی خود را در مقطع دکتری فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه تهران به اتمام رساند. مدیر گروه فلسفه و حكمت اسلامی دانشگاه الزهرا، رياست دانشكده الهيات دانشگاه الزهرا و عضو هیئت تحریریه نشریه حکمت سینوی از جمله فعالیتهای وی است. او علاوه بر تدریس دروس دانشگاهی تا کنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر در آورده است. «امكان معرفت خدا و ادله وجود او از نظر ابنسینا و اسپینوزا»، «پردازش ابنسینا از مسئله نبوت در مقایسه با جریانات كلامی و فلسفی»، «تقریر تقویمی ابنسینا از مسأله خدا و امکان شناسایی او» و «مقایسه نظریه فطرت عقل با انسان معلق در اندیشه سینوی» برخی از این آثار است.[۳]