یأجوج و مأجوج در علوم قرآنی

این مدخل زیرشاخهٔ بحث یأجوج و مأجوج است. یأجوج و مأجوج از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: یأجوج و مأجوج در علوم قرآنی - یأجوج و مأجوج در معارف مهدویت - پرسش مرتبط ندارد

مقدمه

قرآن کریم در دو مورد ﴿قَالُوا يَا ذَا الْقَرْنَيْنِ إِنَّ يَأْجُوجَ وَمَأْجُوجَ مُفْسِدُونَ فِي الْأَرْضِ فَهَلْ نَجْعَلُ لَكَ خَرْجًا عَلَى أَنْ تَجْعَلَ بَيْنَنَا وَبَيْنَهُمْ سَدًّا﴾، ﴿حَتَّى إِذَا فُتِحَتْ يَأْجُوجُ وَمَأْجُوجُ وَهُمْ مِنْ كُلِّ حَدَبٍ يَنْسِلُونَ﴾ از "یأجوج و مأجوج" سخن گفته که از آن برمی‌آید این دو نام متعلق به دو قبیله وحشی و خونخوار بوده است که مزاحمت شدیدی برای ساکنان محل سکونت خود داشتند.

علامه طباطبایی از مجموع گفته‌های تورات استفاده می‌کند یأجوج و مأجوج، گروه یا گروه‌های بزرگ و مردمانی جنگجو و غارتگر بودند که در دوردست‌ترین نقطه شمال آسیا می‌زیستند.

عبدالرؤوف مصری معتقد است یأجوج و مأجوج قبایلی از "مغول" و ساکن در آن طرف دیوار چین بودند و چینی‌ها آنان را رعیت متمرد می‌نامیدند و پادشاهان چین با آنها پیوسته در حال جنگ و گریز بودند. در سال ۲۳۵ پیش از میلاد، نخستین امپراتور چین تدابیری اندیشید که از جمله آنها ایجاد سدّ چین بود و در سال ۲۲۵ قبل از میلاد دیوار چین به طول ۱۵۰۰ میل از کانسو تا خلیج سونح امتداد یافت. آتیلا که در اوایل قرون وسطی به اروپا هجوم آورد و چنگیزخان که تمام ممالک شرق را دستخوش وحشت کرد، از این قبیله بودند. همچنین ایشان و علائلی، یأجوج و مأجوج مسطور در آیه ﴿حَتَّى إِذَا فُتِحَتْ يَأْجُوجُ وَمَأْجُوجُ وَهُمْ مِنْ كُلِّ حَدَبٍ يَنْسِلُونَ﴾ را عَلَم برای قبیله خاصی نمی‌دانند.

قصه یأجوج و مأجوج در کتاب حزقیال (باب‌های ۳۸ - ۳۹) با عنوان "یأجوج و مأجوج" موجود است و چند فقره از Aggadah درباره جنگ یأجوج و مأجوج سخن می‌گوید که علامت ظهور دوران مسیح است.

برخی گفته‌اند یأجوج و مأجوج همان اقوام بدوی بودند که آنها را "تاتار" نامیده‌اند. حدود ششصد سال پیش از میلاد، یک دسته از آنان در سواحل دریای سیاه پراکنده شده، هنگام پایین آمدن از دامنه کوه‌های قفقاز، به آسیای غربی هجوم بردند. این نقطه، آن روز "مغولستان" نامیده می‌شد. ذوالقرنین برای جلوگیری از تاخت و تاز آنها، سدّی میان دو کوه ساخت.

منابع

1. فرهنگ‌نامه علوم قرآنی