پژوهشی در الگوی مطالعه سنت‌های اجتماعی در قرآن (مقاله)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
پژوهشی در الگوی مطالعه سنت‌های اجتماعی در قرآن
زبانفارسی
نویسندهغلام حیدر کوشا
موضوعسنت‌های اجتماعی در قرآن
مذهبشیعه
منتشر شده درفصلنامه معرفت فرهنگی و اجتماعی
محل نشرقم، ایران
تاریخ نشربهار ۱۳۸۹
شماره۲
شماره صفحاتاز صفحه ۳۳ تا ۵۶ مجله
ناشر الکترونیکپایگاه تخصصی مجلات نور

پژوهشی در الگوی مطالعه سنت‌های اجتماعی در قرآن عنوان مقاله‌ای است که با زبان فارسی به بررسی سنت‌های اجتماعی در قرآن می‌پردازد. این مقاله ۲۴ صفحه‌ای به قلم غلام حیدر کوشا نگاشته شده و در فصلنامه معرفت فرهنگی و اجتماعی (شماره ۲، بهار ۱۳۸۹) منتشر گشته است[۱].

چکیده مقاله

نویسنده این مقاله می‌نویسد: «سنت‌‌ها، دست‌‌کم از چهار حیث موضوع، عاملان، آثار، اهداف«اجتماعی» خوانده می‌‌شوند. مطالعه روشمند سنت‌‌ها هم ما را به طرح یک نظریه دینی در جامعه‌شناسی دلگرم می‌‌کند و هم در کنترل جامعه و رخدادهای اجتماعی مدد می‌‌رساند و هم دسترسی به مدینه فاضله دینی را آسان‌تر می‌‌سازد. روش مطالعه سنت باید هم با تفسیرهای قرآنی همسو باشد و هم با الگوهای روشی متعارف در علوم اجتماعی. کیفی بودن مفاهیم و متغیرهای سنت‌‌، نیازمند بهره‌گیری از روش‌های مطالعه کیفی و نیز غیبی، ماورایی و متکی بودن بر متون دینی، اقتضای روش «تحلیل‌محتوی»، به‌خصوص «تحلیل‌ساختاری» است. در تحلیل‌ساختاری ارائه یک چارچوب انتزاعی ضروری است. از این‌ رو برای مطالعه سنت چارچوبی مناسب است که اولا، حضور خداوند در سلسله علل را توجیه کند و ثانیا، فعال بودن اراده انسان را نیز مورد توجه قرار دهد، ثالثا، به رابطه علی میان دو پدیده توجه کند و رابعا، میکانیسم‌‌های تحقق سنت را جستجو نماید. همچنین انتزاعی بودن مفاهیم سنت، مفهوم‌‌سازی آنها را ضرورت می‌‌بخشد؛ مفهوم‌‌سازی به معنای تجزیه مفاهیم از سطح انتزاعی به سطح عینی و مشاهده پذیر است. مفهوم‌سازی قرآنی بهترین روش برای مفهوم‌سازی مفاهیم سنت‌ها است»[۱].

فهرست مقاله

  1. امکان طرح جامعه‌شناسی دینی
  2. امکان تحت کنترل قرار دادن رخداد‌های اجتماعی
  3. اصلاح جامعه

دربارهٔ پدیدآورنده

غلام حیدر کوشا
حجت الاسلام و المسلمین دکتر غلام حیدر کوشا، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: ناصر مکارم شیرازی، جعفر سبحانی، حمید پارسانیا پیگیری کرد. همکاری با قم مؤسسه ازجمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس، به راهنمایی و مشاوره پایان‌نامه‌ها با عناوین فقهی و حقوقی در مقطع تحصیلات تكمیلی مشغول است و تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشتهٔ تحریر درآورده است. «روش‌های تربیت اجتماعی در خانواده»، «آثار نماز»، «پژوهشی در الگوی مطالعه سنت‌های اجتماعی در قرآن»، «دین و بررسی انتقادی مبانی جامعه شناسان در مطالعه آن» و «کنترل اجتماعی غیر رسمی در آیات و روایات» برخی از این آثار است[۲].

پانویس

دریافت متن

پیوند به بیرون