اثبات ضرورت نبوت از دیدگاه فیلسوفان (مقاله)

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
اثبات ضرورت نبوت از دیدگاه فیلسوفان
رتبه علمیعلمی ترویجی
زبانفارسی
نویسندهمحمد ایزدی‌تبار
موضوعنبوت، نبوت در فلسفه اسلامی
مذهبشیعه
منتشر شده درفصلنامه معارف عقلی
وابسته بهمرکز پژوهشی دائرة‌المعارف علوم عقلی اسلامی
محل نشرقم، ایران
تاریخ نشرتابستان ۱۳۹۰
شماره۱۹
تعداد صفحات۴۲
شماره صفحاتاز صفحه ۷ تا ۴۸ مجله
ناشر الکترونیکپایگاه مجلات تخصصی نور

اثبات ضرورت نبوت از دیدگاه فیلسوفان عنوان مقاله‌ای است که با زبان فارسی به بررسی اثبات ضرورت نبوت در نظر فلاسفه اسلامی می‌پردازد. این مقاله ۴۲ صفحه‌ای به قلم محمد ایزدی‌تبار نگاشته شده و در فصلنامه معارف عقلی (شماره ۱۹، تابستان ۱۳۹۰) منتشر گشته است.[۱]

چکیده مقاله

  • نویسنده در ابتدای چکیده مقاله خود می‌نویسد: «از مهم‌ترین و مؤثرترین اصول و ارکان استوار ادیان، نبوت و هدایت مستمر رسالت است. نبوت منصب و سمتی از سوی پروردگار است که هرگز با کوشش انسانی به دست نمی‌آید، بلکه تنها خداوند سبحان، آن را به هر که شایسته بداند عطا می‌کند. البته چون خاستگاه مشیت و اراده حق، حکمت اوست، طبیعی است که عهد الهی تنها به افراد شایسته و پاک می‌رسد. بحث نبوت در دو بخش نبوت عامه و خاصه مطرح می‌گردد. در نبوت عامه از مسائل کلی نبوت، مانند حقیقت نبوت، حقیقت وحی، امکان نبوت و اثبات ضرورت آن، راه‌های تشخیص صدق مدعی نبوت، حقیقت معجزه و دلالت آن بر صدق مدعی نبوت بحث می‌شود. پس از مباحث کلی، نوبت به مصداق می‌رسد که نبوت خاصه شمرده می‌شود؛ یعنی بحث از نبوت فردی خاص. با توجه به اهمیت و جایگاه نبوت، همواره دانشمندان بدان پرداخته و آن را مورد بحث و بررسی قرار داده‌اند و البته متکلمان اسلامی نیز -به پیروی از قرآن و احادیث- ازآغاز مباحث اعتقادی بدین بحث پرداخته‌اند. هرچند فیلسوفان اسلامی، نبوت خاصه را از مباحث حِکمی خارج دانسته و از آن بحث نکرده‌اند، با این حال در آثار خود، مباحث مربوط به نبوت عامه را از یاد نبرده‌اند. بحث از نبوت، وحی و اعجاز در آثار فلسفی اسلامی با گرایش‌های متفاوت فلسفی، اعم از فلسفه مشاء، اشراق و حکمت متعالیه به روشنی دیده می‌شود».
  • وی در ادامه می‌نویسد: «در این نوشتار برآنیم که ضرورت نبوت را از دیدگاه فیلسوفان بررسی کرده و به بازخوانی مشهورترین استدلال آن در این زمینه که مبتنی بر نیازمندی انسان به اجتماع است بپردازیم. فیلسوفان در این استدلال با تکیه بر مدنی بالطبع بودن انسان و اینکه زندگی او بدون اجتماع ناممکن است، بحث نیازمندی به قانونی که بتواند مسیر عدالت را برای انسان‌ها هموار کند مطرح ساخته‌اند؛ سپس اثبات کرده‌اند که دست‌یابی به قانون جامع و کاملی که بتواند جامعه انسانی را به عدالت و تکامل راهنمایی کند جز از سوی خداوند که آفریننده و مدبر انسان است، امکان‌پذیر نیست. آنان از این راه، نیازمندی انسان به دین و شریعت را تبیین نموده‌اند. هر چند پاره‌ای از این مقدمات روشن است ولی برخی هم نیازمند بررسی و پژوهش است که در پی خواهد آمد».[۲]

فهرست مقاله

  • چکیده؛
  • درآمد؛
  1. طرح استدلال فیلسوفان؛
  • نتیجه؛
  • پی‌نوشت‌ها؛
  • منابع.

دربارهٔ پدیدآورنده

محمد ایزدی‌تبار
حجت الاسلام و المسلمین محمد ایزدی‌تبار (متولد ۱۳۴۸ ش، سبزوار)، تحصیلات حوزوی خود را در محضر اساتیدی همچون حضرات آیات: حسین وحید خراسانی، ناصر مکارم شیرازی و جعفر سبحانی پیگیری کرد. او تحصیلات دانشگاهی خود را در مقطع کارشناسی رشته فلسفه دانشگاه تربیت مدرس به اتمام رساند. عضویت در هیئت علمی مؤسسه امام خمینی، مسئول گروه کتابشناسی مرکز دائرة المعارف علوم عقلی اسلامی و دبیر علمی کلام در مجله معارف عقلی ازجمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «اثبات ضرورت نبوت از دیدگاه فیلسوفان»، « تکوین»، «برهان حدوث» و «تأثیر منع تدوین حدیث در پیدایش فرقه‌های کلامی» برخی از این آثار است.[۳]

پانویس

دریافت متن