ابراهیم بن حسین کسایی همدانی

موضوع مرتبط ندارد - مدخل مرتبط ندارد - پرسش مرتبط ندارد

آشنایی اجمالی

ابواسحاق ابراهیم بن حسین بن علی بن دیزیل کسائی همدانی، معروف به سیفنه و ابن دیزیل به این سبب سیفنّه لقب داده بودند که وی هرگاه به عالمی برمی‌خورد، تا همه احادیث او را نمی‌نوشت، او را رها نمی‌کرد. سیفنّه نام پرنده‌ای است که گویند: هرگاه برِ درختی می‌‌نشیند تمام برگ‌های آن را یا می‌‌خورد یا می‌‌کند و دور می‌‌ریزد. او را به خاطر کثرت ملازمتش با عفان بن مسلم انصاری، دابه عفان نیز نامیده‌اند. ذهبی ولادت او را اندکی قبل از ۲۰۰ هـ دانسته است. وی در حجاز، شام، مصر، عراق و جبال استماع حدیث کرد و از کسانی چون عفان بن مسلم انصاری، علی بن عیاش حمصی، آدم بن ابی ایاس عسقلانی و اسماعیل بن ابی اویس مدنی حدیث شنید. قرائت قرآن را نزد قالون که از روات قرائت، نافع بوده آموخت و از او روایت نمود و به گفته‌ای، شصت سال از عمر خود را به منظور جمع حدیث در سفرهای طولانی گذراند. ابوعوان اسفراینی، احمد بن هارون بردیجی، عمر بن حفص مستملی و احمد بن مروان دینوری از ایشان روایت کرده‌اند. وی در ضبط و کتابت حدیث چندان دقیق بود که می‌‌گفت: اگر کتابم در دستم باشد و احمد بن حنبل در طرف راستم، و یحیی بن معین در طرف چپم باشند، نگرانی ندارم یعنی از نوشتن آن عاجز نیستم. ابن عساکر به نقل از حاکم نیشابوری، او را ثقه و امین دانسته و صحت اسناد وی را مورد تأیید قرار داده است. چیزی از آثار ابن دیزیل بر جای نمانده و کتاب صفّین تنها اثری است که به او منسوب است. ابن کثیر کتاب مصنّفات را نیز به وی نسبت داده و می‌‌گوید که یکی از مجلدات بزرگ و حجیم آن درباره جنگ صفین است. حاجی خلیفه نیز جزئی را که مشتمل بر حدیث افک بوده، منسوب به ایشان دانسته است. ابن ابی الحدید قطعاتی از کتاب صفین وی را در شرح نهج البلاغه نقل کرده و بعضی از آنها را نصر بن مزاحم نیز از طریق دیگر در کتاب وقعة الصفین خود آورده است. وی به سال ۲۷۷ یا ۲۸۱ هـ درگذشت.

منابع

1. جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱