مقاتل بن سلیمان

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

آشنایی اجمالی

ابوالحسن مقاتل بن سلیمان بن بشیر خراسانی بلخی مروزی ازدی اهل بلخ بود،[۱] ولی به بصره رفت.[۲] از اصحاب امام باقر و امام صادق (ع) بود.[۳] از راویانی مانند ضحاک بن مزاحم، عطاء و ابن سیرین روایت نموده و در زمینه تفسیر از کلبی استفاده کرد.[۴]

در موضوعاتی که قرآن، یهود و نصاری را تأیید کرده، از عالمان یهود و نصاری استفاده کرده است. [۵] راویانی مانند عبدالرزاق بن همام[۶] و حسن بن محبوب[۷] از او روایت کرده‌اند. از عالمان جلیل‌القدر،[۸] محدث، قاری قرآن[۹] و بزرگ مفسّر عصر خویش[۱۰] بود و دیگران در زمینه تفسیر به او احتیاج داشتند. در بغداد حدیث نقل کرده است.[۱۱] وی در کتب رجالی شیعه تضعیف شده [۱۲] و رجال‌نویسان اهل سنت او را کذّاب و جاعل حدیث دانسته‌اند.[۱۳] کشی او را زیدی، [۱۴] و برقی او را از اهل سنت[۱۵] دانسته است. مقاتل در سال ۱۵۰هـ در بصره چشم از جهان فرو بست،[۱۶]

آثار وی عبارت‌اند از: تفسیر القرآن (الکبیر)، تفسیر خمسماة آیة من القرآن، الآیات المتشابهات، التقدیم و التأخیر، کتاب القراءات الوجوه و النظائر متشابه، القرآن نوادر التفسیر، الردّ علی القدریة، [[تفسیر مقاتل بن سلیمان (کتاب)|تفسیر مقاتل بن سلیمان، الأقسام و اللّغات الجوابات فی القرآن و الناسخ والمنسوخ [۱۷].[۱۸]

جستارهای وابسته

منابع

  1. جمعی از پژوهشگران، فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی ج۱

پانویس

  1. وفیات الاعیان، ج5، ص ۲۵۶
  2. تهذیب الکمال، ج28، ص ۴۵۰.
  3. رجال الطوسی، ص ۳۱۳.
  4. تهذیب الکمال، ج28، ص ۴۴۰.
  5. وفیات الاعیان، ج5، ص ۲۵۷.
  6. الجرح و التعدیل، ج8، ص ۳۵۴.
  7. تنقیح المقال، ج3، ص ۲۴۴.
  8. وفیات الاعیان، ج5، ص ۱۵۵.
  9. الفهرست (الندیم)، ص ۲۲۷.
  10. سیر اعلام النبلاء، ج7، ص ۲۰۱.
  11. وفیات الاعیان، ج5، ص ۲۵۵.
  12. خلاصة الاقوال، ص ۲۶۰.
  13. تهذیب الکمال، ج28، ص ۴۴۹.
  14. اختیار معرفة الرجال، ص ۳۹۰.
  15. رجال البرقی، ص ۴۶.
  16. تهذیب الکمال، ج28، ص ۴۵۰.
  17. الفهرست (الندیم)، ص ۲۲۷.
  18. فرهنگ‌نامه مؤلفان اسلامی، ج۱ ص ۷۷۸.