پیامدهای عدالت نسبی چیست؟ (پرسش)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
پیامدهای عدالت نسبی چیست؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ فقه سیاسی
مدخل اصلینسبیت عدالت
تعداد پاسخ۱ پاسخ

پیامدهای عدالت نسبی چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث فقه سیاسی است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی فقه سیاسی مراجعه شود.

پاسخ نخست

سید کاظم سیدباقری

حجت الاسلام و المسلمین دکتر سید کاظم سیدباقری در کتاب «عدالت سیاسی در قرآن کریم» در این‌باره گفته‌ است:

«وقتی عدالت، امری نسبی باشد، یعنی گروهی می‌توانند قرارداد کنند که چه چیز عادلانه یا ظالمانه باشد؛ پس عدالت، تابع قرارداد یا بسته به تشخیص اکثریت می‌شود؛ برخی متفکران غربی، تشخیص اکثریت را مبنای مناسبی برای عدالت تلقی می‌کند و بر این باورند که عدالت عبارت است از هر چیزی که اکثریت مردم آن را عادلانه بدانند؛ به بیان دیگر عدالت، نظامی است که آنچه را به تصدیق عموم، زمینه‌هایی برای نارضایتی مردم فراهم می‌کند، به حداقل برساند[۱]. با این نگرش، عدالت، امری سیال و نسبی، عرفی، اعتباری و قراردادی خواهد بود و اگر چنین باشد، در هر جامعه و در هر عصری یک نوع خاص خواهد بود؛ پس عدالت، نمی‌تواند دستور مطلقی داشته باشد و بگوید این عدالت است و باید همیشه و همه جا اجرا شود. حداکثر می‌تواند برای زمان و مکان خودش، دستور عدالت بدهد و امکان ندارد که عدالت برای همه زمان‌ها و مکان‌ها یک‌جور بشود؛ همین طور که امکان ندارد که بزرگی و کوچکی برای همه اشیا یک جور باشد[۲]»[۳]

منبع‌شناسی جامع فقه سیاسی

پانویس

  1. ر.ک: ناصر کاتوزیان، فلسفه حقوق، ص۱۳۴.
  2. ر.ک: مرتضی مطهری، اسلام و مقتضیات زمان، ص۳۰۵.
  3. سیدباقری، سید کاظم، عدالت سیاسی در قرآن کریم، ص ۱۳۱.